Αν παρακολουθείς τις ομάδες για το ελληνικό ραπ στο Facebook, τα βίντεο των vloggers στο YouTube και τα stories στο Instagram, ξέρεις ότι το κοινό που ακούει φανατικά ραπ δεν είναι και το πιο ψύχραιμο. Οι κόντρες, οι διαφωνίες, τα σχόλια θερμόαιμων –και στις ηλικίες που ασχολούνται με τη ραπ κουλτούρα είναι πολλοί οι θερμόαιμοι‒, χαρακτηρίζουν τη ραπ κουλτούρα, και τη χαρακτήριζαν πάντα. Είναι μέρος του παιχνιδιού.
Μέσα στον οπαδικό χαρακτήρα που έχει αποκτήσει το ραπ, ωστόσο, υπάρχουν και ψύχραιμες φωνές, όσο γίνεται, γιατί όταν ασχολείσαι φανατικά με τη μουσική, δεν είναι εύκολο να είναι ψύχραιμος.
Ο Askunkfunk ασχολείται με το ελληνικό ραπ εδώ και χρόνια, από μικρό παιδί, και γράφει γι’ αυτό, σχολιάζοντας όσα συμβαίνουν, καλά και κακά, από το 2016. Είναι από τους ανθρώπους που έχουν παρακολουθήσει με ευλάβεια τον νέο κύμα, αλλά γνωρίζει και την προϊστορία του, και τα ποστ του και τα stories του στο Instagram ήταν πολύ δημοφιλή (και έγκυρα), μέχρι που, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, το Instagram τού «κατέβασε» τον λογαριασμό, χωρίς καμία προειδοποίηση, αναγκάζοντάς τον να ξεκινήσει έναν νέο, από την αρχή.
«Μέχρι και αυτήν τη στιγμή που μιλάμε δεν έχω επίσημη ενημέρωση από το Instagram γιατί έγινε το ban, πέρα από το γενικόλογο “παραβήκατε τους κανόνες της κοινότητας”» λέει. «Έχω κάνει επαφές με διάφορους ανθρώπους που δουλεύουν σε εταιρείες-κολοσσούς και όλοι συνηγόρησαν στο εξής: υπήρξε οργανωμένη προσπάθεια πίσω από το ban με μαζικά και συντεταγμένα reports. Δε ξέρω ποιον ακριβώς ενόχλησαν τα ποστ μου, αλλά ευτυχώς τα έχω κρατήσει όλα και θα ανέβουν ξανά. Ένα προς ένα».
Ο Askunkfunk είναι είκοσι έξι χρονών και δεν έχει καμία σχέση με την εικόνα που είχα σχηματίσει γι’ αυτόν όσο καιρό παρακολουθούσα τον λογαριασμό του. Είναι ένας άνθρωπος με πολλές γνώσεις, που ξέρει ακριβώς τι κάνει και μπορεί να κρατήσει αποστάσεις από αυτό, όταν χρειάζεται, είναι όμως και μια περσόνα από τις πιο δημοφιλείς, που δεν εμφανίζει το πρόσωπό του και δεν θέλει να πει το όνομά του ‒ για ευνόητους λόγους. Μπορείς να μιλάς μαζί του για ώρες και να μη σταματάει να λέει ενδιαφέροντα πράγματα.
Στα πρώτα μου βήματα, εποχές που το rap media δεν είχε ακόμα κερδίσει τη θέση του στο game, δέχτηκα ακόμα και επώνυμες απειλές. Είναι όμως ένα ζήτημα που πλέον δεν με απασχολεί, έχω μεγαλώσει κι έχω μάθει να διαχειρίζομαι αυτές τις «κρίσεις».
— Πες μου μερικά πράγματα για σένα και γι’ αυτό που κάνεις.
