Μια τραγουδίστρια εξασκείται με την πιανίστα της σε κλίμακες, μια ντουζίνα άνθρωποι με στολές εργασίας μεταφέρουν ρυθμικά πλακάτ με συνθήματα σαν να βρίσκονται σε μια σειρά παραγωγής και πρόκειται να οικοδομήσουν κάτι. Μια σειρά από κράνη εργοταξίου και γαλότσες είναι στη βάση μιας επιβλητικής κατασκευής, ψηλής και περίπλοκης.
Στον δεύτερο εξώστη της Εναλλακτικής Σκηνής ο Coti K. και η Αργυρώ Χιώτη, δίπλα στις κονσόλες, παρακολουθούν τους ερμηνευτές που βρίσκονται δύο επίπεδα πιο χαμηλά. Ο Θοδωρής Αμπαζής είναι στη μέση της σκηνής και αυτοί είναι μόνο τρεις από τους τριάντα συνολικά καλλιτέχνες απ' όλο το φάσμα των παραστατικών και των εικαστικών τεχνών –με τη συμμετοχή σπουδαστών της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού της Εθνικής Λυρικής Σκηνής– που συμπράττουν στη δημιουργία ενός έργου μακράς διάρκειας, συσχετίζοντας τις περίπλοκες διαδικασίες του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα.
Στη διάρκεια των τριών ημερών που διαρκεί αυτή η Synthesis, ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να κινηθεί μέσα στην εγκατάσταση, να παρακολουθήσει από διαφορετικές γωνίες θέασης με διαφορετικές προσεγγίσεις, να καθορίσει τον χρόνο παραμονής του, να κάνει τη δική του σύνθεση μέσα στο έργο ή να απομονώσει τα θραύσματά της, βιώνοντάς τα στον παρόντα χρόνο.
Ο τίτλος του έργου είναι Synthesis, μια εικαστική εγκατάσταση που εμπνεύστηκαν η χορογράφος Τζένη Αργυρίου και ο εικαστικός Βασίλης Γεροδήμος, που ως πολυσύνθετο συλλογικό καλλιτεχνικό εγχείρημα επιχειρεί την «προσομοίωση» μιας εξίσου περίπλοκης συλλογικής δράσης όπως ήταν η Ελληνική Επανάσταση του ‘21.
Οι θεατές από τον πρώτο ή τον δεύτερο εξώστη, όπου στέκομαι και εγώ, θα δουν στη μέση της αγνώριστης άδειας Εναλλακτικής Σκηνής μια εικαστική εγκατάσταση που μοιάζει με πολυώροφο πύργο, με πανιά στα χρώματα των πρώτων σημαιών της Ελληνικής Επανάστασης και τους «επαναστάτες» εργάτες της κατασκευής, φωλιασμένους στα επίπεδά της, να μιλούν μέσα από τα λόγια των όρκων «εν τούτω νικάτε απόγονοι Ελλήνων».
Την ώρα που έχω φτάσει έχει «ξεκινήσει η επανάσταση». Οι θεατές που θα φτάσουν την Παρασκευή θα δουν τον χώρο εντελώς κενό αρχικά, με το πλήθος των ερμηνευτών και συντελεστών να στήνει την εγκατάσταση. Η Εναλλακτική μοιάζει με εργοτάξιο, δεν υπάρχει τίποτα μη ορατό, όλα είναι στο φως, προσκήνιο και παρασκήνιο έχουν συνδεθεί, αποκαλύπτοντας τις πτυχές της καλλιτεχνικής έρευνας και του προσανατολισμού της.
Τα κομμάτια της εγκατάστασης προέρχονται κι αυτά από μια σύγχρονη «ανασκαφή» στην αποθήκη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και η επανάχρησή τους δείχνει την πρόθεση ενδοσκόπησης και επαναδιαπραγμάτευσης της ταυτότητάς μας και του συστήματος στο οποίο δρούμε, αντιλαμβανόμενοι ότι οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας και αφήγησης εξαρτάται κατά πολύ από την ύλη και τα υλικά που διαθέτουμε.
Η κεντρική εγκατάσταση που κυριαρχεί στον χώρο ξεπερνά την ανθρώπινη κλίμακα, είναι αυτή που θα χτιστεί από το μηδέν για να διαχωριστεί στη συνέχεια, όπως συμβαίνει στις επαναστάσεις και στην εξέλιξη των επεισοδίων της Ιστορίας. Από το «μαζί» στον εμφύλιο και στους διχασμούς και ξανά στο μαζί με τρόπο διαφορετικό και πιθανώς επιβιωτικό.
Στην αρχή, όπως και σε μια επανάσταση, την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου θα βρεθούν όλοι οι συντελεστές, τεχνικοί και σπουδαστές και δημιουργοί, σαν ένα σώμα και χωρίς ρόλους, για να ξεκινήσουν ένα έργο που αναφέρεται σε μια σημαντική ιστορική στιγμή και περίοδο και σήμερα καλούμαστε να διαβάσουμε με κάθε τρόπο, πέρα από τη μονοδιάστατη, στατική αντιμετώπισή του και τη διδακτική αφήγηση, με μια άλλη, πιο προσωπική, βαθιά και ειλικρινή.
Η ανάγνωση αυτή απελευθερώνει τη φαντασία, δίνει χρόνο στη σκέψη να ταξιδέψει σε αποσπάσματα όσων γνωρίζουμε και να αναρωτηθούμε γι' αυτά που δεν έχουμε μάθει ή δεν υποπτευόμαστε. Η ώρα της σύνθεσης και η ώρα της καταστροφής μοιάζουν να είναι μακρινές αλλά και τόσο κοντά, που η αίσθησή τους διαπερνά τον τόπο και τον χρόνο.
