Tη φετινή, μία από τις πιο επεισοδιακές χρονιές από τότε που εμφανίστηκε το ραπ στην Ελλάδα, εκτός από τους συντάκτες της LiFO M.Hulot και Μαρία Παππά, τις σημαντικότερες στιγμές του ελληνικού ραπ ξεχωρίζουν οι William Darladanis, Ανδρέας Περικλής Μεταξάς, Askunkfunk, Pinata (Hustlin all day) και Vasilis Kastrinellis. Έψαξαν όλα τα γεγονότα από την αρχή της χρονιάς και θυμήθηκαν κυκλοφορίες, συνεργασίες, χιτ, νέες τάσεις, όλα όσα χαρακτήρισαν τη νέα εποχή της πιο ζωντανής και ενεργής ελληνικής σκηνής τώρα.
Με τυχαία σειρά:
Ο θάνατος δύο πολύ σημαντικών προσωπικοτήτων της ελληνικής ραπ, που στιγμάτισαν τη φετινή χρονιά: από τη μια, ο Οδυσσέας-Ανδρέας Τσιαμπόκαλος (Οδυσσέας Razastarr), που οι παλαιότεροι τον θυμόμαστε από τα πρώτα μας ακούσματα, στα οποία μας μετέδωσε τον ρομαντισμό της ραπ μουσικής με ένα πολύ μοναδικό και προσωπικό ύφος, «κυνηγώντας» συνεχώς το ραπ και το όνειρό του. Τη νύχτα της 22ας Αυγούστου, όντας πεζός στην επαρχιακή οδό Θηβών - Θίσβης, παρασύρθηκε και εγκαταλείφθηκε εγκληματικά από διερχόμενο όχημα. Ο ασυνείδητος οδηγός ακόμα αναζητείται απ’ τις Αρχές. Από την άλλη, εξίσου τραγικός ήταν o θάνατος του Peter Αναστασόπουλου (Mad Clip). Ο αγαπητός σε όλους καλλιτέχνης, γυρνώντας από τη δεξίωση γάμου φιλικού του ζευγαριού, έχασε τον έλεγχο του οχήματός του, προσέκρουσε σε δέντρο και τραυματίστηκε θανάσιμα. Ο «Super Trapper» έχασε τη ζωή του στις 2 Σεπτεμβρίου, σκορπώντας θλίψη και μονοπωλώντας το ενδιαφέρον της σοκαρισμένης από την είδηση κοινής γνώμης. Ο Mad Clip ήταν ένας καλλιτέχνης που χαρακτηριζόταν από αδιάκοπη παραγωγικότητα και όρεξη για δουλειά, πράγμα που μένει ως παρακαταθήκη όχι μόνο στους νέους καλλιτέχνες αλλά και στο πλήθος των ακροατών. Η τραγικότητα των δύο δυστυχημάτων μάς υπενθυμίζει την ευθύνη που κουβαλάμε ως οδηγοί αλλά και την προσοχή που πρέπει να δείχνουμε στις καθημερινές μας συνήθειες. Askunkfunk
To «Immortale» του Light είναι ο πιο πετυχημένος ελληνικός δίσκος του 2021, ένα άλμπουμ που έκανε ρεκόρ και αδιανόητη επιτυχία για ελληνικό δίσκο –μπήκε στο Νo 9 της διεθνούς λίστας Spotify Top Debut Albums, δίπλα σε μεγαθήρια της παγκόσμιας δισκογραφίας– και κατέληξε να έχει πάνω από 90 εκατομμύρια streams μέχρι το τέλος της χρονιάς.
Το μεγάλο φεστιβάλ 2310 στη Θεσσαλονίκη, όπου βρέθηκαν στη σκηνή για πρώτη φορά ο ΛΕΞ με τον Light. Το 2021 ήταν μια δύσκολη χρονιά για όλους όσον αφορά τη νέα πραγματικότητα που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε, με μέτρα, περιορισμούς και όλα τα κατάλοιπα της τελευταίας καραντίνας. Ο κορωνοϊός άλλαξε σε μεγάλο βαθμό τις τέχνες, τη μουσική, αλλά και τον τρόπο που κινείται η βιομηχανία της μουσικής. Και μπορεί να αποτελούσε μια διαρκή απειλή, ο κόσμος όμως δεν σταμάτησε να έχει την ανάγκη να ακούει μουσική και να βγαίνει από το σπίτι του, να παρτάρει, να χορεύει, να πηγαίνει σε συναυλίες και να βλέπει από κοντά τους αγαπημένους του καλλιτέχνες. Έτσι, είδαμε να πραγματοποιείται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη το 2310 Festival με μεγάλα ονόματα στο δυναμικό του και τεράστια προσέλευση κοινού. Ονόματα όπως οι Rack, Ricta, Vlospa, Toquel, Immune, Light, Tzamal, Hawk, Bossikan και Saske είναι ορισμένα από αυτά που είδαμε να εμφανίζονται στο φεστιβάλ. Μια πολύ σημαντική στιγμή ήταν όταν μοιράστηκαν για πρώτη φορά τη σκηνή ο Light μαζί με τον ΛΕΞ. Προσωπικά, θα ήθελα πολύ να δω μια συνεργασία των δύο καλλιτεχνών, καθώς θεωρώ ότι δεν είναι απλώς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού ραπ αλλά και ότι το αποτέλεσμα θα ήταν εξαιρετικό και θα έφερναν το κοινό πιο κοντά. W.D.
Η κυριαρχία του drill. Το παρακλάδι της ραπ που εμφανίστηκε στην Ελλάδα στις αρχές του 2020, ακολουθώντας τον απόηχο της τεράστιας επιτυχίας του Pop Smoke στις ΗΠΑ με τα singles «Welcome to the party» και «Dior», που κυριάρχησαν εκεί το καλοκαίρι του 2019, βρήκε πρόσφορο έδαφος σε μια γενιά που μεγαλώνει σε αστικό περιβάλλον και έχει το ραπ ως διέξοδο, που ανέκαθεν αντλούσε έμπνευση από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Κοινωνικά εκπροσωπεί τη γενιά που βίωσε την εφηβεία της στη δίνη των μνημονίων και της ελληνικής κρίσης, με θολές έως μηδαμινές μνήμες από την Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων και του εκσυγχρονιστικού ονείρου της μεσαίας τάξης, από μουσικής πλευράς πατάει στα σκοτεινά, δυσοίωνα beats και τις στοιχειωμένες μελωδίες του βρετανικού urban ήχου, αντλώντας, για άλλη μια φορά, έμπνευση κυρίως από τον ήχο και τη θεματολογία του ξένου ραπ. Αρκετά σκληρό και ωμό, έγινε και στην Ελλάδα μια μορφή έκφρασης των κοινοτήτων που δεν είχαν φωνή, γι’ αυτό και ταυτίζονται τόσο με αυτό οι νεαρές ηλικίες. Μ.Η.