Ξεκίνησα την πορεία μου το 2016 με το γνωστό κανάλι στο Youtube «Askunkfunk Giz», με το σλόγκαν «Ο αχώνευτος Youtuber του αγαπημένου σου MC», κι αυτό γιατί εκείνη την εποχή θεωρούνταν ανήκουστο να υπάρχουν media που να ασχολούνται όχι μόνο με τη ραπ μουσική αλλά και με το lifestyle των ράπερ και, κυρίως, όσα συνέβαιναν στο παρασκήνιο. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες θεωρούσαν πως είμαστε απλώς ένα ζιζάνιο που «φυτρώνει εκεί που δεν το σπέρνουν» και από τις πρώτες στιγμές αναρωτιόντουσαν ποιος μπορεί να ήταν αυτός ο θρασύτατος νέος.
Τα χρόνια πέρασαν, το ραπ μέσο εγκαταστάθηκε στη σκηνή και το Askunkfunk Media κέρδισε επάξια τη θέση του σε αυτή, δημιουργώντας το Instagram page στα μέσα του 2018, το οποίο ενημερώνει καθημερινά το κοινό για το τι συμβαίνει και πλέον έχει αποτυπωθεί στο μυαλό του μέσου ακροατή ως το «first rap media».
— Πότε ξεκίνησε η σχέση σου με το ελληνικό ραπ;
Η σχέση μου με το ελληνικό ραπ ξεκίνησε το 2004, όταν ένας φίλος του μεγάλου μου αδελφού, παλιός γκραφιτάς, μου χάρισε ένα CD στο οποίο είχε αντιγράψει κάποιες από τις μουσικές του επιλογές. Στο CD αυτό συμπεριλαμβάνονταν κάποια τραγούδια από το «Αφιερωμένα ΙΙ & ΙΙΙ» του Εισβολέα, το «Αγνωστοφοβία» των Άλφα Γάμα και άλλα εμβληματικά ‒ή και όχι‒ άλμπουμ και τραγούδια.
Τα πρώτα μου συνειδητά ακούσματα, αφού αυτά που σου ανέφερα ήταν θέμα συγκυριών, ξεκινάνε επίσης το 2004, με το πρώτο άλμπουμ που έπεσε μπροστά μου στην παρθενική μου αναζήτηση να είναι το «La Sagrada Familia» των Goin Through και στη συνέχεια το «Γυναικολογίες» των Ημισκούμπρια. Όλα φρέσκα, είχαν κυκλοφορήσει την ίδια χρονιά.
Από κει και πέρα, η αναζήτηση συνεχίστηκε με ΖΝ, κυρίως Τάκι Τσαν, ΒΗΤΑ ΠΕΙΣ, FFC και πάει λέγοντας. Το Askunkfunk δεν σημαίνει κάτι συγκεκριμένο. Αρχικά ήταν βασισμένο σε μια περσόνα που είχαμε φτιάξει, η οποία υποτίθεται πως τρέχει το κανάλι. Στη συνέχεια ξεκίνησα να βρίσκω διάφορα πράγματα, από τα οποία θα μπορούσα να έχω εμπνευστεί. Όπως το τραγούδι του αγαπημένου μου Guts με τίτλο «Skunkfunk».
— Γιατί σε ενδιέφερε να ασχοληθείς με το ελληνικό ραπ;
To ραπ είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μου και το ελληνικό ραπ ακόμη μεγαλύτερο. Δεν είμαι ραπ βιβλιοθήκη, ούτε ραπ εγκυκλοπαίδεια. Απλώς τα βιώματά μου από τη παιδική ηλικία μέχρι και σήμερα συνοδεύονται από το ραπ. Είναι ένα παράξενο είδος αγάπης.
Η ασχολία μου με τη φάση των ραπ media πηγάζει από την έλξη που μου ασκούσε πάντα το παρασκήνιο. Με ιντρίγκαρε. Είχα από μικρός αυτό το μικρόβιο, ήθελα να έχω ακυκλοφόρητο υλικό, να μαθαίνω τι γίνεται πίσω από τις κουρτίνες, να γνωρίζω γιατί γράφτηκε μια «μπάρα». Άλλωστε, ο στίχος στη ραπ μουσική, θεωρητικά, εκπροσωπεί την αλήθεια κι αυτό ήταν ένα ακόμα στοιχείο που μου έδινε κίνητρο να ψάχνω και να αναζητώ.
