Έξι καλλιτέχνες ερμηνεύουν την απειλή ενός κόσμου όπου έχει επικρατήσει η τεχνητή νοημοσύνη

I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Ο Γιώργος Λιντζέρης στο έργο του Human Traces επεξεργάστηκε 24 φωτογραφίες μελών της οικογένειας του σε πολύχρωμες παραλλαγές gell printing.
0

Καθώς η εμφύτευση του πρώτου ασύρματου εγκεφαλικού τσιπ σε άνθρωπο είναι πια πραγματικότητα, άραγε πόσο ειλικρινής θα είναι η αρνητική απάντηση στη γνωστή ερώτηση που συναντούμε σε ιστοσελίδες του διαδικτύου αν είμαστε ρομπότ, δηλαδή η επιβεβαίωση ότι ο χρήστης είναι ανθρώπινο ον;

Αν ήθελα να είμαι συνεπής στην παρουσίαση της εικαστικής έκθεσης «I am not a robot» στο Match Point, μήπως θα έπρεπε να απευθυνθώ στο ChatGPT και να ζητήσω τη συνδρομή του ώστε να τη γράψει εκείνο; Αυτή θα ήταν μια ειρωνική αντίδραση στην ίδια την ιδέα μιας έκθεσης που σχετίζεται με την τεχνική νοημοσύνη.

Πώς ερμηνεύει μια παρέα εικαστικών την προοπτική να αντικατασταθεί η ανθρώπινη δημιουργία από τις απειράριθμες δυνατότητες της ΑΙ; Οι Νίκος Γιαβρόπουλος, Γιάννης Καρδάσης, Γιώργος Λιντζέρης, Χρήστος Τζοβάρας μαζί με τις Μάρθα Παναγιωτοπούλου και Ανθή Παρασκευά Βελουδογιάννη εξερευνούν, δημιουργούν και παρουσιάζουν μια σειρά από έργα που συνομιλούν με την ψηφιακή πραγματικότητα και την πιθανολογούμενη οριστική παράδοση σε έναν κόσμο που δεν θα ορίζουμε αλλά θα μας ορίζει και θα μας συντονίζει σχεδόν ως άυλα όντα.

Πώς ερμηνεύει μια παρέα  εικαστικών την προοπτική να αντικατασταθεί η ανθρώπινη δημιουργία από τις απειράριθμες δυνατότητες της ΑΙ;

Γιατί δεν μπορείς σήμερα να υπάρχεις αν δεν δίνεις το «παρών» στο διαδίκτυο, αν δεν είσαι αδιάλειπτα συνδεδεμένος με τον παγκόσμιο ιστό μέσω του κινητού ή του λάπτοπ σου. Υπάρχει πιθανότητα να μην είσαι πραγματική οντότητα από σάρκα, οστά και πνεύμα αλλά μια φανταστική ψηφιακή μορφή; Έχοντας όλα αυτά στο μυαλό του ο Γιώργος Λιντζέρης ανέλαβε τον ρόλο του επιμελητή της έκθεσης και συντόνισε πέντε καλλιτέχνες, τρεις της γενιάς του και δύο νεότερες καλλιτέχνιδες, ώστε να ερμηνεύσουν αυτήν τη συνθήκη με την οποία έρχονται σε καθημερινή επαφή μέσω της δουλειάς τους και της κοινωνικής τους παρουσίας.

I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Ένα κεφάλι έχει κυριολεκτικά πετρώσει, αφού πια αποτελείται από γράμματα ενός πληκτρολογίου - η αδιάλειπτη χρήση των υπολογιστών έχει κάνει τα πλήκτρα προέκταση του χεριού μας.

Ο ίδιος στο έργο του «Human Traces» επεξεργάστηκε 24 φωτογραφίες μελών της οικογένειάς του σε πολύχρωμες παραλλαγές gelli printing· θυμίζουν τις δαγκεροτυπίες του Γουόρχολ, οριοθετούνται και «καπελώνονται» από το χρυσό περίγραμμα ενός σπιτιού με στέγη. Αλλά τι είναι το σπίτι; Όχι μόνο μια στέγη που μας προστατεύει. Περισσότερο αποτελεί την εστία αναφοράς μας, το συναισθηματικό σύμπαν στο οποίο συνεχώς επιστρέφουμε. «Ο τόπος της ηλικίας μας», όπως σημειώνει ο ίδιος στο έντυπο που συνοδεύει την έκθεση.

