Οκτώ άξιες πρόσφατες τζαζ κυκλοφορίες από τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Βρετανία και την Ελλάδα

Η τζαζ, οι τζαζ συναυλίες και βεβαίως οι τζαζ κυκλοφορίες θα αποτελούν πάντα την εναλλακτική «ήρεμη» επιλογή των μουσικόφιλων. Εν σχέσει δε με τις κυκλοφορίες θα λέμε πάντα για δίσκους από κάθε μεριά του κόσμου, που διακρίνονται άλλοτε για τα λαϊκά και άλλοτε για τα πιο προχωρημένα χαρακτηριστικά τους, επιχειρώντας να συνδυάσουν το κλασικό με τη σύγχρονη ποπ (το χιπ χοπ ας πούμε) ή ακόμη και με την αβανγκάρντ. Η οκτάδα των άλμπουμ που ακολουθεί αυτό ακριβώς περιγράφει.

VIJAY IYER: Compassion

[GER. ECM Records / ΑΝ Music, 2024]

Όπως σημειώνει ο πιανίστας και συνθέτης Vijay Iyer στο booklet τού νέου άλμπουμ του, που αποκαλείται “Compassion”: «Το 2021 είχα ρωτήσει τον Wadada Leo Smith (σ.σ. περίφημος αφροαμερικανός τρομπετίστας της avant-jazz) να μου πει τι σημαίνει το να λες ότι ένα ορχηστρικό κομμάτι μπορεί να είναι σχετικό με κάτι. Μου απάντησε: “Η λέξη κλειδί είναι η έμπνευση. Η έμπνευση είναι αυτή η εισροή γνώσης, που αποκαλύπτεται και που δεν απαιτεί δάσκαλο ή κάποια άλλη ενδιάμεση κατάσταση. Και ο δημιουργικός μουσικός, που είναι συνθέτης-ερμηνευτής, έχει εξίσου την ευκαιρία να εκφράσει την έμπνευση, που έρχεται ακριβώς εκείνη τη στιγμή... Είναι κάτι το αγνό κι έρχεται κατ’ ευθείαν... Πιστεύω ότι το έργο τέχνης αποκτά την αυθεντικότητά του, την ταυτότητά του και το νόημά του, μέσω της έμπνευσης. Και ζει, όπως κι εμείς, αρκεί να το θυμάται κάποιος”».

Για να συμπληρώσει ο Iyer: «Η διορατικότητα του Smith είναι εκείνη που μας λέει ότι η μουσική είναι πάντα ζωντανή και εκφράζει τον κόσμο γύρω μας: ανθρώπους, σχέσεις, περιστάσεις και αποκαλύψεις».

Βασικά πρόκειται για μια ηχογράφηση, που έχει τον τρόπο να σε... δένει στον καναπέ σου και να μην σε αφήνει να σηκωθείς από ’κει πριν ολοκληρωθεί και το τελευταίο μέτρο, η τελευταία νότα.

Με αυτά κατά νου ο Vijay Iyer, που τον έχουμε δει και στην Αθήνα φυσικά, προχωρά στη δημιουργία του “Compassion”, ενός δίσκου που αποτελεί, κατά μίαν έννοια, τη συνέχεια του “Uneasy” [ECM], που είχε ηχογραφηθεί από το ίδιο τρίο, δηλαδή τους Vijay Iyer πιάνο, Linda May Han Oh κοντραμπάσο και Tyshawn Sorey ντραμς, πίσω στο 2021.

Σ’ αυτό λοιπόν το CD καταγράφονται δώδεκα συνθέσεις, εννέα του Iyer και τρεις versions. Η πρώτη στο “Overjoyed” του Stevie Wonder, επί της ουσίας ένας φόρος τιμής στον Chick Corea, που είχε διασκευάσει το κομμάτι το 1994 (ο Iyer το 2022 θα βρισκόταν να παίζει με το πιάνο του Corea!), η δεύτερη στο “Nonaah” του Roscoe Mitchell (ένας από τους μέντορες του Iyer) και η τρίτη στο “Free spirits / Drummer’s song” των John Stubblefield / Geri Allen (που, ουσιαστικώς, είναι δύο κομμάτια ενοποιημένα).

Εκείνο που βγαίνει πάνω απ’ όλα, από το άκουσμα του “Compassion”, είναι η ενότητά του – με το άλμπουμ να το διακρίνει μοναδική ροή και καθηλωτική εξέλιξη. Ο Iyer δεν είναι μόνον ένας άσσος πιανίστας, ούτε απλώς ένας σημαίνων συνθέτης, είναι ένας performer βασικά, που έχει εμπρός του την διεκπεραίωση ενός project.