Το κανάλι στο YouΤube δημιουργήθηκε το 2015 και για έναν χρόνο το χρησιμοποιούσα για να σχολιάζω ραπ κομμάτια. Λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα και των πιπεράτων σχολίων, κάθε comment καρφιτσωνόταν στην κορυφή του comment section. Έτσι ξεκίνησε να συζητιέται το όνομά Askunkfunk ως ο τύπος που πάντα είναι top comment στα βίντεο του YouΤube.
Το 2016 ξεκίνησα να ανεβάζω κάποια αποσπάσματα ακυκλοφόρητων κομματιών, δηλώσεις των καλλιτεχνών κ.λπ. Ακολούθησε η ιστοσελίδα askunkfunk.com, η οποία βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, πράγμα που δεν θα ισχύει για πολύ. Πλέον δραστηριοποιούμαι κυρίως στο Instagram, όπου δημοσιεύω καθημερινά νέα της ελληνικής ραπ σκηνής, αφιερώματα σε ιστορικά συγκροτήματα, περιστατικά, ζωντανές εμφανίσεις και πολλά άλλα.
Στα πρώτα χρόνια της εμφάνισης του εγχειρήματος Askunkfunk στο YouΤube, οι Έλληνες ράπερ, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, για παράδειγμα ο Mad Clip, δυσκολευόντουσαν να χωνέψουν πως ένα στόρι που θα ανεβάσουν στη δημόσια σφαίρα του Instagram θα αναπαραχθεί στο YouTube και θα δοθεί η δυνατότητα στον μέσο ακροατή να το σχολιάσει και να συζητήσει στο πλαίσιο ανοιχτού διαλόγου γι’ αυτό. Οπότε, χρησιμοποιώντας τις εταιρείες που διαχειρίζονταν τα δικαιώματά τους, μου κατέβαζαν τα περισσότερα βίντεο που ανέφεραν το όνομά τους.
Στην αναζήτησή μου για μια πιο φιλόξενη πλατφόρμα για rap media, και συνυπολογίζοντας το γεγονός πως το Instagram τότε ξεκίνησε να γίνεται υπερδύναμη... ήρθε και κόλλησε!
Mike G, Mad Clip, Strat, FLY LO - Mia Zoi
— Γιατί πιστεύεις ότι ενδιαφέρει τόσο πολύ τον νεαρό κόσμο το ραπ;
Θεωρώ πως το ραπ ήταν ανέκαθεν η μουσική των νέων, πόσο μάλλον σήμερα που αποτελεί το Νο1 είδος, τόσο σε μουσικό όσο και εμπορικό επίπεδο. Οι νέοι διαχρονικά ακούνε τη mainstream μουσική κάθε εποχής. Έτσι και με το ραπ.
— Το τραπ έγινε από την αρχή mainstream. Γι’ αυτό είναι τόσο δημοφιλής μουσική;
Θεωρώ πως η τραπ μουσική πέτυχε για δύο λόγους. Ο πρώτος αφορά την τρομακτική συσπείρωση των καλλιτεχνών γύρω από ένα όραμα στην αρχή. Πίστεψαν στην αλλαγή, πίστεψαν στο όνειρο και πολλοί νέοι ταυτίστηκαν με αυτό.
Ο δεύτερος αφορά τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίστηκε για πρώτη φορά η ραπ μουσική, αφού ο ήχος ήταν περισσότερο προσεγμένος ‒ autotune, producing αντί για sampling, γέφυρες, hooks, σωστά μέτρα, mix, master, σωστό audio engineering. Όλα αυτά στρέφουν το είδος προς την ποπ κουλτούρα, εξού και η δημοφιλία. Α, και προφανώς η θεματολογία. Η τραπ μπήκε στη νυχτερινή διασκέδαση επειδή αντιπροσωπεύει το good life, μουσική που ο κόσμος θέλει να ακούσει για να περάσει καλά!