To «Immortale» του Light. Ο πιο πετυχημένος ελληνικός δίσκος του 2021, ένα άλμπουμ που έκανε ρεκόρ και αδιανόητη επιτυχία για ελληνικό δίσκο –μπήκε στο Νo 9 της διεθνούς λίστας Spotify Top Debut Albums, δίπλα σε μεγαθήρια της παγκόσμιας δισκογραφίας– και κατέληξε να έχει πάνω από 90 εκατομμύρια streams μέχρι το τέλος της χρονιάς. Έβγαλε τεράστιες επιτυχίες, κάνοντας κι άλλο ρεκόρ στα digital streams στα singles – το «Τι Φοβάσαι», ξεπερνώντας τις 500.000 ακροάσεις μέσα σε 24 ώρες από την κυκλοφορία του. Η χρονιά του Light τελείωσε με ένα live στις φυλακές Αυλώνας, όπου έπαιξε για τους κρατουμένους. Μ.Η.
LIGHT - Τι φοβάσαι
Η ολοκλήρωση των Dof Sessions και η επιστροφή του Dof με το νέο πρότζεκτ «Limited Edition». Το δεύτερο μισό του 2021 αποχαιρετήσαμε τα Dof Sessions που έδωσαν μπόλικο καλό ραπ αλλά και το βήμα σε νέους καλλιτέχνες να μπουν στο rap game με τον καλύτερο τρόπο. Εννιά sessions στο σύνολο, με τον Wang να ανοίγει το 2021 αλλά και να το κλείνει στο καινούργιο πρότζεκτ του Dof Twogee «Limited Edition», στο οποίο έχει αλλάξει λίγο τη συνταγή και βάζει στο στούντιο καλλιτέχνες της ραπ σκηνής που δεν έχουμε ξαναδεί να δουλεύουν παρέα. P.H.A.D.
Το «Gango» του ATC Nico. Αν έπρεπε να επιλέξω έναν ελληνικό ραπ δίσκο που χαρακτηρίζει το δικό μου 2021 είναι αυτό το σύντομο άλμπουμ (28 λεπτών) του ATC Nico της ATC Gang (συμμετέχουν και οι ATC Coco και ATC Taff και ATC Toro) με κοφτά beats, ήχο αναγνωρίσιμο και με τη μεγαλύτερη συνοχή που άκουσα φέτος σε ελληνική κυκλοφορία, έντονα ρυθμικό και όσο ατμοσφαιρικό χρειάζεται για να είναι σε μόνιμο play εδώ και μήνες. Έχουν δικό τους ήχο, κι αυτό δεν μπορείς να το πεις για πολλούς του είδους. M.H.
ATC Nico - Black Cloud
Η δυναμική είσοδος των γυναικών στο rap game και το πρώτο fem rap live στην Ελλάδα. To 2021 ήταν η χρονιά που μια νέα γενιά γυναικών ράπερ έκανε την εμφάνισή της στην urban μουσική σκηνή της Ελλάδας. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το κίνημα του #ΜeΤoo και οι νεοφεμινιστικές οργανώσεις που δυναμώνουν συνεχώς τις βοήθησαν να εκφραστούν και συγκεκριμένα να εκφράσουν την αντίδρασή τους μέσα από ένα είδος που από τη γέννησή του θεωρείται ανδρική υπόθεση. Στην πλειονότητά τους, πάντως, είτε κάνουν τραπ, drill ακόμη ή old-school, δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον πολιτικό και κοινωνικό στίχο. Η Expe, η Penny, η Sci-Fi River, η Ιgnes, η LH, η Saw, η Lunar και η Σέμελη, για την άνεσή της να μεταπηδά από το ρεμπέτικο στο χιπ-χοπ, ήταν τα ονόματα που ξεχώρισαν φέτος, ενώ υπήρξε και η επιστροφή της mi55t, μιας queer πρωτοπόρου του ελληνικού χιπ-χοπ. Παράλληλα, όμως, έχει δημιουργηθεί μια underground σκηνή με τους δικούς της κώδικες που, λόγω του χαρακτήρα της, δεν έχει καταγραφεί ακόμη. Πέρα, όμως, από αυτά, φέτος τον Νοέμβριο έγινε το πρώτο αποκλειστικά γυναικείο ραπ live: η EXPE ένωσε τις δυνάμεις της με την Penny και τη S.A.W. σε μια πετυχημένη σύμπραξη σε Θεσσαλονίκη και Κύπρο. Μ.Π.
IGNES - SELECAO
Η εκτόξευση του BCC με Rack και immune. Η χρονιά που πέρασε άλλαξε αρκετά τις ισορροπίες και τους συσχετισμούς στη βιομηχανία της ραπ. Είδαμε πολλά crews του παρελθόντος να ξαναεμφανίζονται στο προσκήνιο, αλλά ίσως η μεγαλύτερη στιγμή για το 2021 ήταν η αναβίωση και η εκτόξευση ενός από των πιο ιστορικών crews της Αθήνας, του θρυλικού BCC. Με μπροστάρηδες τους Rack και Immune, το BCC crew σάρωσε όχι μόνο σε αριθμούς και επιτυχία αλλά έβγαλε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια της χρονιάς. Οι προσωπικοί δίσκοι των Immune και Rack «Προμηθέας» και «Rackattack» αντίστοιχα θεωρούνται από πολλούς από τα άλμπουμ του 2021 και είναι δύσκολο να διαφωνήσει κάποιος. W.D.
Τα μεγάλα χιτ, όπως τα «NASA» και «COCO», που κυριάρχησαν στα charts. Η επιτυχία του Saske ήταν τεράστια και τριπλή φέτος. Ξεκίνησε το μπαράζ στην αρχή της άνοιξης με το «Δοκίμασέ τον» και στη συνέχεια ξεπέρασε κάθε προσδοκία με το «NASA», και τα δύο με τον Rack, σε παραγωγή του Beyond, πατώντας σε house beat, ενώ η χρονιά ολοκληρώθηκε με το ατμοσφαιρικό «Checks» με τον Hawk σε παραγωγή Grandbois. Ο Trannos με το «Coco» είχε το καλοκαιρινό viral χιτ, την πιο μεγάλη επιτυχία της Trapsion μέχρι στιγμής, κι αυτό με house beat. V.K.
