Tα άγνωστα διαμάντια της σπουδαίας φιλμογραφίας του Κλιντ Ίστγουντ

Tα άγνωστα διαμάντια της σπουδαίας φιλμογραφίας του Κλιντ Ίστγουντ Facebook Twitter
1

Πρόσφατα, στις ελληνικές αίθουσες είδαμε το «Αναχώρηση για Παρίσι 15:17», την 36η ταινία του Κλιντ Ίστγουντ, ο οποίος τον προσεχή Μάιο κλείνει τα 88 χρόνια ζωής.

Στην ταινία ο Ίστγουντ δοκιμάζει για πρώτη φορά στην πολυετή καριέρα του να κάνει σινεμά βεριτέ. Το εγχείρημα δεν είναι πάντα επιτυχημένο, δεν μπορείς όμως παρά να θαυμάσεις την τόλμη και τη δημιουργικότητα ενός καλλιτέχνη, ο οποίος, ενώ δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανένα, προσπαθεί ακόμα και σε τόσο προχωρημένη ηλικία να πειραματιστεί με την τέχνη του.


Μπροστά από τον φακό ο Ίστγουντ είναι είδος προς εξαφάνιση, ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα είδωλα της Έβδομης Τέχνης. Πίσω από αυτόν έχει κερδίσει με το σπαθί του μια θέση ανάμεσα στους μεγάλους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Η ευρεία αναγνώριση όμως άργησε να έρθει.


Μπροστά από τον φακό ο Ίστγουντ είναι είδος προς εξαφάνιση, ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα είδωλα της Έβδομης Τέχνης. Πίσω από αυτόν έχει κερδίσει με το σπαθί του μια θέση ανάμεσα στους μεγάλους Αμερικανούς σκηνοθέτες. Η ευρεία αναγνώριση όμως άργησε να έρθει.


Για χρόνια είχε να αντιμετωπίσει τη δυσπιστία της επίσημης κριτικής, για την οποία οι κομματικές του προτιμήσεις και ο δημοφιλής χαρακτήρας του επιθεωρητή Κάλαχαν αποτελούσαν κόκκινο πανί.

Η καθολική αποδοχή έρχεται με τους «Ασυγχώρητους», ένα καταπληκτικό αναθεωρητικό γουέστερν που σάρωσε στα ταμεία, έκανε κοινό και κριτικούς να παραμιλούν και απέσπασε 4 Όσκαρ, ανάμεσά τους και εκείνο της σκηνοθεσίας για τον ίδιο και της καλύτερης ταινίας.

Όλα αυτά εν έτει 1992, όταν ο Ίστγουντ είχε συμπληρώσει ήδη δύο δεκαετίες πίσω από τον φακό, με τους «Ασυγχώρητους» να αποτελούν τη 16η σκηνοθετική του δουλειά.

Απόρροια της επιτυχίας των «Ασυγχώρητων» ήταν μια ριζική αναθεώρηση του προηγούμενου έργου του από την κριτική και τη θεωρία.


Σήμερα, ταινίες όπως το «Bird» ή το «Outlaw Josey Wales» κατέχουν περίοπτη θέση στον κανόνα της αμερικανικής φιλμογραφίας, υπάρχουν όμως και αρκετά διαμαντάκια που ακόμα δεν έχει ανακαλύψει το ευρύτερο κοινό.

Από αυτά επιλέξαμε τρία: το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, εκείνο από τα τέσσερα γουέστερν που γύρισε για το οποίο έχει χυθεί το λιγότερο μελάνι, καθώς και την άγνωστη μεγάλη ταινία της φιλμογραφίας του.

Όσοι δεν τα έχετε δει, αξίζει να τα αναζητήσετε, τόσο για να αποκτήσετε πληρέστερη εικόνα του έργου αυτού του δημιουργού όσο και γιατί καθένα τους, αν ειδωθεί αυτόνομα, έχει αδιαμφισβήτητες αρετές.


Play Misty for Me (1971)

 

Άμα τα βάλεις κάτω, οι περισσότεροι σπουδαίοι Αμερικανοί δημιουργοί ξεκίνησαν την καριέρα τους με μια αγνή, ταπεινή ταινία είδους. Ως εξέχον μέλος αυτής της εκλεκτής συνομοταξίας, ο Ίστγουντ δεν αποτελεί εξαίρεση.


Στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο, ραδιοφωνικός παραγωγός γνωρίζει κοπέλα σε μπαρ, τη ρίχνει στο κρεβάτι με ένα πραγματικά απίθανο φλερτάρισμα κι ενώ πιστεύει πως πρόκειται για γνωριμία της μιας βραδιάς, θα διαπιστώσει με άσχημο τρόπο πως εκείνη έχει εντελώς διαφορετική γνώμη.


Πρόκειται για ερωτικό θρίλερ που εμφανώς ενέπνευσε τη μεταγενέστερη «Ολέθρια Σχέση», χωρίς όμως να ασπάζεται τον συντηρητισμό της τελευταίας.


Με την ταινία αυτή ο Ίστγουντ γνωστοποιεί την αγάπη του για την τζαζ −το «Misty» του τίτλου αναφέρεται στο διάσημο ερωτικό τραγούδι του Έρολ Γκάρνερ, το οποίο ακούμε σε διάφορες εκτελέσεις στο φιλμ−, επιστρατεύει όσα έμαθε πλάι σε εξαιρετικούς σκηνοθέτες είδους, όπως ο Σέρτζιο Λεόνε και ο Ντον Σίγκελ, που έχει έναν μικρό ρόλο στο φιλμ, και κάνει ένα θρίλερ αποτελεσματικότατο στην αγωνία του, χάρη και στον τρόπο που αξιοποιεί την κινηματογραφική του περσόνα.

Βλέπεις, αν ούτε ο ίδιος ο Κλιντ Ίστγουντ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το μαινόμενο θηλυκό, τότε τα πράγματα είναι όντως σκούρα.

Pale Rider (1985)

 

Το «Pale Rider» κυκλοφορεί ακριβώς την περίοδο που το έργο του Ίστγουντ αρχίζει να επανεκτιμάται και να αναγνωρίζεται μετά από μια δεκαετία και βάλε αδυσώπητης επίθεσης από την κριτική.

Οι ταινίες του προβάλλονται το 1983 σε ρετροσπεκτίβα στο MοMA της Νέας Υόρκης, στη Γαλλία πληθαίνουν οι υποστηρικτικές φωνές και το αποκορύφωμα έρχεται με τη συμμετοχή της ταινίας στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών, την ύψιστη τιμή που είχε λάβει ταινία του μέχρι τότε.


Η ταινία είναι ένα γουέστερν μεταφυσικών αποχρώσεων σε ανοιχτό διάλογο με το δικό του «High Plains Drifter». Αν εκεί ο «Άνθρωπος δίχως όνομα» έρχεται ως πνεύμα τιμωρίας για να βάλει φωτιά σε μια πόλη που έχει προ πολλού απολέσει το δικαίωμα στη συγχώρεση, εδώ έρχεται ως απάντηση στις προσευχές ενός κοριτσιού, της νέας γενιάς δηλαδή, ως πνεύμα συμφιλίωσης, για να ενώσει μια ομάδα μικροϊδιοκτητών ώστε να αντισταθούν μαζί στον μεγαλοκτηματία που λυμαίνεται τα εδάφη τους.


Κι ενώ στη «Γη της Ελευθερίας» οι πολιτικές δυνάμεις προάγουν τον ακραίο, αδυσώπητο ατομικισμό, το σινεμά του Ίστγουντ αναδεικνύει τις αρχές της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας. Είπατε κάτι για ριγκανισμό;

White Hunter, Black Heart (1990)

 

Σε αυτή την πολύ ιδιαίτερη ταινία ο Ίστγουντ αφηγείται με αλλαγμένα τα ονόματα μια ιστορία από το παρασκήνιο των γυρισμάτων της θρυλικής «Βασίλισσας της Αφρικής», υποδυόμενος τον σκηνοθέτη Τζον Χιούστον.

Ο τελευταίος, σύμφωνα με το βιβλίο του σεναριογράφου Πίτερ Βίρτελ, στο οποίο βασίστηκε η ταινία, έθεσε σε κίνδυνο την παραγωγή, ασχολούμενος λιγότερο με τα γύρισματα και περισσότερο με την εμμονή του να σκοτώσει έναν ελέφαντα.