Έτσι, τα κομμάτια, οι συνθέσεις που κάθε φορά θα επιλέξει, για να συμπληρώσουν τo track list του, θα πρέπει να υπηρετούν ένα στόχο – τον οποίο (στόχο) καθοδηγεί η έμπνευση. Γιατί η έμπνευση δεν σχετίζεται μόνο με τις συνθέσεις αυτές καθ’ αυτές, μα και με την παρουσία τους σε συγκεκριμένες θέσεις, μέσα στην πορεία τού δίσκου, ώστε να υπηρετείται το όλον. Βασικά πρόκειται για μια ηχογράφηση, που έχει τον τρόπο να σε... δένει στον καναπέ σου και να μην σε αφήνει να σηκωθείς από ’κει πριν ολοκληρωθεί και το τελευταίο μέτρο, η τελευταία νότα.

Λέμε για ένα άλμπουμ, εν ολίγοις, που, παρ’ όλη τη μεγάλη διάρκειά του (πάνω από 65 λεπτά), κατορθώνει να επιβληθεί στον ακροατή, σε κάθε στιγμή του, είτε με τα πιο γρήγορα, εξωφρενικά σχεδόν παιξίματα του Iyer (και του rhythm section, που τον συνοδεύει), είτε με τα περισσότερο υποβλητικά, εκεί όπου οι μελωδίες μένουν μόνες τους σχεδόν, υφαρπάζοντας την προσοχή του ακροατή, που χοντρικά παρακολουθεί αποσβολωμένος.

Το πρώτο πολύ σημαντικό άλμπουμ της ECM, για το 2024.

Vijay Iyer Trio: COMPASSION (Full track video)

GRDINA / LILLINGER: Duo Work

[CAN. Attaboygirl Records, 2024]

Facebook Twitter

Στο άλμπουμ αυτό συναντάμε τον Καναδό Gordon Grdina, που χειρίζεται κιθάρα και midi κιθάρα, να συνεργάζεται, σε σχήμα ντούο, με τον ντράμερ και περκασιονίστα Christian Lillinger. Οι δύο μουσικοί δεν συνευρίσκονται (στη δισκογραφία) τώρα, για πρώτη φορά, καθώς έχει υπάρξει η παρουσία τους στο άλμπουμ “Klotski” των Gordon Grdina’s Square Peg – μια εκπληκτική δουλειά και σίγουρα ένα από τα ωραιότερα τζαζ άλμπουμ, που είχαμε ακούσει το 2021. Σ’ αυτό το εντυπωσιακό fully ηλεκτρικό μοτίβο κινείται και το “Duo Work”, ένας δίσκος δώδεκα κομματιών (οκτώ κοινά, που έχουν να κάνουν με αυτοσχεδιασμούς και τέσσερις συνθέσεις του Grdina), που διαρκούν συνολικά 38 λεπτά.

Μέσα λοιπόν σ’ αυτή τη μάλλον σύντομη διάρκεια οι Grdina και Lillinger κατορθώνουν να δημιουργήσουν μιαν ηχητική κατάσταση, οπωσδήποτε συναρπαστική, απρόβλεπτα δυναμική με φοβερά παιξίματα στις κιθάρες (με χρήση distortions) και καταιγιστική ντραμιστική ακολουθία, ικανή να σμπαραλιάσει τα ηχεία.

Και τούτο συμβαίνει όχι γιατί οι συνθέσεις είναι απλά έντονες, αλλά και γιατί τα παιξίματα χτυπάνε διαρκώς «κόκκινο», με την μπότα του ντραμ-σετ να δημιουργεί ένα θορυβώδες κοντίνουο και με τις κιθάρες να απλώνονται ελεύθερα, πάνω σ’ ένα τελείως ρευστό και σίγουρα πολυρυθμικό ντραμιστικό στρώμα.

Υπάρχουν στιγμές, κοντολογίς, στις οποίες η ένταση αγγίζει έως και «μεταλλικές» καταστάσεις, με το ηχητικό σύμπλεγμα να κινείται κάπου ανάμεσα στο improv / experimental fusion και το noise – δίχως τούτο να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και κομμάτια με πιο στρωτή, αλλά πάντα απρόσμενη αφήγηση όπως είναι το “Impala” για παράδειγμα.

Έξοχο άλμπουμ, που αρχίζει και τελειώνει δίχως να το καταλάβεις...

