Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Σερ Άρθουρ Κλαρκ ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του.
0



ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ και ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, ο Άρθουρ Τσαρλς Κλαρκ γεννήθηκε το 1917 στο Μάινχεντ του Σόμερσετ, μια παραλιακή πόλη 10 χιλιάδων κατοίκων στη νοτιοδυτική Αγγλία. Μικρός ακόμη εκδήλωσε ενδιαφέρον για την αστρονομία και την επιστημονική φαντασία, ξεφυλλίζοντας παλιά αμερικανικά περιοδικά του είδους. Τα φτωχά οικονομικά της οικογένειάς του δεν του επέτρεψαν να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο και βρήκε δουλειά ως ελεγκτής σε τμήμα του υπουργείου Παιδείας.

Στη διάρκεια όμως του Β' Παγκοσμίου Πολέμου πλησιάζει και πάλι τα αγαπημένα του αστέρια υπηρετώντας στη Βασιλική Αεροπορία ως ειδικός στα ραντάρ, ενώ συμμετέχει και στην ανάπτυξη του συστήματος προειδοποίησης που επέτρεψε στη RAF να κερδίσει τη Μάχη της Αγγλίας. Όταν τελείωσε ο πόλεμος κατάφερε να πάρει πτυχίο Μαθηματικών και Φυσικής από το King's College του Λονδίνου και να αναλάβει τη θέση του διευθυντή της Βρετανικής Διαπλανητικής Εταιρείας. Ήταν ο πρώτος που πρότεινε την ιδέα της χρήσης δορυφόρων σε γεωστατική τροχιά ως αναμεταδοτών στις τηλεπικοινωνίες. Οι γεωστατικοί δορυφόροι που κινούνται σε τροχιά 33.000 χλμ. πάνω από τον Ισημερινό προέκυψαν από δική του ιδέα, γι' αυτό άλλωστε και η τροχιά τους ονομάζεται τροχιά Κλαρκ.

Κάποτε ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Γράφει τα πρώτα του σημαντικά διηγήματα, «Loophole» και «Rescue Party», που δημοσιεύτηκαν το 1946 στο περιοδικό «Astounding Science Fiction». Το 1953 γνωρίζει την 22χρονη Μέριλιν Μέιφιλντ και μετά από τρεις εβδομάδες αποφασίζει να την παντρευτεί, αλλά χωρίζει μέσα σε μόλις έξι μήνες. Το διαζύγιο θα αργήσει 8 χρόνια και θα εκδοθεί το 1961, αφού πρώτα ο Κλαρκ είχε αποφασίσει να μεταναστεύσει στη Σρι Λάνκα. «Από την πρώτη ημέρα το πράγμα δεν κυλούσε και αμέσως αντιλήφθηκα ότι δεν ήμουν ο τύπος του ανθρώπου που μπορεί να ζήσει μέσα σε έναν γάμο. Πιστεύω πάντως ότι όλοι πρέπει να δοκιμάσουν το γάμο, έστω και για μία φορά» θα δηλώσει αργότερα.

Αμέσως μετά το χωρισμό του, ως δεινός δύτης, αναλαμβάνει υποβρύχιες εξερευνήσεις και φωτογραφίζει το βυθό στους υφάλους της Αυστραλίας και στις ακτές της Σρι Λάνκα η οποία τον γοητεύει. Την ίδια χρονιά σχολιάζει για το τηλεοπτικό δίκτυο CBS τις πτήσεις στη Σελήνη των διαστημοπλοίων Απόλλων 11, 12 και 15. Το 1956 αποφασίζει να μεταναστεύσει στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα, όπου και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του κάνοντας καταδύσεις και παίζοντας πινγκ πονγκ, χωρίς να ξαναπαντρευτεί ή να αποκτήσει παιδιά. Εκεί, εμπνεόμενος από το εντυπωσιακό περιβάλλον, γράφει το βιβλίο του Πηγές του Παραδείσου, στο οποίο περιγράφει τον διαστημικό ανελκυστήρα, ένα μηχανισμό ταχείας μεταφοράς αντικειμένων και ανθρώπων στο Διάστημα. (Προφητικό βιβλίο, αφού ήδη έχουν ξεκινήσει οι προσπάθειες για την κατασκευή αυτού του γιγαντιαίου ανελκυστήρα που θα συνδέσει τη Γη με τον διαστημικό σταθμό.) Ο ίδιος έχει δηλώσει πως θεωρεί τον ανελκυστήρα και όχι τους δορυφόρους ως το απόλυτο κληροδότημά του στην ανθρωπότητα.

