Tα άγνωστα διαμάντια της σπουδαίας φιλμογραφίας του Κλιντ Ίστγουντ

Tα άγνωστα διαμάντια της σπουδαίας φιλμογραφίας του Κλιντ Ίστγουντ Facebook Twitter
1

Πρόσφατα, στις ελληνικές αίθουσες είδαμε το «Αναχώρηση για Παρίσι 15:17», την 36η ταινία του Κλιντ Ίστγουντ, ο οποίος τον προσεχή Μάιο κλείνει τα 88 χρόνια ζωής.

Στην ταινία ο Ίστγουντ δοκιμάζει για πρώτη φορά στην πολυετή καριέρα του να κάνει σινεμά βεριτέ. Το εγχείρημα δεν είναι πάντα επιτυχημένο, δεν μπορείς όμως παρά να θαυμάσεις την τόλμη και τη δημιουργικότητα ενός καλλιτέχνη, ο οποίος, ενώ δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανένα, προσπαθεί ακόμα και σε τόσο προχωρημένη ηλικία να πειραματιστεί με την τέχνη του.


Μπροστά από τον φακό ο Ίστγουντ είναι είδος προς εξαφάνιση, ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα είδωλα της Έβδομης Τέχνης. Πίσω από αυτόν έχει κερδίσει με το σπαθί του μια θέση ανάμεσα στους μεγάλους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Η ευρεία αναγνώριση όμως άργησε να έρθει.


Μπροστά από τον φακό ο Ίστγουντ είναι είδος προς εξαφάνιση, ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα είδωλα της Έβδομης Τέχνης. Πίσω από αυτόν έχει κερδίσει με το σπαθί του μια θέση ανάμεσα στους μεγάλους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Η ευρεία αναγνώριση όμως άργησε να έρθει.


Για χρόνια είχε να αντιμετωπίσει τη δυσπιστία της επίσημης κριτικής, για την οποία οι κομματικές του προτιμήσεις και ο δημοφιλής χαρακτήρας του επιθεωρητή Κάλαχαν αποτελούσαν κόκκινο πανί.

Η καθολική αποδοχή έρχεται με τους «Ασυγχώρητους», ένα καταπληκτικό αναθεωρητικό γουέστερν που σάρωσε στα ταμεία, έκανε κοινό και κριτικούς να παραμιλούν και απέσπασε 4 Όσκαρ, ανάμεσά τους και εκείνο της σκηνοθεσίας για τον ίδιο και της καλύτερης ταινίας.

Όλα αυτά εν έτει 1992, όταν ο Ίστγουντ είχε συμπληρώσει ήδη δύο δεκαετίες πίσω από τον φακό, με τους «Ασυγχώρητους» να αποτελούν τη 16η σκηνοθετική του δουλειά.

Απόρροια της επιτυχίας των «Ασυγχώρητων» ήταν μια ριζική αναθεώρηση του προηγούμενου έργου του από την κριτική και τη θεωρία.


Σήμερα, ταινίες όπως το «Bird» ή το «Outlaw Josey Wales» κατέχουν περίοπτη θέση στον κανόνα της αμερικανικής φιλμογραφίας, υπάρχουν όμως και αρκετά διαμαντάκια που ακόμα δεν έχει ανακαλύψει το ευρύτερο κοινό.

Από αυτά επιλέξαμε τρία: το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, εκείνο από τα τέσσερα γουέστερν που γύρισε για το οποίο έχει χυθεί το λιγότερο μελάνι, καθώς και την άγνωστη μεγάλη ταινία της φιλμογραφίας του.

Όσοι δεν τα έχετε δει, αξίζει να τα αναζητήσετε, τόσο για να αποκτήσετε πληρέστερη εικόνα του έργου αυτού του δημιουργού όσο και γιατί καθένα τους, αν ειδωθεί αυτόνομα, έχει αδιαμφισβήτητες αρετές.


Play Misty for Me (1971)

 

Άμα τα βάλεις κάτω, οι περισσότεροι σπουδαίοι Αμερικανοί δημιουργοί ξεκίνησαν την καριέρα τους με μια αγνή, ταπεινή ταινία είδους. Ως εξέχον μέλος αυτής της εκλεκτής συνομοταξίας, ο Ίστγουντ δεν αποτελεί εξαίρεση.


Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ραδιοφωνικός παραγωγός γνωρίζει κοπέλα σε μπαρ, τη ρίχνει στο κρεβάτι με ένα πραγματικά απίθανο φλερτάρισμα κι ενώ πιστεύει πως πρόκειται για γνωριμία της μιας βραδιάς, θα διαπιστώσει με άσχημο τρόπο πως εκείνη έχει εντελώς διαφορετική γνώμη.


Πρόκειται για ερωτικό θρίλερ που εμφανώς ενέπνευσε τη μεταγενέστερη «Ολέθρια Σχέση», χωρίς όμως να ασπάζεται τον συντηρητισμό της τελευταίας.


