Οι προκριματικοί της ελληνικής Eurovision είναι μία παλαιόθεν πονεμένη ιστορία. Πονεμένη ιστορία είναι όλη η Eurovision δηλαδή, αλλά ας μην το βαρύνουμε περισσότερο. Έτσι, λέω να θυμηθούμε, με αφορμή τον αυριανό τελικό για την επιλογή του φετινού τραγουδιού (Τετάρτη 4/3), που θα διαγωνιστεί τον Μάιο στην Αυστρία, μερικές περιπτώσεις καλών ή και πολύ καλών τραγουδιών, που έπεσαν σε… ξέρα στα χρόνια τους.
Μερικά απ’ αυτά τα τραγούδια ήταν… extra prima good από τη γέννα τους και θα «έγραφαν» σίγουρα στο θεσμό (και οπουδήποτε αλλού), ενώ άλλα αδικήθηκαν από τους ίδιους τους συντελεστές τους (τραγουδιστές, ορχήστρες κ.λπ.) «κλωτσώντας» την ευκαιρία.
Εστιάζω, λοιπόν, σε πέντε χαρακτηριστικές περιπτώσεις, όταν οι προκριματικοί ήταν «ανοιχτοί» και το τραγούδι γνωστό από πριν. Γιατί υπήρξαν και απ’ ευθείας αναθέσεις, ή «κλειστοί» προκριματικοί, ή προκριματικοί που διαγωνίζονταν τραγουδιστές και όχι τραγούδια (καθώς το τραγούδι που θα έλεγε ο νικητής θα το μάθαινε αργότερα!).
1.
«Να ’χαν όλοι οι άνθρωποι μι’ αγάπη όπως εγώ»
Κώστας Χατζής
Mουσική-στίχοι: Κώστας Χατζής
1979
Είναι αλήθεια πως μετά το «Μάθημα σολφέζ» (1977) η Eurovision είχε αποκτήσει «πρόσωπο» και στην Ελλάδα, με τον τελικό να αποτελεί, έκτοτε, ένα κάποιο γεγονός. Συνέπεια αυτού ήταν πολλοί γνωστοί τραγουδιστές και τραγουδίστριες να θέλουν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους και σ’ ένα διεθνές κοινό, προσδοκώντας στην πορεία εγχώρια, βασικά, οφέλη.
Ο Κώστας Χατζής ήταν, φυσικά, ένας επιτυχημένος (όρα «Ρεσιτάλ»), αλλά κάπως ιδιαίτερος ερμηνευτής και μάλιστα με σπάνιες τηλεοπτικές εμφανίσεις – και συνεπώς σχετικά άγνωστος ως «εικόνα» σ’ ένα ευρύτερο κοινό.
Η συμμετοχή του λοιπόν σ’ έναν τέτοιο πανευρωπαϊκό διαγωνισμό ήταν κάπως σαν το «σπάσιμο του αυγού». Και τούτο όχι μόνο εξαιτίας της τσιγγάνικης καταγωγής του και των κοινωνικών τραγουδιών που εκείνη επέβαλλε, αλλά και λόγω της εικόνας του πάνω στη σκηνή (καθιστός, μαυροντυμένος, με μια κιθάρα στα χέρια). Πολλά τα «δύσκολα», για να τα διαχειριστεί η εποχή…
Μπορεί το τραγούδι που επέλεξε ο Χατζής να στείλει στον προκριματικό, το «Να ’χαν όλοι οι άνθρωποι μι’ αγάπη όπως εγώ»,να ήταν μια μπαλάντα αγάπης (την οποία η ενορχήστρωση θα την μετέτρεπε εύκολα σε «φεστιβαλική»), όμως κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν, το συγκεκριμένο τραγούδι, θα είχε καλύτερη τύχη στον πανευρωπαϊκό τελικό από τον «Σωκράτη» (με την Ελπίδα). Μπορεί… Εξαρτάται, όμως, και από το πώς θα «έγραφε» ο Χατζής επί σκηνής.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το τραγούδι ήταν καλό. Είχε ωραία αν και κάπως… γεροντίστικη μελωδία, το πρέπον «ξέσπασμα» στο ρεφρέν, και κλίμα που θα μπορούσε να συγκινήσει τους κάπως μεγαλύτερους σε ηλικία κριτές-ακροατές (της εποχής), που ήξεραν να επηρεάζουν τους θεσμούς… και τους νεωτέρους…
2.
«U.F.O.»