Άρθουρ Κλαρκ: Ο προφητικός grand master της επιστημονικής φαντασίας Facebook Twitter
Ο Άρθουρ Κλαρκ με τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ στα γυρίσματα του «2001, η Οδύσσεια του διαστήματος».

Η μεγάλη αναγνώριση θα έρθει για τον Άρθουρ Κλαρκ το 1963 όταν λαμβάνει τηλεγράφημα από το big boss της Μέτρο Γκόλντουιν Μάγιερ, που τον ρωτά αν ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με το μεγάλο όνομα της εταιρείας Στάνλεϊ Κιούμπρικ σε μία ταινία για εξωγήινους. Ο Κλαρκ απαντά «yes» με μεγάλη ευχαρίστηση και φεύγει για το Χόλιγουντ έχοντας στη βαλίτσα ένα παλιό διήγημά του με τίτλο «The Sentinel» ως βάση για σενάριο. Το είχε γράψει το 1948 για ένα διαγωνισμό του BBC στον οποίο δεν κατάφερε να διακριθεί. Στην ιδέα αυτού του βιβλίου στηρίζεται η δημιουργία του 2001, η Οδύσσεια του διαστήματος, του μεγάλου αυτού κινηματογραφικού αριστουργήματος που θα κάνει παγκόσμια γνωστό τον Κλαρκ. Η τεράστια επιτυχία της ταινίας οδήγησε το συγγραφέα να γράψει τρεις συνέχειες, το 2010, το 2061 και το 3001: Η τελική οδύσσεια.

Γνωστή επίσης είναι και η σειρά βιβλίων Ράμα, που ξεκίνησε το 1973 με το μυθιστόρημα Ραντεβού με τον Ράμα, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα βιβλία. Συνολικά έγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, όπως Γαιόφως, Οι Επικυρίαρχοι, Η Αυτοκρατορία της Γης. Τα βιβλία του Άρθουρ Κλαρκ έχουν «σαρώσει» όλα τα σημαντικά βραβεία της λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας. Το 1986 τού απονέμεται ο τίτλος του Grand Master από την Ένωση Αμερικανών Συγγραφέων Επιστημονικής Φαντασίας. Τρία χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Ελισάβετ του απονέμει τον τίτλο του Διοικητή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Το 1995 η ΝΑSΑ τον τιμά με την υψηλότερη διάκριση που απονέμεται σε πολίτη, το Μετάλλιο Εξαιρετικής Προσφοράς στο Κοινωνικό Σύνολο, ενώ το 1996 ο Κλαρκ λαμβάνει την υψηλότερη διάκριση της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής, το Βραβείο Φον Κάρμαν.

Η μαύρη στιγμή στη γεμάτη αστρόσκονη ζωή του μεγάλου συγγραφέα έρχεται στις αρχές του 1998, όταν, λίγο προτού ο πρίγκιπας Κάρολος τον στέψει ιππότη στη διάρκεια επίσκεψής του στη Σρι Λάνκα, η βρετανική σκανδαλοθηρική εφημερίδα «Sunday Mirror» τον κατηγορεί για παιδοφιλία. Ο ίδιος διαψεύδει κατηγορηματικά το δημοσίευμα, ζητά να αναβληθεί η στέψη και αργότερα το ίδιο έτος κρίνεται αθώος από τις αρχές της Σρι Λάνκα. Η εφημερίδα αποσύρει τους ισχυρισμούς της και ο Άρθουρ Κλαρκ στέφεται τελικά ιππότης το 2000. Ήδη από το 1998 έχει εμφανίσει το σύνδρομο που εκδηλώνεται σε ορισμένους επιζώντες της πολιομυελίτιδας, δεκαετίες μετά την εμφάνιση της νόσου, και καθηλώνεται σε αναπηρική πολυθρόνα.