Επαφή: https://gordongrdina.bandcamp.com/album/duo-work

IMPALA

MOONMOT: 350 Million Herring

[GER. enja / ΑΝ Music, 2023]

Facebook Twitter

Οι MoonMot, όπως τους αρέσει να γράφονται, είναι ένα τζαζ σεξτέτο, που μάλλον εδρεύει στη Βέρνη της Ελβετίας. Το σχήμα υπάρχει από το 2017, ηχογραφεί από το 2020 και αυτή τη στιγμή το αποτελούν η Dee Byrne σε άλτο σαξόφωνο, εφφέ, ο Simon Petermann σε τρομπόνι, εφφέ, η Cath Roberts σε βαρύτονο σαξόφωνο, ο Oli Kuster σε fender rhodes, εφφέ, ο Seth Bennett σε μπάσο και ο Johnny Hunter σε ντραμς – βασικά λέμε για μία σύμπραξη ελβετών και βρετανών μουσικών.

Το πιο νέο άλμπουμ των MoonMot αποκαλείται “350 Million Herring” (από μια φράση του πρώην βρετανού πρωθυπουργού Boris Johnson... πως το κόστος παραμονής τού Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ ήταν 350 εκατομμύρια λίρες τη βδομάδα – οι MoonMot το αρνούνται αυτό) και αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα σύγχρονη τζαζ πρόταση, με άγκιστρα, όμως, στο παρελθόν.

Δεν είναι ένα tribute γκρουπ οι MoonMot. Δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένους οργανοπαίκτες του χθες, αφού όλες οι συνθέσεις τού καινούριου δίσκου τους είναι πρωτότυπες, ούτε αναπαράγουν πιστά κάποιο είδος ή υποείδος της τζαζ.

Βασικά πρόκειται για μια μπάντα απολύτως σύγχρονη (αυτό φαίνεται και από το γεγονός πως τρεις από τους έξι παίκτες χειρίζονται ηλεκτρονικά), που διαβάζει όμως την ιστορία με το δικό της τρόπο. Βασικά τα σίξτις και τα σέβεντις θα λέγαμε, αφού εδώ ακούμε και hard bop, και free, και electric jazz, όλα ανακατωμένα με τόλμη, όπως συμβαίνει με το φουριόζο εισαγωγικό “The escape” ή με το αργό 11λεπτο “For Harris Lambrakis” (αφιερωμένο στον έλληνα χειριστή του νέι, που δεν φαίνεται να έχει κάποια σχέση με τον δίσκο πάντως).

Εκτροχιασμένα tracks σαν το “350 million herring” είναι από εκείνα που προσθέτουν κι άλλα credits στο CD των MoonMot, με τους τρεις πνευστούς να παίρνουν στα χέρια τους τον ήχο τού σεξτέτου – με το έσχατο 10λεπτο “Another way” να ξεκινά με βαρύτονο και μπάσο με δοξάρι, πριν μεταπέσει σταδιακά προς μιαν... ικετευτική, ελεύθερη και ηλεκτρική τζαζ, με πολλά στοιχεία Canterbury sound. Ωραίo άκουσμα!

The Escape

LEFTERIS KORDIS: Aquarelles / Celebrating the Inner Child

[USA. Inner Circle Music, 2024]

Facebook Twitter

Ο συνθέτης και πιανίστας της τζαζ Λευτέρης Κορδής, που διαπρέπει πλέον όχι μόνον ως μουσικός μα και ως αναπληρωτής καθηγητής στο Berklee College of Music, στη Βοστόνη, είναι παλαιός γνώριμος, καθώς τον θυμόμαστε από το 2003, όταν ως μέλος του Ionian Jazz Ensemble, του τζαζ σχήματος που θα ξεπηδούσε από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα, συμμετείχε στην ηχογράφηση ενός CD, που είχε μοιραστεί, τότε (Μάρτιος 2003), με το τεύχος #120 του περιοδικού “Jazz & Tzaz”. Από τότε έχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια, με την καριέρα του Κορδή να κινείται πλέον σε άλλες διαστάσεις, για να μην πούμε πως αυτή έχει απογειωθεί.

Το πιο πρόσφατο άλμπουμ του Λευτέρη Κορδή αποκαλείται “Aquarelles / Celebrating the Inner Child” και κυκλοφορεί τώρα σε 2CD από την αμερικάνικη εταιρεία Inner Circle Music του σαξοφωνίστα Greg Osby. Όπως διαβάζουμε στο back cover (με τα λόγια του Λ. Κορδή): «Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και η κίνηση των συνθέσεων στις “Aquarelles” (νερό και χρώμα) έχουν να κάνουν με την πληθωρική φύση του παιδικού πνεύματος, έτσι όπως την έχω βιώσει σε ορισμένους ανθρώπους και φαινόμενα μέσω της τέχνης, των διδασκαλιών και της υπέροχης έμπνευσής τους, που είναι πολύ σημαντικά. Αυτές οι συνθέσεις είναι οι εκφράσεις των εμπειριών μου από την πρόσληψη του παιδικού πνεύματος και των δώρων της δύναμής του να μεταμορφώνει τον πόνο σε ομορφιά, χάρη και θεραπευτική ενέργεια».

