Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Σερ Άρθουρ Κλαρκ ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του.
0



ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ και ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, ο Άρθουρ Τσαρλς Κλαρκ γεννήθηκε το 1917 στο Μάινχεντ του Σόμερσετ, μια παραλιακή πόλη 10 χιλιάδων κατοίκων στη νοτιοδυτική Αγγλία. Μικρός ακόμη εκδήλωσε ενδιαφέρον για την αστρονομία και την επιστημονική φαντασία, ξεφυλλίζοντας παλιά αμερικανικά περιοδικά του είδους. Τα φτωχά οικονομικά της οικογένειάς του δεν του επέτρεψαν να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο και βρήκε δουλειά ως ελεγκτής σε τμήμα του υπουργείου Παιδείας.

Στη διάρκεια όμως του Β' Παγκοσμίου Πολέμου πλησιάζει και πάλι τα αγαπημένα του αστέρια υπηρετώντας στη Βασιλική Αεροπορία ως ειδικός στα ραντάρ, ενώ συμμετέχει και στην ανάπτυξη του συστήματος προειδοποίησης που επέτρεψε στη RAF να κερδίσει τη Μάχη της Αγγλίας. Όταν τελείωσε ο πόλεμος κατάφερε να πάρει πτυχίο Μαθηματικών και Φυσικής από το King's College του Λονδίνου και να αναλάβει τη θέση του διευθυντή της Βρετανικής Διαπλανητικής Εταιρείας. Ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της χρήσης δορυφόρων σε γεωστατική τροχιά ως αναμεταδοτών στις τηλεπικοινωνίες. Οι γεωστατικοί δορυφόροι που κινούνται σε τροχιά 33.000 χλμ. πάνω από τον Ισημερινό προέκυψαν από δική του ιδέα, γι' αυτό άλλωστε και η τροχιά τους ονομάζεται τροχιά Κλαρκ.

Κάποτε ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Γράφει τα πρώτα του σημαντικά διηγήματα, «Loophole» και «Rescue Party», που δημοσιεύτηκαν το 1946 στο περιοδικό «Astounding Science Fiction». Το 1953 γνωρίζει την 22χρονη Μέριλιν Μέιφιλντ και μετά από τρεις εβδομάδες αποφασίζει να την παντρευτεί, αλλά χωρίζει μέσα σε μόλις έξι μήνες. Το διαζύγιο θα αργήσει 8 χρόνια και θα εκδοθεί το 1961, αφού πρώτα ο Κλαρκ είχε αποφασίσει να μεταναστεύσει στη Σρι Λάνκα. «Από την πρώτη ημέρα το πράγμα δεν κυλούσε και αμέσως αντιλήφθηκα ότι δεν ήμουν ο τύπος του ανθρώπου που μπορεί να ζήσει μέσα σε έναν γάμο. Πιστεύω πάντως ότι όλοι πρέπει να δοκιμάσουν το γάμο, έστω και για μία φορά» θα δηλώσει αργότερα.

Αμέσως μετά το χωρισμό του, ως δεινός δύτης, αναλαμβάνει υποβρύχιες εξερευνήσεις και φωτογραφίζει το βυθό στους υφάλους της Αυστραλίας και στις ακτές της Σρι Λάνκα η οποία τον γοητεύει. Την ίδια χρονιά σχολιάζει για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS τις πτήσεις στη Σελήνη των διαστημοπλοίων Απόλλων 11, 12 και 15. Το 1956 αποφασίζει να μεταναστεύσει στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα, όπου και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του κάνοντας καταδύσεις και παίζοντας πινγκ πονγκ, χωρίς να ξαναπαντρευτεί ή να αποκτήσει παιδιά. Εκεί, εμπνεόμενος από το εντυπωσιακό περιβάλλον, γράφει το βιβλίο του Πηγές του Παραδείσου, στο οποίο περιγράφει τον διαστημικό ανελκυστήρα, ένα μηχανισμό ταχείας μεταφοράς αντικειμένων και ανθρώπων στο Διάστημα. (Προφητικό βιβλίο, αφού ήδη έχουν ξεκινήσει οι προσπάθειες για την κατασκευή αυτού του γιγαντιαίου ανελκυστήρα που θα συνδέσει τη Γη με τον διαστημικό σταθμό.) Ο ίδιος έχει δηλώσει πως θεωρεί τον ανελκυστήρα και όχι τους δορυφόρους ως το απόλυτο κληροδότημά του στην ανθρωπότητα.

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Άρθουρ Κλαρκ με τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ στα γυρίσματα του «2001, η Οδύσσεια του διαστήματος».