Διευκρινίζει: «Κάτι που δεν γίνεται αλγόριθμος, το γραμμένο χαρτί με τα λάθη του, η τυχαία αλληλουχία ζωής». Εκείνο δηλαδή που πιστοποιεί ότι ο δημιουργός του δεν είναι ρομπότ, ότι θα επιστρέψει στο σπίτι για να προστατευθεί από τον έξω κόσμο, να κρυφτεί από τα αδιάκριτα βλέμματα του κόσμου, να κοιμηθεί μέχρι την επόμενη μέρα που θα βγει πάλι να συνεχίσει τον καθημερινό αγώνα της επιβίωσης, και μπαίνοντας σε μια εφαρμογή στο ίντερνετ θα απαντήσει αρνητικά στην ερώτηση αν είναι ρομπότ. Η μνήμη όλων όσοι περικλείονται στο χρυσό διάγραμμα, μάνα, πατέρας, γιαγιάδες, παππούδες, αδέλφια, έρωτες, το επιβεβαιώνει περίτρανα.

Η βιντεο-εγκατάσταση του Νίκου Γιαβρόπουλου «Polaroid A.I.» αποπειράται να απαντήσει σε εσχατολογικά ερωτήματα εμπνευσμένος από τη σπηλιά του Πλάτωνα. Μια ανθοστήλη, ένα βάζο και μια καρέκλα αποτελούν τα «υλικά» πάνω στα οποία προβάλλονται εικόνες που, μαζί με τις σκιές τους, συνθέτουν το έργο. Ποιες εικόνες; Ένας καθισμένος άντρας με διπλή «υπόσταση», ως μαύρη φιγούρα, και το διπλότυπό του σε αχνό γκρι.

Κρατάει ένα βιβλίο, μια μύγα τού επιτίθεται, σηκώνεται να την απωθήσει, την κοροϊδεύει με μια παιδική χειρονομία και ξανακάθεται στην καρέκλα, ενώ τα άνθη παραδίπλα ανοιγοκλείνουν με μη φυσιολογική ταχύτητα. Ποια εικόνα μας καταγράφει και αναπαράγει η τεχνητή νοημοσύνη στο διηνεκές; Όταν πάψουμε να υπάρχουμε πάνω στη γη και να αναπνέουμε θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα δεδομένα μας σαν να είμαστε ακόμα ζωντανοί (όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάποια σάιτ κοινωνικής δικτύωσης) – ποια θα είναι αυτά;

I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Η βιντε-οεγκατάσταση του Νίκου Γιαβρόπουλου Polaroid A.I. αποπειράται να απαντήσει σε εσχατολογικά ερωτήματα.
I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Χρήστος Τζοβάρας, DECaPi-TATION
I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Γιάννης Καρδάσης, Ούτε παιδί, Ούτε ζώο. Ούτε άνθρωπος, ούτε τέρας

Στο έργο του Γιάννη Καρδάση «Ούτε παιδί, Ούτε ζώο. Ούτε άνθρωπος, ούτε τέρας» σού δίνεται η εντύπωση ότι οι δύο χάρτινες φιγούρες που μπουσουλάνε στο πάτωμα είναι όλα αυτά που αρνείται ο καλλιτέχνης: ζώα, άνθρωποι σε παιδική ηλικία, τέρατα! Ένα κεφάλι ιγκουάνα με χεράκια και ποδαράκια νηπίου και ένας χοίρος με παιδικά μέλη επίσης. Και στο τέλος του χάρτινου ομοιώματος, ουρά.