Έτσι, αναφερόμαστε σε μια σειρά συνθέσεων του Λευτέρη Κορδή (εννέα στο πρώτο CD και επτά στο δεύτερο), που τιτλοφορούνται “Aquarella”, διαθέτοντας περαιτέρω και επεξηγηματικούς υποτίτλους, που κάτι σημαίνουν για τον συνθέτη (“9 y/o Lefteris” ήτοι ο Λευτέρης στα εννιά του χρόνια) ή κάπου τις αφιερώνει (“Theo Angelopoulos”, “Mikis Theodorakis” κ.λπ.).

Κατ’ αρχάς να πούμε πως το άλμπουμ είναι ηχογραφημένο σε τρεις διαφορετικές sessions (στα PBS Studios στο Westwood της Μασαχουσέτης, στο home studio του συνθέτη και στα Wellspring Sound Recording Studios στο Acton της Μασαχουσέτης) και πως σ’ αυτό συμμετέχει μια πλειάδα οργανοπαικτών, που καλό θα ήταν να αναφερθεί. Πρόκειται λοιπόν για τους: Jerry Bergonzi τενόρο σαξόφωνο, Λευτέρη Μπουρνιά κλαρίνα, Edmar Colon σοπράνο σαξόφωνο, Χάρη Λαμπράκη νέι, Dan Fox τρομπόνι, Todd Brunel, Brian Landrus μπάσο κλαρίνο, Brad Barrett, James Dale, Jorge Roeder μπάσο, Dor Herskovits, Eviatar Slivnik ντραμς, Bertram Lehmann, Κώστα Μερετάκη κρουστά, Yulia Musayelyan φλάουτα, Isaac Romagosa κιθάρα, συν τον Λευτέρη Κορδή, που χειρίζεται πιάνο και πλήκτρα. Φυσικά, αυτοί οι μουσικοί δεν ακούγονται όλοι μαζί, αλλά αναλόγως των επιμέρους απαιτήσεων, sessions κ.λπ.

Οι συνθέσεις του Λευτέρη Κορδή έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά. Κατ’ αρχάς υπάρχουν οι μνήμες (παιδικές και άλλες) από την Ελλάδα, που μετασχηματίζονται σε ανάλογα ηχοχρώματα, δια μέσου του νέι (“Aquarella 1”) ή του κλαρίνου (“Aquarella 2”, “Aquarella 11: Yannis Vasilopoulos”). Υπάρχει η μεσογειακή μελωδία, ηχοχρώματα πιο ελαφρά και βεβαίως απ’ όλους αναγνωρίσιμα, και φυσικά υπάρχει η τζαζ και το blues, η latin-jazz, η romance, ακόμη και το ελληνικό τραγούδι θα λέγαμε, για να μην πούμε ακόμη και για το ελληνικό τοπίο. Πολλά εξ αυτών δεν μπορεί παρά να συνδέονται επίσης με μνήμες, οι οποίες ανακατεμένες με τις πιο σύγχρονες αναφορές προσδίδουν στις συνθέσεις του Λ. Κορδή εκείνα τα κάπως πιο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, που έχουν να κάνουν με την αφηγηματικότητα (νιώθεις πως πίσω από κάθε track κρύβεται μια ιστορία), τον λυρισμό τους οπωσδήποτε, και σίγουρα με την υψηλή αισθητική τους. Το λέμε, γιατί συνθέσεις σαν τις “Aquarella 9: Theo Angelopoulos” και “Aquarella 10: Mikis Theodorakis” διαθέτουν μία αφοπλιστική ευφράδεια, που συνδέεται κατ’ ευθείαν με την αυθεντικότητα και την υψηλή αισθητική.

Φυσικά, και σαν πιανίστας (και κιμπορντίστας) ο Λευτέρης Κορδής είναι πάντα εκεί, ώστε να υποστηρίξει τις συνθέσεις του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, μεταφέροντας με τις μελωδικές γραμμές του όχι μόνο τη νοσταλγία για το χρόνο που πέρασε, μα και την ανάγκη να εκφραστεί, τώρα, μ’ έναν τρόπο σημερινό, που να μην αποκλείει ποτέ την ομορφιά και το θεραπευτικό της άγγιγμα – όπως συμβαίνει στο “Healing (2021-2023)” για παράδειγμα.

Περαιτέρω δεν μπορεί να είναι μικρή, και δεν είναι, η συνεισφορά όλων των υπολοίπων οργανοπαικτών στη συγκρότηση του ήχου στο “Aquarelles / Celebrating the Inner Child”, ο οποίος, και σε συνδυασμό με την τεχνική ποιότητά του, δημιουργεί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις της απολαυστικής ακρόασης.