Η μεγάλη αναγνώριση θα έρθει για τον Άρθουρ Κλαρκ το 1963 όταν λαμβάνει τηλεγράφημα από το big boss της Μέτρο Γκόλντουιν Μάγιερ, που τον ρωτά αν ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με το μεγάλο όνομα της εταιρείας Στάνλεϊ Κιούμπρικ σε μία ταινία για εξωγήινους. Ο Κλαρκ απαντά «yes» με μεγάλη ευχαρίστηση και φεύγει για το Χόλιγουντ έχοντας στη βαλίτσα ένα παλιό διήγημά του με τίτλο «The Sentinel» ως βάση για σενάριο. Το είχε γράψει το 1948 για ένα διαγωνισμό του BBC στον οποίο δεν κατάφερε να διακριθεί. Στην ιδέα αυτού του βιβλίου στηρίζεται η δημιουργία του 2001, η Οδύσσεια του διαστήματος, του μεγάλου αυτού κινηματογραφικού αριστουργήματος που θα κάνει παγκόσμια γνωστό τον Κλαρκ. Η τεράστια επιτυχία της ταινίας οδήγησε το συγγραφέα να γράψει τρεις συνέχειες, το 2010, το 2061 και το 3001: Η τελική οδύσσεια.

Γνωστή επίσης είναι και η σειρά βιβλίων Ράμα, που ξεκίνησε το 1973 με το μυθιστόρημα Ραντεβού με τον Ράμα, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα βιβλία. Συνολικά έγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, όπως Γαιόφως, Οι Επικυρίαρχοι, Η Αυτοκρατορία της Γης. Τα βιβλία του Άρθουρ Κλαρκ έχουν «σαρώσει» όλα τα σημαντικά βραβεία της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας. Το 1986 τού απονέμεται ο τίτλος του Grand Master από την Ένωση Αμερικανών Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας. Τρία χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Ελισάβετ του απονέμει τον τίτλο του Διοικητή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 1995 η ΝΑSΑ τον τιμά με την υψηλότερη διάκριση που απονέμεται σε πολίτη, το Μετάλλιο Εξαιρετικής Προσφοράς στο Κοινωνικό Σύνολο, ενώ το 1996 ο Κλαρκ λαμβάνει την υψηλότερη διάκριση της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής, το Βραβείο Φον Κάρμαν.

Η μαύρη στιγμή στη γεμάτη αστρόσκονη ζωή του μεγάλου συγγραφέα έρχεται στις αρχές του 1998, όταν, λίγο προτού ο πρίγκιπας Κάρολος τον στέψει ιππότη στη διάρκεια επίσκεψής του στη Σρι Λάνκα, η βρετανική σκανδαλοθηρική εφημερίδα «Sunday Mirror» τον κατηγορεί για παιδοφιλία. Ο ίδιος διαψεύδει κατηγορηματικά το δημοσίευμα, ζητά να αναβληθεί η στέψη και αργότερα το ίδιο έτος κρίνεται αθώος από τις αρχές της Σρι Λάνκα. Η εφημερίδα αποσύρει τους ισχυρισμούς της και ο Άρθουρ Κλαρκ στέφεται τελικά ιππότης το 2000. Ήδη από το 1998 έχει εμφανίσει το σύνδρομο που εκδηλώνεται σε ορισμένους επιζώντες της πολιομυελίτιδας, δεκαετίες μετά την εμφάνιση της νόσου, και καθηλώνεται σε αναπηρική πολυθρόνα.

Το Σεπτέμβριο του 2007 δηλώνει ότι δεν θα εγκαταλείψει ποτέ ξανά το σπίτι του στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα. Το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, διαισθανόμενος το τέλος που πλησιάζει, βιντεοσκοπεί ένα μήνυμα με το οποίο λέει «αντίο» σε φίλους και αναγνώστες.

 

Στο μήνυμα αυτό ο πάντα προφητικός Σερ Άρθουρ Κλαρκ προβλέπει ότι η χρυσή εποχή του διαστήματος μόλις ξεκινά, ενώ εξομολογείται ότι θα ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του. Φεύγει από τη ζωή στις 19 Μαρτίου του 2008. «Υπέκυψε στην αναπνευστική ανεπάρκεια από την οποία έπασχε» δηλώνει ο προσωπικός γραμματέας του Ροάν ντε Σίλβα. Στη διαθήκη του άφησε σαφείς εντολές η κηδεία του να είναι κοσμική και όχι θρησκευτική. «Απολύτως καμία θρησκευτική τελετουργία που να σχετίζεται με οποιοδήποτε δόγμα δεν πρέπει να συνοδεύσει την κηδεία μου» ήταν η γραπτή εντολή του.

Κάποτε πάντως ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

Οθόνες / «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

50 χρόνια μετά την πρεμιέρα της και μερικούς μήνες μετά την προβολή της νέας 4K αποκατεστημένης κόπιας στις Κάννες, η «Οδύσσεια του Διαστήματος» επιστρέφει στους ελληνικούς κινηματογράφους αυτή την εβδομάδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Γκάρι Ιντιάνα δεν μένει πια εδώ 

Απώλειες / Γκάρι Ιντιάνα (1950-2024): Ένας queer ήρωας του νεοϋορκέζικου underground

Συγγραφέας, ηθοποιός, πολυτάλαντος καλλιτέχνης, κριτικός τέχνης, ονομαστός και συχνά καυστικός ακόμα και με προσωπικούς του φίλους, o Γκάρι Ιντιάνα πέθανε τον περασμένο μήνα από καρκίνο σε ηλικία 74 ετών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τζούλια Τσιακίρη

Οι Αθηναίοι / Τζούλια Τσιακίρη: «Οι ταβερνιάρηδες είναι ευεργέτες του γένους»

Με διαλείμματα στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, έχει περάσει όλη της τη ζωή στο κέντρο της Αθήνας - το ξέρει σαν την παλάμη της. Έχει συνομιλήσει και συνεργαστεί με την αθηναϊκη ιντελεγκέντσια, είναι άλλωστε κομμάτι της. Εδώ και 60 χρόνια, με τη χειροποίητη, λεπτολόγα δουλειά της στον χώρο του βιβλίου και με τις εκδόσεις «Το Ροδακιό» ήξερε ότι δεν πάει για τα πολλά. Αλλά δεν μετανιώνει για τίποτα απ’ όσα της επιφύλαξε η μοίρα «εις τον ρουν της τρικυμιώδους ζωής της».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«H woke ατζέντα του Μεσοπολέμου», μια έκδοση-ντοκουμέντο

Βιβλίο / Woke ατζέντα είχαμε ήδη από τον Μεσοπόλεμο

Μέσα από τις «12 queer ιστορίες που απασχόλησαν τις αθηναϊκές εφημερίδες πριν από έναν αιώνα», όπως αναφέρει ο υπότιτλος του εν λόγω βιβλίου που έχει τη μορφή ημερολογιακής ατζέντας, αποκαλύπτεται ένας ολόκληρος κόσμος βαμμένος στα χρώματα ενός πρώιμου ουράνιου τόξου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αθηναϊκές πολυκατοικίες: Η πιο ζωντανή ιστορία της πρωτεύουσας

Βιβλίο / Αθηναϊκές πολυκατοικίες: Η πιο ζωντανή ιστορία της πρωτεύουσας

Μια νέα ερευνητική έκδοση του Ιδρύματος Ωνάση, ευχάριστη και ζωντανή, αφηγείται την ιστορία της πολυκατοικίας αλλά και της πόλης μας με τις μεγάλες και τις μικρότερες αλλαγές της, μέσα από 37 ιστορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χυδαιότητα, ένα ελάττωμα της νεωτερικότητας

Βιβλίο / Χυδαιότητα, ένα ελάττωμα της εποχής μας

Το δοκίμιο «Νεωτερικότητα και χυδαιότητα» του Γάλλου συγγραφέα Μπερτράν Μπιφόν εξετάζει το φαινόμενο της εξάπλωσης της χυδαιότητας στην εποχή της νεωτερικότητας και διερευνά τη φύση, τα αίτια και το αντίδοτό της.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
«Μαθαίνεις να υπάρχεις μέσα στο γράψιμο και αυτό είναι επικίνδυνο»

Βιβλίο / «Μαθαίνεις να υπάρχεις μέσα στο γράψιμο και αυτό είναι επικίνδυνο»

Μια κουβέντα με τη Δανάη Σιώζιου, μία από τις πιο σημαντικές ποιήτριες της νέας γενιάς, που την έχουν καθορίσει ιστορίες δυσκολιών και φτώχειας και της οποίας το έργο έχει μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες.
M. HULOT
«Τα περισσότερα περιστατικά αστυνομικής βίας εκδηλώνονται σε βάρος ειρηνικών διαδηλωτών»  

Βιβλίο / «Τα περισσότερα περιστατικά αστυνομικής βίας εκδηλώνονται σε βάρος ειρηνικών διαδηλωτών»  

Μια επίκαιρη συζήτηση με την εγκληματολόγο Αναστασία Τσουκαλά για ένα πρόβλημα που θεωρεί «πρωτίστως αξιακό», με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της βιβλίου της το οποίο αφιερώνει «στα θύματα, που μάταια αναζήτησαν δικαιοσύνη».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Η διαμάχη ανάμεσα στην Τζόαν Ντίντιον και την Ιβ Μπάμπιτζ συνεχίζεται και μετά θάνατον σε μια «διπλή» βιογραφία

Βιβλίο / Τζόαν Ντίντιον vs. Iβ Μπάμπιτζ: Μια διαμάχη που συνεχίζεται και μετά θάνατον

Η Ντίντιον και η Μπάμπιτζ πέθαναν με διαφορά έξι ημερών τον Δεκέμβριο του 2021: «Θέλω να πιστεύω ότι η Τζόαν Ντίντιον έζησε μια επιπλέον εβδομάδα από κακία», είχε γράψει τότε μια δημοσιογράφος σε ένα tweet που έγινε viral.
THE LIFO TEAM
Τα ημερολόγια του Αλέξη Ακριθάκη σε μια νέα έκδοση

Βιβλίο / Τα ημερολόγια του Αλέξη Ακριθάκη σε μια νέα έκδοση

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από τον θάνατο του καλλιτέχνη κυκλοφορεί το βιβλίο «Γράφοντας τη ζωγραφική - Ημερολόγια 1960-1990» που αφηγείται τη δημιουργική αγωνία και τον σύντομο, πλην πλούσιο και ταραχώδη βίο του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