Εφτά χρόνια από το θάνατο της Μαρίας Δημητριάδη

Εφτά χρόνια από το θάνατο της Μαρίας Δημητριάδη Facebook Twitter
0

 

Η είδηση του θανάτου της τραγουδίστριας Μαρίας Δημητριάδη, ανήμερα του Αϊγιαννιού του 2009, με είχε βρει καθ' οδόν προς Θεσσαλονίκη. Σε ένα βαν μέσα, μαζί με μέλη του συγκροτήματος Wishbone Ash που είχαν τελειώσει τις εμφανίσεις τους στην Αθήνα, στο ''Κύτταρο Live Club'', συνεχίζοντας στη βόρειο Ελλάδα. Θυμάμαι ότι είχα πιάσει τον Martin Turner και του μιλούσα με θλίψη για το χαμό μιας μεγάλης Ελληνίδας ερμηνεύτριας που σίγουρα, σε ένα άλλο σύμπαν, κάλλιστα θα μπορούσε να έχει συμπράξει μαζί τους, στο θρυλικό ''Argus'' του '72. Και τι δε θά'δινα για να άκουγα ένα ''Time was'' αφιερωμένο στη μνήμη της τότε...

 

Ερμηνεύτριες σαν τη Μαρία Δημητριάδη δύσκολα ξαναβγαίνουν, όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό. Φωνή με παλμό και τσαγανό, εκούσια ήττα και μεγαλοπρέπεια, λυγμό του παραμυθιού και τραγικότητα μιας άμεσα παρελθούσας ωραιότητας.

Την πρωτοσυνάντησα στις 2 Οκτωβρίου του 2005 στη συναυλία ''Ένα τραγούδι για το Ιράν'' στο θέατρο Βράχων του Βύρωνα. Η, πάντα ευαισθητοποιημένη στα πολιτικά και κοινωνικά, Μαρία Δημητριάδη θα τραγουδούσε υπέρ των καταπιεσμένων γυναικών του Ιράν μαζί με άξιους συναδέλφους της γενιάς της: τον Μανώλη Μητσιά, τη Μαρίζα Κωχ και τη Νένα Βενετσάνου. Ένιωθα ένα δέος που όχι απλά θα την έβλεπα από κοντά, αλλά εν μέρει θα δουλεύαμε μαζί, εφόσον συμμετείχα στη διοργάνωση της συναυλίας. Δύσκολος άνθρωπος έλεγαν οι φήμες του καιρού εκείνου, ειδικά μετά την ηχογράφηση του άλμπουμ της, ''Δον Κιχώτες'' το 2002, με τον Θοδωρή Οικονόμου και τον Παρασκευά Καρασούλο. Καθόταν κάπως παράμερα σα να μην ήθελε πολλά - πολλά με κανέναν, σα να περίμενε απλά τη σειρά της για να βγει να τραγουδήσει και μετά να αποχωρήσει. Δεν ήταν πια η κοπέλα με τα στενά τζιν και τις πουκαμίσες, όπως τη θυμόμουν από τα βινύλια του Θάνου Μικρούτσικου στα 80s και όχι στα 70s. Ήταν μια παχιά ώριμη γυναίκα με κοντά λευκά μαλλιά, ατόφια φελινική φιγούρα που έγραφε στο κούτελο της ''Καλλιτέχνης'' με ''Κ'' κεφαλαίο. Όταν τραγούδησε το περίφημο ''Το φασισμό βαθιά κατάλαβε τον/ δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισε τον'' του Μικρούτσικου και του Λάδη, το θέατρο άρχισε να πάλλεται μολονότι ο κόσμος ήταν λιγοστός, πολύ δε περισσότερο κι όλοι εμείς δεν βρισκόμασταν στη Μεταπολίτευση. Η Δημητριάδη μόλις είχε αποδείξει για μία ακόμη φορά πως ανήκε στη μεγάλη τοιχογραφία της Αντίστασης και μόνο εκεί βρισκόταν η πιο αυθεντική εικόνα της!

Μία άλλη εικόνα της, βέβαια, είχε αγαπήσει ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος της έδωσε σε α' εκτέλεση το ''Παιδί από την Κρήτη'', συνεργάστηκε στενά μαζί της σε συναυλίες του και σε σχήματα στην Πλάκα, ενώ το ΄85 αποκατέστησε τον κύκλο τραγουδιών του, ''Για την Ελένη'', με εκείνη ερμηνεύτρια. Λέγεται, μάλιστα, πως ο Χατζιδάκις που ανέκαθεν εκτιμούσε τη φωνή της, αλλά αναζητούσε άνδρα τραγουδιστή για την ''Ελένη'' του, τη συνάντησε ένα βράδυ σε κοινή έξοδο. Το ψιλο-πάνκ λουκ της με κάτι μεγάλα κόκκινα σκουλαρίκια, τον έκανε να πει στην παρέα του: ''Αυτή θα τραγουδήσει τελικά στο δίσκο! Δείτε την, είναι λαϊκή γυναίκα και αερικό ταυτόχρονα''! Και, όντως, η Δημητριάδη έγινε η Ελένη, άλλο ένα σκοτεινό κορίτσι της χατζιδακικής μυθολογίας, σε μία περίοδο που άφηνε πίσω της τα ''Εμπρός σηκωθείτε'' και εισερχόταν στα μυστήρια του ροκ, του λυρισμού και της μητρότητας.

