*The original version of the interview - in English- is here: >> Morrissey exclusive: "Most pop artists would sell their blood for a price."
Ένας μεγάλος Έλληνας ποιητής, ο Οδυσσέας Ελύτης, έχει γράψει: «Μια μέρα τη ζωή που ’χασα την ξαναβρήκα στα μάτια ενός νέου μοσχαριού που με κοίταζε μ’ αφοσίωση». Έχεις χάσει και βρει ποτέ τη δική σου ζωή; Και πότε έγινε αυτό; (Dear Quentin, DJ).
Φυσικά! Όταν βλέπεις ένα κοινό χιλιάδων ανθρώπων να πάλλεται μπροστά σου, αποζημιώνεσαι για εκείνο το αενάως απόν ειδύλλιο, που η ζωή απλώς δεν μπορεί να σου προσφέρει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Ο Paul Morley έχει γράψει για σένα: «Από πολλές απόψεις είναι ο πιο λογικός άνθρωπος στον πλανήτη, αλλά το κόστος της διατήρησης αυτής της λογικής ανέρχεται σε μια μορφή παραλογισμού». Ποιο είναι, λοιπόν, το πιο τρελό πράγμα που έχεις κάνει κατά τη διάρκεια της καριέρας σου, ώστε να διατηρήσεις τη λογική σου; (Θεοδόσης Μίχος, δημοσιογράφος).
Το πιο παράλογο πράγμα που κάνω είναι να μην επαναπαύομαι στα επιτεύγματά μου. Αυτό είναι λάθος, το ξέρω, επειδή, όταν τα καταφέρνεις, πρέπει να επιτρέπεις στον εαυτό σου να το απολαμβάνει. Εγώ, όμως, αντιμετωπίζω κάθε μέρα σαν να μην έχει γίνει τίποτα για καλό. Αυτό με κρατάει ισορροπημένο, αλλά είναι προφανέστατα παρανοϊκό. Πιστεύω ότι ούτε αυτή η απάντηση είναι απολύτως λογική. Σίγουρα δεν είναι.
Ο Morrissey του 2012 συναντά τον Morrissey, ας πούμε, του 1977. Τι θα λέγανε ο ένας στον άλλον; (Θεοδόσης Μίχος, δημοσιογράφος).
Ο Morrissey του 2012 θα υιοθετούσε τον Morrissey του 1977 και θα τον κλείδωνε σ’ ένα κελάρι. Υποθέτω ότι μετά θα λάμβανα ένα παγκόσμιο βραβείο ειρήνης για τις υπηρεσίες μου στην ανθρωπότητα.
Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, τι σε κάνει να σηκώνεσαι απ’ το κρεβάτι το πρωί; Ένα ζεστό χαμόγελο; Η καθημερινή σου ρουτίνα; Τι μετράει περισσότερο για σένα: η αγάπη και η ευδαιμονία ή η καριέρα και η διατήρηση του ονόματός σου; Η επιτυχία ή η ευτυχία; (Μάρκος Φράγκος, δημοσιογράφος).
Δυσκολεύομαι να σηκωθώ απ’ το κρεβάτι ή να βρω τον λόγο για να το κάνω. Χρειάζομαι έναν γερανό για να με σηκώσει. Ευτυχώς, συνήθως έχω πάντα έναν δίπλα μου, πρόχειρο. Δεν είναι τεμπελιά, αλλά μελαγχολία. Μου λείπει το 1752.
Ο Steven Wells έγραψε ότι «ο Morrissey είναι ο άνθρωπος που λίγο ή πολύ εφηύρε το indie». Τι λες γι’ αυτό; (Φώτης Βαλλάτος, δημοσιογράφος).
Α, δηλαδή είπε κάποτε και κάτι καλό. Ήταν μια κρίσιμη περίοδος. Οι R.E.M. κάλπαζαν πίσω από τους Smiths και μας μιμούνταν αρκετά καλά και o πρόεδρος της Warner στις ΗΠΑ μου είπε: «Είναι απλώς θέμα χρόνου μέχρι ένας από εσάς να κάνει τη μεγάλη επιτυχία». Το επόμενο άλμπουμ των R.E.M. έκανε πάταγο και οι Smiths διαλύθηκαν με πάταγο. Έχω ανεξάρτητο (indiependent) πνεύμα, πάντα είχα. Οι περισσότεροι ποπ καλλιτέχνες θα πουλάγανε το ίδιο τους το αίμα στην κατάλληλη τιμή.
Έχεις ένα κομμάτι που λέγεται «Sorry, doesn’t help». Αν το «συγγνώμη δεν βοηθά», τότε τι βοηθά; Υπάρχει κάποια λύση για το πρόβλημα της συνύπαρξης; (Μάρκος Φράγκος, δημοσιογράφος).
