Στα χνάρια του προκατόχου του, «Consortium in Amato», ο νέος δίσκος των Παιδιών της Παλαιότητας «εφορμάται» από ένα βιβλίο. «Το κεντρικό προκείμενο εδώ είναι η συλλογή του Ευγένιου Αρανίτση "Σε ποιον ανήκει η Κέρκυρα;". Συγκεκριμένα, τα δύο πρώτα, εκκινούμενα από το δοκίμιο και απολήγοντα σε ισάριθμες φαντασίες κείμενα, το ομώνυμο και τα "Αρώματα του Πένθους", πάνω σε αποσπάσματα από τα οποία δομούνται οι έξι επιμέρους θεματικές ενότητες του δίσκου» λέει ο Παντελής Δημητριάδης.
«Το "Ενθύμιον νεανικών συντροφιών" είναι ο τρίτος κύκλος τραγουδιών των Παιδιών της Παλαιότητας. Ο τίτλος προέκυψε από μια αναμνηστική κούπα των κατηχητικών του Αγίου Ιωάννου του Λάζου Μαντουκίου, της ενορίας του προαστίου από το οποίο εν μέρει κατάγομαι και στην οποία σήμερα χορωδεί ο πατέρας μου και εκκλησιάζεται η μάνα μου».
— Ποιες ήταν οι νεανικές συντροφιές σου;
Αν και δεν θεωρώ τον εαυτό μου μοναχικό άνθρωπο, νομίζω πως οι σημαντικότερες νεανικές συντροφιές μου ήταν οι μοναχικές. Απ' όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα πολύ περισσότερα πράγματα να κάνω μόνος μου παρά με ανθρώπινη συντροφιά. Και αυτό το βίωσα πολύ έντονα την περίοδο της καραντίνας, που πραγματικά δεν μου έφτανε ολόκληρη η μέρα για πράγματα που ήθελα να κάνω μέσα στο σπίτι –και μοναχικά εκτός αυτού, γνωρίζοντας προφανώς ότι ζούσα μέσα σε μια συνθήκη προσωρινή.
Τα πράγματα στη ζωή μου άλλαξαν απ' όταν άρχισα να δραστηριοποιούμαι καλλιτεχνικά ως κομμάτι ενός συνόλου. Πάντοτε αντλούσα ηδονή από τη συμμετοχή μου σε ομάδες, εφόσον υπήρχε ένα προστατευμένο πλαίσιο ανθρώπων που εγώ επέλεγα. Η εξωστρέφειά μου πάντα είχε να κάνει με την κοινή προσπάθεια, το όραμα, την ηγεσία, το επίκεντρο της ψυχαγωγικής έκθεσης – υπό οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ήμουν ένας εσωστρεφής, αγοραφοβικός μισάνθρωπος.
Στο γυμνάσιο έφτιαξα έναν «αθλητικό σύλλογο» της γειτονιάς μου, στον οποίο ήμουν πρόεδρος, προπονητής και (περιστασιακά) παίκτης, και διοργάνωνα πρωταθλήματα. Στο λύκειο ήμουν ένας άτυπος κονφερασιέ, ανιματέρ της τάξης. Το μετά είναι γνωστό. Όλα αυτά ήταν το αντιστάθμισμα σε μια αδήριτη ροπή προς τη μοναχικότητα, την ενδοσκόπηση, την αυτοεξέταση, τη βαθιά επιθυμία μου να διαχωριστώ από έναν κόσμο στον οποίον, από την πρώτη μέρα, ένιωθα ότι βρισκόμουν από λάθος.
Μεγάλωσα ανάμεσα σε ηλικιωμένους και η συντροφιά τους υπήρξε, για μένα, ανεκτίμητη. Έχω μια κουβέρτα της γιαγιάς μου, με την οποία σκεπάζομαι στον καναπέ, και δεν θα την πλύνω ποτέ.