Ένας σπουδαίος δίσκος σύγχρονης τζαζ λοιπόν, από τον Λευτέρη Κορδή και τους συνεργάτες του, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις πιο προβεβλημένες παραγωγές του είδους.

Lefteris Kordis Trio - Aquarella I

Επαφή: https://lefteriskordis.bandcamp.com/album/aquarelles-celebrating-the-inner-child-vol-1

ARVE HENRIKSEN / HARMEN FRAANJE: Touch of Time

[GER. ECM Records / AN Music, 2024]

Facebook Twitter

Το “Touch of Time” είναι ετοιμασμένο από δύο πολύ δυνατούς μουσικούς, τον νορβηγό τρομπετίστα (χειρίζεται και ηλεκτρονικά) Arve Henriksen και τον ολλανδό πιανίστα Harmen Fraanje. Μουσικούς, που τους γνωρίζουμε και από την προηγούμενη παρουσία τους στην ECM, μα και από άλμπουμ άλλων εταιρειών.

Ο Henriksen, για παράδειγμα, έχει συνεργαστεί μέχρι και με τον Έλληνα Νίκο Φωκά, στο CD “nensha” [Underflow Record Store & Art Gallery, 2022], ενώ τις πιο πρόσφατες δεκαετίες τον συναντάμε σε δυνατούς σχηματισμούς, που αποτυπώθηκαν σε κορυφαίες εταιρείες (Rune Grammofon, ECM, ACT, Losen κ.ά.). Να θυμίσουμε: Arild Andersen Group, Christian Wallumrød Trio, Lars Danielsson Liberetto, Jakob Bro / Arve Henriksen / Jorge Rossy κ.λπ. Σε όλα αυτά τα σχήματα ο Arve Henriksen υπήρξε βασικό στέλεχος.

Όμως και ο Harmen Fraanje είναι ένας καταξιωμένος οργανοπαίκτης – και αυτός με παρουσίες στην ECM, π.χ. στο άλμπουμ του Mats Eilertsen “And Then Comes the Night” (2019), στο “Quilter” [Losen, 2019] των Thomas Dahl & Court και αλλού. Άρα, συζητάμε για δύο μουσικούς με άξιο παρελθόν και με εξ ίσου άξιο παρόν, αν αναλογιστούμε εκείνο που ακούμε στην πρόσφατη συνεργασία τους.

Το “Touch of Time” περιλαμβάνει δέκα tracks – επτά συντεθειμένα και από τους δύο και τρία συντεθειμένα μόνον από τον Fraanje. Βασικά, εδώ ακούμε τρομπέτα, πιάνο και ηλεκτρονικά. Αλλά σημασία δεν έχουν μόνον οι ηχητικές πηγές, μα κυρίως οι συνθέσεις, και βεβαίως οι ατμόσφαιρες, ή μάλλον η ατμόσφαιρα, που εκείνες οικοδομούν. Αυτό είναι που «μετράει» πάνω απ’ όλα στο “Touch of Time”.

Λέμε λοιπόν για ένα ηχογράφημα άκρως υποβλητικό, φυσικά περίτεχνο, μελωδικά μαεστρικό, που δεν επιβάλλεται μέσω ακραίων και εξωτερικά εντυπωσιακών στοιχείων, μα κυρίως μέσω ενός συντονισμένου προσανατολισμού προς τα βαθιά αισθήματα.

Το γεγονός ότι κυλάει αργά το “Touch of Time”, νωχελικά και με εκλεπτυσμένο πάθος, μπορεί να το εντάσσει (αυτό το γεγονός) στο λεγόμενο... κλίμα ECM, που μπορεί να μην έχει σχέση με τις ρίζες της τζαζ, αλλά τούτο, τελικά, δεν σημαίνει κάτι. Δεν σημαίνει κάτι εδώ και δεκαετίες, εξάλλου, αν αναφερόμαστε στον «ήχο ECM».

Είναι μια παλαιά νέα μουσική όλο αυτό που ακούμε στο “Touch of Time” –σύγχρονη-ευρωπαϊκή θα μπορούσε επίσης να την αποκαλέσουμε–, με ήδη μεγάλο ιστορικό βάρος και αναγνωρισμένο καλλιτεχνικό φορτίο, που δεν μπορεί παρά να ελκύει.

