Τα 62 κλείνει σήμερα ο Αντόνιο Μπαντέρας, πρόσωπο των ημερών, καθώς το τελευταίο διάστημα διατάραξε την καθημερινότητα των κατοίκων της Θεσσαλονίκης με τα γυρίσματα της νέας του ταινίας, Τhe Enforcer, που πραγματοποιήθηκαν στη Νύμφη του Θερμαϊκού.
Ευρέως αναγνωρίσιμος, sex symbol και φυσιογνωμικά συμπαθέστατος, ο Μπαντέρας έχει καταφέρει να βρίσκεται στην κινηματογραφική επικαιρότητα εδώ και τέσσερεις δεκαετίες.
Θα μπορούσαμε να τον θαυμάζουμε με τα χρώματα της ποδοσφαιρικής Μάλαγα, της ομάδας της γενέτειρας του, ή της αγαπημένης του Ρεάλ Μαδρίτης. Όσοι τον είχαν δει να παίζει μπάλα ως παιδί έχουν να λένε για το ταλέντο του, μα στα 14 του έσπασε το πόδι του κι αυτό έβαλε φρένο στα όνειρα του για μια επαγγελματική ποδοσφαιρική καριέρα.
Έτσι έστρεψε το ενδιαφέρον του στο θέατρο. Στα 19 του μετακόμισε στη Μαδρίτη, όπου έγινε το νεαρότερο (ως τότε) μέλος του Εθνικού Θεάτρου της Ισπανίας. Εκεί τον ανακάλυψε και ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, ο άνθρωπος που έθεσε σε κίνηση την κινηματογραφική του καριέρα.
Το ημιαυτοβιογραφικό Πόνος και Δόξα (2019), από τις καλύτερες ταινίες του σκηνοθέτη, είναι μια καταπληκτική ταινία για την κρίση ηλικίας, τη δημιουργία και την ανθρώπινη κατάσταση. Και ο Μπαντέρας, ως avatar του Πέδρο στο έργο, δείχνει ωριμότερος από ποτέ, σε πλήρη έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, απαλλαγμένος από τη μανιέρα του μορφονιού, φοβερά εκτεθειμένος, αλλά ποτέ έκθετος.
Στον Λαβύρινθο του Πάθους (1982) θα του δώσει τον ρόλο ενός γκέι ισλαμιστή τρομοκράτη (!) εγκαινιάζοντας μια πολυετή συνεργασία. Ο Μπαντέρας θα υπηρετήσει με επιτυχία το μαύρο χιούμορ του Ισπανού δημιουργού, και θα ξεχωρίσει η εμφάνισή του στον Νόμο του Πόθου (1987) –ο χαρακτήρας του εκεί ονομάζεται κι αυτός Αντόνιο– και, βέβαια, η συνεισφορά του στην σκαμπρόζικη υστερία των Γυναικών στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης (1988) που θα φέρουν σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή στο διεθνές προσκήνιο.
Το Χόλιγουντ θα προσέξει τον νεαρό Ισπανό με την άγουρη ακτινοβολία και οι σειρήνες του δεν θα αργήσουν να ηχήσουν. Η άρνηση του Μπαντέρας να πρωταγωνιστήσει στα Ψηλά Τακούνια του Πέδρο για χάρη των Mambo Kings (1992) θα βάλει φρένο στη συνεργασία των δύο ανδρών για δύο δεκαετίες.