— Από πού αντλείς τις πληροφορίες για τα stories;
Κοίτα, στον αναλογικό κόσμο η πληροφορία μπορεί να ήταν όντως δυσεύρετη, αλλά σήμερα, την εποχή που κάθε άνθρωπος, κατά συνέπεια και οι ράπερ, χρησιμοποιεί τα social media ως εργαλείο δουλειάς, είναι αρκετά εύκολο να βρεις την πληροφορία. Πολλές φορές έρχομαι και γω σε επαφή με τους ράπερ πιο άμεσα, ώστε να αποσπάσω κάποια αποκλειστική πληροφορία, την οποία θα διανείμω κατάλληλα, με σκοπό να είναι μια win-win κατάσταση. Δηλαδή, και για να εξασφαλίσω εγώ την αποκλειστικότητα αλλά και για να προβληθεί η δουλειά του καλλιτέχνη.
Τέλος, μολονότι δεν ξέρω αν είναι καλό που θα το πω, υπάρχουν αρκετοί «καλοθελητές» που με προσεγγίζουν από μόνοι τους και μου δίνουν πληροφορίες και «ντοκουμέντα» ‒συνήθως από πίσω κρύβεται κάποια αντιπαλότητα ή διαφορά σε προσωπικό επίπεδο με άλλους ράπερ‒, αλλά είμαι ιδιαίτερα προσεκτικός στον χειρισμό τους και σπάνια τα αναπαράγω.
— Είχες ποτέ αντιδράσεις για κάτι που έγραψες;
Αμέτρητες φορές, τόσο από καλλιτέχνες όσο και από φανατικούς ακροατές που θίχτηκαν επειδή ασκήθηκε κριτική στον αγαπημένο τους ράπερ. Μάλιστα, στα πρώτα μου βήματα, εποχές που το rap media δεν είχε ακόμα κερδίσει τη θέση του στο game, δέχτηκα ακόμα και επώνυμες απειλές. Είναι όμως ένα ζήτημα που πλέον δεν με απασχολεί, έχω μεγαλώσει κι έχω μάθει να διαχειρίζομαι αυτές τις «κρίσεις».
— Πώς το βλέπεις το ελληνικό ραπ αυτήν τη στιγμή;
Θεωρώ πως αυτήν τη στιγμή διανύει την καλύτερή του περίοδο. Μπορεί τα νούμερα πλέον να έχουν, κατά κάποιον τρόπο, σταθεροποιηθεί και το κοινό του να έχει διαμορφωθεί, ωστόσο είναι πλέον φανερό πως το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας έχει αρχίσει να αποδέχεται πλήρως το ραπ ως τη mainstream μουσική που επικρατεί.
Επίσης, έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους σοβαρές εταιρείες, καινούργια labels, δισκογραφικές εταιρείες που φαίνονται διατεθειμένες να δουλέψουν με τους καλλιτέχνες. Σε μικρή κλίμακα και για έναν στενό κύκλο προς το παρόν, αλλά σε πολύ καλύτερο επίπεδο συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια.
— Τη συμπεριφορά των Ελλήνων ράπερ που φλερτάρουν αρκετά με την παραβατικότητα ως role playing αλλά και επειδή αυτός είναι όντως ο τρόπος ζωής κάποιων, πώς τη βλέπεις; Έχουν σοβαρέψει αρκετά τα πράγματα…
Γι’ αυτούς που έχουν τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, δεν έχω να κάνω κάποιο σχόλιο, το μόνο που μπορώ να ευχηθώ είναι να ξεμπλέξουν γρήγορα και να αφοσιωθούν στη μουσική. Το «πρόβλημά» μου έγκειται στους ράπερ που έχουν διαλέξει την περσόνα του παραβατικού τύπου που «δεν μασάει», κάνει παρανομίες, πουλάει ναρκωτικά και ενίοτε οπλοφορεί.
Θεωρώ πως είναι μεγάλο φάουλ της σκηνής να δείχνει τέτοια εικόνα προς τα έξω, στις εταιρείες που θέλουν να ταυτίσουν ένα προϊόν με τον εκάστοτε καλλιτέχνη και γενικότερα στους ακροατές. Μπορεί να ακολουθούν ένα μοτίβο που ήρθε από το εξωτερικό και ενίοτε φαίνεται ελκυστικό, αλλά, στην τελική, ποιος θέλει σοβαρά να κάνει παρέα με έναν τέτοιο τύπο; Δεν είμαι εδώ για να κουνήσω το δάχτυλο σε κανέναν ‒πώς θα μπορούσα, άλλωστε;‒, όμως θεωρώ ότι όλοι αυτοί πρέπει να αναλογιστούν αν αυτή είναι η εντύπωση που θέλουμε να περάσει στην κοινωνία για τη μουσική μας.
