For staying is nowhere
Καλλιτέχνες: Νάνος Βαλαωρίτης και Marie Wilson (επιμέλεια μέρους του κοινού τους αρχείου από τη Νάντια Αργυροπούλου), Ναταλί Γιαξή, Hannah Dawn Henderson, Sky Hopinka, Sebastian Lloyd Rees, Κοσμάς Νικολάου, Μυρτώ Ξανθοπούλου, Laurentiu Sarjan, Σπύρος Στάβερης, Γιάννα Χαραχλιάνη
Γκαλερί Haus N
Καΐρη 6, Αθήνα - Μοναστηράκι
Διάρκεια: 08/10/2020 - 19/11/2020
Ώρες: 16:00 - 21:00
Επιμέλεια: Ιωάννα Γερακίδη
Έχοντας ως σημείο εκκίνησης ένα στίχο της Πρώτης Ελεγείας του Ντουίνο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, η ομαδική έκθεση 'For staying is nowhere' εξερευνά τις πολλαπλές αναγνώσεις του μυστικισμού με σκοπό να νομιμοποιήσει ποιότητες του αόρατου, του άφατου, του άχρονου. Η μυστικιστική πράξη, τόσο ως διαδικασία απόκρυψης όσο και μύησης στο άγνωστο, αποτελεί τον βασικό άξονα γύρω από τον οποίο συνδιαλέγονται τα έργα της έκθεσης.
Η σύλληψη των Ελεγειών από το Ρίλκε, γίνεται τη στιγμή που βιώνει μια μυστικιστική εμπειρία, ενώ η συγγραφή τους αποτελεί μια προσπάθεια να επικυρώσει λεκτικά την παράλογη φύση αυτής της αποκάλυψης. Στα πλαίσια της ποιητικής αυτής καταγραφής, ο Ρίλκε κατορθώνει να αποδαιμονοποιήσει τις αμφισημίες της ύπαρξης, να διαβάζει την υπερβατικότητα ως μια εναλλακτική κανονικότητα. Το πένθος μετατρέπεται σε συνειδητή μεθοδολογία ανάλυσης αυτού που ξεφεύγει του ορθολογικού νοήματος, ο ύμνος και ο θρήνος ταυτοποιούνται σε μια προσπάθεια αποδέσμευσης της απόρριψης, της αποτυχίας και της απώλειας από το σημειολογικό τους βάρος, ο έρωτας μεταμορφώνεται σε μέσο μύησης σε κάθε είδους αλλότητα.
Τα έργα της έκθεσης εξερευνούν ακριβώς αυτές τις συνθήκες, δημιουργώντας συνδέσεις τόσο με ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά δεδομένα της εκάστοτε εποχής δημιουργίας τους όσο και μέσω της αχρονικότητάς τους. Οι αντηχήσεις μιας τελετουργικής συντροφικότητας, και η σχέση τους με την προσωπική και συλλογική ταυτότητα βρίσκονται στο επίκεντρο της φωτογραφικής πρακτικής του Σπύρου Στάβερη και μιας επιλογής απτών και άυλων αρχείων του Νάνου Βαλαωρίτη και της Marie Wilson, σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου. Αναγνωρίζοντας ότι η ακριβής αναδημιουργία της μυστικιστικής εμπειρίας είναι αδύνατη, τα έργα των παραπάνω καλλιτεχνών αποπειρώνται την σχηματική καταγραφή αυτού που δε μπορεί να συστηματοποιηθεί. Αντίστοιχα, τα έργα της Ναταλί Γιαξή, της Μυρτώς Ξανθοπούλου και της Γιάννας Χαραχλιάνη, χρησιμοποιώντας μια πλαστική ή ζωγραφική ιδιόλεκτο ως μεθοδολογία μύησης στο αμέτρητο, λειτουργούν ως σύγχρονα ξόρκια, ως διαλογιστικοί ψαλμοί. Η ιεροτελεστική αξία της επανάληψης και μεταβλητότητας του ίδιου μοτίβου ή η χαρτογράφηση εναλλακτικών γυναικείων αρχέτυπων λειτουργούν στα έργα τους τόσο ως μια εναλλακτική ανάγνωση του χωροχρόνου, όσο και ως μια χειραφετημένη ερμηνεία της θηλυκότητας.