Όχι, δεν υπάρχει. Οι άνθρωποι δεν γουστάρουν ο ένας τον άλλον, δεν θέλουν να βοηθούν ο ένας τον άλλον, μάλιστα σκοτώνουν ο ένας τον άλλον. Δεν το έχετε παρατηρήσει; Ακόμα και οι καλόγεροι μαλώνουν και ο κανιβαλισμός είναι ακόμα πολύ δημοφιλής. Και δικαίως.
Το πέρασμα του χρόνου πώς έχει επηρεάσει εσένα και τους στίχους σου; (Γιώργος Κοκονίδης, μπλόγκερ στο "ΠΟΠ!" του LIFO.gr).
Δεν με έχει ακουμπήσει. Νιώθω ακόμα την ανάγκη να γράφω για οτιδήποτε μου συμβαίνει. Είμαι ο καλύτερός μου φίλος. Στον έναν δεύτερος δεν χωρεί. Όποτε ακούω για κάποιον που παντρεύεται, μου έρχεται να στείλω επικήδειο στεφάνι.
Τι είναι αυτό (μουσική, βιβλίο, ταινία) στο οποίο επιστρέφεις όταν θέλεις να νιώσεις δυνατός; (Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Όλα τρέχουν με την ίδια ταχύτητα. Αγοράζω εκατοντάδες ταινίες σε DVD κάθε χρόνο και προσπαθώ να βλέπω όσα περισσότερα μπορώ. Τα βιβλία είναι πολύ πιο «εύθραυστα» για να τα αγοράζει κανείς τυχαία. Η μουσική είναι δύσκολη γιατί, όπως έχω πει επανειλημμένως από το 1992, έχουμε φτάσει σ’ ένα σημείο που υπερβολικά πολλοί άνθρωποι φτιάχνουν μουσική - και πολύ εύκολα. Επομένως, η μουσική έχει ζημιωθεί αρκετά κι έχει απολέσει τη γοητεία της. Αλλά η μουσική είναι αυτή που με έφτιαξε και με έσωσε και η παραίτηση από τη μουσική ισούται με θάνατο.
Έχεις σκεφτεί ποτέ να εγκαταλείψεις τη μουσική βιομηχανία εξαιτίας της αρνητικής αντιμετώπισης ενός δίσκου σου από θαυμαστές και κριτικούς; Τι σε βοήθησε να συνεχίσεις; (Θοδωρής Σουρβίνος, μουσικός, Wise Lines).
Νομίζω ότι οι καλές κριτικές σταμάτησαν περίπου δέκα χρόνια πριν. Πλέον δεν τις κοιτάζω καν. Ποιος ο λόγος; Λίγες μέρες νωρίτερα τα εισιτήρια για τη συναυλία μου στο Radio City Music Hall στη Νέα Υόρκη εξαντλήθηκαν μέσα σε μια ώρα. Οπότε αυτή είναι η απάντησή μου. Μια κριτική είναι απλώς μια άποψη.
Στις μέρες της πολιτικής, οικονομικής και -κυρίως- της πνευματικής κατάπτωσης, ποιο είναι το μήνυμα που ο Morrissey στέλνει στον κόσμο; (Γιάννης Παπαϊωάννου / ΙΟΝ, μουσικός, δημοσιογράφος).
Θα ήθελα ο κόσμος να θυμάται ότι έχει πολύ μεγάλη δύναμη ώστε να μπορεί ν’ αλλάξει τις πολιτικές που δεν του αρέσουν. Η Μέση Ανατολή πέρσι υπήρξε ένα εξαίσιο παράδειγμα για όλους μας. Αν δεν σας αρέσει η κυβέρνησή σας, ξεφορτωθείτε τη! Αν δεν σας αρέσει η βασιλεία, διώξτε τη! Δεν είμαι αναρχικός, αλλά ο μόνος εξτρεμισμός που βλέπω να υπάρχει προέρχεται αποκλειστικά από πολιτικούς και βασιλόφρονες. Οι άνθρωποι πρέπει να θυμούνται ότι συνασπιζόμενοι είναι ισχυρότεροι από οποιονδήποτε στρατό. Η ιδέα των πριγκίπων και των βασιλιάδων ανήκει στην παλαιολιθική εποχή. Ο κόσμος ανήκει στον λαό πια. Δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν Πρόεδρο που να μην έχει αποδειχτεί διεφθαρμένος ή δολοφόνος. Η πολιτική πρέπει να αλλάξει. Δεν επιτρέπουν, δυστυχώς, στις ειρηνικές διαδηλώσεις να επιτύχουν.