— Ήταν που ήταν ένας χώρος με μεγάλα «εγώ» και πολλές κόντρες, μπήκε και ο οπαδισμός στο ραπ. Πού βλέπεις να πηγαίνει η κατάσταση;
Υπάρχει μια παροιμία που λέει: «Όλα τα είχε η Μαριορή…». Πέρα από την πλάκα, η γενικότερη άνοδος του είδους έφερε στο rap game και την αρκετά υπολογίσιμη μερίδα των οπαδών, η οποία θέλει κι αυτή να εκφραστεί και το κάνει πλέον με δυνατή φωνή μέσα από τη ραπ μουσική. Η είσοδος, λοιπόν, του οπαδικού κινήματος στη μουσική μας μάς έφερε τραγούδια-διαμάντια, ανέδειξε συγκροτήματα και καλλιτέχνες που αξίζουν να ακουστούν και «άναψε» τα αίματα με τον έντονο ήχο της σε μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο για το ραπ.
Ωστόσο, όπως πολύ καλά είπες, οι κόντρες καλά κρατούν και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις είδαμε να έχουν και οπαδικές προεκτάσεις. Δεν μπορώ να σου πω πού θα πάει η κατάσταση, μπορώ απλώς να ευχηθώ τα του γηπέδου να μείνουν στο γήπεδο.
Fly Lo X Ricta: Το χρονικό του beef [ Part I ]
— Σε ενοχλεί ποτέ ο στίχος στα κομμάτια που ακούς;
Αυτή είναι μια αρκετά μεγάλη συζήτηση και αφορά ένα ζήτημα για το οποίο συχνά πυκνά αμφιταλαντεύομαι. Προσπαθώ να αποτινάξω από πάνω μου κάθε ψήγμα πουριτανισμού και σοβαροφάνειας που μπορεί να κουβαλάω, αλλά πολλές φορές με πιάνω να ξενερώνω όταν ακούω κάποιες υπερβολές σε ό,τι αφορά τη γλώσσα που χρησιμοποιούν κάποιοι καλλιτέχνες, κυρίως όταν φτάνει σε σεξιστικό και ομοφοβικό επίπεδο.
Και εκεί τίθεται το θέμα: θέλω να αυτολογοκρίνεται ο αγαπημένος μου καλλιτέχνης; Θέλω να λειαίνει τους στίχους του γιατί ενδεχομένως τον ακούνε άτομα που βρίσκονται σε πολύ τρυφερές ηλικίες; Όποια κι αν είναι η απάντηση, θεωρώ πως έχει έρθει η ώρα και για την τραπ να κάνει την αυτοκριτική της.
— Είναι μια δύσκολη στη διαχείρισή της κατάσταση, αν πρέπει να ασχοληθείς σοβαρά με το ραπ, σε αρκετές περιπτώσεις δεν είναι εύκολο να υπερασπιστείς ούτε τον στίχο ούτε τη συμπεριφορά. Έχεις αισθανθεί ποτέ αμήχανα που πρέπει να γράψεις κάτι;
Παλιότερα, ναι. Όσο περνάνε τα χρόνια διαλέγω περισσότερο τη θέση αυτού που καταγράφει τα γεγονότα. Από κει και πέρα, όσο δύσκολο και αν είναι κάποιες φορές να υπερασπιστείς μια κατάσταση ή έναν καλλιτέχνη, προσπαθώ με απόλυτη αντικειμενικότητα να βγάλω αυτό που θέλω προς τα έξω.
Αν μια συμπεριφορά ή ένας στίχος αξίζει μια συγκεκριμένη κριτική, είναι καλό να τη λάβει, ασχέτως του αν μας ευχαριστεί ή όχι. Το ότι αγαπάμε το ραπ δεν σημαίνει πως το χαϊδεύουμε. Όπως θα έκανα και με το παιδί μου, έτσι θέλω να πράττω και με το ραπ.
— Έχεις αυτολογοκριθεί;
Ποτέ. Δεν έχω λογοκρίνει ποτέ το περιεχόμενό μου, με τις όποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό όσον αφορά τόσο την παραβίαση πολιτικών του Instagram όσο και τους ράπερ ή τα πρόσωπα που θίγουν τα λεγόμενά μου. Συνήθως, προσεγγίζω τα θέματα με πλήρη αντικειμενικότητα, δηλαδή απλώς παραθέτω γεγονότα. Υπάρχουν και θέματα στα οποία εκφέρω την προσωπική μου γνώμη, με την όποια υποκειμενικότητα ή ειδική βαρύτητα μπορεί να έχει. Έχω πλήρη επίγνωση του πότε καλούμαι να έχω τον ρόλο του ρεπόρτερ και πότε του αρθρογράφου.
— Υπάρχουν άνθρωποι που ζουν από την ασχολία τους με το ελληνικό ραπ; Εννοώ από τη φάση των rap media;
Είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο. Ειδικά αν θέλεις να έχεις αξιοπρέπεια ως επαγγελματίας και να μην εργάζεσαι σε ένα ρευστό και αβέβαιο περιβάλλον. Στην παρούσα φάση, ο μοναδικός τρόπος να δημιουργήσεις μια ροή εσόδων είναι να αναλάβεις προωθητικές ενέργειες για καλλιτέχνες και events, με οτιδήποτε συνεπάγεται αυτό. Στρατηγική μάρκετινγκ, artworks, χορηγούμενο περιεχόμενο, ροές χρηστών προς τις μουσικές κυκλοφορίες κ.ά.
Ωστόσο, τα ποσά είναι αρκετά μικρά αναλογικά με τον χρόνο που απαιτεί η διατήρηση, ανάπτυξη και καθημερινή ενημέρωση μιας σελίδας στο Instagram που λειτουργεί με επαγγελματικές προδιαγραφές, όπως το Askunkfunk. Πίσω από κάθε ποστ υπάρχει concept που πρέπει να δημιουργηθεί, υπάρχουν πληροφορίες που πρέπει να αναζητήσεις και να συλλέξεις, υπάρχει δημιουργική γραφή και επιμέλεια κειμένου, υπάρχει αρκετό Photoshop. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, υπάρχει κόστος, είτε αυτό μεταφράζεται σε χρήματα, είτε σε χρόνο, είτε σε φαιά ουσία, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τα «ψίχουλα» των προωθήσεων.
EXPE - Menta
— Ποιους ξεχωρίζεις;
Υπάρχουν κάποια μέσα που ασχολούνται με τον σεβασμό που αρμόζει στη ραπ μουσική. Σίγουρα ξεχωρίζω τις δύο μεγάλες μας ιστοσελίδες Rapnroll.gr και Unitedelements.gr. Από shows απολαμβάνω ιδιαίτερα το Rap Cafe Podcast στο κανάλι Legal Pizza και το Gold School Podcast του VGS.
— Παρακολουθείς τι γίνεται στο εξωτερικό;
Η αλήθεια είναι πως η ενασχόλησή μου με το ελληνικό ραπ μονοπωλεί το ενδιαφέρον μου και κυρίως τον χρόνο μου. Πάντα βρίσκω χρόνο να ακούσω τις νέες κυκλοφορίες, αλλά όχι να ψαχτώ σε βάθος.
— Πού βρισκόμαστε σε σχέση με το αμερικανικό ή το αγγλικό ραπ;
Όσο και να θέλουμε να λέμε πως το ελληνικό ραπ πλέον έχει κάνει τεράστια άλματα ‒και συνεχίζει‒, και προφανώς αυτό είναι ενδεικτικό του πού βρίσκεται σήμερα, η διαφορά μας με την αμερικανική σκηνή είναι πολύ μεγάλη και δεν νομίζω ότι θα καταφέρουμε να την καλύψουμε σύντομα. Τόσο σε επίπεδο καλλιτεχνών όσο και σε επίπεδο υποδομών αλλά και στήριξης ολόκληρης της βιομηχανίας, η εγχώρια σκηνή βρίσκεται χιλιόμετρα πίσω από αυτήν της Αμερικής, γεγονός που δεν θα έπρεπε να μας ανησυχεί αν αναλογιστούμε τη διαφορά των μεγεθών.
— Πού νομίζεις ότι πάσχει η ελληνική σκηνή;
Ταλέντα έχουμε πολλά και κάθε μέρα ανακαλύπτουμε καινούργια. Θεωρώ πως τα προβλήματά μας είναι δύο: η έλλειψη υποδομών ‒και εννοώ κυρίως θέματα που άπτονται της οικονομικής υποστήριξης που μπορεί να χρειάζεται κάθε καλλιτέχνης‒ και η έλλειψη ανθρώπων με ικανότητες στην οργάνωση και το μάνατζμεντ καλλιτεχνών μέσα από τη ραπ κουλτούρα, δηλαδή με γνώσεις για τη ραπ και την ευθύνη που κάθε απόφαση συνεπάγεται για την ευρύτερη κουλτούρα της. Αυτό που, μέσες άκρες, ονομάζουμε σήμερα executive producing. Να υπάρξουν άνθρωποι-«πολυεργαλεία» που θα μπορέσουν να προσέξουν συνολικά τον ήχο, την εικόνα, την αισθητική και τη διανομή, ενώ ταυτόχρονα θα έχουν πλάνο και όραμα για την ανάπτυξη του καλλιτέχνη.
— Τι σου λείπει;
Μου λείπει ένας καλλιτέχνης, ένα συγκρότημα, ένα label που θα καταφέρει να δημιουργήσει τον ελληνικό ήχο στη ραπ μουσική. Γίνονται πολλές προσπάθειες από πολλούς αξιόλογους καλλιτέχνες. Κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, που προσπαθεί να δημιουργήσει το ελληνικό drill, και από τον Πειραιά, όπου γίνονται πειραματισμοί με προσμείξεις ελληνικών παραδοσιακών οργάνων. Αλλά νομίζω ότι θέλουμε ακόμα αρκετή δουλειά.
— Πώς το βλέπεις το μέλλον της; Μπορείς να προβλέψεις πού πάει ο ήχος;
Θεωρώ πως η ραπ βιομηχανία παράγει ένα προϊόν που ακολουθεί τον ίδιο κύκλο ζωής και περνά από τις ίδιες φάσεις, όπως κάθε προϊόν που παράγεται από μια βιομηχανία: εισαγωγή, ανάπτυξη, ωρίμανση, και παρακμή. Για να επιβιώσεις πρέπει συνεχώς να διαφοροποιείς και αναπροσαρμόζεις το προϊόν, εν προκειμένω τον ήχο, με βάση την αγορά και το περιβάλλον. Έτσι, θεωρώ πως ο τραπ ήχος έχει φτάσει σιγά σιγά στο στάδιο της παρακμής, ενώ ο drill ήχος βρίσκεται ακόμα στη φάση της ωρίμανσης.
Ωστόσο, θεωρώ πως θα επιβιώσει λιγότερο από τον τραπ ήχο, αφού προσφέρει μηδενικά περιθώρια μουσικής ευελιξίας, ενώ το κοινό που αρέσκεται σε αυτόν είναι σαφώς πιο περιορισμένο από το αντίστοιχο της τραπ. Επίσης, η «βρομιά» του drill ήχου δεν μπορεί να αφομοιωθεί το ίδιο εύκολα με το «good life» της τραπ μουσικής, ώστε να εισβάλει στη νυχτερινή διασκέδαση με τον τρόπο που το έκανε η τραπ.
Για το μέλλον της ραπ μουσικής και προς τα πού θα πάει ο ήχος δυστυχώς δεν μπορώ να εκφέρω άποψη, καθώς αυτό καθορίζεται εν πολλοίς από τους παραγωγούς που έχουν συγκυριακά λόγο στη ραπ βιομηχανία και στις τάσεις σε άλλα είδη μουσικής. Αν συνεχίσει να επικρατεί ο ραπ ήχος ως mainstream ήχος, πιστεύω ότι αναπόφευκτα θα υιοθετήσει ακόμη περισσότερα ποπ στοιχεία. Όχι μόνο στον ήχο αλλά και στην εικόνα, στη διανομή και στο μάρκετινγκ. Να το πω πιο απλά: θα λειάνει την εικόνα των «κακών παιδιών» που επικρατεί για τους ράπερ.
— Ποιοι ήταν οι αγαπημένοι σου ξένοι δίσκοι για το ’21;
Δεν μπορώ να μην ξεκινήσω με το «Certified lover boy» του Drake, τον οποίο θεωρώ ‒και όχι μόνο εγώ‒ έναν από τους καλύτερους εν ενεργεία ράπερ. Από κει και πέρα, κάποια από τα άλμπουμ που μου άρεσαν πολύ είναι το «Call me if you get lost» του Tyler, The Creator, ένα άλμπουμ που ακούω σίγουρα μία φορά την εβδομάδα, όπως επίσης και το «Playboy» από τον Tory Lanez.
— Από ελληνικούς;
Αυτή η ερώτηση, ενώ είναι φαινομενικά εύκολη, πάντα μου δημιουργεί μια σύγχυση όταν καλούμαι να την απαντήσω. Σίγουρα ξεχώρισα το «Still Active» των Mad Clip και Strat, γιατί ήταν η επίσημη επιστροφή του αγαπημένου μας Mad Clip στον «βρόμικο» ήχο και για το πολύ ωραίο δέσιμο με τον Strat. Επίσης, πολύ θετική εντύπωση μου έκαναν και οι προσωπικοί δίσκοι των «Ζωρομπαζαίων», Buzz-Λεωφόρος Καβάλας και Zoro-Matrix. Θα κλείσω με το «Immortale» του Light, είναι ένας δίσκος που ακούω πολύ συχνά και με φοβερή άνεση.
— Αν σου έλεγα να επιλέξεις πέντε κομμάτια που σου άρεσαν περισσότερο, ποια θα ήταν;
Χμμ… πολύ δύσκολη επιλογή. Θα σου πω πέντε που ακούω πολύ συχνά την τελευταία εβδομάδα: Sadam x Vnssa - Goons, Βητα Πεις - Τέλεση Εκτέλεσης, Expe - Menta, Immune x Άσαρκος - Τέχνη Πολέμου και Mad Clip x Fly Lo x Strat - Μια ζωή.
— Ποια θα ήταν μια ιδανική συνέχεια για σένα σε σχέση με τον Αskunkfunk;
Σε πρώτη φάση, θέλω να αποκτήσει τακτική ροή και περιεχόμενο το κανάλι μου στο YouTube. Ο ιδανικός τρόπος είναι να ξεκινήσω ένα podcast, όπου θα συζητάω για ραπ με άτομα εκτός της κουλτούρας, θα ακούω απόψεις ανθρώπων που είναι εκτός της φάσης και γνωρίζουν επιδερμικά πρόσωπα και γεγονότα. Νομίζω ότι θα έχει πολύ ενδιαφέρον. Σε δεύτερη φάση, θέλω να ολοκληρωθεί η νέα μου διαδικτυακή πλατφόρμα, η οποία θα είναι μια ιστοσελίδα υψηλών επαγγελματικών προδιαγραφών. Εδώ στάθηκα τυχερός, αφού την υλοποιεί ένας φίλος, ο οποίος βλέπει αρκετά ρομαντικά τη ραπ κουλτούρα. Είναι από τα πιο δυνατά μυαλά στον χώρο της Πληροφορικής στην Ελλάδα και πιστεύω πως το αποτέλεσμα θα είναι εξαιρετικό.
Σκοπεύω μέσα στο ’22 να διεκδικήσω πλήρως τη θέση που μου αξίζει μέσα στη ραπ βιομηχανία και όσο φιλόδοξο κι αν ακούγεται αυτό, να ξεκινήσω να βιοπορίζομαι αποκλειστικά από το όλο εγχείρημα askunkfunk.