Melancholia

CHES SMITH: Laugh Ash

[USA. Pyroclastic Records, 2024]

Facebook Twitter

Για τον δημιουργικό ντράμερ Ches Smith έχουμε γράψει πάλι, εδώ στο LiFO.gr. Ο Smith, να υπενθυμίσουμε, είναι ο ντράμερ στους Ceramic Dog του Marc Ribot, είναι επίσης μέλος της Satoko Fujii Orchestra New York, στέκεται, ακόμη, δίπλα στους David Torn και Tim Berne στο εκπληκτικό “Sun of Goldfinger” [ECM, 2019], ενώ το 2022 θα υπέγραφε το έξοχο άλμπουμ “Interpret it Well” [Pyroclastic Records]. Από την Pyroclastic κυκλοφορεί και το πιο πρόσφατο CD τού Ches Smith, το “Laugh Ash”, που ανοίγει, και αυτό, τη νέα τζαζ χρονιά με τον καλύτερο τρόπο.

Σ’ αυτό το άλμπουμ δίπλα στον Ches Smith, που χειρίζεται ηλεκτρονικά, vibes, ντραμς, ποικίλα κρουστά, κάνοντας και προγραμματισμό, παρατάσσονται και οι: Shara Lunon φωνές, Anna Webber φλάουτο, Oscar Noriega κλαρινέτο, James Brandon Lewis τενόρο σαξόφωνο, Nate Wooley τρομπέτα, Jennifer Choi τρομπέτα, Kyle Armbrust βιόλα, Michael Nicolas τσέλο και Shahzad Ismaily μπάσο, πλήκτρα. Πολλά από τα ονόματα αυτά είναι πασίγνωστα στους φίλους της σύγχρονης τζαζ και αυτοί σίγουρα θα αντιλαμβάνονται πως εδώ κάτι αληθινά σημαντικό θα πρέπει να συμβαίνει. Και όντως!

Το “Laugh Ash” είναι ένα ακόμη παράξενο κατασκεύασμα αυτής της ομάδας μουσικών, που αποτελούν τη σημερινή νεοϋορκέζικη τζαζ-αβάντ σκηνή. Ένα άλμπουμ που σπάει κανόνες, που ξεπερνάει όρια, και που θέτει προς συζήτηση (και ακρόαση φυσικά) τις δικές του προτάσεις, για το πώς μπορεί να ηχεί σήμερα η τζαζ, τιμώντας το παρελθόν και την ιστορία της, αλλά συμβαδίζοντας, ταυτοχρόνως, με το πνεύμα του σημερινού καιρού, και βεβαίως οραματιζόμενη το μέλλον της. Όλα αυτά μαζί;

Προφανώς, γιατί το “Laugh Ash” δεν είναι ένας δίσκος, που μπορείς να τον ακούσεις «κάθε μέρα» και οπουδήποτε. Ούτε είναι ένας δίσκος, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί στο Όσλο, στο Παρίσι, στην Αθήνα ή το Βερολίνο... Είναι ένας δίσκος αμερικάνικος και δη νεοϋορκέζικος (ηχογράφηση στο Bunker Studio του Brooklyn, από τον Απρίλιο του ’23), που όπως γράφει παραστατικά ο Ches Smith στο booklet είναι κάπως σαν... οι Bachman Turner Overdrive να συναντούν τους Last Exit της εποχής του Sonny Sharrock.

Όντως είναι κάπως δύσκολο να περιγραφεί αυτό που επιχειρεί και παραδίδει στο “Laugh Ash” ο Ches Smith. Σε κάθε περίπτωση και στον απόλυτο βαθμό είναι τζαζ αυτό που ακούμε, αλλά τζαζ, που επιθυμεί να συνομιλήσει με τους ήχους της εποχής, με τα ηλεκτρονικά και με το χιπ χοπ, αφού όπως ομολογεί και ο Smith, καλλιτέχνες σαν τους Kool Keith, Motion Man και E-40 τον έχουν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, επηρεάσει.

Φαίνονται φυσικά αυτές οι επιρροές, στο “Laugh Ash”, καθώς το ρυθμικό παιγνίδι που στήνει ο Smith έχει και τέτοιες διαστάσεις, ακόμη και από το εισαγωγικό κομμάτι “Minimalism” – στην ανάδειξη του οποίου παίζει πολύ μεγάλο ρόλο ο τρόπος που κάνει φωνητικά και ραπάρει η Shara Lunon (που έχει γράψει και τους στίχους). Τα πέντε από τα εννέα tracks έχουν φωνή εξάλλου.

Χοντρικά θα λέγαμε πως το άλμπουμ είναι καταπληκτικό, προσφέροντας «καθαρές» και ανεπανάληπτες τζαζ στιγμές, σαν εκείνες που ακούμε στο 7λεπτο “Sweatered webs (Hey mom)”, με τον τενορίστα James Brandon Lewis να πυροδοτεί τα σχετικά vibes, πάνω από το ραπάρισμα της Lunon και το άπιαστο ρυθμικό τμήμα των Ismaily / Smith.

