Aν και η κρίση στη χώρα έχει βυθίσει σε γενικευμένη ύφεση τον κλάδο, η ελληνική αρχιτεκτονική και οι εκπρόσωποί της όχι απλά συνεχίζουν την εξέλιξή τους, αλλά απαντούν δείχνοντας πως έχουν πρόταση, ταλέντο, ρηξικέλευθη έμπνευση και ισχυρή παρουσία στο χώρο.
Με στόχο την ανάδειξη της τρέχουσας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα που καταφέρνει συχνά να εντυπωσιάζει διεθνώς, τα ετήσια βραβεία «ΔΟΜΕΣ» απένειμαν και φέτος τους τίτλους στα έργα που ξεχώρισαν και άφησαν το στίγμα τους με τρόπο σύγχρονο και δημιουργικό.
Στη φετινή διοργάνωση κατατέθηκαν 150 έργα για τα οποία εργάστηκαν περισσότεροι από 530 αρχιτέκτονες και λοιποί συντελεστές.
Η τελετή απονομής έγινε το Σάββατο στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη παρουσία σημαντικών εκπροσώπων του αρχιτεκτονικού χώρου.
Ο καθηγητής και επιμελητής των ΔΟΜΩΝ, κ. Γεώργιος Πανέτσος καλωσόρισε το κοινό και τόνισε τη σημαντικότητα ενθάρρυνσης της ελληνικής αρχιτεκτονικής δημιουργίας και κάλεσε τους αρχιτέκτονες Τάσο Κωτσιόπουλο, Αθανάσιο Σπανομαρίδη, Καλλιόπη Κοντόζογλου και Δημήτρη Αντωνακάκη να απονείμουν αντίστοιχα τα τέσσερα βραβεία στις κατηγορίες: Καλύτερη ανεκτέλεστη μελέτη, Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα, Καλύτερο έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο και Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο.
Επίσης, για πρώτη φορά, απονεμήθηκαν από τον Δημήτρη Φιλιππίδη και τον Λάζαρο Καλυβίτη τα Βραβεία Συναδέλφων για την καλύτερη ανεκτέλεστη μελέτη και το καλύτερο πραγματοποιημένο έργο, τα οποία προέκυψαν από μυστική ψηφοφορία των ομάδων που συμμετείχαν στα Βραβεία «ΔΟΜΕΣ 2018». Η τελετή ολοκληρώθηκε με τους βραβευμένους αρχιτέκτονες να παρουσιάζουν συνοπτικά τα έργα τους στους παρευρισκόμενους.
Κριτές των Βραβείων "ΔΟΜΕΣ 2018" ήταν οι κκ.
• Alexander Brodsky, αρχιτέκτων, διευθυντής, Bureau Alexander Brodsky, Μόσχα – Ρωσία
• Gonçalo Byrne, αρχιτέκτων, διευθυντής, Gonçalo Byrne Arquitectos, Λισαβόνα – Πορτογαλία
• Jürgen Mayer, αρχιτέκτων, ιδρυτικός εταίρος, J. MAYER H. und Partner, Architekten, Βερολίνο – Γερμανία
Αναλυτικά τα 9α αρχιτεκτονικά Βραβεία ΔΟΜΕΣ 2018:
Βραβείο & Βραβείο Συναδέλφων στην κατηγορία «Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο των ετών 2013-2017»
Ring House
Κατοικία στην Αγία Γαλήνη, Ρέθυμνο, Κρήτη - Ελλάδα
decaARCHITECTURE - Αλέξανδρος Βαΐτσος, Carlos Loperena
Φωτογραφία: decaARCHITECTURE
Το 'Ring House' βρίσκεται στη νότια ακτή της Κρήτης, μόλις 165 ναυτικά μίλια από την έρημο της Σαχάρας. Δύο δοκοί από εμφανές σκυρόδεμα δημιουργούν ένα δακτύλιο, ακολουθώντας περιμετρικά τη μορφολογία του εδάφους στην κορυφή ενός λόφου. Ο δακτύλιος δημιουργεί ζώνες σκίασης, διαμπερώς αεριζόμενους εσωτερικούς χώρους και επιφάνειες για ηλιακούς συλλέκτες. Προστατεύει έναν εσωτερικό κήπο με ποικιλία εσπεριδοειδών και βοτάνων.
Ο σχεδιασμός της κατοικίας και του άμεσου περιβάλλοντός της διαμορφώνει ένα μικροκλίμα, μιαν όαση μέσα σε ένα έντονα όμορφο, αλλά σωματικά απαιτητικό, τοπίο. Σε ευρύτερη κλίμακα, ο σχεδιασμός του 'Ring House' είναι μια προσπάθεια αποκατάστασης του φυσικού τοπίου, το οποίο στο παρελθόν είχε κακοποιηθεί από την αυθαίρετη και τυχαία χάραξη δρόμων.
Βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα των ετών 2013-2017»
Δικηγορικό γραφείο και εργαστήριο καλλιτέχνη
Παγκράτι, Αθήνα - Ελλάδα
Άγις Μουρελάτος
Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Δύο όμορα, αλλά αυτόνομα, ισόγεια καταστήματα παλιάς αθηναϊκής πολυκατοικίας, στην περιοχή του Παγκρατίου, αποτελούν το πλαίσιο της αρχιτεκτονικής επέμβασης για τη μετατροπή τους σε δικηγορικό γραφείο και εργαστήριο καλλιτέχνη, αντίστοιχα. Βασικό στοιχείο της διπλής επέμβασης αποτελεί η δημιουργία δύο αυτοτελών αρθρωτών κατασκευών μικρής κλίμακας, ανεξάρτητων από το υφιστάμενο δομικό σύστημα, τόσο στο εσωτερικό του κελύφους όσο και στην όψη προς τον δρόμο. Στόχος αυτής της επιλογής είναι ο επαναπροσδιορισμός της κατοίκησης ενός ισόγειου χώρου σε πυκνό αστικό περιβάλλον, με την ανάδειξη της σχέσης επέμβασης – υφισταμένου.
Βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερo έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο των ετών 2013-2017»
Site-Specific Concept Space
Μεταμόρφωση, Αττική – Ελλάδα
A31 ARCHITECTURE, Πραξιτέλης Κονδύλης
Φωτογραφία: Γιάννης Χατζηασλάνης
Πρόκειται για ένα 'concept space' στη Μεταμόρφωση Αττικής, αφιερωμένο στη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική, στον σχεδιασμό, στον αρχιτεκτονικό φωτισμό και τη σύγχρονη τέχνη. Ο χώρος προορίζεται για εκθέσεις, εκδηλώσεις και γεγονότα με στόχο την προβολή της ελληνικής αρχιτεκτονικής και γενικότερα την προαγωγή της δημιουργικής σκέψης στον τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών. Για το έργο συνεργάσθηκαν με τους αρχιτέκτονες και τους μηχανικούς του γραφείου, εικαστικοί, μελετητές φωτισμού, αρχιτέκτονες τοπίου, βιομηχανικοί σχεδιαστές και γραφίστες.
Οι εγκαταστάσεις, συνολικού εμβαδού 260m2, αναπτύσσονται σε δυο επίπεδα. Είσοδος, υποδοχή, γραμματεία, σκοτεινός θάλαμος, αίθριο με άνυδρο κήπο, τοίχος κατακόρυφης φύτευσης και κοινόχρηστες τουαλέτες απαρτίζουν το πρώτο επίπεδο, συνολικού εμβαδού 180m2. Το δεύτερο επίπεδο, εμβαδού 80m2, απαρτίζεται από ένα χώρο συνεδριάσεων, το γραφείο της διοίκησης και ένα μικρό καθιστικό. Τα φέροντα και τα φερόμενα στοιχεία είναι εμφανή και ανεπίχριστα κατ' αντιστοιχία με τις ηλεκτρολογικές σωληνώσεις στην οροφή.
Βραβείο στην κατηγορία «Καλύτερη ανεκτέλεστη µελέτη των ετών 2013-2017»
Υπαίθριος χώρος λατρείας
Casamance - Σενεγάλη
Θεοκλής Καναρέλης
Έξω από το μέσα: Ιερός χώρος για Μουσουλμάνους, Χριστιανούς και Ανιμιστές.
Για τον πιστό η εκκοσμίκευση είναι ένας εγκλεισμός, μια στέρηση από το Θείο, τη δική του αλήθεια. 'Εν τω κόσμω, αλλ' ουκ εκ του κόσμου'. Ο ίδιος βρίσκεται μέσα στον κόσμο και εξέρχεται στον ιερό χώρο, ένα εγκλωβισμένο συμβολικό κενό, το παράδοξο της πίστης. Η πρόταση είναι μια μεταφορική και κυριολεκτική έξοδος, ένα κατώφλι μεταξύ των δύο κόσμων: ορθώνεται ανάμεσα στο ιερό και το εκκοσμικευμένο κενό. Οι γεωμετρίες προκύπτουν από γεωγραφικές και θρησκευτικές αναφορές.
Δύο κόσμοι, δύο γεωμετρίες: η καθεμιά αφορά και υπερασπίζεται τον κόσμο της. Στο αίθριο μπορεί κανείς να βρει ανθρώπους, σκιές, χώμα, ιερά αποσπάσματα, εικονογραφίες, νερό. Ο ουρανός ένας ασκεπής θόλος. Οι εγκοπές του ναού προσκαλούν, συγκρατούν, στεγάζουν, ενθαρρύνουν, προστατεύουν τελετές, συναθροίσεις, προσευχές, μυστικά, παρακάλια, ομιλίες, δάκρυα, απαγορεύοντας την εικόνα του σύγχρονου κόσμου ως πρόσκαιρη και συγκυριακή.
Η κατασκευή δεν φέρει σύμβολα, για να ελαττώσει και να αποδυναμώσει παλαιές διαφορές και επώδυνες μνήμες. Η υλοποίηση γίνεται με υλικά της περιοχής, με την τεχνική του συμπιεσμένου χώματος. Δεν υπάρχει κύρια είσοδος, αλλά ίσα ανοίγματα από όλες τις πλευρές. Το κτίσμα έχει ύψος 7m καλύπτοντας την περιφέρεια του δεδομένου οικοπέδου. Το αποτύπωμα της κατασκευής είναι 328m2.
Βραβείο συναδέλφων στην κατηγορία «Καλύτερη ανεκτέλεστη μελέτη των ετών 2013-2017»
Not ROUNDabout
Ανάπλαση της πλατείας Γαβριήλ Χαρίτου στην περιοχή εκατό χουρμαδιές, Ρόδος, Δωδεκάνησα – Ελλάδα
Έλλη Καρυάτη, Δανάη Μαυρίδου, Ξανθή Σωτηράκη, Χρυσή Σωτηράκη
Η μελέτη πραγματεύεται τον επανασχεδιασμό της πλατείας Χαρίτου/Eκατό Χουρμαδιών (1933), στο βόρειο άκρο της πόλης της Ρόδου, ένα μνημειακό έργο, χαρακτηριστικό δείγμα αποικιακής πολεοδομίας με στοιχεία εξωτισμού. Ο σχεδιασμός αφορά την περιβαλλοντική αναβάθμιση και τον επαναπροσδιορισμό του δημόσιου χώρου στον τουριστικό πυρήνα της πόλης, όπου οι υπερμεγέθεις εγκαταστάσεις έχουν περικλείσει ασφυκτικά και έχουν επιβάλει μια συνεχόμενη κυκλική κίνηση, σαν σε κυκλικό κόμβο. Στη μελέτη, ενισχύεται η γραμμικότητα της πλατείας και απελευθερώνονται οι οπτικές φυγές προς τη θάλασσα, ενώ η ενιαία σχεδιαστική αντιμετώπιση του χώρου, με τους επανιεραρχημένους γύρω δρόμους και τα καθαρά γεωμετρικά σχήματα, ενισχύει την επανένταξή της στον αστικό χώρο. Για τον κάτοικο, η πλατεία θα αποτελεί έναν ετήσιο προορισμό με υπερτοπικό χαρακτήρα και για τον επισκέπτη την αφετηρία μιας ευρύτερης διαδρομής.
Στη φετινή διοργάνωση δόθηκαν ακόμα 10 έπαινοι, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την αρχιτεκτονική δημιουργία. Συγκεκριμένα οι έπαινοι είναι:
Έπαινοι στην κατηγορία «Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο των ετών 2013-2017»:
1. 'The Hug'. Άγιος Ιωάννης Δέτης, Νάουσα, Πάρος, Κυκλάδες – Ελλάδα.
REACT ARCHITECTS – Νατάσσα Δεληγιάννη, Γιώργος Σπυρίδωνος
2. 'Διπλή Καμπυλότητα'. Κατοικία, Ηράκλειο, Κρήτη – Ελλάδα
tense architecture network_TAN - Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος, Κώστας Μαύρος
3. 'Τα μονοπάτια του νερού'. Ανάπλαση της πλατείας της Χρυσαφίτισσας, Κάστρο Μονεμβασίας, Λακωνία – Ελλάδα
MoY studio - Έλενα Ζαμπέλη
Έπαινοι στην κατηγορία «Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα των ετών 2013-2017»:
1. Κατάστημα στο Κολωνάκι, Αθήνα – Ελλάδα
alley architects
2. Ιδιωτική Κατοικία, Ψυχικό, Αθήνα - Ελλάδα
Κατερίνα Καραγιάννη
Έπαινοι στην κατηγορία «Καλύτερo έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο των ετών 2013-2017»:
1. Μετατροπή βιομηχανικού ορόφου σε διαμέρισμα και φωτογραφικό εργαστήριο, Γκάζι, Αθήνα - Ελλάδα
Ελένη Ιωαννίδου
2. Εξοχική κατοικία, Καρυές, Λακωνία - Ελλάδα
Plaini and Karahalios Architects
Έπαινοι στην κατηγορία «Καλύτερη µελέτη των ετών 2013-2017»:
1. Νηπιαγωγείο, Amsterdam – Ολλανδία
Fiore Architects
2. Ανάπλαση και επανάχρηση πρώην εξορυκτικών περιοχών λιγνίτη στην περιοχή Δυτικής Μακεδονίας, πρώην Λιγνιτωρυχεία Πτολεμαΐδας (ΛΙΠΤΟΛ), Κοζάνη - Ελλάδα
40.22.Αrchitects + M5 Architects
3. Ανάπλαση και επανάχρηση πρώην εξορυκτικών περιοχών λιγνίτη στην περιοχή Δυτικής Μακεδονίας, πρώην Λιγνιτωρυχεία Πτολεμαΐδας (ΛΙΠΤΟΛ), Κοζάνη - Ελλάδα
ean architects - Λαφίνα Επταμηνιτάκη, Ευδοκία Μιμίκου, Βασιλική Παπαργύρη
Αναλυτικά οι βραβευμένες συμμετοχές καθώς ακόμα 20 διακρίσεις περιλαμβάνονται στο τεύχος Βραβεία «ΔΟΜΕΣ 2018». Περισσότερες πληροφορίες: [email protected]