Κώστας Τουρνάς / Επίκουροι
Mουσική: Κώστας Τουρνάς, Στίχοι: Γιάννης Μαρίνος
1980
Ο Κώστας Τουρνάς μπορεί να μη συνήθιζε να μελοποιεί στίχους άλλων, όμως το «U.F.O.» ήταν τόσο καλό, που έμοιαζε σαν παραλειπόμενο από τα «Αστρόνειρα»! Εξαιρετικό τραγούδι, από εκείνα που μόνο ο Τουρνάς μπορούσε να γράψει στην Ελλάδα, είναι σίγουρο πως θα διέπρεπε στον μεγάλο τελικό, αν κατάφερνε να υπερκεράσει στην… εσωτερική διαδικασία το «Autostop» με την Άννα Βίσση. Το να μιλήσει κανείς για κατάφορη αδικία είναι λίγο. Να η μαρτυρία του στιχουργού Γιάννη Μαρίνου, όπως εκείνη καταγράφεται σε σχόλιό του στο YouTube:
«Ναι πράγματι έγινε νοθεία. Εκείνο το σκοτεινό βράδυ στο μέγαρο της ΕΡΤ βίωσα την μεγαλύτερη απογοήτευση της ζωής μου, και ένοιωσα όλη τη βρωμιά του παρασκηνίου στον χώρο της ελληνικής μουσικής. Το ιστορικό:
Bγαίνει από την αίθουσα η επιτροπή και δίνουν στο παρουσιαστή Βασίλη Τσιβιλίκα το χαρτί με τα αποτελέσματα, εκείνος κατευθύνεται προς το μικρόφωνο για να αναγγείλει τον νικητή, κάνει μια μικρή πρόβα ξεδιπλώνοντας το χαρτί, όσο οι μουσικοί βάζουν τις παρτιτούρες του ‘U.F.O.’ και ετοιμάζονται, ενώ κάποια μέλη της επιτροπής μάς δείχνουν με νοήματα πως ήμασταν οι νικητές. Ο Τσιβιλίκας στέκεται μπροστά στο μικρόφωνο και ακούγεται η φωνή του τηλεσκηνοθέτη: ‘παρακαλώ ησυχία’. Περνούν μερικά δευτερόλεπτα και αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση…5 - 4 - 3… Ξαφνικά ακούμε μια άλλη φωνή να φωνάζει: ‘φώτα, ανάψτε τα φώτα’. Εκείνη τη στιγμή γυρίζει ο Κώστας και μου λέει: ‘δίκιο είχες’. Τον είχα ενημερώσει για τα δημοσιεύματα που έλεγαν πως… ό,τι και να γίνει φέτος στη Eurovision θα πάει η Άννα Βίσση, αλλά δεν ήθελα να τα πιστέψει. Κι έτσι έγινε. Μας είπαν να γυρίσουμε στα καμαρίνια μας και ότι θα μας ειδοποιήσουν. Αφού πέρασε αρκετή ώρα και ήταν πλέον βέβαιο ότι τα αποτελέσματα… μαγειρεύονταν, παρά τις ενστάσεις από μέλη της επιτροπής, δεν μας ζήτησαν να κατέβουμε στην αίθουσα για ν’ ακουστεί το νικητήριο τραγούδι. Απλά μας ανακοίνωσαν, δίχως περαιτέρω εξηγήσεις, πως κέρδισε το ‘Ωτοστόπ’.
Σεβάστηκα την επιθυμία του Κώστα Τουρνά που δεν ήθελα να δημιουργήσουμε θέμα. Το βράδυ εκείνο για μένα δεν τελείωσε. Κάπου στις πέντε τα ξημερώματα μπήκα σ’ ένα ψιλικατζίδικο που ξενυχτούσε στη Πλατεία Αμερικής για να πάρω τσιγάρα. Όπως περίμενα τη σειρά μου, ακούω έναν κύριο να λέει στο διπλανό του: ‘ναι ρε σου λέω, βάλαμε τις παρτιτούρες του UFO στα αναλόγια’. Γύρισα και του είπα: ‘φίλε ξέρεις ποιος είμαι;’. ‘O στιχουργός του U.F.O. είμαι’. Την επομένη μαζευτήκαμε όλοι οι δημιουργοί (συνθέτες-στιχουργοί-τραγουδιστές) και κάναμε μια δημόσια καταγγελία για το αποτέλεσμα που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες, αλλά φυσικά δεν άλλαξε τίποτα, ενώ η επίσημη απάντηση της ΕΡΤ ήταν πως είχαν χαθεί κάποια ψηφοδέλτια!!».
Επισήμως το «Ωτοστόπ» είχε λάβει 474 ψήφους, ενώ το «U.F.O.» 469…
3.