Όμως τα ίδια θα γράφαμε και για tracks σαν το “Shaken, stirred silence”, που ξεκινάει τελείως αφαιρετικά, με ηλεκτρονικά που συνδυάζονται με έγχορδα, πριν μετατραπεί σ’ ένα σύγχρονο ποπ(;) τραγούδι, με το rhythm box σε πρώτο πλάνο, και με breaks από ποικίλα όργανα. Φυσικά στο “Laugh Ash” ακούγονται και περισσότερο «χιπχοπάδικα» tracks, όπως το “The most fucked”, με τα εφφέ και τα ηλεκτρονικά να κυριαρχούν, ενώ καταγράφονται ακόμη και πιο avant-spiritual καταστάσεις σε κομμάτια σαν το “Winter sprung”, με τα έγχορδα, ξανά, σε μπροστινό ρόλο και από διάφορες θέσεις.

Το ότι δεν υπάρχει ηλεκτρική κιθάρα στην ηχογράφηση δίνει την δυνατότητα στην ομάδα του Ches Smith να είναι «και ροκ» επίσης από ποικίλες θέσεις – βασικά με το να εκμεταλλεύεται η ομάδα την πληθωρικότητά της στη χρήση των οργάνων (“Disco inferred”), με την παράλληλη στήριξη των ρυθμικών υποβάθρων.

Άλμπουμ που... όχι μόνο δεν σ’ αφήνει να πλήξεις, αλλά που δεν σ’ αφήνει να πάρεις ανάσα είναι το “Laugh Ash” του Ches Smith – αναμφισβήτητα ένα από τα ωραιότερα και ριζοσπαστικότερα αυτής της χρονικής συγκυρίας.

Sweatered Webs (Hey Mom)

Επαφή: www.chessmith.com, www.pyroclasticrecords.com

NIKOS CHATZITSAKOS: Tiny Big Band 2

[GR. Private Pressing, 2024]

Facebook Twitter

Δύο χρόνια μετά το πρώτο “Tiny Big Band”, ο bandleader και κοντραμπασίστας Νίκος Χατζητσάκος έχει έτοιμο το “Tiny Big Band 2” – ένα άλμπουμ, που κινείται στην ίδια πάνω-κάτω λογική.

Διασκευές σε στάνταρντ, μα και σε άλλα τζαζ και περί την τζαζ κομμάτια έχουμε κι εδώ, τα οποία φέρει εις πέρας μια εννεαμελής μπάντα – που θα επεκταθεί και με δύο τραγουδίστριες, προκειμένου να αποδοθούν τα τέσσερα τραγούδια του δίσκου. Πιο συγκεκριμένα... μέλη της Tiny Big Band είναι οι: Joey Curreri τρομπέτα, φλούγκελχορν, Robert Mac Vega-Dowda κορνέτα, Salim Charvet άλτο σαξόφωνο, Art Baden τενόρο σαξόφωνο, Gabriel Nekrutman βαρύτονο σαξόφωνο, Armando Vergara τρομπόνι, Wilfie Williams πιάνο, Νίκος Χατζητσάκος κοντραμπάσο, Samuël Bolduc ντραμς, Alexandria DeWalt τραγούδι και Eleni Ermina Sofou επίσης τραγούδι.

Τα κομμάτια εν τω μεταξύ είναι πολύ γνωστά – συνθέσεις των Rodgers & Hart (“I didn’t know what time it was”, “Where or when”), Cole Porter (“Get out of town”), Duke Pearson (“You know I care”), Michel Legrand (“The windmills of your mind”), Antonio Carlos Jobim (“Fotografia”), Donald Byrd (“Fly little bird fly”), συν το στάνταρντ “All or nothing at all” (γνωστό από την εκτέλεση του Frank Sinatra).

Πάντα με πολύ γερό πνευστό τμήμα, συν πιάνο, μπάσο, ντραμς (και φωνές, όπου απαιτείται) ο Νίκος Χατζητσάκος δείχνει για μιαν ακόμη φορά πως και «κατέχει» το εν λόγω υλικό και μπορεί να το διαχειριστεί με άνεση ενορχηστρωτικά, δημιουργώντας όλα εκείνα τα vibes, που εν πολλοίς χαρακτηρίζουν τα συγκεκριμένα tracks. Σωστές συνηχήσεις, σωστές εναλλαγές οργάνων, ωραία και σύντομα σόλι, θερμό σουινγκάτο κλίμα, ωραίες επεκτάσεις των συνθέσεων, μέσα από τις επεξεργασίες των μελωδιών, συγκεκριμένα ηλεκτρικά στοιχεία όπου απαιτείται (το πιάνο στο “The windmills…”) και ακόμη δύο πολύ επιτυχημένες επιλογές τραγουδιστριών, που έχουν τον τρόπο να απογειώνουν τα τέσσερα τραγούδια.

