Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών

Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών Facebook Twitter
0

Ο Cy Twombly στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Και μόνο το ότι κάποια έργα ξεκρεμάστηκαν από το Μπομπούρ στο Παρίσι και πακεταρίστηκαν για να έρθουν κατευθείαν στην Αθήνα, και έτσι να πάρουμε μια γεύση από το μείζον εικαστικό γεγονός διεθνούς κλίμακας που αποτέλεσε η μεγάλη αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στο εθνικό μουσείο σύγχρονης τέχνης της Γαλλίας, ήταν λόγος για να καταχειροκροτεί κάποιος.

Πόσο μάλλον το ότι η έκθεση εδώ ήταν πολύ πιο «ήρεμη», με ενδιαφέρουσα ποιητική πυκνότητα και χωρίς περιορισμούς στην προσέγγιση των έργων, σε σχέση με το Παρίσι όπου υπήρξαν ενοχλητικοί και ύψωναν παγοκολόνες ανάμεσα στον θεατή και τα έργα.


Ο Georg Baselitz στην γκαλερί Gagosian στην Αθήνα – Όταν ένας τόσο σημαντικός καλλιτέχνης έχει φτιάξει μια σειρά έργων για να φωνάξει με έπαρση και θλίψη (μέσω αυτών) πως, παρά το ότι έφτασε τα 80, νιώθει ότι δεν έχει δώσει ακόμα το καλύτερο που μπορεί να δώσει με την τέχνη του και ζητά (από ποιον άραγε, από τη μοίρα;) πίστωση χρόνου για να τα καταφέρει, η συγκίνηση που προσφέρει είναι τεράστια και είναι αυτονόητο ότι κυριαρχεί στη μνήμη.

Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών Facebook Twitter
Georg BaselitzUntitled, 2015Ink pen, watercolor, and India ink on paper34 1/8 × 49 11/16 inches framed (86.6 × 126.2 cm)© Georg Baselitz 2017


O Jonas Mekas στο σινεμά «Λαΐς» και ο Douglas Gordon στο σινεμά «Στέλλα» – Χάρη στην documenta14, ο 95χρονος Αμερικανός εκ Λιθουανίας –ένας καλλιτέχνης θρύλος που ο κόσμος αποκαλεί «Νονό του αβάν γκαρντ σινεμά»– ήρθε στην Αθήνα για την προβολή της ταινίας του «Αναμνήσεις από ένα ταξίδι στη Λιθουανία» του 1972. Η αίθουσα κατάμεστη και η συζήτησή του με τον Άνταμ Σίμτσικ (τον καλλιτεχνικό διευθυντή της documenta14) που ακολούθησε της προβολής συναρπαστική.

Παρόμοια αίσθηση «αναστάτωσης» προκάλεσε στους θεατές η προβολή της ταινίας του εικαστικού καλλιτέχνη Douglas Gordon με τίτλο «I had nowhere to go», που «δείχνει» τον Jonas Mekas να διαβάζει κεφάλαια από το ομώνυμο βιβλίο του, όπου εξιστορεί τη διαφυγή του από τη Λιθουανία, κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και το ταξίδι του για την Αμερική.

Οι δύο αυτές εμπειρίες υπήρξαν δυνατά σκουντήματα για να ξανασκεφτεί κάποιος τη βία και τη λύπη που συνδέονται με κάθε εκπατρισμό και ίσως κάπως έτσι να συνέλθει από την «ψυχική ακαμψία» που φέρνει η υπερέκθεση σε άλυτα ζητήματα, όπως είναι το μεταναστευτικό.