Το Σεπτέμβριο του 2007 δηλώνει ότι δεν θα εγκαταλείψει ποτέ ξανά το σπίτι του στο Κολόμπο της Σρι Λάνκα. Το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, διαισθανόμενος το τέλος που πλησιάζει, βιντεοσκοπεί ένα μήνυμα με το οποίο λέει «αντίο» σε φίλους και αναγνώστες.

 

Στο μήνυμα αυτό ο πάντα προφητικός Σερ Άρθουρ Κλαρκ προβλέπει ότι η χρυσή εποχή του διαστήματος μόλις ξεκινά, ενώ εξομολογείται ότι θα ήθελε να δει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής κατά τη διάρκεια του βίου του. Φεύγει από τη ζωή στις 19 Μαρτίου του 2008. «Υπέκυψε στην αναπνευστική ανεπάρκεια από την οποία έπασχε» δηλώνει ο προσωπικός γραμματέας του Ροάν ντε Σίλβα. Στη διαθήκη του άφησε σαφείς εντολές η κηδεία του να είναι κοσμική και όχι θρησκευτική. «Απολύτως καμία θρησκευτική τελετουργία που να σχετίζεται με οποιοδήποτε δόγμα δεν πρέπει να συνοδεύσει την κηδεία μου» ήταν η γραπτή εντολή του.

Κάποτε πάντως ο γκουρού της επιστημονικής φαντασίας είχε αφήσει ανοιχτό ένα συμπαντικό παράθυρο στο υπέρτατο ον, με μία από τις διάσημες φράσεις του: «Κάθε μονοπάτι προς τη γνώση είναι ένα μονοπάτι προς τον Θεό - ή την Πραγματικότητα, ανάλογα με το ποια λέξη προτιμά κανείς».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

Οθόνες / «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος»: η αποκατάσταση ενός αριστουργήματος

50 χρόνια μετά την πρεμιέρα της και μερικούς μήνες μετά την προβολή της νέας 4K αποκατεστημένης κόπιας στις Κάννες, η «Οδύσσεια του Διαστήματος» επιστρέφει στους ελληνικούς κινηματογράφους αυτή την εβδομάδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μέριλιν Γιάλομ: «H ιστορία της συζύγου»

Το Πίσω Ράφι / H ιστορία της συζύγου από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα

Η φεμινίστρια συγγραφέας και ιστορικός Μέριλιν Γιάλομ εξερευνά τη διαδρομή της συζυγικής ταυτότητας, αποκαλύπτοντας πώς η έννοια του γάμου μεταλλάχθηκε από θρησκευτικό καθήκον σε πεδίο συναισθηματικής ελευθερίας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Βιβλίο / Ο γενναιόδωρα οργισμένος Τζορτζ Όργουελ

Η έκδοση με τα κριτικά κείμενα του Τζορτζ Όργουελ για τη λογοτεχνία και την πολιτική με τον τίτλο «Ό,τι μου κάνει κέφι» μας φέρνει ενώπιον ενός τρομερά οξυδερκούς και ενίοτε γενναιόδωρα οργισμένου στοχαστή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Βιβλίο / Το βιβλιοπωλείο Κάουφμαν και η ανεκτίμητη προσφορά του στην πνευματική ζωή της Αθήνας

Μέσα από αφηγήσεις, φωτογραφίες και ντοκουμέντα μιας νέας έκδοσης ζωντανεύει το βιβλιοπωλείο που συνδέθηκε με τις μνήμες χιλιάδων Αθηναίων και έπαιξε ρόλο στην πολιτιστική διαμόρφωση και καλλιέργεια πολλών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Οι Αθηναίοι / «Κάποια στιγμή έμαθα να βάζω στον λόγο μου ένα "ίσως", ένα "ενδεχομένως"»

Στην Α’ Δημοτικού τη μάγεψε η φράση «Η Ντόρα έφερε μπαμπακιές». Διαμορφώθηκε με Προυστ, Βιρτζίνια Γουλφ, Γιώργο Ιωάννου και Κοσμά Πολίτη. Ως συγγραφέα την κινεί η περιέργεια για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Πέθανε Σαν Σήμερα / Μπρους Τσάτουιν: Ένας αεικίνητος ταξιδιώτης