— Αν μελετήσεις τους στίχους του νέου δίσκου, προσέχεις ότι λείπει το ερωτικό στοιχείο ή, τουλάχιστον, δεν είναι έντονο, όπως ήταν στο «Consortium in Amato». Είναι εσκεμμένο αυτό;
Στο «Consortium in Amato» το είχα τερματίσει, θα ήταν πραγματικά γελοίο αν το συνέχιζα. Υπάρχει ένα μεταβατικό τραγούδι, μόνο στην έκδοση βινυλίου του εν λόγω δίσκου, που λέγεται «Ένα ακόμα ψέμα που αγαπούσα» – νομίζω, αυτό υποψιάζει για τη συνέχεια. Ήταν ένα πολύ μεγάλο προσωπικό μάθημα η πορεία προς αυτόν τον δίσκο.
— Σε έχει κουράσει ο έρωτας;
Δεν ξέρω τι είναι ο έρωτας, δεν ξέρω αν έχω ερωτευτεί. Αν μιλάμε γι' αυτήν τη συναισθηματική υπερβολή με τις πομφόλυγες, τις διεκδικήσεις και τις ψευτοπαλικαριές, αυτή είναι κουραστική εξ ορισμού και, προφανώς, δεν θα ήθελα να την ξαναζήσω, την αντιμετωπίζω πλέον όπως ο υγιής άνθρωπος την αρρώστια. Ο θάνατος αυτού του τύπου του ρομαντισμού νομίζω πως είναι πολύ μεγάλη κατάκτηση για έναν άνθρωπο. Σίγουρα είναι για μένα, αν το έχω πετύχει τελικά.
— Σε τι φάση είσαι τώρα, μετά το τέλος του δίσκου; Στιχουργικά, φαίνεσαι πιο κατασταλαγμένος και πολύπλευρος από ποτέ...
Αυτό δεν μπορώ να το πω εγώ. Μην ξεχνάμε ότι αυτό που ακούμε τώρα, σ' αυτόν τον δίσκο, είναι πράγματα που έγραψα την τελευταία πενταετία, τα τραγούδια αυτά τα δουλεύουμε ουσιαστικά από το 2017. Από την άλλη, σκέφτομαι ότι ο χρόνος συμπυκνώνεται σε έναν δίσκο και ο συγκεκριμένος δίσκος είναι για μένα κατεξοχήν ένας δίσκος ζωής, σχεδόν άχρονος. Υπάρχουν τραγούδια στο «Consortium in Amato» που, μετά το δεύτερο live, δεν μπορούσα να τα πω. Υπήρξε τέτοια υπερβολή στο συναίσθημα που τα γέννησε, που τα κατέστησε «αντιδιαχρονικά», ακόμα και για τον ίδιο τους τον δημιουργό. Από αυτή την άποψη, ναι, το «Ενθύμιον» είναι ένας πολύ πιο κατασταλαγμένος δίσκος στο σύνολό του.
— Έχει αλλάξει ο τρόπος που γράφεις τα κομμάτια; Πόσο έχουν αλλάξει οι αναφορές σου και η πηγή έμπνευσης;
Αν σου πω ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα στον τρόπο που γράφω, θα το πιστέψεις;
— «Πρός θεοῦ, δέν εἶναι ἕνας (ἀκόµα) δίσκος µελαγχολικῆς ἀναπόλησης µιᾶς ἐξιδανικευµένης ἐποχῆς πού δέ γυρίζει πίσω, γιά νά θυµοῦνται οἱ παλιοί καί νά µαθαίνουν οἱ νεότεροι. Εἶναι ἕνας δίσκος χαράς, µέ τόν κατά Αρανίτση ὁρισµό της» αναφέρεις στον πρόλογο του ένθετου στο δίσκο. Ποια είναι αυτή η χαρά;
Ο Αρανίτσης λέει στα «Αρώματα του πένθους» ότι «χαρά είναι η λύπη που δεν παροχεύεται στη λήθη αλλά την επισκέπτεται πρόσωπο με πρόσωπο». Με έχει προβληματίσει πολύ αυτό το «παροχεύεται», αλλά η ουσία του ορισμού, όπως τον αντιλαμβάνομαι, με καλύπτει απόλυτα συναισθηματικά και είναι, νομίζω, το κλειδί για την κατανόηση αυτού του δίσκου στο σύνολό του – ίσως και ολόκληρης της παραγωγής μου.
