ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ καλοκαίρι είπε το «Πάμε Νότια» ο Γιώργος. Ψιθυριστά σχεδόν, μαλακά, τρυφερή φωνή σαν να προσεύχεται. Χωρίς μικρόφωνο, χωρίς προσπάθεια προβολής για να το ακούσουνε τρίτοι. Μόνο για τη Σοφία και δυο φίλους που ήμασταν εκεί. Μέσα στην μικρή κάμαρα στην Πάρο, που έχτισε με τα χέρια του πριν από 35 χρόνια. Σαν προσευχή, σαν καντηλάκι που τρεμόσβηνε.
Σήμερα συμπληρώνεται ένας χρόνος χωρίς τον Γιώργο μας. Περπατούσε μόνος στο πεζοδρόμιο με βήμα σταθερό και σίγουρο καθ' οδόν προς τον ραδιοφωνικό σταθμό, στη Θεσσαλονίκη, στον γνώριμο δρόμο. Εκεί, καθώς περπάταγε, διάλεξε να σταματήσει η μεγάλη του καρδιά. Ο Γιώργος έτρεχε προς άλλη κατεύθυνση, την κατεύθυνση της Ζωής εκείνη την ώρα.
Έτσι στις 20 του Δεκέμβρη, πριν από έναν χρόνο, ο Τσιτσάνης και ο Μάρκος απέκτησαν αντάξια παρέα. Ναι, ήρθε κοντά τους ο Γιώργος ο Ζήκας, σαν σήμερα, προτού να έρθει ο κορωνοϊός. «Σήμερα έρχεται, που τρέχει για τη Ζωή! Σήμερα τον θέλουμε στου παραδείσου τα μπουζούκια να παίξει και μαζί μας. Αυτός προσεύχεται όταν τραγουδάει!».
Ο Γιώργος ζει μέσα στα τραγούδια του. Μέσα στους τρεις γιους του, που μας έφτιαξε με την Σοφία. Άμα τον έβλεπες. Ο Γιώργος μας ήταν σαν Ισπανός ευγενής από πίνακα του Γκρέκο. Ευγενική φυσιογνωμία, με όλη την αρχοντιά μιας γενναίας ψυχής.
Πόσο θα είχε λατρέψει ο Θεοτοκόπουλος να τον ζωγραφίσει τον Γιώργο. Φυσιογνωμία γλυκιά, προσωπικότητα ικανή για τις πιο ευαίσθητες διακυμάνσεις συναισθήματος και αγάπης. Μεγάλος καλλιτέχνης στη μουσική του, στα λόγια του και στα συναισθήματα που εξέφραζε. Ποτέ παραφωνία, πάντα εναρμονισμένος με τη φύση με το αεράκι της Πάρου και με τον ρυθμό των συναισθημάτων της συντροφιάς. Καμία παραφωνία. Ποτέ.
Αδελφομένα το μυαλό και το πνεύμα, στα χέρια του Γιώργου που ήξεραν να λυγίζουνε μέταλλα και να τα πλέκουνε κοτσίδες από τις μέρες που έφτιαχνε κοσμήματα να στολίσουνε τα χέρια μας.
Τα τραγούδια του
Λαχταρώ να φύγω από τη μονοτονία της καθημερινότητας, την πλήξη της ρουτίνας, να φύγω, βρε αδερφέ, από τη βαριά μου πραγματικότητα.
Ο Γιώργος έδωσε τη λύση, την πρόσκληση να πάμε νότια, στη Μύκονο, στη Νιο, στη Σαντορίνη. Αυτό το τραγούδι του Γιώργου, του καρντάση μας, είναι η τέλεια πρόσκληση φυγής από τα βαρετά και τα τρωτά. Και τραγουδώντας το ο ίδιος, σαν τρυφερή προτροπή για μια φυγή, να δραπετεύσουμε λίγο μάγκικα, ακραία: «κι αν το θελήσει ο καιρός, πάμε Ινδία».
Και γιατί όχι, έλεγες μέσα σου. Τόσο cool φευγιό, όλοι μαζί τραγουδάμε, όλοι μαζί φεύγουμε. Ναι, θα έρθουμε μαζί. Η προτροπή σαν βάλσαμο στις σκονισμένες από τη ρουτίνα ζωές μας. Είσαι το αεράκι το γλυκό που θέλουμε. Το δροσερό νεράκι, αυτό κάνουνε τα τραγούδια του, όπως αυτά που προτρέπει ο Πάουντ να κάνουνε τα τραγούδια τα δικά του: «Πάτε τραγούδια μου σαν ένα κύμα από δροσερό νερό».
Μιλώντας για τα τραγούδια του η Σοφία μου είπε: «Δεν τα έψαχνε ο Γιώργος τα λόγια, τα είχε».