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να εξαλείψεις κάτι από τον πλανήτη, τι ή ποιός θα ήταν αυτός και γιατί; (Γιάννης Παπαϊωάννου / ΙΟΝ, μουσικός, δημοσιογράφος).
Θα εξαφάνιζα τα σφαγεία, τα οποία θεωρώ ότι είναι ένα μνημείο απάνθρωπης συμπεριφοράς. Δεν διαφέρουν καθόλου από τους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς. Απορώ γιατί τα ανέχονται.
Τι νοσταλγείς ;(Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Είναι μια συγκεκριμένη «χλοώδης» μυρωδιά στις ζεστές μέρες που με πιάνει εξαπίνης. Με κάνει να θυμηθώ κάτι από πολύ παλιά, μια κάποια ανευθυνότητα... Μέρες με φίλους, χωρίς εχθρούς.
Δήλωσες πρόσφατα ότι σκοπεύεις να αποσυρθείς από τη μουσική το 2014; Ποια είναι τα σχέδιά σου για την υπόλοιπη ζωή σου; Σκοπεύεις να περάσεις κάποιο χρονικό διάστημα κάπου αλλού; (Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Μου αρέσει η λίμνη της Γενεύης. Υπάρχει διαρκώς ένας απομακρυσμένος ήχος από μια καμπάνα που χτυπά κάπου, μια αγνότητα και μια σοφία στο τοπίο. Δεν θέλω να υπερ-πληροφορούμαι. Δεν θέλω εικοσιτετράωρα κανάλια ειδήσεων και θόρυβο απ’ όλο και πιο καινούργια γκάτζετ. Δεν είχα ποτέ στην κατοχή μου κινητό τηλέφωνο, ούτε και θ’ αποκτήσω. Δεν θέλω να βλέπω McDonald’s και δεν θέλω ν’ ακούω για σελέμπριτις ή τη βρετανική -επονομαζόμενη- βασιλική οικογένεια. Ακόμα και η πρώτη σελίδα του AOL News είναι βασανιστήριο για μένα. «Η Γκουίνεθ Πάλτροου με σιθρού φόρεμα! Η Κέιτ Μίντλετον φορά περίεργο καπέλο! Ο πρίγκιπας Χάρι κάνει αστεία γκριμάτσα!». Χριστέ μου... Είναι βλακώδες. The revenge of the puppets. Ευχαριστώ δεν θα πάρω.
Όταν τραγουδάς τα παλιά σου τραγούδια, αισθάνεσαι τους στίχους να έχουν μεταμορφωθεί σε κάτι διαφορετικό ή σε ταξιδεύουν πίσω σ’ εκείνες τις μέρες; (Κτίρια τη Νύχτα, μουσικός).
Είναι μερικά που δεν μπορώ πια να τραγουδήσω γιατί είμαι πια 53 χρόνων και όταν είχαν γραφτεί εμπεριείχαν μεγάλη δόση νεανικής ανησυχίας. Στα περισσότερα, πάντως, το μήνυμα παραμένει αναλλοίωτο κι έχουν ακόμη συνάφεια με την εποχή, επειδή ο κόσμος υποφέρει περισσότερο από ποτέ, αλλά δεν υπάρχουν κοινωνικά ευαισθητοποιημένα τραγούδια. Η ηλιθιότητα εκτιμάται πάντα περισσότερο στην ποπ αγορά και ο οποιοσδήποτε -όπως εγώ, π.χ.- που επιχειρεί να πει κάτι έξυπνο δεν περνάει και πολύ καλά. Τα ΜΜΕ γίνονται παράλογα εχθρικά με οποιονδήποτε τολμά.
Υπάρχουν κάποιες διασκευές τραγουδιών σου που εκτιμάς; (Κτίρια τη Νύχτα, μουσικός).
Αγαπώ τόσες πολλές! Τo «Let me kiss you» από τη Nancy Sinatra, το «Everyday is like Sunday» από τους Pretenders, το «How soon is now» από τις t.A.T.u, το «Dear God, please help me» από τη Marianne Faithful, το «I know it’s gonna happen someday» από τον David Bowie, το «I know it’s over» από τον Jeff Buckley, το «Last night I dreamt that somebody loved me» από τους Eurythmics. Τόσες σπουδαίες συγκινήσεις για μένα...