— Ανάμεσα στα έγχορδα που μπορώ να εντοπίσω, άκουσα και μπουζούκι σε κάποια κομμάτια. Είχες ξαναχρησιμοποιήσει μπουζούκι; Είναι ένα όργανο παρεξηγημένο στη δυτική κουλτούρα...
Μπουζούκι είχε το «Χωρίς Επίκληση» των Κόρε. Ύδρο. Πάλεψα πολύ για να μπει αυτό το μπουζούκι τότε και το είχα πάντα απωθημένο. Ο μπουζουξής σ' ετούτον τον δίσκο ήταν βασικός συνεργάτης μας, όπως και ο σαξοφωνίστας. Η κουλτούρα για μένα είναι πλέον ενιαία, δεν απορρίπτω τίποτα αν με συγκινεί. Άκουγα πολύ τις «Μικρές Πολιτείες» του Κουγιουμτζή όταν έγραφα τον δίσκο. Το μπουζούκι μπορεί να φτάσει σε πολύ μεγάλα ύψη συγκίνησης.
— Το αισθάνεσαι ότι οι δίσκοι σου είναι «ενθύμιον νεανικών συντροφιών» για πολύ κόσμο που σε παρακολουθεί από την αρχή; Αλήθεια, πώς τους ακούς σήμερα τους πρώτους σου δίσκους;
Το αισθάνομαι και το ζω. Είναι ο βασικός λόγος που συνεχίζω να γράφω. Τους δίσκους μου σταματάω να τους ακούω όταν τους παραδίδω για κυκλοφορία.
— Τα «Πληγωμένα Μηνύματα Αναθεωρημένα...»: Πες μου κάτι που έχεις αναθεωρήσει μεγαλώνοντας.
Τα «Πληγωμένα Μηνύματα Αναθεωρημένα» είναι τραγούδι ζωής για μένα, όπως ήταν το «Ήταν όλα αποφασισμένα» των Κόρε. Ύδρο. Αναθεωρώ έναν παλιό στίχο μου εδώ, που βρίσκεται σε μια ποιητική συλλογή που είχα εκδώσει. Κάποτε, για ένα μεγάλο διάστημα, θεωρούσα τον εαυτό μου συναισθηματικά άτρωτο. Αυτό, προφανώς, διαψεύστηκε παταγωδώς. Τα υπόλοιπα, μεταξύ των οποίων και το «αδυσώπητο μοτίβο» του υπότιτλου, αφήνω τους ακροατές να τα ανακαλύψουν.
— Τι δείχνει το εξώφυλλο;
Πρόκειται για μια εικόνα από ένα πιάτο του 19ου αιώνα, της σειράς «Juvenile Companions», που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Αλλάξαμε το φόντο, χρησιμοποιώντας έναν πίνακα της ίδιας εποχής που απεικονίζει τη Σπιανάδα με το Φρούριο. Προσθέσαμε στο νέο σύνολο στοιχεία από τους στίχους των τραγουδιών. Όλα τα τραγούδια του δίσκου υπάρχουν με κάποιον τρόπο στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο ‒ κάποια στιγμή θα γίνει ένας σχετικός διαγωνισμός!
Όλο αυτό το δίπτυχο, με τη λογική του viewmaster, το σχεδιάσαμε μαζί με τον Μάριο, που είναι ο βασικός μου συνεργάτης και στα μουσικά, και το υλοποιήσαμε με τη βοήθεια του γραφίστα Γιώργου Δομιανού, ο οποίος έστησε και το ένθετο των στίχων. Με βάση αυτό και αρκετές προσθήκες εσωτερικά στήθηκε και το CD από τον Κωνσταντίνο Αμύγδαλο της πάλαι ποτέ Ανούσιας Έντασης.