Πάνω τους απειλεί να πέσει ένα αντεστραμμένο στρογγυλό τραπεζάκι από αυτά που βρίσκεις σωρό στα μικροαστικά σαλονάκια, με αμπαλαρισμένες 4 πορσελάνινες φιγούρες. «Όλα είναι λάθος. Όλα», διατείνεται με σχόλιό του στο κειμενάκι που συνοδεύει την έκθεση. Και συμπληρώνει: «Όλα αυτά τα λάθη είναι το βήμα που θα μας πάει παρακάτω». Αλλά, αναρωτιέσαι, η τεχνολογία θα διορθώσει τα λάθη; Αυτή θα μας πάει παρακάτω, όταν το λάθος υπάρχει ήδη από τη γέννηση;

Ο Χρήστος Τζοβάρας επέλεξε μια αρχετυπική φιγούρα για να σχολιάσει τον νέο, γενναίο κόσμο μας, τη Μέδουσα. Στο έργο του DECaPi-TATION (Αποκεφαλισμός) ένα κεφάλι μανεκέν που ξεπροβάλλει μέσα από περίβλημα φτιαγμένο από σελοφάν, από το οποίο ξεπετάγονται δεκάδες καλώδια σαν αυτά που απαρτίζουν το εσωτερικό ενός κομπιούτερ, γίνεται ο εγκέφαλος της Μέδουσας, η οποία αναδύεται μέσα από κουκούλι. Δίπλα ένα άλλο κεφάλι έχει κυριολεκτικά πετρώσει, αφού πια αποτελείται από τα γράμματα ενός πληκτρολογίου – η αδιάλειπτη χρήση των υπολογιστών έχει κάνει τα πλήκτρα προέκτασή μας. Το τελευταίο κεφάλι είναι η Μέδουσα ως avatar. «Τρεις προσπάθειες Αποκάλυψης», σχολιάζει ο ίδιος.

Έναν «μεγάλο, παράδοξο παιδότοπο» χαρακτηρίζει η Ανθή Παρασκευά Βελουδογιάννη τη γλυπτική της εγκατάσταση με τίτλο «A non binary code». Ένας μη δυαδικός κώδικας, αποτελούμενος από «γλυπτά» από μαλακά υλικά, ύφασμα και χρώματα, που, έχοντας παραχθεί με παραδοσιακή ραπτομηχανή, μπορεί να περιέχει και «ανθρώπινα» λάθη. Διάσπαρτα ποπ χειροτεχνήματα που παραπέμπουν στην ψηφιακή αισθητική, αναγνωρίσιμα μοτίβα σε διαφορετικά γεωμετρικά σχήματα και μεγέθη που αποπνέουν κάτι το οικείο και το παιχνιδιάρικο. Είναι ίσως η αισιόδοξη απόδοση εκ μέρους της καλλιτέχνιδας της πεποίθησης ότι μπορούμε να φτάσουμε, μέσω της τεχνολογίας, σε έναν «διάλογο σχετικά με τη συνέργεια μεταξύ της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της υπολογιστικής ισχύος του ΑΙ».

I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Ανθή Παρασκευά Βελουδογιάννη, A non binary code
I am not a robot: Μια εικαστική έκθεση με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στο Match Point Facebook Twitter
Μάρθα Παναγιωτοπούλου, Libella nova

Τέλος, η Μάρθα Παναγιωτοπούλου, με γλυπτά από φυσητό γυαλί, έφτιαξε το έργο «Libella nova» και με αυτό μας ταξιδεύει σε μια μετα-ανθρώπινη και φανταστική εποχή όπου τα «όρια μεταξύ ανθρώπινων και μη ανθρώπινων κόσμων έχουν σχεδόν εξαϋλωθεί». Η «μετα-λιβελούλα» της με τα «μετα-νούφαρα» που την πλαισιώνουν αποτελούν «κιβωτούς» συναισθημάτων όπου έχουν αποθηκευτεί μνήμες και συναισθήματα ανθρώπων της εποχής μας που δυνητικά θα εξαφανιστεί.

Έξι καλλιτέχνες στο μεταίχμιο της παλιάς καλλιτεχνικής παράδοσης, όπου η ανθρώπινη δημιουργικότητα και πνευματικότητα παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στη μελλοντική απόλυτη(;) επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Αμηχανία, αυτοσαρκασμός, ανησυχία για έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη φύση ίσως χάσει το θεμελιώδες δικαίωμά της να ονειρεύεται, να εκφράζεται, να αντιδρά. Άραγε πώς ερμηνεύουν το 2024 έξι καλλιτέχνες την απειλή αυτού του νέου κόσμου;

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «I am not a robot» εδώ.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT