Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία

Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία Facebook Twitter
0

Ένα μεγαλειώδες σκηνικό, αντίγραφο παλάτσο και στοάς του Μιλάνο, τεράστιες απλίκες στους τοίχους, μεγάλοι όγκοι που παραπέμπουν στη φασιστική αρχιτεκτονική και οι οποίοι καλύπτονται από μια γιγάντια «ταπετσαρία»-ζωγραφιά, το «Χαμόγελο» του φουτουριστή Ουμπέρτο Μποτσιόνι. Ο σκηνοθέτης αλλά και σκηνογράφος Νίκος Πετρόπουλος του «Ριγολέττου» επέλεξε να μεταφέρει τη δράση της περίφημης όπερας του Τζουζέπε Βέρντι από τη Μάντοβα του 16ου αιώνα στο Μιλάνο του 1938. Στο απόγειο του φασισμού, μόλις δύο χρόνια αφότου η Ιταλία έχει ανακηρυχτεί αυτοκρατορία και λίγο πριν από την κήρυξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μια εποχή συνωμοσίας, υπεροψίας και αυταρχισμού. Σε φόντο άσπρο-μαύρο, σαν φιλμ νουάρ.

Η παράσταση, που είναι περίπου η ίδια που ανέβηκε το 2009 από την Εθνική Λυρική Σκηνή και έκτοτε έχει επαναληφθεί ουκ ολίγες φορές με μεγάλη επιτυχία, ανεβαίνει στο Μέγαρο Μουσικής, το οποίο για πρώτη φορά παρουσιάζει τη διάσημη και δημοφιλή αυτή όπερα. Πρόκειται για έργο εμβληματικό, που πρωτοπαρουσιάστηκε στο περίφημο θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας τον Μάρτιο του 1851 και αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή θρίαμβο, με τις διάσημες άριές του να τραγουδιούνται στους δρόμους της Βενετίας από την επόμενη κιόλας ημέρα της παράστασης. Μία από τις πλέον αναγνωρίσιμες μελωδίες του, που σιγοτραγουδιέται ακόμα και σήμερα, δεν είναι άλλη από τη «La donna è mobile» («Φτερό στον άνεμο»). Στην Ελλάδα ανέβηκε τον αμέσως επόμενο χρόνο, στην υπό βρετανική προστασία Κέρκυρα και λίγο μετά, στις 28 Οκτωβρίου 1852, στην Αθήνα. Ο «Ριγολέττος» μαζί με τον «Τροβατόρε» και την «Τραβιάτα» απαρτίζουν τη «λαϊκή τριλογία» του Βέρντι. Ο διευθυντής ορχήστρας Λουκάς Καρυτινός, που έχει ιδιαίτερη σχέση με τον «εθνικό» συνθέτη της Ιταλίας, εξηγεί: «Το έργο αυτό ανήκει στη μεσαία περίοδο του Βέρντι, ο οποίος, έχοντας αφήσει τα πατριωτικά και εθνικοαπελευθερωτικά έργα πίσω του, αυτά ακριβώς που τον τοποθέτησαν τόσο ψηλά στη συνείδηση των συμπατριωτών του, ασχολείται με τους ανθρώπους του κοινωνικού περιθωρίου. Αυτή του η ενασχόληση με τον συγκεκριμένο χαρακτήρα έδωσε μεγάλη ικανοποίηση στο κοινό. Ο "Ριγολέττος" είναι ένας άνθρωπος που προσπαθεί πάση θυσία να δημιουργήσει ένα προσωπικό άβατο, που να μην είναι προσπελάσιμο από κανέναν. Και όταν το κοινωνικό κόστος αγγίζει τα όρια της ύβρης, φτάνει να αλλοιώσει αυτό το άβατο και, συνεπώς, να το καταργήσει τελείως».

Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία Facebook Twitter

Το έργο, σε λιμπρέτο του Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε, βασίζεται στο θεατρικό έργο του Βίκτωρος Ουγκό Ο βασιλιάς διασκεδάζει. Όπως εξηγεί ο αρχιμουσικός: «Στον Ουγκό δεν πολυάρεσε η ιδέα να διασκευαστεί το έργο του σε όπερα, αλλά όταν το είδε στην Όπερα του Παρισιού δεν μπόρεσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του για το κουαρτέτο της τελευταίας πράξης, ένα από τα πιο διάσημα στην όπερα, όπου τέσσερις χαρακτήρες τραγουδούν μαζί εκφράζοντας διαφορετικά συναισθήματα, και είπε ότι αν είχε τη δυνατότητα, θα το έκανε κι εκείνος στην πρόζα».

Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία Facebook Twitter

Η πλοκή του δράματος του «Ριγολέττου» ασχολείται με τον έρωτα του Δούκα της Μάντοβα για την Τζίλντα, κόρη του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου. Ο νεαρός άρχοντας με την έκλυτη ζωή βλέπει την παρθένα καλλονή στην εκκλησία και λόγω του πάθους του γι' αυτήν της παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Ο Ριγολέττος, θέλοντας να εκδικηθεί τη χαμένη τιμή της κόρης του, καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα, αλλά όταν η Τζίλντα ανακαλύπτει τα σχέδια του πατέρα της, αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της. Έτσι θυσιάζεται, παίρνοντας τη θέση του. Ο σκηνοθέτης Νίκος Πετρόπουλος δίνει τη δική του ερμηνεία για τη χιλιοπαιγμένη όπερα: «Ο Ριγολέττος είναι ετερόφωτος, παίρνοντας δύναμη από τον Δούκα. Δεν είναι καθόλου θύμα, αντιθέτως είναι ένα κάθαρμα που κρατάει κλειδωμένη την κόρη του, στην οποία αρνείται να φανερώσει ακόμα και την ταυτότητα της μητέρας της. Η Τζίλντα δεν ξέρει καν ποιο είναι το όνομά της. Ένας fascista della prima ora του οποίου η συμπεριφορά τού γυρίζει μπούμερανγκ. Μέσα από τη μεταφορά του έργου στην Ιταλία του Μουσολίνι θέλησα ακριβώς να αναδείξω τη βία και τον αυταρχισμό της εποχής. Κι αυτές οι καταστάσεις, η ζήλια, ο φθόνος, η οίηση, δικαιολογούνται. Όλα αυτά τα προπατορικά αμαρτήματα υφίστανται και η μεταφορά τους στη συγκεκριμένη εποχή τούς δίνει μια άλλη δυναμική».

Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία Facebook Twitter

Ο Καρυτινός συμφωνεί: «Η μεταφορά είναι σημαντική και φρεσκάρει μια όπερα. Εφόσον έχει ουσιαστικά σταματήσει η λυρική δημιουργία, έχουν πάψει να γράφονται όπερες δηλαδή, για να ανανεωθεί το ενδιαφέρον του κοινού πρέπει να βρίσκονται νέοι τρόποι παρουσίασης τους. Αρκεί, στην προσπάθειά μας να πρωτοτυπήσουμε, να μην αυθαιρετούμε και να μην προδίδουμε τη μουσική και το πνεύμα του έργου». Τι ενδιαφέρον βρίσκει ο ίδιος σε μια επανάληψη του «Ριγολέττου»; «Δεν θα ξαναέκανα ένα έργο αν δεν μου κέντριζε το ενδιαφέρον και την προσοχή ώστε να το ξαναδώ διαφορετικά από την αρχή, σαν να είναι κάτι καινούργιο. Καταπιάνομαι με ένα έργο που βλέπω ότι έχει και άλλα στοιχεία προς ανακάλυψη. Και είναι ίδιον της όπερας να ανακαλύπτεις διπλές, τριπλές, ακόμα και πενταπλές αναγνώσεις. Αυτή είναι και η μεγαλοσύνη του σπουδαίου συνθέτη, ότι το πρωτογενές του υλικό σου προσφέρει πολλαπλές αναγνώσεις. Αυτό συνέβη με τον "Ριγολέττο". Προέκυψαν άλλες εικόνες, άλλοι τρόποι ενορχήστρωσης, άλλες ομάδες συνοδεύουν, άλλες κυριαρχούν. Μάλιστα, νομίζω ότι ούτε αυτήν τη φορά θα τελειώσω με τον "Ριγολέττο". Θα τον ξανακάνω».

Ριγολέττος / Έρωτας και θυσία Facebook Twitter
Θέατρο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι δυο Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ

Όπερα / Οι δυο βραβευμένες Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ ανεβαίνουν σε περίοδο πολέμου

Λίγο πριν σηκωθεί η αυλαία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τις δύο εμβληματικές όπερες του Γκλουκ, ο σημαντικός Ρώσος σκηνοθέτης εξηγεί τις σύγχρονες παραμέτρους της θυσίας της αρχαίας τραγικής ηρωίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Θέατρο / Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Περίπου στις 17:30 το απόγευμα του Σαββάτου τόλμησα να ανέβω στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να συμμετάσχω σε έναν αδιανόητο 24ωρο θεατρικό μαραθώνιο, πλάι στο θηρίο υποκριτικής που ονομάζεται Στεφανία Γουλιώτη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