Πρόκειται για «ενδοβιομηχανική» βιογραφία, πρόκειται επίσης για σινεμά οικολογικής ευαισθησίας, όχι με τη γραφική, ακτιβιστική έννοια του όρου αλλά με μια αλά Πίτερ Γουίαρ θεώρησή του, που συνοψίζεται στην αδυναμία −και την απροθυμία ίσως;− του Δυτικού να κατανοήσει πραγματικά οποιονδήποτε πολιτισμό πέρα από τον δικό του και την ανάγκη να μην παρεμβαίνει σε αυτόν.


Ακόμα περισσότερο, πρόκειται για ένα επώδυνο δοκίμιο πάνω στην καλλιτεχνική δημιουργία, όπως προκύπτει μέσα από τη μελέτη ενός καλλιτέχνη που διανύει την απόσταση από τον μύθο ως την πραγματικότητα και για να φτάσει στο δημιουργικό ζενίθ αγγίζει το προσωπικό ναδίρ.

Και περνά από το ειδικό στο γενικό, ξεφεύγει από τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, καθώς η κατάρριψη του προσωπικού μύθου του καθενός είναι ανάγκη πανανθρώπινη κι αν δεν έρθει εκουσίως, θα έρθει ακουσίως.

Οδυνηρή και στις δύο περιπτώσεις, μπορεί όμως να οδηγήσει στην αυτοβελτίωση. Και εξαρτάται από εκείνον που λέει «action» και τη δράση που θα ακολουθήσει.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Μυθολογίες / «Ο Βέγγος είναι το αγχολυτικό μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Από τον Κουροσάβα και τον Μπέργκμαν, από τις ταινίες της Pixar μέχρι τα Batman του Nόλαν, ο ηθοποιός φτιάχνει μια ετερόκλητη και ειλικρινή λίστα και πιστεύει ότι «σινεμά είναι να βλέπεις άλλες πλευρές του κόσμου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ: «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Pulp Fiction / «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Ο Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ επιστρέφει με το «Ο Κύριος των Νεκρών» και μιλά στη LiFO για τις σκέψεις του πάνω στο πένθος, την τεχνητή νοημοσύνη που του έλυσε τα χέρια, και εξηγεί γιατί ασχολείται διαρκώς με τρομακτικές καταστάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βαλ Κίλμερ: Ο άνθρωπος που θα (μπορούσε να) γινόταν σταρ

Απώλειες / Βαλ Κίλμερ (1959-2025): Ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είχε γίνει σούπερσταρ

Έφυγε από τη ζωή ο Κρις του «Heat», ο Iceman του «Top Gun», ο «ξανθός» Μπάτμαν του Τζόελ Σουμάχερ, ο Τζιμ Μόρισον του Όλιβερ Στόουν, ο γκέι ντέτεκτιβ του «Kiss Kiss Bang Bang», ένας ηθοποιός που κατέγραψε μερικές αξέχαστες εμφανίσεις στο ενεργητικό του, μα δεν έκανε την αναμενόμενη καριέρα μεγάλου σταρ λόγω ατυχών συγκυριών αλλά και προσωπικών επιλογών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Η Λάιζα Μινέλι σήμερα δηλώνει ευτυχισμένη. ή Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης.

Οθόνες / Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης

Gay icon, μια χαρισματικά αφοσιωμένη performer, αλλά και αντικείμενο χλεύης. Το ντοκιμαντέρ του Μπρους Ντέιβιντ Κλάιν «Liza: A Truly Terrific, Absolutely True Story» σίγουρα δεν αφηγείται την ιστορία ενός τυπικού nepo baby.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
τομ χάρντι

Οθόνες / 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε την άνοιξη

Από τη μεγάλη επιστροφή του «The Last of Us» σε εκείνη του «Αστερίξ» και από τη σεξουαλική αναζήτηση της Μισέλ Ουίλιαμς σε μια απολαυστική ματιά στον κόσμο του σύγχρονου μπαλέτου, αυτές είναι οι σειρές που θα μας κρατήσουν καθηλωμένους στη μικρή οθόνη το επόμενο διάστημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ

σχόλια

1 σχόλια
Κάποιο Σάββατο βράδυ έβαλα στο dvd να δω το Gran Torino. Μετά από μισή ώρα πάτησα το pause. Σηκώθηκα έβαλα ένα whiskey για να το συνδυάσω με αυτό το μικρό αριστούργημα... Ο τύπος είναι αξεπέραστος.