Το πρότζεκτ «Έργο στην Πόλη» του οργανισμού ΝΕΟΝ – Το 2017 ήταν η τέταρτη χρονιά που ο πολιτιστικός οργανισμός ΝΕΟΝ το διοργάνωσε, αλλά η πρώτη κατά την οποία η έκθεση έγινε σε εσωτερικό χώρο. Το γεγονός αυτό αποκάλυψε καλύτερα τις πραγματικές διαστάσεις που μπορεί να αποκτήσει αυτή η διοργάνωση, όσον αφορά στην κλίμακα της δουλειάς που απαιτείται από τον καλλιτέχνη, όπως επίσης και στη συγκρότησή της. Αν αυτό που συνέβη φέτος συνεχιστεί, το πρότζεκτ θα αποκτά με τα χρόνια όλο και μεγαλύτερη αίγλη.

Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών Facebook Twitter
A Puppet Sun, Κωστής Βελόνης. Φωτο: Panos Kokkinias | Courtesy NEON & Kalfayan Galleries


Οι αφανείς και άγνωστοι αλλοδαποί νεαροί καλλιτέχνες στα διαμερίσματά τους – Το 2017 μαζεύτηκαν πολύ περισσότεροι από το συνηθισμένο, επειδή λειτούργησε ως πόλος έλξης η documenta14. Όμως ούτε φεύγουν, ούτε σταματούν να έρχονται καινούργιοι. Μοιάζουν σαν να μαθαίνουν κάτι από την Αθήνα.

Νοικιάζουν διαμερίσματα με ολιγόμηνες μισθώσεις, συχνά στις περιοχές που διασχίζει η Πατησίων, επειδή είναι φθηνότερες, και μια στις τόσες τα ανοίγουν στο κοινό για να δείξουν τη δουλειά τους. Είναι εντυπωσιακό το πώς μοιάζουν με χαρούμενα γατάκια εν αγνοία κινδύνου.

Είναι επίσης απίστευτο το πόσο απροκατάληπτη και υπερβατική είναι η ματιά τους στην ελληνική πραγματικότητα. Για να ενημερώνεται κάποιος για αυτή την εικαστική κινητικότητα το καλύτερο είναι να ρωτά τους υπαλλήλους των καταστημάτων με είδη ζωγραφικής.


Η Μπιενάλε της Αθήνας επιτιθέμενη με σαρκαστικές περφόρμανς και άλλα έργα – Στόχος της Μπιενάλε ήταν βέβαια η documenta14. Η κορυφαία δράση της περιλάμβανε μια σειρά από περφόρμανς- ύμνους στην εντοπιότητα. Ήταν ό,τι πιο απρόσμενο θα μπορούσε να παρακολουθήσει κάποιος ένα βράδυ Μεγάλου Σαββάτου στην Αθήνα.

Ήταν επίσης αξιοσημείωτο ότι η (ας την πούμε) «τέχνη εν βρασμώ ψυχής» που παρουσίασε η Μπιενάλε ήταν πιο ζωντανή, γοητευτική και χαρούμενη από ό,τι άλλο είχε παρουσιάσει μέχρι τότε.

Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών Facebook Twitter
Η Μεραρχία της Καρδιάς και του Ξίφους κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου


Το «μπούλινγκ» του ιδρύματος Francois Pinault, σε συνεργασία με τον Damien Hirst, στη Βενετία – Εντυπωσίασε επειδή ήταν σαν να ακολουθεί την «ηθική» του υπερ-κακού που θέλει να κατακτήσει τον κόσμο, όπως τον έχουμε δει και τον έχουμε αγαπήσει από τις ταινίες Τζέιμς Μποντ.

Ο Γάλλος μεγιστάνας και συλλέκτης και ο Άγγλος σταρ της σύγχρονης τέχνης ένωσαν τις δυνάμεις τους για να στήσουν μία έκθεση: τους «Θησαυρούς από το ναυάγιο του Απίστευτου» με στόχο να αναγνωριστεί ως πιο σημαντική από την έκθεση που στήνουν όλα τα έθνη μαζί και είναι η Μπιενάλε της Βενετίας. Οι γνώμες εξακολουθούν να είναι διχασμένες για το αν τα κατάφεραν ή όχι.