Ο Μπαντέρας δεν ήξερε γρι αγγλικά και απέδωσε τον ρόλο φωνητικά, μα το πρώτο βήμα για τη μετανάστευση στο Χόλιγουντ είχε γίνει. Έναν χρόνο (και κάμποσα μαθήματα αγγλικών) μετά θα έρθουν ο μικρός αλλά χαρακτηριστικός ρόλος του συντρόφου του Τομ Χανκς στη Φιλαδέλφεια (1993), o οξύθυμος, επαναστατικός γαμπρός του Τζέρεμι Άιρονς στο Σπίτι των Πνευμάτων (1993), αλλά και η εμφάνισή του στη Συνέντευξη με έναν Βρικόλακα (1994) στον ρόλο ενός πανσεξουαλικού βαμπιρικού ιμπρεσάριου, και θα εδραιώσουν στη συνείδηση του αμερικανικού κοινού τον γοητευτικό πρωταγωνιστή από την ιβηρική χερσόνησο.
Με το Desperado (1995) του Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ βρίσκεται και ο τρόπος για να γίνει η μετάβασή του από ανερχόμενο ταλέντο σε σταρ: σινεμά δράσης. Στην Ώρα των Εκτελεστών (1995) κοντράρει στα ίσια ολόκληρο Σταλόνε, για να ακολουθήσει η Μάσκα του Ζορό (1998), ένα ευπρόσδεκτα παλιομοδίτικο θέαμα με ωραία χορογραφημένη, ως επί το πλείστον αναλογική δράση που θα αναβιώσει το είδος του swashbuckler, θα σπάσει τα ταμεία και θα κάνει και τον κόσμο να προσέξει την Κάθριν Ζέτα Τζόουνς.
Στο μεσοδιάστημα συμμετείχε στους άσφαιρους γουντιαλενισμούς των Ερωτικών Ραψωδιών (1995), όπου γνώρισε τη Μέλανι Γκριφιθ, την ερωτεύτηκε παράφορα και την παντρεύτηκε σε έναν γάμο που διήρκεσε ως το 2014 και, βέβαια, στην Εβίτα (1996) του Άλαν Πάρκερ, στον ρόλο του Τσε.
Μετά τον Ζορό, το Χόλιγουντ βλέπει στο πρόσωπό του τον επόμενο action hero και το στούντιο αναθέτει στις πλάτες του τον 13ο Πολεμιστή (1999), μια υπερπαραγωγή 160 εκατομμυρίων δολαρίων, βασισμένη σε μυθιστόρημα του Μάικλ Κράιτον.
Η προβληματική παραγωγή, οι καβγάδες του σκηνοθέτη Τζον ΜακΤίρναν με τους παραγωγούς, επειδή είχε στο μυαλό του ένα θέαμα σκοτεινότερο από εκείνους, τα ατυχέστατα test screenings και τα επαναληπτικά γυρίσματα υπό την καθοδήγηση του ίδιου του Μάικλ Κράιτον οδήγησαν στην κυκλοφορία μιας πετσοκομμένης εκδοχής της ταινίας στις αίθουσες, που απέτυχε παταγωδώς και έκανε τα στούντιο επιφυλακτικά για την εμπορικότητα του Ισπανού πρωταγωνιστή.
Ο ίδιος για ένα μικρό διάστημα θα συμμετάσχει σε παραγωγές εμπορικού προσανατολισμού κι αμφιβόλου ποιότητας, θα ενσαρκώσει εκ νέου τους δυο διασημότερους ρόλους του μέχρι τότε, τον Μαριάτσι του Desperado και τον Ζορό, αλλά τόσο το Once Upon a Time In Mexico (2003), όσο και το The Legend of Zorro (2005) δεν δούλεψαν στα ταμεία, βάζοντας οριστικό τέλος στη χολιγουντιανή πρωταγωνιστική καριέρα του Μπαντέρας, τουλάχιστον μπροστά από τον φακό.
Γιατί το ίδιο διάστημα θα γίνει η φωνή του παπουτσωμένου γάτου στο Shrek 2 (2004), ενός ήρωα με μοναδικές ικανότητες στο ξίφος και στο… καλόπιασμα των αντιπάλων του, χάρη στο γατίσιο νάζι του. Το κοινό λατρεύει τον ήρωα, ο οποίος λίγα χρόνια μετά θα αποκτήσει και το δικό του spin-off, το Puss in Boots (2011).
Την ίδια χρονιά ο Μπαντέρας, που μέσα σε αυτά τα χρόνια πρόλαβε να προσθέσει έναν Ντε Πάλμα κι έναν Γούντι Άλεν στο βιογραφικό του, επέστρεψε στη γενέτειρά του για να συνεργαστεί εκ νέου με τον Πέδρο Αλμοδόβαρ σε μια ιστορία εμμονής. Το The Skin I live in (2011) είναι ένα πειραγμένο monster (;) movie με τον Μπαντέρας στον ρόλο του τρελού επιστήμονα.
Ο ίδιος θα λάβει επαινετικότατες κριτικές, δεν θα λάβει όμως και το σήμα για την κατεύθυνση που πρέπει να κινηθεί η καριέρα του εφεξής, συνεχίζοντας να συμμετέχει σε διεθνείς παραγωγές Β και Γ Εθνικής, περιπέτειες που άλλοτε θα κατέληγαν στο βίντεο, μα, επειδή οι καιροί άλλαξαν, καταλήγουν στο video on demand.
Ο βασικότερος λόγος που απασχόλησε την κινηματογραφική επικαιρότητα τα χρόνια εκείνα ήταν το διαζύγιο του με την Γκρίφιθ, με την οποία, πάντως, χώρισαν σε καλό κλίμα.
Η αρχή της μεγάλης του επιστροφής θα περάσει από τη μικρή οθόνη, όπου θα υποδυθεί επιτυχώς τον Πάμπλο Πικάσο για χάρη της σειράς Genius του National Geographic, σε μια ερμηνεία που έχει την αίσθηση ενός κατεπείγοντος που δεν είχαμε δει ποτέ ως τότε από τον Μπαντέρας.
Την επόμενη χρονιά θα έρθει και πάλι ο Πέδρο Αλμοδόβαρ για να σώσει την κατάσταση. Το ημιαυτοβιογραφικό Πόνος και Δόξα (2019), από τις καλύτερες ταινίες του σκηνοθέτη, είναι μια καταπληκτική ταινία για την κρίση ηλικίας, τη δημιουργία και την ανθρώπινη κατάσταση. Και ο Μπαντέρας, ως avatar του Πέδρο στο έργο, δείχνει ωριμότερος από ποτέ, σε πλήρη έλεγχο των εκφραστικών του μέσων, απαλλαγμένος από τη μανιέρα του μορφονιού, φοβερά εκτεθειμένος, αλλά ποτέ έκθετος. Θα λάβει για την ερμηνεία του μια οσκαρική υποψηφιότητα, μερικοί θα θέλαμε να είχε πάρει και το Όσκαρ, αλλά η Ακαδημία διαφώνησε μαζί μας.
Η οσκαρική υποψηφιότητα θα σημάνει και την επιστροφή του στο Χόλιγουντ, από τη θέση του δευτεραγωνιστή αυτή τη φορά. Θα υποδυθεί έναν κακό ελληνικής καταγωγής στο Ηitman’s Wife’s Bodyguard (2021) και θα προστεθεί στο καστ δύο πολυαναμενόμενων εξωτικών περιπετειών, του Uncharted (2022) και, βέβαια, του πέμπτου Ιντιάνα Τζόουνς.
Ωραία εξέλιξη αυτή για τον ίδιο, θα θέλαμε, όμως, να δούμε κι άλλο εκείνη την πλευρά που μας έδειξε στο αλμοδοβαρικό Πόνος και Δόξα. Έχει πολλά περισσότερα να δώσει από όσα πιστεύαμε. Και, ποιος ξέρει, ίσως τελικά να έρθει πάλι ο Πέδρο για να τον πείσει να μας το αποδείξει.
Χρόνια του πολλά, να είναι πάντα καλά και να προσέχει τις επιλογές του περισσότερο, γιατί του αξίζει.