— Παρακολουθείς τη μουσική που ακούνε σήμερα οι 20άρηδες; Σε ενδιαφέρει να ξέρεις τι νέο βγαίνει, είτε σου αρέσει είτε όχι, ή είσαι αφοσιωμένος στις επιλογές σου;
Όχι, δεν παρακολουθώ την καινούργια μουσική. Το έκανα για χρόνια και με κούρασε. Ακολουθώ με αφοσίωση τον δρόμο που μου δείχνουν αβίαστα το συναίσθημα και η αισθητική μου.
— Αν έπρεπε να επιλέξεις μεταξύ μιας παρέας νεαρών ατόμων και μιας παρέας ηλικιωμένων, τι θα επέλεγες;
Μεγάλωσα ανάμεσα σε ηλικιωμένους και η συντροφιά τους υπήρξε, για μένα, ανεκτίμητη. Έχω μια κουβέρτα της γιαγιάς μου, με την οποία σκεπάζομαι στον καναπέ, και δεν θα την πλύνω ποτέ. Και με τα ανίψια μου, πάντως, τα πάω πολύ καλά. Είναι χαρά μου να είμαι μαζί τους και να είμαι εγώ η ηλικιωμένη συντροφιά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι από μικρά τα έμαθα να με φωνάζουν «μπάρμπα».
— Θεωρείς τον εαυτό σου τραγουδοποιό ή ποιητή;
Τραγουδοποιό, ασυζητητί.
— Θεωρώ σπουδαίο στίχο το «γλυκό αεράκι την άνοιξη φέρνει, κάποτε καύλωνες και μόνο μ' αυτό...». Θεωρείς ότι τη χάσαμε τη φετινή άνοιξη;
Κάθε άλλο. Για μένα ήταν λυτρωτικό αυτό που συνέβη. Είχα χάσει την επαφή μου με τη φύση και την ξαναβρήκα. Έχω την τύχη να ζω σε αγροτική περιοχή και να έχω κήπο. Ξαναπήγα μετά από είκοσι και πάνω χρόνια στο «βουνό», όπου μεγάλωσα, κάνοντας και κάποιες σκαμπουλουνιές, όπως το λέμε στην Κέρκυρα, με τα μηνύματα. Περπατούσα στην άδεια πόλη της Κέρκυρας μέρα μεσημέρι σαν να ήταν νύχτα. Ξαναβρήκα τον εαυτό μου, εντός και εκτός σπιτιού.
Στην αρχή είχα δυσανασχετήσει, γιατί ετοιμαζόμουν να φύγω για να τελειώσω ένα βιντεοκλίπ και μου το χάλασε. Τελικά, διαπιστώνω ότι ήδη μου λείπει αυτή η περίοδος. Αυτός είναι ο κόσμος που ονειρεύομαι, απαλλαγμένος από τις σειρήνες μιας ζωής μακριά από τις πραγματικές μας ανάγκες και την ουσία των πραγμάτων. Από μόνη της η λέξη «συνωστισμός» δεν είναι κακόηχη, κακοποιητική; Προσωπικά, θα πρότεινα να το καθιερώσουμε, για καλό!
— Πού αναφέρεται το τραγούδι;
Το τραγούδι αναφέρεται, εντελώς συμπτωματικά, ακριβώς σ' αυτό! Το έγραψα τον χειμώνα του 2016, στην ανάμνηση μιας πολύ εποικοδομητικής, και σημαντικής, όπως αποδείχτηκε στο πέρασμα των χρόνων, καλοκαιρινής μου σχέσης.
— Οι Κόρε. Ύδρο. δεν υπάρχουν πια. Σκέφτεσαι ποτέ αν σε ακολουθεί το κοινό τους;
Οι Κόρε. Ύδρο. είναι πλέον κάτι μακρινό για μένα, αν και αυτός θα μπορούσε να είναι ο πέμπτος δίσκος τους, σε ένα σύμπαν παράλληλο, όπως υπαινίσσεται και το οπισθόφυλλο. Νομίζω πως ο στενός κύκλος των ανθρώπων που πραγματικά καταλάβαιναν τι έκανα τότε με ακολουθεί μέχρι σήμερα. Με κάποιους από αυτούς έχω αναπτύξει και μια προσωπική επαφή, και αυτοί αποτελούν μια ευρύτερη οικογένεια για μένα.
