Παρότι συχνά κατατάσσεται ως (κλασική) ταινία τρόμου, «Ο άνθρωπος που γελά», η βωβή ταινία που γύρισε το 1928 ο Πολ Λένι για το στούντιο της Universal με βάση την ομώνυμη νουβέλα του Βίκτορ Ουγκό, είναι ουσιαστικά ένα υποβλητικό ρομαντικό μελόδραμα βουτηγμένο στον γερμανικό εξπρεσιονισμό.
Η επιτυχία της ταινίας πάντως έστρωσε τον δρόμο για τον «Δράκουλα» και τον «Φράνκενσταϊν» (του 1931 αμφότερα) του ίδιου στούντιο και η ερμηνεία του μεγάλου Γερμανού ηθοποιού Κόνραντ Βάιντ στον κεντρικό ρόλο του Γκουίνπλεϊν, του ανθρώπου με το αιώνια χαραγμένο μειδίαμα, γέννησε τον χαρακτήρα του Τζόκερ, ο οποίος έκανε την παρθενική του εμφάνιση στο πρώτο τεύχος του Batman που κυκλοφόρησε το 1940.
Η ερμηνεία του μεγάλου Γερμανού ηθοποιού Κόνραντ Βάιντ στον κεντρικό ρόλο του Γκουίνπλεϊν, του ανθρώπου με το αιώνια χαραγμένο μειδίαμα, γέννησε τον χαρακτήρα του Τζόκερ, ο οποίος έκανε την παρθενική του εμφάνιση στο πρώτο τεύχος του Batman που κυκλοφόρησε το 1940.
Ο ήρωας της ταινίας και του βιβλίου (το οποίο ο Ουγκό επιθυμούσε να λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό και ως πολιτική αλληγορία) είναι ο γιος ενός πολιτικού αντιπάλου του Βασιλιά Ιάκωβου Β', που μετά την εκτέλεση του πατέρα του παραδίδεται σε εμπόρους παιδιών που του παραμορφώνουν χειρουργικά το πρόσωπο για να φαίνεται σα να γελάει για πάντα με την ανοησία του πατέρα του και μεγαλώνοντας επιβιώνει ως τρομακτικό αξιοθέατο περιοδεύοντος θιάσου για να βρει τελικά καταφύγιο στην αγάπη μιας τυφλής νεαρής γυναίκας.
Η γενεαλογία του Τζόκερ αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εδώ και δεκαετίες, οι δημιουργοί όμως του χαρακτήρα (ο Bob Kane, ο Bill Finger και ο Jerry Robinson) είχαν επιβεβαιώσει από πολύ παλιά ότι το καλούπι υπήρξε σαφώς ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Λένι. Παρότι ο Τζόκερ εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε ποικιλοτρόπως μέσα στα χρόνια, η επίδραση του Γκουίνπλεϊν, όπως τον υποδύθηκε ο Βάιντ, είναι πάντα εκεί, έντονη και αδιαμφισβήτητη, ειδικά δε στην πιο διάσημη ιστορία του «Κλόουν Πρίγκιπα του Εγκλήματος» που παρουσιάστηκε στο θρυλικό κόμικ των Alan Moore και Brian Bolland, "Batman: The Killing Joke" του 1988. Σχετικά πρόσφατα μάλιστα η αναφορά στην ταινία του 1928 υπήρξε ευθεία με την έκδοση του "Batman: Ο άνθρωπος που γελά" (2005) των Ed Brubaker και Doug Mahnke.
Περιέργως, δεν επιχειρήθηκε ποτέ στο Χόλιγουντ ριμέικ της ταινίας παρότι υπήρξαν μία ιταλική και δύο γαλλικές μεταφορές (μάλλον αδιάφορες όλες) του βιβλίου, το 1966, το 1971 και το 2012 αντίστοιχα. Η κληρονομιά του κεντρικού χαρακτήρα όμως παρέμεινε ζωντανή σε διάφορες κινηματογραφικές εκδοχές του σύμπαντος γύρω από τον Μπάτμαν, από το Batman του Τιμ Μπάρτον (1989) με τον Τζακ Νίκολσον στο ρόλο του Τζόκερ και την εμφανέστατη επιρροή του γερμανικού εξπρεσιονισμού στην ταινία, και το Dark Night του 2008 (Τζόκερ ο αείμνηστος Χιθ Λέτζερ) ως τον Τζόκερ του Τζάρεντ Λέτο (ο οποίος τονίζει τη σύνδεση με την ταινία του 1928 ειδικά όποτε κρύβει με το χέρι το πρόσωπο πριν αποκαλύψει το αιώνιο χαμόγελο) στο Suicide Squad του 2016, και το «Τζόκερ» που παίζεται αυτές τις μέρες στα σινεμά του πλανήτη με πρωταγωνιστή τον Χαοκίν Φίνιξ στο ρόλο του απόκληρου κοινωνιοπαθή Άρθουρ Φλεκ ή «Τζόκερ».
Ειδικά το μακιγιάζ κλόουν που «φορά» ο ηθοποιός στην ταινία του Τοντ Φίλιπς είναι σχεδόν πανομοιότυπο με αυτό των κλόουν με τους οποίους έδινε παραστάσεις ο ήρωας της ταινίας «Ο άνθρωπος που γελά». Επικεφαλής τους ήταν ο Ούρσους, ο οποίος σε κάποια στιγμή συμβουλεύει τον Γκουίνπλεϊν: «Πρόσεξε μόνο μη χαλάσεις και γίνεις άνθρωπος».
Με στοιχεία από το Hollywood Reporter
σχόλια