"Είμαι συγγραφέας των ανθρώπων" επαναλαμβάνει συχνά πυκνά ο φετινός νικητής του βραβείου Μπούκερ Νταβίντ Γκροσμάν θέλοντας να τονίσει την ανάγκη του να επιστρέφει, τουλάχιστον στα λογοτεχνικά βιβλία του, στις ανθρωποκεντρικές ιστορίες, στην εσωτερική κρίση που γεννούν ο έρωτας και τα ηθικά διλήμματα παρά η ίδια η Ιστορία. Παρότι έντονα πολιτικοποιημένος και στενός φίλος με τον Γεχόσουα και τον Οζ ο Νταβίντ Γκρόσμαν ποτέ δεν αποστασιοποιήθηκε από τα γεγονότα αλλά άφησε σκόπιμα πίσω του τη χα-ματσάφ, δηλαδή την "κατάσταση", όπως αποκαλούν οι Ισραηλινοί συγγραφείς τη βαριά σκιά που απλώνει ο πόλεμος πάνω από τις λογοτεχνικές σελίδες. Αντίθετα μια έντονη τρυφερότητα αποπνέει κάθε βιβλίο του Γκρόσμαν, ακόμα και το επικό "Στο τέλος της γης" (Καστανιώτης, 2011) αυτό το αριστούργημα που ξεκινάει από τον πόλεμο των έξι ημερών και φτάνει ως τις μέρες μας, όπου στο προσκήνιο βρίσκονται και πάλι οι ανθρώπινες σχέσεις. Κάθε φορά άλλωστε που ρωτάνε τον Γκρόσμαν γιατί δεν καταπιάνεται με τον πόλεμο ο ίδιος επιμένει: «θυμηθείτε ότι προπάντων είμαι συγγραφέας και αυτό που με ενδιαφέρει είναι αυτό που συμβαίνει ανάμεσα σε δυο ανθρώπους» επιμένοντας εμμονικά ότι η ανθρώπινη διάσταση έφερε τους αγαπημένους του Γάλλους συγγραφείς-ο ίδιος δηλώνει λάτρης του Φλωμπέρ-στην κορυφή της λογοτεχνίας. Αστειευόμενος ο Γεχόζουα του έλεγε συνωμοτικά από την εποχή των φοιτητικών χρόνων να μην τον «αφήσει μόνο στη μάχη με τον λυρισμό και τη λογοτεχνικότητα» επιβεβαιώνοντας την αφοσίωση του φίλου του στις αρχές της λογοτεχνίας παρά της ιστορικής διάρκειας. Απόδειξη το τελευταίο του αριστουργηματικό καθώς λένε "A horse Walks into a Bar" (Το άλογο στο Μπαρ) που κέρδισε το ανανεωμένο βραβείο Μπούκερ. Ως γνωστόν εδω και δυο χρόνια το Μπούκερ δεν δίνεται για το συνολικότερο έργο κάθε συγγραφέα, όπως συνέβαινε παλιότερα, αλλά για ένα συγκεκριμένο βιβλίο και έργο. Τραγική ειρωνεία που αντίπαλος του Γκρόσμαν ήταν ο στενός του φίλος επίσης Ισραηλινός Άμος Όζ - μαζί με τρεις Ευρωπαίους: τον Mathias Énard της Γαλλίας, τον Νορβηγό Roy Jacobsen και τον Δανό Dorthe Nors καθώς και έναν από τη Νότια Αμερική τη Αργεντινή, τη Samanta Schweblin.
Ποιος άλλος θα μπορούσε να αποτυπώσει τον τρόπο επιβολής του ίδιου του κράτους, αυτού που εκείνος έχει με τόσο πάθος προασπιστεί, θρηνώντας μάλιστα και προσωπική απώλεια του αγαπημένου του γιου.