— Μπορεί να μην είναι το ίδιο έντονο το ερωτικό στοιχείο στον δίσκο σε σχέση με τον προηγούμενο, ωστόσο τα δύο πιο αγαπημένα μου τραγούδια είναι το «Τελευταίο Δημοψήφισμα» και η «Πιο τρελή Πρωτομαγιά», που είναι και τα δύο ερωτικά με κάποιον τρόπο. Πες μου γι' αυτά.
Για να το διευκρινίσω, το ερωτικό στοιχείο μπορεί να μην έχει την ίδια οξύτητα εδώ, αλλά έχει την αμβλύτητα που πάντα με ενδιέφερε πολύ περισσότερο. Όλες οι ουσιαστικές μου σχέσεις παρελαύνουν σε αυτόν τον δίσκο. Το τρέχον, εστιασμένο συναίσθημα είναι σαφώς η κινητήριος δύναμη για μένα, για να γράψω ‒ χωρίς αυτό, είμαι ένα τίποτα. Μετά την έκλυσή του, όμως, οφείλει να διαχυθεί, για να υπάρξει η τέχνη που με ενδιαφέρει.
Το «Τελευταίο Δημοψήφισμα» ξεκινά από αυτό που ονομάζουμε «ερωτική απογοήτευση» και καταλήγει στην απόρριψη αυτής της υπερβολής, στην οποία αναφέρθηκα και προηγουμένως, με αφορμή την πολιτική πόλωση της συγκεκριμένης περιόδου ‒ πολύ χονδρικά όλα αυτά. Είναι στιγμές που θέλω να εξαφανιστώ από προσώπου γης, να εξαϋλωθώ. Μισώ τον διχασμό και τον εμφύλιο όσο τίποτα, από μικρό παιδί τρέμω μήπως μια μέρα συνθλιβώ ανάμεσα σε δύο αντίρροπες δυνάμεις και αυτό κατά καιρούς ισχύει ακόμα και για άτομα του περιβάλλοντός μου, γιατί, πολύ κακώς, στην προσωπική μου ζωή, από ανασφάλεια ίσως, υπήρξα πολύ ανεκτικός.
Η πιο «Τρελή Πρωτομαγιά» είναι το τελευταίο τραγούδι από τον κύκλο του παθιασμένου οραματισμού της ευόδωσης μιας ατελούς σχέσης με οιδιπόδεια στοιχεία, είναι μεταιχμιακό τραγούδι, αναζωπύρωση μεγάλης πλάνης, το πρώτο που έγραψα γι' αυτόν τον δίσκο. Ξεκινά από έναν στίχο του Σαββόπουλου, από το ομώνυμο τραγούδι από τα «Τραπεζάκια Έξω», που είναι ίσως και το αγαπημένο μου όλης της δισκογραφίας του. Υπάρχει, μάλιστα, και δεύτερη αναφορά στον δίσκο σ' αυτό το τραγούδι.
— Τι σε κάνει να κλαις αυτόν τον καιρό;
Δάκρυσα σε κάποιες ταινίες που είδα στην καραντίνα, με το Εις το όνομα του Πατρός και το Toni Erdmann. Από τις αρχές της χρονιάς κάτι συμβαίνει μέσα μου με τον πατέρα μου, δεν μπορώ να το εξηγήσω. Πρόσφατα ανατρίχιασα συγκινησιακά με τις σκηνές έξω από τα δικαστήρια για την Ελένη Τοπαλούδη, ακόμα και με το «σπάσιμο» του Κούγια.
— Τι σε κρατάει ξύπνιο το βράδυ;
Τις τελευταίες μέρες, ο μπούφος που μου σκότωσε πέντε καναρίνια. Ενίοτε και ο Κυριάκος Θωμαΐδης.
Τα Παιδιά της Παλαιότητας - Τα Απέραντα Θέρη μου
«Το Ενθύμιον νεανικών συντροφιών» θα κυκλοφορήσει σε διπλό LP, CD και Digital album από την Inner Ear στις 9 Ιουνίου και είναι διαθέσιμο για προπαραγγελία.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
σχόλια