Μπορεί ένας καλλιτέχνης να μονοπωλήσει ένα χρώμα;

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να μονοπωλήσει ένα χρώμα; Facebook Twitter
1

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να μονοπωλήσει ένα χρώμα; Facebook Twitter
Ο Anish Kapoor, ο Βρετανός γλύπτης που σχεδίασε τον κατακόκκινο Orbit Tower για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα χρήσης του Vantablack.

 

Tο χρώμα είναι πολύτιμο, ειδικά αν είσαι καλλιτέχνης. Μπορεί να είναι ακριβό σαν χρυσάφι ή φονικό όπως το αρσενικό, το οποίο στην ρομαντική εποχή είχε χρησιμοποιηθεί για να δημιουργηθεί το όμορφο, αλλά θανατηφόρο πράσινο του Σίλε. Το χρώμα για το οποίο σήμερα ερίζουν οι καλλιτέχνες είναι το μαύρο –αλλά όχι οποιοδήποτε μαύρο. Το αντικείμενο το πόθου τους είναι το πιο σκούρο μαύρο που υπήρξε ποτέ, το Vantablack. Το υλικό δημιουργήθηκε από Βρετανούς στην εταιρεία Surrey Nanosystems για να χρησιμοποιηθεί σε δορυφόρους και είναι κατασκευασμένο από νανοσωλήνες άνθρακα, 10.000 φορές πιο λεπτούς από την ανθρώπινη τρίχα, που απορροφούν κατά 99.965% το φως.

Η είδηση, που δημοσιεύτηκε στην Daily Mail, ότι ο Σερ Anish Kapoor έχει εξασφαλίσει τα αποκλειστικά δικαιώματα χρήσης του επαναστατικού υλικού δημιούργησε αναστάτωση στην καλλιτεχνική κοινότητα. Ο ινδικής καταγωγής Βρετανός καλλιτέχνης έχει εργαστεί  και πειραματιστεί με το «σούπερ μαύρο» χρώμα ήδη από το 2014 και είχε δηλώσει χαρακτηριστικά στο ραδιόφωνο του BBC: «Είναι πιο μαύρο από οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε. Είναι τόσο μαύρο που σχεδόν δεν μπορείς να το δεις. Έχει ένα είδος εξωπραγματικής ποιότητας. Φανταστείτε ένα χώρο που είναι τόσο σκοτεινός που, όπως μπαίνεις μέσα, χάνεις κάθε αίσθηση του ποιος είσαι και τι είσαι, αλλά και την αίσθηση του χρόνου». 

 

«Όλοι οι σπουδαίοι καλλιτέχνες είχαν εμμονή με το καθαρό μαύρο –ο Turner, ο Μανέ, ο Γκόγια. Αυτό το μαύρο είναι σαν δυναμίτης στον κόσμο της τέχνης. Θα πρέπει να είμαστε σε θέση να το χρησιμοποιήσουμε. Δεν είναι σωστό ότι ανήκει σε έναν άνθρωπο».

Ο εικαστικός μέχρι τώρα δεν έχει σχολιάσει την είδηση, την οποία επιβεβαίωσε η εταιρεία, διευκρινίζοντας ότι η αποκλειστικότητα αφορά μόνο στον τομέα της τέχνης. Φαίνεται, άλλωστε, ότι ο ιδρυτής της εταιρείας, Ben Jensen, είναι μεγάλος θαυμαστής του Kapoor για τον οποίο είπε στην εφημερίδα New York Times το 2014: «Έχει μια καταπληκτική ικανότητα να βλέπει πράγματα που άλλοι άνθρωποι δε μπορούν και είναι διάσημος για το έργο του με τις αντανακλάσεις και τα κενά. Εμείς ποτέ δεν φανταζόμαστε ότι θα συμμετείχαμε σε κάτι τέτοιο, αλλά οι ιδέες του είναι μεταδοτικές και οι ερευνητές μου χαίρονται που το έργο τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο».

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να μονοπωλήσει ένα χρώμα; Facebook Twitter
Kapoor Black