Πολύ ευχάριστο και «γεμάτο» άκουσμα, από έναν έλληνα τζαζίστα, που δείχνει, για μια δεύτερη φορά, την οξυδέρκειά του στη διαχείριση ενός κλασικού (τζαζ) ρεπερτορίου.

I Didn't Know What Time It Was - Nikos Chatzitsakos Tiny Big Band

Επαφή: www.nikoschatzitsakos.com, [email protected]

PHI-PSONICS: Octava

[UK. Gondwana Records / ΑΝ Music, 2023]

Facebook Twitter

Έχω ακόμη στ’ αυτιά μου τον ήχο από το προηγούμενο αριστουργηματικό άλμπουμ των Phi-Psonics, το “The Cradle” (2022), και όσο να ’ναι ανυπομονούσα να ακούσω το νέο πόνημα αυτής της παράξενης τζαζ μπάντας από το Λος Άντζελες, την οποία καθοδηγεί ο ακουστικός μπασίστας Seth Ford-Young, με τους συνεργάτες του Sylvain Carton τενόρο & βαρύτονο σαξόφωνο, φλάουτο, άλτο φλάουτο, Mitchell Yoshida wurlitzer και Josh Collazo ντραμς.

Και πρέπει να το πω από την αρχή πως το “Octava”, έτσι αποκαλείται το νέο CD τους, δεν με απογοητεύει επ’ ουδενί. Μπορεί βεβαίως να μην με εκπλήσσει, όπως με εξέπληξε το “The Cradle”, αλλά αυτό είναι φυσικό. Δεν ξέρω όμως αν είναι φυσικό το να παραδίδουν οι Phi-Psonics ένα, πρακτικώς, το ίδιο συναρπαστικό άλμπουμ, με spiritual, psych-jazz «άλλης φάσης» και «άλλης εποχής», μέσα σε τόσο σύντομο διάστημα.

Μοιάζει με ήχο κολεκτίβας αυτό που ακούγεται στο “Octava” (και στο “The Cradle” βεβαίως). Σαν οι τέσσερις αυτοί άνθρωποι να βρίσκονται κάπου «εξορισμένοι», κάπου απομονωμένοι, μακριά από τα αστικά κέντρα, σε κάποιο αμόλυντο φυσικό χώρο, να κάθονται καταγής και να παίζουν τα όργανά τους, χωρίς καλώδια, χωρίς ενισχυτές, στέλνοντας τους ήχους τους να ανακατευθούν με τους ήχους του νερού, του αέρα, των πουλιών, της θάλασσας κ.λπ. Λέμε για μια τζαζ φυσικής προέλευσης και εναλλαγής με άλλα λόγια, που να μπορεί να σε οδηγήσει κάπου «πέρα» ή και «έξω» από τον εαυτό σου, να σε εξυψώσει ή να σε εξαϋλώσει, αν αφεθείς στη λειτουργία της.

Αυτή είναι η «εικόνα», που αποκομίζει κάποιος από το “Octava”, ασχέτως αν όλα όσα περιγράψαμε πιο πάνω δεν έχουν και πολύ σχέση με την πραγματικότητα, αφού οι Phi-Psonics ζουν στο L.A. και όχι στα περίχωρα, στα βουνά στους απομακρυσμένους κάμπους ή όπου άλλου, ηχογραφούν σε στούντιο με ηλεκτρισμό, καλώδια και εξοπλισμούς και όχι unplugged στην εξοχή, ενώ και σαν άνθρωποι, εμφανισιακά όπως λέμε, δεν μοιάζουν με... πρωτοχίπις ή ερημίτες. Και αυτό θα μπορούσε να είναι ένα περίεργο σε πρώτη φάση –γι’ αυτό γράψαμε και το «παράξενης τζαζ μπάντας» στην αρχή–, επειδή μια τέτοιου τύπου και δυναμικής τζαζ μπορεί να παράγεται, εν τέλει, και σ’ ένα καθ’ όλα αστικοποιημένο περιβάλλον.

Όπως κι αν έχει, το κέρδος είναι και παραμένει ένα. Είναι η απόλαυση και η «εμπειρία», εννοώ, που σου προσφέρει το “Octava” των Phi-Psonics – ένα τελείως διαφορετικό και υποβλητικό ακρόαμα, έξω και πέρα απ’ οτιδήποτε, σε σχέση με την τζαζ, που μπορείς ν’ ακούσεις τριγύρω.

We Walk in the Gardens of Our Ancestors