Rack x Saske - NASA (prod. by Beyond)
Το αφιέρωμα του Σταύρου Θεοδωράκη στην ελληνική τραπ. O Θεοδωράκης, όπως είναι λογικό, κυνηγάει τα θέματα που είναι επίκαιρα και που πιστεύει πως θα του κάνουν τα μεγαλύτερα νούμερα τηλεθέασης. Το μόνο θετικό που πιστεύω πως κέρδισε η ραπ μουσική από το αφιέρωμα αυτό είναι πως το σύστημα των media ίσως κατάλαβε πως υπάρχει μια μουσική που κάνει χαμό, κυρίως στις νεότερες ηλικίες, και πως, αν θέλει να πλησιάσει τις νέες γενιές, πρέπει να ασχοληθεί με το είδος. Κατά τα άλλα, παρακολουθώντας το αφιέρωμα θεωρώ πως ο δημοσιογράφος δεν είχε κάνει καμία έρευνα, δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το τι είναι αυτό για το οποίο μίλαγε (έκανε μόνο λάθος ερωτήσεις) και ο τηλεθεατής που δεν γνωρίζει το είδος μάλλον δεν αποκόμισε καμία ουσιαστική γνώση για το ελληνικό ραπ. Ας ελπίσουμε, αν στο μέλλον κάποια τόσο μεγάλη εκπομπή θελήσει να ασχοληθεί με το genre, να κάνει μια ουσιαστική έρευνα προηγουμένως ή, τουλάχιστον, ας συνεργαστεί με κάποιους ανθρώπους που το γνωρίζουν καλύτερα. Από την άλλη, μπορεί να μην ήταν η πρώτη φορά που είδαμε ράπερ να δίνουν τηλεοπτικές συνεντεύξεις αλλά ήταν σίγουρα το πρώτο ολοκληρωμένο αφιέρωμα στην τραπ μουσική της Ελλάδας. Έστω και αποσπασματικά, γνωρίσαμε σε πιο προσωπικό επίπεδο τους αγαπημένους μας καλλιτέχνες που μίλησαν στην κάμερα για τα βιώματα και τη δουλειά τους σε ένα δίωρο αφιέρωμα. Ήταν μια καλή αρχή. W.D.
Η άνοδος της ελληνικής emo/alt ραπ σκηνής και όλα τα μέλη της AXS. Τα τελευταία χρόνια όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στον τραπ και ντριλ ήχο, ωστόσο από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας η άνοδος ονομάτων όπως οι αδικοχαμένοι Juice Wrld, Lil Peep και XXX Tentacion αλλά και ο «πολυπλατινένιος» Trippie Redd δημιούργησαν ένα από τα πλέον ανερχόμενα μουσικά ρεύματα, αυτό του emo/alt rap. Στην Ελλάδα η σκηνή αυτή έχει βρει την εκπροσώπηση που της αξίζει στο label των AXS. Η τριάδα των Yungnsad, Kijha και Sadface, πλαισιωμένη από ένα σύνολο καλλιτεχνών της Gen Z, αφήνει στα υπόγεια της ελληνικής underground σκηνής τη δική της σφραγίδα. Η πρόσφατη συνεργασία του label με τη δημιουργική ομάδα των YAFKA για το βιντεοκλίπ του κομματιού «Τραπέζι» μέτρησε περίπου 180.000 προβολές στο YouTube, αποδεικνύοντας πως, παρά την πανδημία, η νέα γενιά Ελλήνων μουσικών είναι πιο δημιουργική και ελεύθερη από ποτέ. A.M.
Το ηχηρό παρόν του ελληνικού χιπ-χοπ στις διαδηλώσεις για τον τρομονόμο. Τον Φεβρουάριο του 2021 καλλιτέχνες απ' όλους τους χώρους κατέβηκαν στο κέντρο της Αθήνας για να διαδηλώσουν ενάντια στο υπό πρόταση άρθρο 8 του «νομοσχεδίου Λιβάνιου», σύμφωνα με το οποίο τα οπτικοακουστικά προϊόντα δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνουν υποκίνηση βίας και διαφόρων ειδών διακρίσεις. Ένα φαινομενικά αθώο διακύβευμα, το οποίο, σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, έκρυβε ένα επερχόμενο κύμα πολιτικής λογοκρισίας στην τέχνη. Πολλοί από τους αστέρες του ελληνικού χιπ-χοπ βρέθηκαν στη πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων στο πλευρό των υπόλοιπων καλλιτεχνών, τραβώντας την προσοχή της κοινής γνώμης στο ζήτημα. Τελικά, το προτεινόμενο άρθρο αποσύρθηκε, δικαιώνοντας τις διαμαρτυρίες του καλλιτεχνικού κόσμου. A.M.
O εξαιρετικός δίσκος του Buzz «Λεωφόρος Καβάλας». Ο Buzz, το μισό του duo Zoro&Buzz, κυκλοφόρησε φέτος το πρώτο του σόλο άλμπουμ με τίτλο «Λεωφόρος Καβάλας». O ράπερ από τον Λόφο Αξιωματικών στο Περιστέρι, με 9 τραγούδια σκληρού, ρεαλιστικού, δρομίσιου, οπαδικού χιπ-χοπ κατάφερε να κάνει τον δίσκο του talk of the town τόσο για τις ρίμες του όσο και για τη μουσική που τις συνοδεύει. Τηρώντας τους κώδικες του group μάς έδωσε και το προσωπικό του στίγμα και μας γέμισε προσδοκίες για τις επόμενες δουλειές του. Highlight το «Queens», ένας φόρος τιμής στο «Queens» των Mob Deep και μια «υπνωτική» παραγωγή του Dolos με απίθανη χρήση του κλαρίνου. W.D.
Buzz - Queens
«Τσιγάρα στα Βαλκάνια»: To πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Dani Gambino. Ο Dani Gambino από το Νέο Ηράκλειο έκανε μεγάλο «μπαμ» σχεδόν από το πουθενά και από μια μικρή, «οικογενειακή» εταιρεία, την Elite Musik, που ξεκίνησε με τους DJ The Boy, DJ PaCo, MR CHI και Victor Viziel, ήταν από τις ευχάριστες εκπλήξεις του 2021. Τα «Τσιγάρα στα Βαλκάνια» τον έκαναν όνομα πρώτης γραμμής, με χιτ («131Χ», «Μπερκέτι», «Islamabad») και φανατικό κοινό απ' όλη την γκάμα του ραπ, παλιού και νέου, κάτι που ελάχιστοι νέοι ράπερ έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια. M.H.
Η ολοκλήρωση μετά από δύο χρόνια της «Ροής του μέλλοντος» των Βήτα Πεις. Επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του τελευταίου τους δίσκου «Εποχή», ο οποίος κυκλοφόρησε ανήμερα των δωδέκατων γενεθλίων των Βήτα Πεις, η «ομάδα» επέστρεψε, αν και παραλλαγμένη από το αρχικό της σχήμα, με έναν δίσκο που ακολουθούσε πιστά το μέχρι τώρα μοτίβο στο οποίο μας έχουν συνηθίσει. Χωρίς δεσμεύσεις, αφού τα κομμάτια κυκλοφορούσαν σε ανύποπτο χρονο, με μια ιδιαίτερη βαρύτητα στον αριθμό 23 και κυκλοφορώντας κομμάτια με μια αλλόκοτη σειρά, οι Άσαρκος και Hatemost ολοκλήρωσαν την κυκλοφορία με το ομώνυμο κομμάτι του δίσκου-υπ’ αριθμόν 23, ένα ανεξάρτητο κομμάτι, το οποίο δεν έπαιζε ρόλο στη σειρά ακρόασης. Βήτα Πεις είναι αυτοί… Askunkfunk
Η συμμετοχή Ελλήνων ράπερ στον Fumez the engineer. Ένα πολύ μεγάλο βήμα για το ελληνικό ραπ ήταν και η συμμετοχή τριών δικών μας παιδιών στο πρότζεκτ «Studio with Fumez» – ο Fumez είναι ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς της Αγγλίας και εδρεύει στο δυτικό Λονδίνο. Ο λόγος για τον Vlospa και τον Nume, που έκαναν την αρχή, και για τον Immune, που ακολούθησε, δείχνοντας στο αγγλόφωνο κοινό τι εστί ραπ. Στο ίδιο πρότζεκτ έχουμε δει να συμμετέχουν τεράστια ονόματα, π.χ. ο Skepta και ο Russ Millions. Το κανάλι που φιλοξενεί το πρότζεκτ μετράει πάνω από 1,2 εκατομμύρια συνδρομητές και είναι ένα από τα πιο πετυχημένα της Ευρώπης. P.H.A.D.
🇫🇷/🇬🇷 Vlospa x Nume - Plugged In W/ Fumez The Engineer
Η άνοδος της Madhouse Records και της OffΒeat. Οι πρωταγωνιστές της χρονιάς είναι αναμφισβήτητα πολλοί και από διάφορα labels, όμως η διαφορά που έκαναν οι Madhouse και OffΒeat είναι κάτι παραπάνω από αισθητή. Η Madhouse με ράπερ που έκαναν το μεγάλο blow up, όπως οι Bossikan και Fly Lo, με μεγάλες επιτυχίες («XCM», «Full Press»), και η OffΒeat Records, που για ακόμη μια φορά ανέβασε το επίπεδο στον τομέα της αισθητικής της εικόνας. Askunkfunk
H κατερινιώτικη Raw Records και το εθιστικό «KΤΜ» από το «Raw Tape». Ντριλ με θέα στον Όλυμπο από τους Raf, Smoke, Low, Mufasha, Rare και Soul V που είναι η απόδειξη ότι υπάρχει ήχος και πέρα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Λίγο πριν από το κλείσιμο της χρονιάς έβγαλαν έναν «δυναμίτη» με τίτλο «149», όπου έχει κάνει παραγωγή ένας 16χρονος. M.H.
RAW RECORDS , MUFASHA , LOW , SMOKE - KTM
Η είσοδος των NFTs στο rap game. Ακολουθώντας την παγκόσμια τάση των NFTs, το 2021 έγιναν οι πρώτες προσπάθειες στην εγχώρια ραπ βιομηχανία για δημιουργία «κρυπτοτέχνης». Το artwork του EP «33:22» των Ricta και DJ Silence αποτέλεσε τη πρώτη απόπειρα στο κόσμο των NFTs, την οποία διαδέχτηκε αυτή της Minor Music με το άλμπουμ του DJ Benz «Grand Hustle», και περιλαμβάνει το σύνολο των κομματιών και των 3D visualizers. Στο NFT game εισήχθησαν και οι Light (Capital Music) και Bossikan (Madhouse records) με ένα εξαιρετικό NFT βίντεο σχετικά με το χιτ «King Kong». Askunkfunk
Διαβαλκανικές συνεργασίες (Light, Snik). Η ραπ μουσική εδώ και χρόνια κάνει δειλά βήματα εξωστρέφειας που εντάθηκαν μέσα στο 2021, αφού όλο και περισσότεροι ράπερ έκαναν κινήσεις για συνεργασίες με καλλιτέχνες του εξωτερικού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι συνεργασίες των Snik και Light με τους Voyage (Σερβία) και Finem (Αλβανία) αντίστοιχα. Μέχρι τώρα η πλειονότητα των συνεργασιών περιορίζεται στα γεωγραφικά όρια των Βαλκανίων, μια και υπάρχει ένα κοινό υπόβαθρο κουλτούρας που αντικατοπτρίζεται και στη μουσική. Askunkfunk.
Η συνεργασία Rack με Toquel (prod. by ObieDaz & Sin Laurent). Δύο από τους ράπερ που κυριάρχησαν στα charts της τελευταίας τριετίας βρίσκονται μαζί στο ίδιο κομμάτι λίγο πριν από τη λήξη της χρονιάς. Ο Toquel προκάλεσε ένα κύμα φρενίτιδας το 2019, με τον δίσκο «777» να βάζει φωτιά στα κλαμπ της χώρας, ενώ ο Rack, αντίστοιχα, έκανε ένα εντυπωσιακό σερί επιτυχιών το καλοκαίρι του 2021. Το single «Αυτοκτονία», σε παραγωγή των ObieDaz και Sin Laurent, ένωσε τους δύο καλλιτέχνες, τραβώντας όλα τα φώτα της σκηνής. Α.Μ.
Η επιστροφή του Black Bandana. Το crew των Black Bandana το πρωτογνωρίσαμε πριν από πέντε χρόνια στο πλευρό του ανερχόμενου τότε Mente Fuerte. Τα χρόνια πέρασαν, o Mente καθιερώθηκε ως μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες του ελληνικού new school rap και η κολεκτίβα που τότε είχε δημιουργήσει μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του Get Rich μπήκε «στον πάγο». Μέσα στο 2021, ωστόσο, το label με σήμα τη μαύρη μπαντάνα επέστρεψε μέσα από το single «Criminale» των Leader και Mente αλλά και το καλοκαιρινό χιτ «Latina» του πρώτου με τον Ricta. Ένα από τα πιο υποσχόμενα comebacks του 2021, που μάλλον θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα το 2022. A.M.
Η κυκλοφορία του δίσκου «Matrix» του Zoro. Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ «Λεωφόρος Καβάλας» από τον Buzz, το «έτερον ήμισυ» του αγαπημένου underground rap διδύμου, ο Zoro, κυκλοφόρησε επίσης το πρώτο του σόλο άλμπουμ με τίτλο «Matrix», αποδεικνύοντας ξανά γιατί οι δύο ράπερ από τη δυτική Αθήνα θεωρούνται από τις πιο αξιόλογες παρουσίες του νεότερου ελληνικού χιπ-χοπ. Στο «Matrix» ο Περιστεριώτης ράπερ καταφέρνει να συνθέσει το δικό του σύμπαν, επιδεικνύοντας τεχνική και αμεσότητα στον στίχο μέσα από τα εννιά κομμάτια του άλμπουμ και συνεργασίες με πληθώρα παραγωγών, όπως οι Eversor, Bayman, Δημήτρης Κουφουδάκης, Low P, Maxime και Dolos. A.M.
Δυναμικές επιστροφές: Του Μάνι με το άλμπουμ «Με λένε Μάνι», του Sin Boy με το «NOS», των Above the Hood με νέο κομμάτι («Bad Company»), του iLLEOo με μια σειρά από singles. To «Με λένε Μάνι» ήρθε μετά από σχεδόν δεκάχρονη αναμονή και είναι ένα πολύ καλό άλμπουμ, βραδυφλεγές, «ύπουλο», με τον Mani σε φόρμα, ίδια φωνή, ίδιο χαρακτηριστικό flow, κοφτερό λόγο, υπνωτικό beat, όλα αυτά που τον έκαναν θρύλο. Με πολύ δυνατές στιγμές και ένα από τα καλύτερα κομμάτια του 2021, το «Κ Ήρθε Πάλι». Λίγο πριν κλείσει η χρονιά επανεμφανίστηκαν οι ΣτεροϊντούKYS και οι duKYS x kostaKYS με το «Κρύσταλλο», ένα viral κομμάτι κορυφαίο, γεμάτο αναφορές που είναι κατηγορία από μόνο του. M.H.
MANI - Κ ΗΡΘΕ ΠΑΛΙ
Τα γρήγορα αντανακλαστικά και η αλληλεγγύη του ραπ κινήματος για τους πυρόπληκτους. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ήταν το ίσως το χειρότερο καλοκαίρι που έχουμε ζήσει. Οι τεράστιες φωτιές που ξέσπασαν στην Εύβοια και σε ολόκληρη την χώρα μάς έδειξαν τους αληθινούς μηχανισμούς εξουσίας. Το χιπ-χοπ, όμως, ως όφειλε, ήταν δίπλα σε όσους είχαν ανάγκη. Την Τετάρτη 4 Αυγούστου, στον χώρο του θεάτρου Χυτήριο πραγματοποιήθηκε δράση συγκέντρωσης αγαθών πρώτης ανάγκης, η οποία κράτησε όσο χρειαζόταν και σκοπό είχε να βοηθήσει τους πυρόπληκτους συμπολίτες μας. Αυτό που ξεκίνησε ως μια συγκέντρωση πρώτων ειδών κατέληξε να είναι μια τεράστια επιχείρηση βοήθειας, με ανθρώπους που άφησαν τα πάντα στην άκρη και ήταν κυριολεξία στην πρώτη γραμμή της μάχης. Είδα με τα μάτια μου ράπερ να βοηθούν χωρίς να υπολογίζουν στην κυριολεξία την ίδια τους τη ζωή. Shout out σε όσα παιδιά ήταν εκεί. Γνώρισα πραγματικούς ήρωες! W.D.
Η εμφάνιση των Downtown. Το ντριλ κυριάρχησε στη σκηνή της Θεσσαλονίκης, ωστόσο και η Αθήνα βρήκε αρκετούς νέους, ανερχόμενους εκπρόσωπους του ρεύματος, με το σχήμα των Downtown να προκαλεί αίσθηση στη σκηνή. Η ομάδα των Makeleio, Xitskok, Nume και Azazel φάνηκε τη χρονιά που πέρασε αποφασισμένη να συνεχίσει την ανοδική της πορεία με singles όπως το «Check», αλλά και ηχηρές συμμετοχές όπως αυτή του Nume στο βρετανικό show «Plugged In», παρέα με τον Vlospa. A.M.
CJ / CITY CENTER το πρώτο επίσημο release μέσα από τη φυλακή. Στο παρελθόν αρκετοί ράπερ έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με τον νόμο, ορισμένοι δε έχουν υπάρξει τρόφιμοι καταστημάτων κράτησης. Ωστόσο, ο CJ ακολουθεί την αντίστροφη πορεία, μια και τα πρώτα του βήματα στο ραπ τα έκανε μέσα από το Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα, όπου εκτίει ποινή φυλάκισης. Η πρώτη του εμφάνιση ήταν στα τέλη του 2020, με τη συμμετοχή του στο «Nea Kolonia», ενώ το καλοκαίρι κυκλοφόρησε το πρώτο του σόλο κομμάτι, «Barz Behind The Bars», κυριολεκτικά ηχογραφημένο «πίσω από τις κιγκλίδες». Askunkfunk.
Η άνοδος του Sigma. Το νεότερο μέλος της OffBeat Records έδωσε απανωτές κυκλοφορίες μέσα στο 2021, εντυπωσιάζοντας με την ξεχωριστή χροιά της φωνής του και το ιδιαίτερα μελωδικό ραπ του. Με την κυκλοφορία του single «Amnesia» σε συνεργασία με τον Mente Fuerte αλλά και με το πιο πρόσφατο «Alyx» o νεαρός ράπερ έδειξε ότι μπορεί να κινηθεί σε ένα εύρος ρυθμών και ήχων, συνεχίζοντας την άκρως ενδιαφέρουσα πορεία που ξεκίνησε με το πρώτο προσωπικό του άλμπουμ με τίτλο «Karma» στα τέλη του 2020. A.M.
Sigma - «Alyx»
Το tribute στη σκηνή των ’90s από τον Valentin Rivera και τους RNS στο κλιπ του «Roll N Stoners». Για τους RNS δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σχήματα του ελληνικού χιπ-χοπ για πάνω από μία δεκαετία. Η συνεργασία του crew από την Αθήνα με τον σκηνοθέτη Valentin Rivera για το κομμάτι «Roll N Stoners» αποτελεί ένα οπτικοακουστικό tribute στα ’90s με visuals που θυμίζουν πολύ τα εμβληματικά χιπ-χοπ βίντεο του Hype Williams. Μια κίνηση που απέδωσε ουσιαστικά φόρο τιμής στις μουσικές καταβολές του συγκροτήματος και στη χιπ-χοπ κουλτούρα. A.M.
To κανάλι των Dozen Minds που ανέδειξε νέα ταλέντα, μεταξύ των οποίων πολλοί ράπερ, όπως ο Κάτοχος. Το Dozen Minds μπήκε στις ζωές μας την περίοδο της καραντίνας. Μια δημιουργική ομάδα νέων έτρεξε μια σειρά από παραγωγές στο YouTube κανάλι της γύρω από την τέχνη και τη μουσική. Η πιο επιτυχημένη από αυτές με την ονομασία «Dozen Sessions» παρουσίασε μια σειρά από live εκτελέσεις κομματιών. Καλλιτέχνες από διάφορα μουσικά είδη, παλιοί και νέοι, βρέθηκαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του καναλιού για να παρουσιάσουν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θυμίζει αρκετά τα «Tiny Desk Concerts» του NPR. Προφανώς το ελληνικό χιπ-χοπ, ως το δημοφιλέστερο είδος στη χώρα, είχε την τιμητική του σε αυτό, μια και το κανάλι ανέδειξε νέους, ταλαντούχους ράπερ όπως ο Κάτοχος και η Expe. A.M.
Ο δίσκος «The Plug» των Strat και BeTaf. Δύο από τους πιο στενούς συνεργάτες του αδικοχαμένου Mad Clip ενώνουν ξανά τις δυνάμεις τους μετά το πρόσφατο «Still Active». Το άλμπουμ «The Plug», που κυκλοφόρησε στη δύση του 2021, είναι ένα από τα πιο αγνά δείγματα του τραπ ήχου. Ο Strat επιστρέφει καλύτερος από ποτέ, με τη χαρακτηριστική μπάσα φωνή του και τους ωμούς στίχους του να διηγούνται ιστορίες από τη σκοτεινή πλευρά της πόλης. Από την άλλη, ο BeTaf υπογράφει την παραγωγή του δίσκου με σκληρά μπάσα και επικά στοιχεία, δίνοντας το απαιτούμενο βάρος στο τελικό αποτέλεσμα. A.M.
Strat - «Braxami» (prod. by BeTaf Beats)
Η σειρά Raps On The Run. Ο Nikos On The Run από τη Θεσσαλονίκη, παρά το νεαρό της ηλικίας του, έχει καταφέρει να φωτογραφίσει μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα του αμερικανικού χιπ-χοπ, ακολουθώντας παράλληλα τον Cordae στην παγκόσμια περιοδεία του. Ωστόσο ο 22άχρονος φωτογράφος και κινηματογραφιστής έγινε γνωστός στη χώρα μας μέσα από τη σειρά «Raps on the run» που τρέχει στο YouTube κανάλι του, η οποία φιλοξενεί γνωστά ονόματα της ελληνικής χιπ-χοπ σκηνής, όπως οι Immune, Dani Gambino, Long3, Μπελαφόν, Wang, αλλά και πολλούς ανερχόμενους, όπως ο Grizzle και ο Spave. To concept της σειράς θέλει τον Νίκο να κινηματογραφεί τους ράπερ, δημιουργώντας μονόλεπτα βίντεο και οπτικοποιώντας καινούργια κομμάτια με τη δική του ξεχωριστή σφραγίδα. A.M.
Εμφάνιση νέων ανερχόμενων ράπερ, όπως οι Mel, Norm, Ghxan. Οι περισσότεροι νεαροί Έλληνες καλλιτέχνες στρέφονται προς την urban σκηνή, πράγμα απολύτως λογικό, μια και η ραπ μουσική πρωτοστατεί στο νεανικό κοινό. Πολλοί ανερχόμενοι ράπερ ξεχώρισαν, με τους Mel, Norm και Ghxan να είναι ανάμεσα σε αυτούς, επιδεικνύοντας ωριμότητα και τεχνική που θα ζήλευαν πολλοί μεγαλύτεροι σε ηλικία ράπερ. Τρία ονόματα που νιώθω ότι θα μας απασχολήσουν πολύ στο μέλλον. A.M.
Το blow up νέων καλλιτεχνών όπως οι Trannos, Bossikan, Fly Lo, Ricta, Thug Slime, Jitano, Leaderbrain. Το 2021 συνέχισαν να πρωταγωνιστούν τα μεγάλα ονόματα στο ελληνικό ραπ του νέου ήχου, αλλά έκαναν την εμφάνισή τους και νέα πρόσωπα, τα οποία σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατάφεραν να έχουν μεγάλες επιτυχίες και να κάνουν όλους στον χώρο να μιλάνε γι’ αυτούς. Ο Trannos από την ομάδα της Trapsion είναι ένα από τα πιο ηχηρά παραδείγματα των ράπερ της νέας γενιάς που ξεπήδησαν αυτήν τη χρονιά. Με επιτυχίες όπως τα «Coco», «Dolce», «1 Χρόνος», «Μαύρο Γυαλί» και «Όπλο», μετράει περισσότερες από είκοσι εκατομμύρια προβολές στο YouTube. Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα νέων καλλιτεχνών που ξεχώρισαν το 2021 είναι ο Bossikan (συνεχίζοντας το σερί από το 2020) και ο Fly Lo του label Mad House. Με τα τραγούδια τους «Morocco», «LDN», «Khfisos», «Full Press», «XCM», «Ali Baba» και «King Kong» κατάφεραν να έχουν εκατομμύρια προβολές σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες και να εδραιώσουν το όνομά τους στον χώρο. Τέλος, artists όπως οι Thug Slime, Jitano και Leaderbrain μας έδειξαν με τις δουλειές τους πως ήρθαν για να μείνουν και είναι σίγουρο πως τα επόμενα χρόνια θα μας απασχολήσουν ακόμα πιο πολύ. W.D.
JITANO - EASY
Stay Independent: Ηχηρή είσοδος στο digital distribution. To distribution, εν έτει 2021, έχει περάσει από τα ράφια των καταστημάτων στις ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίες για πολλά στελέχη δισκογραφικών εταιρειών στην ελληνική αγορά αποτελούν αχαρτογράφητα νερά. Το 2021 ισχυροποίησε τη παρουσία της η Stay Independent, μια ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία με εξειδίκευση στο τομέα της ψηφιακής διανομής μουσικής, προωθώντας παράλληλα τις αρχές οικονομικής και δημιουργικής ανεξαρτησίας για τους καλλιτέχνες. Askunkfunk.
Like Giannis: Κυκλοφόρησε κομμάτι για τον Αντετοκούνμπο. Το 2021 ο Γιάννης Αντετοκούνμπο «σάρωσε» τα πάντα στο πρωτάθλημα με τους Μπακς, ενώ βραβεύτηκε ως MVP των τελικών. Ο αδελφός του Φράνσις, γνωστός και ως «Ofili», είναι το μόνο από τα αδέλφια που δεν το κέρδισε το μπάσκετ αλλά η μουσική. Μετά την κατάκτηση του πρωταθλήματος από τους Μπακς κυκλοφόρησε ένα single-ύμνο στον Γιάννη, με τη συμμετοχή του Νέγρου του Μοριά και του Moose. Askunkfunk
Κυκλοφόρησαν δύο άλμπουμ με deluxe version (Rack, Light). Την ώρα που οι deluxe versions των rap albums κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος διεθνώς, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το «Donda» του Kanye West, φαίνεται ότι αυτό το μοντέλο διανομής αρχίζει και υιοθετείται και από Έλληνες ράπερ. Τόσο ο Light με τον δίσκο «Immortale» όσο και ο Rack με τον δίσκο «Rackattack» κυκλοφόρησαν και μια deluxe έκδοση των άλμπουμ τους, περιλαμβάνοντας στην ουσία μια μεγαλύτερη playlist της standard version. Askunkfunk
Η είσοδος του Νίκο Τσαν στο rap game και η συνεργασία με τον θρύλο πατέρα του. Ο Τάκι Τσαν είναι ένας ζωντανός θρύλος για την ελληνική ραπ σκηνή. Κατά καιρούς έχει καθοδηγήσει και βοηθήσει πολλούς καλλιτέχνες από τη νέα φουρνιά να αναδειχθούν. Έτσι, δεν θα μπορούσε να μη στηρίξει και τον γιο Νίκο Τσαν στα πρώτα του βήματα στη σκηνή αυτή. Πατέρας και γιος συνεργάστηκαν και κυκλοφόρησαν το «Just Do It», δείχνοντας πως το ταλέντο στην οικογένεια υπάρχει άφθονο! Askunkfunk.
Το «Hoodrich» του Skam. Αληθινές ιστορίες απ’ την άγρια πλευρά των προαστίων. Το πρώτο άλμπουμ του Skam είναι ένας δίσκος για το Ζεφύρι και τη γειτονιά όπου μεγάλωσε και μένει, κινηματογραφικό, γεμάτο ρεαλιστικές εικόνες και αλήθειες, με κομμάτια σκληρά, που μπορούν να βάλουν φωτιά στην πίστα ή στα ηχοσυστήματα των αυτοκινήτων, όπως το «Trapsion Cartel», το «Morales» ή το «Gang». Μ.Η.
Skam - «Mufasa»
Gold School Podcast Comeback & Legal Pizza. Τον νέο κύκλο επεισοδίων τους ξεκίνησαν τα δημοφιλή ραπ πόντκαστ «Rap Cafe» και «GoldSchool Podcast» μετά από μια σύντομη παύση στις αρχές του καλοκαιριού. Το «GoldSchool Podcast» είχε αλλαγές, αφού η Θεοδώρα Σπυρέλη και ο DJ Kas δεν είναι φέτος στο πλευρό του Vgs, ενώ και το σκηνικό έχει αναμορφωθεί πλήρως, προτάσσοντας μια νέα, black and white αισθητική. Askunkfunk
Κυκλοφόρησε βιβλίο για τον ΛΕΞ. Ένα ακόμα ρεκόρ έσπασε ο ΛΕΞ με την κυκλοφορία του «Ένα αστέρι από τσιμέντο». Αυτήν τη φορά, όμως, όχι στα charts και τις πλατφόρμες αλλά στα βιβλιοπωλεία. Είκοσι δύο άνθρωποι της τέχνης μαζεύτηκαν για να γράψουν ένα βιβλίο εμπνευσμένο από τη ζωή και τις ανησυχίες του, το οποίο έγινε sold-out σε όλα τα σημεία πώλησης την πρώτη κιόλας μέρα. Ανάμεσα στις σελίδες θα βρούμε στίχους του ΛΕΞ εικονογραφημένους από τον εξαιρετικά ταλαντούχο και πολυβραβευμένο Λέανδρο. P.H.A.D.
Η είσοδος του οπαδισμού στο ραπ. Παρόλο που τραγούδια με οπαδικό υπόβαθρο κυκλοφορούν εδώ και αρκετό καιρό από ραπ καλλιτέχνες, το τελευταίο διάστημα, με αποκορύφωμα τη φετινή χρονιά, είδαμε μια ιδιαίτερη άνοδο στο οπαδικό ραπ. Εμφανίστηκαν καλλιτέχνες με φανερή την οπαδική νοοτροπία, χωρίς να φοβούνται να αναδείξουν από ποια κερκίδα προέρχονται. Το γεγονός αυτό μας χάρισε διαμάντια όπως το «Hools at play» από τον Immune, το «Tifosi» από τον Mo Skillz κ.ά. Η άνοδος της θεματολογίας αυτής δεν έμεινε μόνο στον ήχο άλλα πέρασε και στα παρασκήνια. Εγώ, από τη μεριά μου, εύχομαι σε όλους υγεία. Askunkfunk
Mo Skillz x Niko Malteze - Tifosi
Η άνοδος της underground σκηνής. Από την άνοιξη του ’21 και μετά ξεκίνησε μια αλυσίδα από ζωντανές εμφανίσεις τόσο στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο όσο και στον χώρο Πολυχώρο Λιπασμάτων και εμφανίστηκαν καλλιτέχνες όπως οι Jaul, Sponty, Cortes, Έκπτωτος Άγιος, Rationalistas κ.λπ. στο πρώτο, και οι Fer De Lance, No Hard Feelings, ΔΠΘ, Ιεζεκίλ, Ζωγράφος κ.ά.στον δεύτερο. Η συντριπτική πλειονότητα των συναυλιών αυτών είχε συγκεκριμένο κοινωνικοπολιτικό ύφος και σε κάποιες περιπτώσεις συγκεκριμένο σκοπό (δικαστικά έξοδα, ενημέρωση κ.ά.). Highlight: Η εμφάνιση της γαλλικής DIY punk rap μπάντας Krav Boca στο Γεωπονικό, η οποία χάρισε ένα μοναδικό θέαμα στο κοινό! Askunkfunk
Δημιουργήθηκε sub label της Capital Music (Capital Clique). Για αρκετό καιρό ακούγαμε σε τραγούδια του Light τη φράση «Capital Clique», χωρίς να έχει προσδιοριστεί τι ακριβώς σημαίνει. Όμως το 2021 ανακοινώθηκε η δημιουργία ενός sub label από την Capital Music, σκοπός του οποίου θα είναι η εξέλιξη και προώθηση νέων ταλέντων, τα οποία θα είναι η νέα γενιά καλλιτεχνών που θα μας συστήσει. W.D.
Το πρώτο ραπ live με καθήμενους. Μία ακόμη πρωτόγνωρη παράσταση για μας στήθηκε το 2021 και αναφέρομαι στα ραπ live καθήμενων. Οι ραπ συναυλίες είχαν πάντα δυναμικό κοινό και ορισμένες φανατικό πυρήνα οπαδών (βλ. ΒΠ), όπου υπό άλλες συνθήκες θα ήταν ανέφικτο. Ο κορωνοϊός συντέλεσε στο να δούμε καλλιτέχνες όπως οι Anser, Μικρός Κλέφτης, 12ος Πίθηκος και Wang και σχήματα όπως οι Joker/Two Face να τραγουδούν μπροστά σε καθήμενο κοινό για πρώτη φορά στα χρονικά. Καλή φασούλα ήταν και σας μιλάει άνθρωπος που έχει χάσει το παπούτσι του εν μέσω «πιτ» σε live στο Κύτταρο (όποιος βρήκε ένα μαύρο fallen 45 νούμερο, το θέλω…). Askunkfunk
Ο τελευταίος δίσκος που κυκλοφόρησε ο Mad Clip σε συνεργασία με τον Strat, «Still Active». Αν και δεν είχε την αναγνώριση που του άξιζε, είναι ένα αριστούργημα του δρόμου με παραγωγές και στίχο που έχουν φτιαχτεί για τους φανατικούς οπαδούς του street ήχου. Αποτελείται από επτά κομμάτια και περιέχει συνεργασίες με τους Rack και Fly Lo. Τα τραγούδια που ξεχώρισα είναι ο «Αλήτης» και το «Interpol». Για μένα είναι ένας legendary δίσκος και πιστεύω πως, σε αντίθεση με τους περισσότερους δίσκους που βγαίνουν τα τελευταία χρόνια, έχει μια διαχρονικότητα και θα αντέξει στον χρόνο. W.D.
Κομμάτια εθιστικά που δεν θα παίξουν ποτέ στο ελληνικό ραδιόφωνο: Squirt-INK, Magic City-Mike G, Bossikan, Ortiz, Ccinderella-Ricta, Koas, Sickside, Αξιοπρέπεια-Lil Barty, Κακά Παιδιά- ATC Nico x GGreco, Ρουφιάνος δεν θα γίνω-OD West x Ricta x Ortiz, Rari-Salva x KoyDaNephew, Πόσο Καίγομαι- Trouf x Long3, Gang-Skam, «Τα Μορισιώτικα»-Νέγρος του Μοριά, Ecstacy- Roi x Argy W. M.H.
Mike G, Bossikan, Ortiz - «Magic City»
Η δημιουργία της Midnight Music από τους πιονέρους του «νέου ήχου». Οι ΕΠΙΛΕΚΤΟΙ παρουσίασαν την πρώτη τους ολοκληρωμένη μουσική σε αυτό που ονομάζουμε «νέο ήχο» στη ραπ. Μια σημείωση: μιλάμε για ολοκληρωμένη δουλειά και όχι για αποσπασματικά demo και singles. Πρόκειται για τον δίσκο-επίδραση με την υπογραφή των Jones και Manito, οι οποίοι παράλληλα έβαζαν τη δική τους σφραγίδα στη στροφή προς ένα νέο ήχο, αυτό των ΒΠ της εποχής μετά την τριλογία. Φυσικά, αναφέρομαι στο «Συνάντηση 14:15», στο «Εύφλεκτον» και στο «Βάπτισμα Πυρός», τρεις δίσκους-ορόσημα για την ελληνική ραπ σκηνή. Στο σήμερα λοιπόν, οι ΕΠΙΛΕΚΤΟΙ φέρνουν ένα ακόμα νέο κύμα στην εγχώρια ραπ σκηνή μέσω του «Midnight Music». Ο ήχος περιγράφεται αριστοτεχνικά από τον τίτλο του label. Η αρχή έγινε με το «New Jack City» των Sonqo Pura και Jones, έναν δίσκο που αποτελεί τη συντροφιά του ακροατή «μετά το πάρτι», είναι ο ήχος που θα ακούσεις κατά την επιστροφή σου στο σπίτι γύρω στις 4 τα ξημερώματα. Δοκίμασέ το και θα με θυμηθείς! Askunkfunk
H άνοδος των music streaming platforms και η κυριαρχία του Spotify. Δεν είναι φετινό φαινόμενο, αλλά φέτος γιγαντώθηκε, με το Spotify να μονοπωλεί το ενδιαφέρον του κόσμου.
Στιγμές που θέλουμε να ξεχάσουμε και να μην ξαναζήσουμε: Τα beefs και οι νέες κόντρες που ξέσπασαν μεταξύ των καλλιτεχνών καθώς και η μεγάλη έκταση που πήρε η εξαφάνιση του Lamanif. Κατά καιρούς έχουμε ακούσει και για διάφορες περιπέτειες ραπ καλλιτεχνών με τον νόμο, όμως το 2021 δεν ήταν λίγες οι φορές που καταπιαστήκαμε με μια τέτοια είδηση. Ενδεχομένως η άνοδος των media να μας έδωσε τη δυνατότητα να μαθαίνουμε περισσότερες πληροφορίες για την προσωπική ζωή των καλλιτεχνών και ίσως αυτός είναι ο λόγος που ήρθαν στην επιφάνεια περισσότερες παραβατικές συμπεριφορές σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Από καταδιώξεις με αστυνομικούς μέχρι συμπλοκές με μαχαίρια κ.ά., είναι λογικό να πούμε πως ευθύνονται ο παρορμητικός χαρακτήρας και η ζωή μέσα στα βρόμικα στενά της Αθήνας. Ας σταματήσουμε εδώ, γιατί κάποιες υποθέσεις ακόμα εκδικάζονται. Askunkfunk
Ο Μιθριδάτης θυμάται το 2021 να κάνει αντίσταση με το «Για να μην τα χρωστάω» και επιστρέφει στις μέρες δόξας του, γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Έκανε τους μεσήλικες να ξαναθυμηθούν τη δύναμη του ραπ και τα μέσα να ασχοληθούν για λίγο με ένα είδος που το θυμούνται μόνο όταν συγκεντρώνει όλα τα κλισέ για να κάνει αντιπολίτευση.
Ράπερ vs λαϊκών 0-1; Το ξεκίνημα έγινε με το crossover με άλλες σκηνές (Stan x Illeoo «Για δυο», Mad Clip x Foureira «Μπορεί» και Rack x Κωνσταντίνος Αργυρός «Τελικά»), με μεγάλα χιτ αλλά και πολλές αντιδράσεις, μετά ο Snik εμφανίστηκε στα μπουζούκια, βάζοντας ξανά τον ραπ ήχο στη μεγάλη πίστα, αυτή του «Έναστρον», πλαισιωμένος από τον Γιώργο Σαμπάνη και την Josephine. Η συνέχεια αναμένεται, όπως και το πού θα οδηγήσει όλο αυτό.
Ο ΥΠΟ ανακοίνωσε ότι μετά το ραπ και τα κρασιά (και τα ΥΠΟ-δήματα, τη δημιουργία trainers σε συνεργασία με ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά brands παπουτσιών) θα ασχοληθεί και με την πολιτική, ο ΝΟΕ ιδρύει κόμμα και κατεβαίνει κι αυτός στην πολιτική – να δεις ότι το ραπ θα κάνει εισβολή και στην ελληνική Βουλή, είναι ο μόνος χώρος που δεν έχει κατακτήσει.
duKYS x kostaKYS - ΚΡΥΣΤΑΛΛΟ