Δεν είναι όλοι όμως εξίσου χαρούμενοι. Οι ζωγράφοι είναι εξοργισμένοι που ο Anish Kapoor, ο Βρετανός γλύπτης που σχεδίασε τον κατακόκκινο Orbit Tower για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, έχει αποκλειστικά δικαιώματα για την καλλιτεχνική χρήση αυτoύ του επαναστατικού νέου χρώματος. Ο Βρετανός ζωγράφος Christian Furr - κυρίως γνωστός ως ο νεότερος καλλιτέχνης που ζωγράφισε την Βασίλισσα της Αγγλίας - είχε την πρόθεση να χρησιμοποιήσει το υλικό σε μια σειρά από έργα ζωγραφικής και έχει εκφράσει την οργή του που αναγκάζεται να περιοριστεί στη χρήση λιγότερο έντονου μαύρου. «Ποτέ δεν έχω ακούσει για έναν καλλιτέχνη να μονοπωλεί ένα υλικό,» δήλωσε στην Daily Mail. «Όλοι οι σπουδαίοι καλλιτέχνες είχαν εμμονή με το καθαρό μαύρο –ο  Turner, ο Μανέ, ο Γκόγια», είπε. «Αυτό το μαύρο είναι σαν δυναμίτης στον κόσμο της τέχνης. Θα πρέπει να είμαστε σε θέση να το χρησιμοποιήσουμε. Δεν είναι σωστό ότι ανήκει σε έναν άνθρωπο». Ο επίσης Ινδοβρετανός καλλιτέχνης και φίλος του Kapoor σχολίασε στην Indian Telegraph: «Δεν έχω ξανακούσει κάτι τόσο παράλογο. Στον δημιουργικό κόσμο, ούτε οι καλλιτέχνες, ούτε κανείς άλλος δεν θα πρέπει να έχει το μονοπώλιο».

Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που στην ιστορία της τέχνης ένας καλλιτέχνης έχει την αποκλειστικότητα στη χρήση ενός χρώματος. Το 1960, ο Γάλλος Yves Klein έβγαλε ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το International Klein Blue (IKB), μία βαθιά, ματ απόχρωση του μπλε που δημιούργησε με έναν χρωματοποιό στο Παρίσι και χρησιμοποίησε σε μια σειρά μονόχρωμων μπλε πινάκων. Είχε, επίσης, πιτσιλίσει με αυτό γυμνά μοντέλα σε μια perfomance που ήταν σεξιστική ακόμη και για τα πρότυπα του 1960. Ο Klein πέθανε το 1962, αλλά η IKB ζει. Ο Derek Jarman το χρησιμοποίησε στην ταινία του Blue και οι καλλιτέχνες The Blue Man Group καλύφθηκαν οι ίδιοι με αυτό.

Μπορεί ένας καλλιτέχνης να μονοπωλήσει ένα χρώμα; Facebook Twitter
Ερευνήτρια κρατάει το αυθεντικό Vantablack. Φωτογραφία: Surrey Nano Systems

Η αλήθεια είναι ότι δε θα έπρεπε να αδικήσουμε τους εικαστικούς που διαμαρτύρονται επειδή δε μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Vantablack –το μαύρο χρώμα εξάλλου πάντα βασάνιζε τους ζωγράφους. Τον 18ο αιώνα, κορυφαίοι ζωγράφοι όπως ο Benjamin West και ο Joshua Reynolds εξαπατήθηκαν από μία ζωγράφο με το όνομα Ann Provis, στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν πρόσβαση στην «Σκιά του Τισιανού», ένα μείγμα φιλντισένιου μαύρου και Πρώσικου μπλε, που υποτίθεται ότι ήταν το μυστικό χρώμα που χρησιμοποιούσε ο σπουδαίος Βενετός καλλιτέχνης. Κατά τον Μεσαίωνα, πολύ πριν τον Yves Klein, οι ζωγράφοι πλήρωναν τεράστια ποσά για το σπάνιο ορυκτό λάπις λάζουλι, ώστε να ζωγραφίζουν τους μπλε ουρανούς τους, ενώ χρησιμοποιούσαν πανάκριβα φύλλα χρυσού για τα αστέρια. Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς που ο Anish Kapoor και οι επικριτές του ερίζουν για το Vantablack. Το χρώμα είναι μαγικό.

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Εικαστικά / Ο Νάκης Παναγιωτίδης μάς ζητά να νιώσουμε τα έργα του ακόμα και με κλειστά τα μάτια

Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή υποδέχεται την αναδρομική έκθεση ενός διεθνούς φήμης ανένταχτου Έλληνα καλλιτέχνη της διασποράς, γνωστού για το πολύπλευρο και στοχαστικό έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Τα ρεαλιστικά γλυπτά του, που εκφράζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα αλλά και τις αδυναμίες, εξακολουθούν να είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλή και να συγκεντρώνουν πλήθη φιλότεχνων όπου και αν εκτίθενται.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Εικαστικά / Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Μια έκθεση στη Royal Academy of Arts του Λονδίνου φέρνει στο προσκήνιο μετά από έξι αιώνες τη θρυλική καλλιτεχνική «μονομαχία» μεταξύ Ντα Βίντσι και Μικελάντζελο με δυο έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

σχόλια

1 σχόλια
ωραιο αρθρo,με την διαφορα οτι o klein εφτιαξε την συνταγη σε συνεργασια με χρωματοποιο, που σημαινει οτι εχει καθε δικαιωμα να εχει την αποκλειστικοτητα στη χρηση, ο Kapoor διεκδικησε και εχει πλεον το μονοπολιο της χρησης χωρις να εχει συνεισφερει στη δημιουργια της συνταγης,κατε με ο ναρκισσισμος του χτυπησε ταβανι,πλεον μονο οποιος κινηθει νομικα