Αρκετά χρόνια μετά, όταν ο Γιώργος Λιάνης ανακοίνωνε σε συνέντευξη Τύπου τα ονόματα των καλλιτεχνών του φεστιβάλ του στις Πρέσπες, κάποιοι θυμούνται μέχρι σήμερα τη Μαρία Δημητριάδη να αποχωρεί σε έξαλλη κατάσταση: ''Να πάνε στο διάολο! Όλο οι ίδιοι κι οι ίδιοι...'' Ποια; Αυτή που ουδέποτε εντάχθηκε στο λεγόμενο star system, που υπηρέτησε το κοινό όφελος με την τέχνη της και που σε μια δεδομένη στιγμή, πολύ απλά, την έπνιξε το κακό και τ' άδικο.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Δημητριάδη τραγούδησε νεότερους καλλιτέχνες. Υπάρχουν σωσμένα ραδιοφωνικά ντοκουμέντα με τη φωνή της σε κομμάτια των ροκ συγκροτημάτων Τρύπες και Υπόγεια Ρεύματα. Ποιος θα τολμούσε να διαφωνήσει πως το εύθραυστο κορίτσι της ''Άναμπελ'' του Ξαρχάκου, δε θα μπορούσε να είναι και η πρωταγωνίστρια μιας διανυκτερεύουσας όπερας που παίζει δια βίου η Ζυράννα; (κι όποιος τό'χει, τό'χει)...

Θυμάμαι, τέλος, τα λόγια του τραγουδιστή Παντελή Θεοχαρίδη που είχε την τύχη να τραγουδήσει μαζί της στην τελευταία εμφάνιση της στη Θεσσαλονίκη, στη μουσική σκηνή ''Βάρδια'' το 2002: ''Η Δημητριάδη με έκανε να αναθεωρήσω τη σχέση μου με το λαϊκό τραγούδι και θα της το χρωστώ πάντοτε''! Άψογη στις πρόβες και στη σκηνή και εξαιρετικά γενναιόδωρη με νέα παιδιά που έβλεπε ότι ήταν του ''φυράματός'' της, τον είχε προτρέψει να μοιραστούν τα τραγούδια της ''Ελένης'' του Χατζιδάκι. 

Ερμηνεύτριες σαν τη Μαρία Δημητριάδη δύσκολα ξαναβγαίνουν, όσο κλισέ κι αν ακούγεται αυτό. Φωνή με παλμό και τσαγανό, εκούσια ήττα και μεγαλοπρέπεια, λυγμό του παραμυθιού και τραγικότητα μιας άμεσα παρελθούσας ωραιότητας. Την πιο ''επιτυχημένη'' γνώμη - περιγραφή για τη Μαρία Δημητριάδη κατέγραψα από τον συνθέτη Μιχάλη Τρανουδάκη, που ηχογράφησε μαζί της τη ''Μυθολογία του Σαββάτου'' στον Σείριο: Έμπειρη μουσικά κι ευήκοη στις οδηγίες -έλεγε ο Χατζιδάκις ότι μόνο οι μεγάλοι τραγουδιστές ακούν αυτό που τους λες-, ωστόσο απόμακρη, σαν να' κανε κάτι που δεν ήταν δικό της. Όπως στην Ελένη που ακούς το δίσκο και δεν έχει αθωότητα, πόθο, χαμόγελο, πουτανιά, δεν ξέρει να χαϊδεύει, δεν έχει, πώς να το πω σεμνά, καταλαβαίνεις... Είναι η Ρόζα Λούξεμπουργκ που διαβάζει τις Μέρες του 1903.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοντσέρτο του Αρανχουέθ: Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από αυτό το κοντσέρτο;

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ποιος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος από το Κοντσέρτο του Αρανχουέθ;

Σχεδόν έναν αιώνα μετά τη δημιουργία του το «Κοντσέρτο του Αρανχουέθ» του Χοακίν Ροντρίγκο παραμένει η μουσική στην οποία όλοι με κάποιο τρόπο παραδινόμαστε. Η Ματούλα Κουστένη αποκρυπτογραφεί τη μελαγχολία, τη σπαρακτική μελωδία, τη δύναμη της κιθάρας και τη μοναδική του ενέργεια.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

The Review / Μας αφορά σήμερα η Lady Gaga;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος Γιάννης Τσιούλης aka Cartoon Dandy συζητούν για την πορεία και τα τελευταία βήματα στη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία μιας από τις μεγαλύτερες ποπ σταρ της τελευταίας 15ετίας και για το πόσο relevant είναι σήμερα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