«Ιουλιέτα»
Δάφνη Μπόκοτα
Μουσική: Δημήτρης Λέκκας, Στίχοι: Δημήτρης Βενιζέλος
1983
Καιρό πριν γίνει γνωστή ως παρουσιάστρια της ΕΡΤ και της Eurovision, η Δάφνη Μπόκοτα δοκίμαζε τις δυνάμεις της στο πάλκο. Τo 1983 (άγνωστη ακόμη) συμμετέχει στον πρώτο δίσκο του Διονύση Τσακνή «Η Μπαλάντα του Ταξιδιώτη», δίνοντας εχέγγυα μιας κάπως έτοιμης τραγουδίστριας, ενώ την ίδια εποχή μπαίνει και στο… trip της Eurovision. Έτσι, εκτίθεται στα προκριματικά με το πολύ καλό τραγούδι των Λέκκα-Βενιζέλου που είχε τίτλο «Ιουλιέτα», αδυνατώντας να του δώσει τα vibes που του άξιζαν (αλλού πάταγε, αλλού βρισκόταν). Όχι, δηλαδή, πως και η ορχήστρα το απέδωσε όπως έπρεπε.
Το άκουσμα ήταν στιγμές-στιγμές θλιβερό. Το κομμάτι έμοιαζε με κάτι σαν demo, απέχοντας παρασάγγας ακόμη και από μια τυπική επαγγελματική version. Κρίμα, γιατί θα μπορούσε να μετατραπεί σ’ ένα prog-folk μούρλια, ή έστω σε κάτι από… Klaus Nomi ή Falco (πιο ταιριαστό δηλαδή με το «γιουροβιζιονικό» πρότυπο).
Γενικά, εκείνη η διοργάνωση έμπαζε από παντού (άμα δείτε τα σχετικά βίντεο θα καταλάβετε). Έτσι δεν είναι παράξενο το γεγονός πως το «Μου λες» με την Κρίστη Στασινοπούλου κέρδισε με… κατεβασμένα χέρια (όπως λέμε), καθώς ήταν το μόνο που κατόρθωσε να επιπλεύσει σ’ έναν χαώδη προκριματικό.
Το βίντεο είναι φοβερό ντοκουμέντο… με την πρόωρα χαμένη Μακώ Γεωργιάδου στην αρχή και τον τεχνικό της ΕΡΤ, αμέσως μετά, να δραπετεύει από το πλάνο έρποντας, σαν σε στίβο μάχης…
4.
«Love is a wonderful thing»
Πέγκυ Ζήνα
Μουσική-στίχοι: Θάνος Καλλίρης
2002
Πρότυπο σχεδόν, δίγλωσσο, pop άσμα το «Love is a wonderful thing» του Θάνου Καλλίρη θα πήγαινε σίγουρα καλύτερα στον ευρωπαϊκό τελικό από το «S.A.G.A.P.O.» του Μιχάλη Ρακιντζή – και τούτο παρά το γεγονός πως δεν ταίριαζε και τόσο στη (λαϊκή) φωνή της Πέγκυς Ζήνα (το λέει κάπως πεζά).
Ο Καλλίρης έπιασε το σφυγμό της… γιουροπανηγύρεως, φτιάχνοντας μια μελωδία με hook (και με τις λιγότερο δυνατές νότες), δίνοντάς τα όλα στο ρεφρέν, χάνοντας βασικά στη φωνητική διαχείριση, αφού ήθελε υψηλότερους «τοίχους» από chorus vocals και lead φωνή με πιο φανταχτερές κορώνες (θα μπορούσε και η Ζήνα, ενδεχομένως, να τις κάνει) και λιγότερο στην edit (αν κι εδώ θα ταίριαζαν κάπως εντονότερες… σινθοσλαπιές). Τέλος πάντων… Του Καλλίρη ήταν το τραγούδι, έτσι το ήθελε.
Παρά ταύτα, το ξαναλέω, το «Love is a wonderful thing» είναι πολύ καλό και για ’μένα «αδικημένο».
5.
«No Madonna»
Χρήστος Δάντης
Μουσική: Χρήστος Δάντης, Στίχοι: Χρήστος Δάντης & Ναταλία Γερμανού
2007
Ο Δάντης είναι εξαιρετικός τραγουδιστής, ενώ έχει γράψει και ωραία δικά του κομμάτια. Αν δεν έχει περάσει και σε κάποιο άλλο κοινό, πιο «ψαγμένο» να το πούμε, είναι γιατί δεν έχει κάνει έως ώρας το… απονενοημένο βήμα. Να φτιάξει κάτι που να μην περιλαμβάνει, ως όριο, τον Πασχάλη Τερζή ή τον… Robert Palmer.
Το «No Madonna» είναι καλό τραγούδι και δεν με νοιάζει τι θυμίζει (ξέρω). Ήταν, δε, κλάσεις ωραιότερο από το «Yassou Maria» του Sarbel, που πήρε την πρωτιά – ασχέτως αν στον τελικό εκείνης της χρονιάς (Ελσίνκι) μπορεί και να κατατασσόταν χαμηλότερα (από την 7η ελληνική).
σχόλια