Γιατί αντιπαθείς τόσο το morrissey-solo.com; (Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Δεν μου αρέσει το γεγονός ότι το όνομά μου χρησιμοποιείται σ’ ένα site που προφανέστατα είναι για τους Smiths και όχι για τον Morrissey. Επίσης, αναδεικνύει τον αρνητισμό και, ακόμη περισσότερο, τον αναζητά, πράγμα που εκνευρίζει τους περισσότερους ανθρώπους που ξέρω. Συνεπώς, έχει γίνει όχημα για τους Morrissey haters και κανένας που ξέρω δεν μπαίνει πια. Ο ιδιοκτήτης λέει ότι είναι ένα ανοιχτό φόρουμ, αλλά από τη στιγμή που όλοι ποστάρουν κάτω από το όνομα «Ανώνυμος», τότε πώς αυτό θεωρείται ανοιχτό; Ο ιδιοκτήτης του site προσέγγισε, μάλιστα, τον πρώην μάνατζέρ μου πέρσι, λέγοντας ότι θα σταματούσαν όλες οι αρνητικές ιστορίες, αν τον πλήρωνα 3.000 δολάρια τον μήνα. Αυτό νομίζω τα λέει όλα.
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να έσβηνες κάποια τραγούδια από τη δισκογραφία σου, ποια θα διάλεγες και γιατί; (Θοδωρής Σουρβίνος, μουσικός, Wise Lines).
Παλεύω ακόμα με την περίοδο του «Kill Uncle» γιατί τα τραγούδια τα είχα γράψει πάνω σε μουσική του Mark Nevin, τον οποίο γνώριζα ελάχιστα. Και φαίνεται!
Πότε εκδίδεται η αυτοβιογραφία σου; (Laternative, ραδιοφωνικοί παραγωγοί, επιμελητές μουσικών βιβλίων).
Θα εκδοθεί το 2013 σε 19 διαφορετικές γλώσσες, εκτός της Αγγλικής.
Έχεις ζήσει στη Ρώμη και στο Λος Άντζελες. Είναι καλύτερα μέρη για να ζει κανείς από την Αγγλία; (Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Ναι, είναι καλύτερα, επειδή η βρετανική βασιλική οικογένεια δεν είναι εκεί.
Πότε ήταν η πρώτη φορά που αποφάσισες ότι οι στίχοι και η ερμηνεία τραγουδιών θα είναι η κύρια μορφή έκφρασής σου; (Sillyboy, μουσικός).
Όταν ήμουν έξι ετών. Δεν ήθελα ποτέ να γίνω μουσικός. Τραγουδούσα τόσο δυνατά ως παιδί, που οι γείτονες παραπονιόντουσαν. Και τους καταλαβαίνω απόλυτα.
Έχεις τα ίδια συναισθήματα όταν είσαι στη σκηνή τώρα μ’ εκείνα που είχες στις πρώτες εμφανίσεις σου;(Sillyboy, μουσικός).
Όχι. Η αίσθηση είναι τελείως διαφορετική. Μάλιστα, δεν έχει καμία σχέση.
Η μουσική βιομηχανία είναι όπως οι άλλες δουλειές; (My Wet Calvin, συγκρότημα).
Είναι πολύ χειρότερα. Δεν γίνεται, βέβαια, να παραπονιέμαι γι’ αυτή, επειδή η μουσική βιομηχανία είναι στον πυρήνα όσων με έσωσαν - πρέπει ν’ αποδέχεσαι τη διαδικασία και να συνεχίζεις. Καταλαβαίνω όμως γιατί τόσες μπάντες διαλύονται και γιατί τόσοι μουσικοί πέφτουν στην ηρωίνη ή αυτοκτονούν. Είναι μια δύσκολη δοκιμασία. Αν, μάλιστα, καταφέρεις να κρατήσεις τα χρήματα που βγάζεις, τότε πρόκειται για ένα θαύμα.
Αν μπορούσες να γυρίσεις πίσω τον χρόνο; (My Wet Calvin, συγκρότημα).
Δεν θα το έκανα.
Την προτελευταία φορά που ήρθες στην Αθήνα γυρνούσες στο κέντρο της πόλης πάνω σε μια βέσπα, όπως είδαμε και στο ντοκιμαντέρ The importance of being Morrissey. Τώρα πού θα σε πετύχουμε; (Φώτης Βαλλάτος, LifO).
Θα με δείτε στα πιο απρόσμενα μέρη, να κάνω τα πιο χαζά πράγματα. Επίσης, όπου υπάρχουν αδέσποτες γάτες, για να τις ταΐσω.
*Διαβάστε επίσης πώς υποδέχτηκαν οι ξένοι φανς του Morrissey τη συνέντευξή του στη LIFO: Ο απρόβλεπτος, διεθνής αντίκτυπος της συνέντευξης στον υπέροχο μικρόκοσμο του Moz.
σχόλια