Πρόκειται για έναν διπλό τρόπο προσέγγισης που είναι προφανής και στα βιβλία του: στην αρχή της καριέρας του-οπότε το ενδιαφέρον του για τη Σοά ήταν εύλογο να ήταν ιδιαίτερα έντονο και λόγω των πολωνικής καταγωγής προγόνων του- το δωμάτιο του, όπως έλεγε ο ίδιος σε συνεντεύξεις του «ήταν γεμάτο με βιβλία με σβάστιγκες στο εξώφυλλο»-λόγω και της πολυετούς έρευνας του πάνω στο Ολοκαύτωμα. Και αυτή ήταν μια δημοσιογραφική ανησυχία που δεν εγκατέλειψε ποτέ: αντίστοιχα για την έρευνα του για τις συνθήκες διαβίωσης των Παλαιστινίων της Δυτικής Όχθης και το βιβλίο του "Κίτρινος Άνεμος" που εκδόθηκε το 1988 χρειάστηκε να περάσει εννιά εβδομάδες παίρνοντας συνεντεύξεις από Παλαιστινίους. Κάτι που φαίνεται και από τα πεζά βιβλία του όπως το "Γράφοντας στο σκοτάδι" - που είχε εκδοθεί το 2011 από Scripta. Για άλλου είδους έρευνα είχε τολμήσει να φτάσει μέχρι τα χωριά της Γαλιλαίας να ζήσει με κατοίκους και να πιει ζεστά τσάγια κάτω από τους κέδρους ερχόμενος, για πρώτη φορά στη ζωή του, σε επαφή με τη φύση. Ήταν μια ιδανική, όπως έδειχνε περίοδος, όπου εξερευνούσε άγνωστα μέρη και συνομιλούσε επί ώρες στο τηλέφωνο με τον γιο του-και πιστό του αναγνώστη-Ούρι για το επόμενο βιβλίο του. Μέχρι που η ζωή του άλλαξε σε μαι βραδιά, λίγο προτού ολοκληρώσει τη συγγραφή, στρατιώτες της Χέτσμπολαχ απήγαγαν και σκότωσαν, στον αποκαλούμενο δεύτερο πόλεμο του Λιβάνου, τον Ούρι, κοντά στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου. Το παράξενο είναι ότι μόλις λίγες βδομάδες πριν παραχωρούσε συνέντευξη τύπου-μαζί με τους άλλους δυο διάσημους συγγραφείς του Ισραήλ και φίλους του, Οζ και Γεχόσουα, όπου ζητούσε την κατάπαυση του πυρός και από την κυβέρνηση του Ισραήλ να κάνει δεχτό το αίτημα των Ηνωμένων Εθνών και των Παλαιστινίων για ειρήνευση. Όπως ήταν φυσικό "Το τέλος της γης"που ήταν το βιβλίο που γραφόταν ακριβώς τότε είναι αφιερωμένο στη μνήμη του γιου και έχει τιμηθεί με πλήθος διεθνείς διακρίσεις και βιβλία. Παρά το τραγικό γεγονός, ο Γκρόσμαν παρέμεινε υποστηρικτής των ειρηνευτικών συνομιλιών και δεν σταμάτησε να στέλνει μηνύματα ειρήνης ακόμα και μέσα από τα ανθρωποκεντρικά βιβλία του. «Οι ορμόνες της ξαφνικής ενηλικίωσης που αναδείχτηκαν στο Ισραήλ ενίοτε συνοδεύονταν από ένα τοξικό τρόπο αντίληψης για το σε τι ακριβώς συνίσταται το κράτος που σχηματιζόταν τότε και αυτές είναι απολύτως εμφανείς στον τρόπο της κατάκτησης, στην τόσο αλαζονική διείσδυση στην εχθρική γη, στην απόλυτη κατάλυση του ταμπού των συνόρων, στην απαίτηση ολοκληρωτικής παράδοσης του άλλου και στην αυτοκρατορικού τύπου παρέλαση στα στενά σοκάκια των απαγορευμένων πόλεων». Ποιος άλλος θα μπορούσε να αποτυπώσει τον τρόπο επιβολής του ίδιου του κράτους, αυτού που εκείνος έχει με τόσο πάθος προασπιστεί, θρηνώντας μάλιστα και προσωπική απώλεια του αγαπημένου του γιου, με τόση οδυνηρή ενάργεια όπως ο βραβευμένος με Μπούκερ Γκρόσμαν;