Με την ταινία αυτή ο Ίστγουντ γνωστοποιεί την αγάπη του για την τζαζ −το «Misty» του τίτλου αναφέρεται στο διάσημο ερωτικό τραγούδι του Έρολ Γκάρνερ, το οποίο ακούμε σε διάφορες εκτελέσεις στο φιλμ−, επιστρατεύει όσα έμαθε πλάι σε εξαιρετικούς σκηνοθέτες είδους, όπως ο Σέρτζιο Λεόνε και ο Ντον Σίγκελ, που έχει έναν μικρό ρόλο στο φιλμ, και κάνει ένα θρίλερ αποτελεσματικότατο στην αγωνία του, χάρη και στον τρόπο που αξιοποιεί την κινηματογραφική του περσόνα.

Βλέπεις, αν ούτε ο ίδιος ο Κλιντ Ίστγουντ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το μαινόμενο θηλυκό, τότε τα πράγματα είναι όντως σκούρα.

Pale Rider (1985)

 

Το «Pale Rider» κυκλοφορεί ακριβώς την περίοδο που το έργο του Ίστγουντ αρχίζει να επανεκτιμάται και να αναγνωρίζεται μετά από μια δεκαετία και βάλε αδυσώπητης επίθεσης από την κριτική.

Οι ταινίες του προβάλλονται το 1983 σε ρετροσπεκτίβα στο MοMA της Νέας Υόρκης, στη Γαλλία πληθαίνουν οι υποστηρικτικές φωνές και το αποκορύφωμα έρχεται με τη συμμετοχή της ταινίας στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών, την ύψιστη τιμή που είχε λάβει ταινία του μέχρι τότε.


Η ταινία είναι ένα γουέστερν μεταφυσικών αποχρώσεων σε ανοιχτό διάλογο με το δικό του «High Plains Drifter». Αν εκεί ο «Άνθρωπος δίχως όνομα» έρχεται ως πνεύμα τιμωρίας για να βάλει φωτιά σε μια πόλη που έχει προ πολλού απολέσει το δικαίωμα στη συγχώρεση, εδώ έρχεται ως απάντηση στις προσευχές ενός κοριτσιού, της νέας γενιάς δηλαδή, ως πνεύμα συμφιλίωσης, για να ενώσει μια ομάδα μικροϊδιοκτητών ώστε να αντισταθούν μαζί στον μεγαλοκτηματία που λυμαίνεται τα εδάφη τους.


Κι ενώ στη «Γη της Ελευθερίας» οι πολιτικές δυνάμεις προάγουν τον ακραίο, αδυσώπητο ατομικισμό, το σινεμά του Ίστγουντ αναδεικνύει τις αρχές της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας. Είπατε κάτι για ριγκανισμό;

White Hunter, Black Heart (1990)

 

Σε αυτή την πολύ ιδιαίτερη ταινία ο Ίστγουντ αφηγείται με αλλαγμένα τα ονόματα μια ιστορία από το παρασκήνιο των γυρισμάτων της θρυλικής «Βασίλισσας της Αφρικής», υποδυόμενος τον σκηνοθέτη Τζον Χιούστον.

Ο τελευταίος, σύμφωνα με το βιβλίο του σεναριογράφου Πίτερ Βίρτελ, στο οποίο βασίστηκε η ταινία, έθεσε σε κίνδυνο την παραγωγή, ασχολούμενος λιγότερο με τα γύρισματα και περισσότερο με την εμμονή του να σκοτώσει έναν ελέφαντα.


Πρόκειται για «ενδοβιομηχανική» βιογραφία, πρόκειται επίσης για σινεμά οικολογικής ευαισθησίας, όχι με τη γραφική, ακτιβιστική έννοια του όρου αλλά με μια αλά Πίτερ Γουίαρ θεώρησή του, που συνοψίζεται στην αδυναμία −και την απροθυμία ίσως;− του Δυτικού να κατανοήσει πραγματικά οποιονδήποτε πολιτισμό πέρα από τον δικό του και την ανάγκη να μην παρεμβαίνει σε αυτόν.


Ακόμα περισσότερο, πρόκειται για ένα επώδυνο δοκίμιο πάνω στην καλλιτεχνική δημιουργία, όπως προκύπτει μέσα από τη μελέτη ενός καλλιτέχνη που διανύει την απόσταση από τον μύθο ως την πραγματικότητα και για να φτάσει στο δημιουργικό ζενίθ αγγίζει το προσωπικό ναδίρ.

Και περνά από το ειδικό στο γενικό, ξεφεύγει από τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, καθώς η κατάρριψη του προσωπικού μύθου του καθενός είναι ανάγκη πανανθρώπινη κι αν δεν έρθει εκουσίως, θα έρθει ακουσίως.

