Το έργο-βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα- ιχνηλατεί τη σταδιοδρομία του Χέντρικ Χέφγκεν από τα πρώτα χρόνια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, όταν, νέος αριστερός ηθοποιός, πρωταγωνιστούσε σε φημισμένο θέατρο του Αμβούργου, μέχρι τα πρώτα χρόνια του Τρίτου Ράιχ, οπότε το όνομά του ταυτίστηκε με τους Ναζί. Η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία δοκιμάζει τις αντοχές, την ιδεολογία και την ηθική όλων των ηρώων μέσα από τη δίνη καταιγιστικών ιστορικών εξελίξεων.
Το μυθιστόρημα του Κλάους Μαν, που γράφτηκε στο Άμστερνταμ το 1936, είναι εμπνευσμένο από τον μύθο του Φάουστ. Ο επιφανειακός φιλελευθερισμός του κεντρικού ήρωα γρήγορα δίνει τη θέση του στην ανάγκη για κολακεία και εξουσία, αφού, για να εδραιωθεί στο χώρο του, συμμαχεί με τον «διάβολο» έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος. Το έργο αποτελεί μελέτη πάνω στις σχέσεις τέχνης και πολιτικής, εξουσίας και ηθικής, εμβαθύνοντας όχι μόνο στην άνοδο του φασισμού, αλλά στις κοινωνιολογικές και πνευματικές προϋποθέσεις που έκαναν δυνατή μια τέτοια άνοδο.
Η Αριάν Μνουσκίν διασκεύασε το έργο για το θέατρο κάνοντάς το γνωστό στο ευρύ κοινό μερικά χρόνια μετά τη δικαστική απαγόρευση της κυκλοφορίας του στη Γερμανία, εξαιτίας της μήνυσης που κατέθεσε ο θετός γιος του ηθοποιού Γκούσταφ Γκρύντγκενς, ο οποίος θεωρήθηκε ότι υπήρξε το «μοντέλο» του συγγραφέα. «Η δουλειά μας στη διασκευή μας οδήγησε στο να ψάξουμε τα 'κλειδιά' των προσώπων του έργου, να εμπνευστούμε ή να απομακρυνθούμε από αυτά», γράφει η πρωτοπόρος σκηνοθέτιδα του «Μεφίστο». «Τα πρόσωπα του έργου έχουν, λοιπόν, τριπλή καταγωγή: είναι συγχρόνως τα πρόσωπα του μυθιστορήματος, της ιστορίας και της φαντασίας μας».
σχόλια