Ο αιώνιος ταξιδευτής, μυθιστοριογράφος και ταξιδιωτικός συγγραφέας περιπλανήθηκε στα πιο άβατα σημεία του κόσμου αναζητώντας το DNA των νομάδων και έζησε μια μυθιστορηματική ζωή που υπερβαίνει αυτήν που κατέγραψε στα βιβλία του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
10 σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Βιβλίο / Δέκα σημαντικά βιβλία που θα κυκλοφορήσουν το πρώτο τρίμηνο του 2025

Το πιο πρόσφατο Booker, επανεκδόσεις μυθιστορημάτων με θέμα τον Εμφύλιο, το τελευταίο βιβλίο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, η νέα Αμάντα Μιχαλοπούλου και μια συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Αργύρη Χιόνη είναι μερικές μόνο από τις πολυαναμενόμενες προσεχέις εκδόσεις.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Βιβλίο / Ο Διονύσης Σαββόπουλος: σύζυγος, πατέρας, τραγουδοποιός

Στην πιο de profundis στιγμή της ζωής του ο συνθέτης γράφει το αυτοβιογραφικό «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα», αποκαλύπτοντας σαν σε προσευχή τις πιο προσωπικές, τρωτές στιγμές του, ζητώντας συγγνώμη από τους οικείους του και ομολογώντας ότι η έμπνευση συμπορεύεται με τη θνητότητα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαριάννα Κορομηλά «Η Μαρία των Μογγόλων»

Το Πίσω Ράφι / Για όλες τις Μαρίες που «δωρίστηκαν» σε βαρβάρους και άξεστους

Ψάχνοντας και γράφοντας για τη Μαρία των Μογγόλων, η Μαριάννα Κορομηλά ήρθε αντιμέτωπη με όλες εκείνες τις παραγνωρισμένες γυναικείες μορφές της Ιστορίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανένταχτο και φεμινιστικό βιβλίο που συζητήθηκε έντονα μόλις κυκλοφόρησε.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Βιβλίο / «O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Ο ιδιοφυής μουσικός έφυγε αναπάντεχα στα 44 του, αφήνοντας πίσω του ανεκπλήρωτα σχέδια. Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος, ο οποίος ουσιαστικά δεν τον γνώρισε ποτέ, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάσωση του έργου του, υπογράφει σήμερα το πιο ενημερωμένο βιβλίο για εκείνον.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Portraits 2025 / Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Η ολοκλήρωση της περίφημης «Τριλογίας του Δράκου της Πρέσπας» αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια από τις πιο απρόβλεπτες, ουσιαστικές και συνεπείς συγγραφείς μας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CHECK GIA 3/1 εκδόσεις δωμα

Portraits 2025 / Εκδόσεις Δώμα: «Θέλαμε να δούμε αν το κοινό μας θα ανταποκριθεί σε πιο βαριά πράγματα ή αν θα μας γυρίσει την πλάτη»

Μετά από εφτά χρόνια λειτουργίας και εξήντα προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους, η Μαριλένα Καραμολέγκου και ο Θάνος Σαμαρτζής εξακολουθούν να πειραματίζονται, σαν να προτείνουν βιβλία σε φίλους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Claude Pujade-Renaud

Το Πίσω Ράφι / «Οι γυναίκες του λαθροθήρα»: Μια εντελώς διαφορετική οπτική σε ένα θρυλικό ερωτικό τρίγωνο

Η Claude Pujade-Renaud ανατέμνει την ιστορία της σχέσης του Τεντ Χιουζ με τη Σίλβια Πλαθ και την Άσια Ουέβιλ δημιουργώντας ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Βιβλίο / Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Κι αν η Μέση Γη εξυψώθηκε στη φαντασμαγορία που όλοι γνωρίζουμε μέσα απ’ τις ταινίες του Πίτερ Τζάκσον, δεν ξεχνάμε ποτέ εκείνη τη στιγμή της πρώτης βραδινής ανάγνωσης, των απρόσμενων αράδων που σχημάτισαν αμέσως ένα σύμπαν αυτονόητο.
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