Τη σχέση της μυστικιστικής πράξης με τις θεματικές της διασποράς, της ιθαγένειας και της αποικιοκρατούμενης γης εξερευνούν τα έργα των Sky Hopinka και της Hannah Dawn Henderson, σε μια προσπάθεια επαναδιαπραγμάτευσης της κυρίαρχης αφήγησης της ιστορίας. Τα παραπάνω έργα, αναζητούν 'τρόπους να φέρουν στην επιφάνεια αποσιωπημένα αρχεία, αποτελούν μια πρακτική ελευθερίας', παραφράζοντας τα λόγια της Saidiya Hartman. Τόσο η μυθοποιητική λειτουργία του έργου του Sky Hopinka, όσο και η προσέγγιση του 'διασπορικού σώματος ως έδαφος που φέρει την ανάμνηση της επιβολής της αποικιοκρατικής δύναμης' στο φιλμ της Hannah Dawn Henderson και παραφράζοντας τα λόγια της ίδιας, διερευνούν τη σχέση μεταξύ ταυτότητας, γλώσσας και της χαραγμένης γνώσης του βιώματος. Τέλος, η αναπαραγωγή τελετουργικών στοιχείων, η παρέμβαση σε ήδη υπάρχοντα, ημερολογιακά αρχεία και η προσπάθεια καταγραφής σχεδόν απόκοσμων φαινομένων στα έργα του Κοσμά Νικολάου, του Sebastian Lloyd Rees και του Laurentiu Sharjan αντίστοιχα, λειτουργούν ως παράλληλες αναγνώσεις της πραγματικότητας, ως ατίθασες προσεγγίσεις του κυκλικού, ιστορικού χρόνου.
Χρησιμοποιώντας το μυστικισμό ως παραβολή για να νομιμοποιήσει την υπάρξη παράλληλων παροντικών και μελλοντικών δομών ή παράλογων ημερολογιακών εμπειριών ως δυνητικές κοινωνικοπολιτικές πραγματικότητες, η έκθεση For staying is nowhere, αποτελεί μια προσπάθεια προσέγγισης της κακοφωνίας, της απουσίας γραμμικότητας, της παράκαμψης του μέτρου ως απενοχοποιημένες θέσεις διαπραγμάτευσης της ιστορίας.
"Ο Απών κινείται στο χώρο. Πουθενά δεν διαγράφεται. Εν τούτοις υπάρχει κάπου πλησίον. Απ' το όνειρο εξέλιπε η αμφιβολία. Αναζητώ τον Απόντα. Απαιτώ την εύρεσή του."
Μαντώ Αραβαντινού, Γραφή Α
Αθήνα 1962
Ιωάννα Γερακίδη
sea stars or untamed love
a whale sang a sacred song to me; she told me I won't be afraid for much longer
I said I'd quit words myriad times,
yet it's only through them I cry purple tears, piercing lights and stubborn marbles,
eternal adaptations, requests for attention,
sea stars or untamed love,
for a composition of letters, paltry materials, awkward gestures,
an effort to bring desire back to life,
to sleep with fervent losses,
to wake up delirious,
in my dream they warned me,
they said swallowing history can be fatal,
cartographies of the vulgar and the noble,
vernacular or transcendental,
lived or imagined,
until the internet suggested exotic as a synonym for the unknown,
swallowing history can be fatal.
Rilke writes:
For beauty is nothing but the beginning of terror which we are barely able to endure,
I came up with the tagline: for every zero, an infinity,
and we are awed because it serenely disdains to annihilate us.
there are curses I remember and some I choose to forget,
Each angel is terrifying.
and there are titles that scare me,
like missing you too.
I turn the lights off,
to make sure that my fingers can still type the inbetweens,
I don't know what's the current I am inducted to,
and I don't know who forced this induction without asking my permission,
over the summer I used the word betrayal for the first time,
what I hated the most was surviving it.
a whale sang a sacred song to me,
she told me that I won't be afraid for much longer,
if poems are fictions,
I was blinded for a while,
distracted by the possibility of erotics or death,
my faith to vision has recovered,
thank god, my psalms were silent.
there's a new body on me,
I'm trying to preserve it or destroy it,
and the notion of time, emblematic,
repetitive,
it's all been shrunk,
a method to keep myself sane enough,
thought of intoxication,
googled infection instead,
I wanted to verify the etched existence of stains on our bodies,
my therapist told me:
we are all perishable.
there is a woman I've never met,
she lived life fast he said,
as if she knew,I got in a taxi and I started recording my words on diseased organs,
and I felt free,
my left palm is numb and sweaty,
and there's a lover I love,
he wakes up full of feelings,
he smokes with me in a non-reality,
texts me about high altitudes and sober sexes,
and a poem I like goes:
I have spoken of insults
hands on the table
exit adolescence
belly of honey
it stands right next to the words litany and little virtues,
I read it in 'Grenade in Mouth',
a collection of Miyó Vestrini's poems,
I hang up the phone,
to think about skies and other complexes,
the sacrifices mothers make,
the notes of the money he'd spent,
or it's all burned,
horses and love are the only survival species,
the spirit of a sunflower saved them.
Wikipedia told me:
The term relief comes from Latin verb relevo,
to raise.
To create a sculpture in relief is
to give the impression that the sculpted
material has been raised
above
the background plane.
there was a time when I knew it was all over,
but I'm getting older,
and bright suns feel like strangers, archetypes, motionless.
in dialogue with the works exhibited in the group show "For staying is nowhere"
Ioanna Gerakidi
