Η Ανάφη υπήρξε τόπος εξορίας και έγινε γνωστή ως ένα από τα τέσσερα «Νησιά του Θανάτου», λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Σήμερα, «οι πολιτικοί εξόριστοι έχουν αντικατασταθεί από σύγχρονους αυτοεξόριστους», όπως επισημαίνει η Σαπφώ Ταβούτη, η οποία καταγράφει φωτογραφικά το αίσθημα της απομόνωσης και της κατ' επέκταση μοναξιάς στο νησί.
Η έκθεσή της, υπό τον τίτλο «Exi[s]le», φιλοξενείται από τον δήμο Ανάφης στο παλαιό δημοτικό σχολείο του νησιού, έως και 1 Σεπτεμβρίου 2015. Πρόκειται για ένα φωτογραφικό ντοκιμαντέρ που επιδιώκει να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη μνήμη, την κοινωνική συμβίωση και το πολιτικό παρελθόν σε ένα υπαρξιακό πλαίσιο.
«Ο εγκλεισμός, το αδιέξοδο, η αγωνία είναι ακόμα εκεί. Απλώς τώρα ο "εξόριστος" είναι ελεύθερος να απολαύσει τη μαγεία του τοπίου και την ηρεμία που προσφέρει το νησί.»
«Η Ανάφη είναι το πρώτο νησί, το οποίο κατέγραψα φωτογραφικά, από μια λίστα 29 ελληνικών νησιών σχετικά με την εξορία. Το πρότζεκτ αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να επανασυνδεθώ με την ιστορική μνήμη και την αλήθεια ενός παρελθόντος που κυρίευε τη χώρα, ιδίως την περίοδο 1936-1949. Η οπτική αφήγηση αυτής της πολυετούς ιστορίας είναι όμως και μια προσωπική πρόκληση και ικανοποίηση την ίδια στιγμή. Η αυτοεξορία μου στο νησί για 2 περίπου μήνες κατά τη διάρκεια του χειμώνα επηρέασε τον οπτικό και προσωπικό μου συλλογισμό», αναφέρει η Σαπφώ στο LIFO.gr
«Η έρευνα μου για τους εξόριστους στην Ανάφη διήρκεσε συνολικά 6 μήνες και καταρρίφθηκε σχεδόν από τη πρώτη μέρα της διαμονής μου στο νησί. Οι πληροφορίες των βιβλίων και των αρχείων, που βρήκα, δεν συμβάδιζαν απόλυτα με τις λιγοστές μαρτυρίες των κατοίκων. Κανένα βιβλίο δεν αναφέρεται στις μυστηριώδεις εξαφανίσεις των βαρκών που μετέφεραν τους εξόριστους κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η μεγαλύτερη έκπληξη για μένα ήταν ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται να μιλήσουν για το θέμα αυτό. Είναι όμως απολύτως λογικό για κάποιον, που έχει βιώσει την τρομοκρατία του στιγματισμού στο πλαίσιο ενός απολυταρχικού καθεστώτος, να φοβάται να μοιραστεί αυτές τις στιγμές», προσθέτει.
«Η Ανάφη δεν ήταν Μακρόνησος. Αποκαλέστηκε ένα από τα 4 "Νησιά του Θανάτου" λόγω της γεωγραφικής του θέσης. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν ιστορικά αποδεικτικά στοιχεία στο νησί που να μαρτυρούν την παρουσία των εξόριστων. Αυτό που μπορεί να καταγράψει και να υπονοήσει ο φωτογραφικός φακός είναι τα συναισθήματα, που πιθανότατα να είχε ένας εξόριστος στην Ανάφη.
»Σήμερα οι πολιτικοί εξόριστοι έχουν αντικατασταθεί από σύγχρονους αυτοεξόριστους, οι οποίοι είτε έχουν απαρνηθεί την αστική ζωή είτε έχουν σταλεί για επαγγελματικούς λόγους στο νησί (π.χ.καθηγητές, ιατρικό προσωπικό). Εγώ δεν ανήκω σε καμία από αυτές τις κατηγορίες. Στη δική μου αυτοεξορία ένιωσα πως είχα τα ίδια συναισθηματικά συμπτώματα με τους αντιφρονούντες του '30 και '40. Ο εγκλεισμός, το αδιέξοδο, η αγωνία είναι ακόμα εκεί. Απλώς τώρα ο "εξόριστος" είναι ελεύθερος να απολαύσει τη μαγεία του τοπίου και την ηρεμία που προσφέρει το νησί», καταλήγει η φωτογράφος.
σχόλια