«Όταν ήρθε η πρόταση από την Εναλλακτική Σκηνή αναρωτηθήκαμε πόσα γνωρίζουμε για την Επανάσταση. Τελικά, γνωρίζουμε όσα μάθαμε στο σχολείο, εμείς και πολλοί άλλοι γύρω μας», λέει ο Βασίλης Γεροδήμος.
«Αρχίσαμε να ρωτάμε ανθρώπους γύρω μας τι θα είχε ενδιαφέρον και ο καθένας μας έλεγε κάτι διαφορετικό από την Επανάσταση, το Μεσολόγγι, τους ήρωες. Για να καταλάβουμε τι μας απασχολεί από το θέμα της Επανάστασης, να μάθουμε την Ιστορία, κάτσαμε για αρκετούς μήνες κανονικά στα θρανία, με την καθοδήγηση του Μηνά Αντύπα και άλλων ιστορικών.
Αποφασίσαμε να ασχοληθούνε με όλη την Επανάσταση γιατί ενδιαφέρον είχε το όλον και όχι ένα μικρό κομμάτι. Προσπαθήσαμε, λοιπόν, να προσεγγίσουμε το όλον. Θελήσαμε να μετατρέψουμε τη διαδικασία μιας επανάστασης σε ένα καλλιτεχνικό εγχείρημα και καταλάβαμε ότι αυτό που είχε μεγάλο ενδιαφέρον στην Επανάσταση ήταν οι πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι που μπήκαν μέσα σε αυτή. Έτσι θελήσαμε κι εμείς να μαζευτούμε, ένα σύνολο ανθρώπων, καλλιτεχνών από διαφορετικά σινάφια, και να βρεθούμε όλοι μαζί.
Αναρωτηθήκαμε αν μπορούμε όλοι μαζί να δουλέψουμε και αν αυτό μπορεί να πετύχει και βάλαμε ένα χρονικό όριο, τρεις μέρες. Ήρθε, λοιπόν, αυτός ο κόσμος και μπήκαμε στη διαδικασία να δούμε τι μπορεί να συμβεί, κάναμε εργαστήρια όλοι μαζί και συζητήσεις και είμαστε σε μια διαδικασία τέτοια, να κάνουμε μια "κατάληψη" στην αίθουσα της Εναλλακτικής, σαν εργάτες που δομούμε και αποδομούμε κάτι».
Στη διάρκεια των τριών ημερών που διαρκεί αυτή η Synthesis ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να κινηθεί μέσα στην εγκατάσταση, να παρακολουθήσει από διαφορετικές γωνίες θέασης με διαφορετικές προσεγγίσεις, να καθορίσει τον χρόνο παραμονής του, να κάνει τη δική του σύνθεση μέσα στο έργο ή να απομονώσει τα θραύσματά της, βιώνοντάς τα στον παρόντα χρόνο.
Οι περίπλοκες συνθήκες της οργάνωσης και διεξαγωγής της Επανάστασης, συμφωνίες, συνεργασίες, αντιφάσεις, ρήξεις, ανατροπές, αβεβαιότητες και υπερβάσεις συσχετίζονται με τη δημιουργία αυτού του έργου που φτιάχτηκε μέσα από ιστορική και καλλιτεχνική έρευνα πολλών μηνών και μέσα σε τρεις ημέρες παρουσιάζει τα συστατικά της Ελληνικής Επανάστασης, από τη μέθη του αρχικού ξεσπάσματος και την εσωστρέφεια των επόμενων χρόνων μέχρι την «κόπωση» της όψιμης περιόδου.
«Ο χώρος έχει αναλάβει την αφήγηση των εξελίξεων, δηλαδή με τους εικαστικούς επιλέξαμε τη μετουσίωση του χώρου όχι με την αφήγηση αλλά με την αίσθηση των πραγμάτων. Για εμάς, το έργο είναι ένα επίτευγμα, μια μεγάλη εγκατάσταση που φτιάξαμε πολύ γρήγορα όλοι μαζί. Σαν την αρχή της Επανάστασης, που πολλοί άνθρωποι, πολύ γρήγορα, έκαναν ένα "μπουμ", την αρχή, τα πρώτα χρόνια.
Και μετά περνάμε στην εσωστρέφεια, αυτό το νέο πράγμα που δεν ξέρεις πώς να το χειριστείς, ένα νέο πράγμα που δημιουργείται την επόμενη μέρα της Επανάστασης, με τον χώρο να διαμελίζεται, να γίνεται μια αρένα που αφήνει έναν τόπο κενό στο κέντρο, με τα κομμάτια του στην περιφέρεια. Φτιάχνεται στη συνέχεια ένα απόλυτο κουτί, σαν να μπαίνουν όλοι μέσα σε μια στέγη για να συνεννοηθούν – αυτό είναι επιτακτικό για να προχωρήσουν. Γύρω τους βρίσκονται τα ερείπια που βρήκαμε όλοι και βλέπουμε μέχρι σήμερα και μέσα από αυτά προσπαθείς να συντάξεις κάτι νέο που φτάνει στο παρόν, μέχρι τον θεατή και τη σχέση του με την Ιστορία και την ίδια καθημερινή ζωή και την ταυτότητά του».
Το έργο «Synthesis», σε σύλληψη του εικαστικού Βασίλη Γεροδήμου και της χορογράφου Τζένης Αργυρίου, παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στις 29, 30 και 31 Οκτωβρίου 2021.
Το έργο, ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, παρουσιάζεται στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Οι ώρες εισόδου κοινού στο «Synthesis» έχουν ως εξής: 19:30 (Παρασκευή), 12:00, 16:00, 19:30 (Σάββατο), 12:00, 16:00 (Κυριακή). Κάθε ζώνη παρουσίασης του έργου διαρκεί περίπου τρεις ώρες.