Οδυνηρή και στις δύο περιπτώσεις, μπορεί όμως να οδηγήσει στην αυτοβελτίωση. Και εξαρτάται από εκείνον που λέει «action» και τη δράση που θα ακολουθήσει.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Στα εννιά μου προσπαθούσα να καταλάβω τι σχέση είχε το λεωφορείο με την Μπλανς Ντιμπουά» / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Μυθολογίες / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Η κινηματογραφική λίστα του Έλληνα συγγραφέα είναι συγκινησιακά φορτισμένη και γεμάτη παιδικές αναμνήσεις όπως και τα βιβλία του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
«I love Lucy»: Οργή, αλκοόλ, χρήμα, ξύλο και απιστίες πίσω από το πιο διάσημο οικογενειακό σόου του κόσμου

Σαν σήμερα / Λουσίλ Μπολ: Η πιο αξιολάτρευτη νοικοκυρά της Αμερικής ήταν μια απάτη

Σαν σήμερα το 1989 πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός Λουσίλ Μπολ, πρωταγωνίστρια της διάσημης τηλεοπτικής σειράς «I love Lucy». Αν και λατρεύτηκε από εκατομμύρια τηλεθεατές, η πραγματικότητα πίσω από το «Καλύτερο τηλεοπτικό σόου όλων των εποχών» ήταν γεμάτη βία, αλκοόλ και απιστίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Οθόνες / Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Το κλείσιμο μιας τριλογίας «Star Wars» που λοιδορήθηκε, για να επανεκτιμηθεί μερικώς όταν η νεότερη έπεσε θύμα των γενικευμένων culture wars και των ελάχιστων φιλοδοξιών της, επανεμφανίζεται στα σινεμά με αφορμή την επέτειο 20 χρόνων από την κυκλοφορία της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Μυθολογίες / «Μου αρέσουν οι ιστορίες εκδίκησης στο σινεμά»: Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Από το φιλιππινέζικο σινεμά και τον Ζακ Τατί, μέχρι μια ταινία με μαχητές kung-fu που εξεγείρονται ενάντια στη γραφειοκρατία -και μία που τον ώθησε να ζητήσει από τη Marthe Keller να τον κάνει φίλο στο Facebook- η λίστα του φωτογράφου είναι γεμάτη εκπλήξεις.
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Κωστής Χαραμουντάνης / Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Ο 31χρονος σκηνοθέτης νιώθει πως ενηλικιώθηκε μαζί με την πρώτη του βραβευμένη ταινία, «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού», κινηματογραφεί τις αναμνήσεις του και είναι μία από τις πιο μεγάλες ελπίδες του ελληνικού κινηματογράφου.
M. HULOT
«Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Thalia Mavros / «Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Η διεθνώς βραβευμένη παραγωγός και σκηνοθέτις Thalia Mavros μιλά στη LIFO για τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η «αυτοκρατορία» του Τραμπ, καθώς και για τη θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο που αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο.
M. HULOT
«The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Οθόνες / «The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Το πρώτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της αγαπημένης σειράς του HBO λειτουργεί ως εισαγωγή, συστήνοντας νέους χαρακτήρες, το περιβάλλον της δράσης, τη σχέση των παλιών χαρακτήρων με αυτό αλλά και μεταξύ τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια ‘σύγχρονη’»

Οθόνες / «Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια σύγχρονη»

Ο επιφανής μελετητής του Ομήρου και διευθυντής του New York Times Review of Books, Ντάνιελ Μέντελσον, περιγράφει στην εφημερίδα Telegraph τους τρεις βασικούς κανόνες που ελπίζει να τηρηθούν κατά τη μεταφορά της «Οδύσσειας» στη μεγάλη οθόνη.
THE LIFO TEAM
Movies

Οθόνες / Μια ταινία για τον Bloody Hawκ και άλλοι 8 λόγοι για να πάτε σινεμά

Αυτή την εβδομάδα έχουν την τιμητική τους τα κατασκοπικά θρίλερ, παίζει η επανέκδοση του Delicatessen και ένα ντοκιμαντέρ για τον δημοφιλή ράπερ που δεν απευθύνεται μόνο στο fan base του — όχι άλλο Minecraft.
THE LIFO TEAM
«Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Οθόνες / «Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Με το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Μουσείο της Νύχτας, ο Φερμίν Ελόι Ακόστα αναδεικνύει ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο για τη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του ’70 και του ’80, ενώ μιλά στη LiFO για την αβεβαιότητα του μέλλοντος του κινηματογράφου στην Αργεντινή και τις πολιτικές αναταράξεις στη χώρα του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Μυθολογίες / «Ο Βέγγος είναι το αγχολυτικό μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Από τον Κουροσάβα και τον Μπέργκμαν, από τις ταινίες της Pixar μέχρι τα Batman του Nόλαν, ο ηθοποιός φτιάχνει μια ετερόκλητη και ειλικρινή λίστα και πιστεύει ότι «σινεμά είναι να βλέπεις άλλες πλευρές του κόσμου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια
Κάποιο Σάββατο βράδυ έβαλα στο dvd να δω το Gran Torino. Μετά από μισή ώρα πάτησα το pause. Σηκώθηκα έβαλα ένα whiskey για να το συνδυάσω με αυτό το μικρό αριστούργημα... Ο τύπος είναι αξεπέραστος.