Κύμα το κύμα (1991 Ελευθερία Αρβανιτάκη), Αποκλεισμένος στη Σαλονίκη (Ζερβουδάκης), Δραπέτες (1991 με τον Παπάζογλου), Είτε έχεις είτε δεν έχεις (2005), Μεγάλος είσαι κόσμε (1996 με τον Ζερβουδάκη), Όλα έχουν γίνει (1996), Σώπα κι άκουσε (1987 Ελένη Τσαλιγοπούλου), Στις άκρες απ' τα μάτια σου (1985 Ελευθερία Αρβανιτάκη), Πάρε με (1994 Μακεδόνας), Θεωρία και Πράξη (Ζερβουδάκης), Πάμε Νότια (1998), Μια ζωή στην ίδια τάξη (1996 Ζερβουδάκης), Άνθρωπος στη θάλασσα (1998 Παπάζογλου), Το μαγαζάκι (1994).
Όπως έλεγε και ο ίδιος: «το τραγούδι ήτανε στην ουσία ένας διάλογος με τον εαυτό μου».
Τα βιβλία του
Ο πατέρας του Γιώργου, ο Αδάμ Ζήκας, είχε ένα μεγάλο τετράδιο με σκληρό εξώφυλλο που απέξω έλεγε «Παροιμίαι». Το έχει σήμερα ο εγγονός του, ο Θανάσης, που είναι κι αυτός μουσικός (τώρα μαζί με την Εύη Σειτανίδου λέγονται Kadinelia).
Ψες είδα στο όνειρό μου- Kadinelia
Όταν ήταν μικρός ο Γιώργος, ο πατέρας του τού έλεγε τις παροιμίες το βράδυ και το παιδί τις καθαρόγραφε. Έλεγε ο Γιώργος ότι ο κατάλογος αυτός τον έκανε να σκεφτεί με αυτόν τον τρόπο και τον Ιούλιο του 2008 άρχισε να γράφει δικές του «παροιμίες» σε κουτιά τσιγάρων, πάνω σε ευτελή χαρτάκια, πάνω σε λογαριασμούς, όταν του ερχόταν μία φράση στο μυαλό. Η Σοφία μάζευε από τα σκουπίδια τα χαρτάκια, τα σταχυολογούσε και τα φύλαγε σαν πολύτιμο θησαυρό.
Έτσι σιγά σιγά μαζεύτηκε το υλικό για το βιβλίο ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ: Αυθόρμητα – Αυθαίρετα – Αυτονόητα (Ιδιόχειρον 2019). Τα «ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ» περιέχουν δικά του ρητά, του Γιώργου, που πολλές φορές έμπαιναν και στα τραγούδια του. Ένα αγαπημένο του ήταν το εξής, που μου είχε γράψει στο δικό μου αντίτυπο του βιβλίου του, σαν να μιλάει:
Άλλη δουλειά κάνει η καρδιά
και άλλη κάνει η τσέπη.
Το ένα αγάπη σου ζητά
Το άλλο υπηρέτη.
Το 1999 εκδόθηκε από τον Εξάντα το βιβλίο του Αποκλεισμένος στη Σαλονίκη. Μία ραδιοαφήγηση απ' τον σταθμό 958 στη Θεσσαλονίκη όπου μιλούσε για τη ζωή του. Τα λόγια των τραγουδιών του δημοσίευσε ο Νάκας: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΗΚΑΣ: 12 τραγούδια πιάνο, αρμόνιο, κιθάρα. Ένα ακόμα, αδημοσίευτο μυθιστόρημά του είναι οι Αναρχάγγελοι (2010-2012).
Αδελφωμένα το μυαλό και το πνεύμα, στα χέρια του Γιώργου, που ήξεραν να λυγίζουνε μέταλλα και να τα πλέκουνε κοτσίδες από τις μέρες που έφτιαχνε κοσμήματα να στολίσουνε τα χέρια μας.
Μεταλλικά σχοινιά που έφτιαχνε για τα μπράτσα καπετανέων, το χέρι τού αγαπημένου του φίλου, του Κώστα του Γουζέλη, που φόραγε το σιδερένιο βραχιόλι που του έφτιαξε ο Γιώργος σαν παράσημο.
Όπως λέει και ο ίδιος, ο Γιώργος ήταν σε επαφή με τα συναισθήματά του, με τον εσωτερικό του κόσμο. Ακούγοντας τα τραγούδια του ερχόμαστε σε επαφή και εμείς με τα δικά μας συναισθήματα και με τον δικό μας εσωτερικό κόσμο. Ο Γιώργος ζει και μας δίνει ακόμα μεγάλη χαρά.
Ευχαριστούμε τον καλό του φίλο, σκηνοθέτη και παραγωγό Γιάννη Τσιτσιμπίδα για το θαυμάσιο βίντεο που έφτιαξε το 2007, «Γιώργος Ζήκας, οι λέξεις κάνουν μελωδία»:
Tέχνες και Γράμματα στην Πάρο
σχόλια