Το «μπούλινγκ» του Ιάπωνα συλλέκτη Yusaku Maezawa που πλήρωσε 110 εκατομμύρια δολάρια για ένα πίνακα του Jean-Michel Basquiat – Η λέξη «μπούλινγκ» είναι ένας χαρακτηρισμός που δίνει την εντύπωση ότι αυτός που τον προτιμά, δεν κατανοεί, ή έστω, δεν αναγνωρίζει τη φύση ενός πλειστηριασμού. Ο κύριος Maezawa ήθελε τον πίνακα, πλήρωσε όσο έκανε, τον πήρε και έφυγε ευχαριστημένος. Ωστόσο, υπήρξε κόσμος (σοβαρός) που αναρωτήθηκε: «γιατί να ξοδέψεις τόσα λεφτά για έναν Basquiat;».

Το «πρόβλημα» στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν ότι το ψυχολογικό κίνητρο του αγοραστή κατέλαβε την πρωτοκαθεδρία έναντι της λογικής, εκτοπίζοντάς την εντελώς. Αυτό το «εντελώς» προκαλεί –ακόμα και το 2017– έναν μικρό εκνευρισμό στους εμπλεκόμενους, που προτιμούν τις ασφαλέστερες εκτιμήσεις και τον περιορισμό των πιθανών κινδύνων να καταρρεύσουν κάποια στιγμή όλα, σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.

Τα 10 καλύτερα του 2017 από το σύμπαν των εικαστικών τεχνών Facebook Twitter
Ο κύριος Maezawa ήθελε τον πίνακα, πλήρωσε όσο έκανε, τον πήρε και έφυγε ευχαριστημένος.


Η έκθεση «Μεγαλείο και Μιζέρια στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης» – Η Schirn Kunsthalle στη Φρανκφούρτη οργάνωσε αυτή την έκθεση που συνεχίζεται μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής Γερμανών καλλιτεχνών και αφίσες, όλα τους από την εποχή του Mεσοπολέμου, με στόχο να αναδείξει ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος της: το μεγαλείο και τη μιζέρια που κυριαρχούσαν τότε.

Το μεγάλο ενδιαφέρον της έκθεσης είναι ότι συγκεντρώνει λιγότερο γνωστά έργα εκείνης της εποχής, αλλά όλα τους είναι εντυπωσιακά και χάρη σ' αυτά ο θεατής νιώθει ότι κάτι νέο του αποκαλύπτεται.


Η National Gallery στο Λονδίνο προσφέρει χριστουγεννιάτικο δώρο στο έθνος – Το δώρο είναι η έκθεση τεσσάρων έργων ολλανδικής και φλαμανδικής ζωγραφικής του 17ου αι., εξαιρετικής ποιότητας, τα οποία περιήλθαν στην Πινακοθήκη μέσω κληροδοτήματος.

Η εικαστική αξία της μικρής έκθεσης είναι αδιαμφισβήτητη. Όμως το ότι η National Gallery «προσφέρει αυτή την έκθεση ως χριστουγεννιάτικο δώρο στο έθνος» συνιστά το κλου. Έτσι θα έπρεπε να κάνουν όλα τα εθνικά μουσεία του κόσμου: να προσφέρουν δώρα στο έθνος (και φυσικά το έθνος να τα ευχαριστεί, πηγαίνοντας να τα παραλάβει). Κανείς δεν θα ζημιωθεί.

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χειρομαντεία στην παλάμη του κουπιού της γόνδολας

Εικαστικά / Χειρομαντεία στην παλάμη του κουπιού της γόνδολας

Μια ήρεμη εικαστική ναυμαχία στα μυστηριώδη νερά της Βενετίας έρχεται στο προσκήνιο με αφορμή τις πρώτες κανονιές του Τύπου κατά της κύριας έκθεσης της φετινής Μπιενάλε Τέχνης
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT