OΠΟΙΟΣ ΑΓΑΠΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει ότι τα βιβλία αξίζει να έχουν μια δεύτερη και μια τρίτη ζωή, να διαβαστούν ξανά και ξανά και αυτό το πάρε-δώσε μπορεί να γίνει ανάμεσα σε φίλους ή μια παρέα. Ή σε μια πλατφόρμα όπως το metabook, φτιαγμένη από βιβλιόφιλους για βιβλιόφιλους, μέσα στην οποία μπορείς να πουλήσεις ή να αγοράσεις βιβλία, να ξεφορτωθείς αυτά που δεν θα ξαναδιαβάσεις και να προμηθευτείς κάποια καινούργια, γιατί η αλήθεια είναι ότι όλοι μας κάποια στιγμή θέλουμε να κάνουμε τη βιβλιοθήκη μας να «αναπνεύσει».
Η ιδέα αυτής της πλατφόρμας γεννήθηκε πριν από πέντε ακριβώς χρόνια από τη συνάντηση δυο προγραμματιστών, του Γιάννου Κατσιριντάκη και του Δημήτρη Σαββόπουλου, που ως φανατικοί των βιβλίων σκέφτηκαν έναν τρόπο που να είναι «φιλικός» στο πορτοφόλι, να φέρνει μπροστά μας, στον υπολογιστή μας, βιβλία που ίσως έχουν περάσει απαρατήρητα, αλλά και άλλα, εξαντλημένα, ή ακόμα και σπάνια.
Η ανάγνωση των βιβλίων δεν είναι για μας απλά ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Η γνώση και οι ιδέες που έχουμε πάρει από τα βιβλία έχουν παίξει σημαντικότατο ρόλο στις στρατηγικές αποφάσεις μας μέχρι τώρα.
Υπάρχει η ρομαντική πλευρά της πλατφόρμας, αλλά και άλλες πολύ πρακτικές. Τα βιβλία δεν σκονίζονται στις κούτες και παίρνουν ζωή σε άλλα χέρια, γλυτώνεις χρήματα που μπορείς να δώσεις και να αγοράσεις καινούργια βιβλία, μπορείς να βρεις βιβλία που έχεις ψάξει παντού χωρίς αποτέλεσμα, να ανανεώσεις την παιδική βιβλιοθήκη του παιδιού σου με έναν τρόπο πολύ οικονομικό, αλλά να βοηθήσεις και το περιβάλλον, παίρνοντας επιτέλους στα σοβαρά το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνουμε, αφού σήμερα σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία της Unesco από 123 χώρες, παράγονται περίπου 2,2 εκατομμύρια βιβλία ετησίως.
Οι #metabookers σήμερα είναι περισσότεροι από 66.000 βιβλιόφιλοι που αναζητούν εκατοντάδες φθηνά μεταχειρισμένα βιβλία, από λογοτεχνία και παραμύθια μέχρι σχολικά και βιβλία ιστορίας, και εμείς αναζητήσαμε και μιλήσαμε με τους ανθρώπους που ίδρυσαν το metabook για να βάλουν στον κόσμο των βιβλιόφιλων και των μεταχειρισμένων βιβλίων.
— Θα ήθελα να μου μιλήσετε για τη γνωριμία και την ιδέα σας.
Δημήτρης Σαββόπουλος: Η ιστορία του metabook ξεκινάει το 2017. Τότε έμενα στη Γερμανία με τη γυναίκα και το 2 χρονών παιδάκι μας και εργαζόμουν εξ αποστάσεως ως προγραμματιστής σε μία startup που έδρευε στο Σαν Φρανσίσκο της Αμερικής.
Παρόλο που ο μισθός και οι συνθήκες εργασίας ήταν εξαιρετικές, δημιουργήθηκε μέσα μου μια επιθυμία να εργαστώ σε κάτι που θα έδινε ένα βαθύτερο νόημα στη ζωή μου. Κάτι με το οποίο θα μπορούσα να αλλάξω τον κόσμο που θα μεγαλώσει το παιδί μου προς το καλύτερο. Έστω και λιγάκι.
Eπηρεασμένος από το βιβλίο «Zero Waste Home» της Bea Johnson, αποφάσισα πως ήθελα να συμμετάσχω ενεργά στη φιλοσοφία zero waste δημιουργώντας μια πλατφόρμα που θα μετέτρεπε τα βιβλία από προϊόντα μίας χρήσης σε πολύτιμα αγαθά που θα προσέφεραν την αξία τους πολλές φορές πριν «πεθάνουν».
Δεν έχασα χρόνο λοιπόν και τα βράδια στρωνόμουν στη δουλειά. Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη έκδοση της πλατφόρμας του metabook.
Μετά από λίγους μήνες, είχα πλέον παραιτηθεί από την εργασία μου για να ασχοληθώ εξ ολοκλήρου με το metabook. Επειδή οι απαιτήσεις μεγάλωναν, συνειδητοποίησα αυτό που είχα διαβάσει κάποτε: «Αν θες να πας γρήγορα, πήγαινε μόνος σου. Αν θες να πας μακριά, πήγαινε με παρέα». Χρειαζόμουν ένα συνέταιρο.
Τότε στάθηκα πολύ τυχερός γιατί ήδη γνώριζα τον Γιάννο μέσα από το Athens Laravel Meetup, μια ανοιχτή ομάδα προγραμματιστών με την οποία συναντιόμασταν για να μάθουμε όλοι μας από τις εμπειρίες των άλλων. Ο Γιάννος ήταν το ιδανικό άτομο για το πάντρεμα με το metabook, γιατί είχε πολύ μεγάλη εμπειρία ως προγραμματιστής αλλά και ως υπεύθυνος τμήματος πληροφορικής μεγάλων εταιρειών.
Έτσι, λοιπόν, δέχθηκε την πρότασή μου να συνεργαστούμε και από τότε το metabook δεν έχει σταματήσει να μεγαλώνει και να κάνει επιτυχίες.
— Είστε και οι δυο βιβλιόφιλοι; Ποια βιβλία σας αρέσουν;
Δ.Σ.: Η ανάγνωση των βιβλίων δεν είναι για μας απλά ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Η γνώση και οι ιδέες που έχουμε πάρει από τα βιβλία έχουν παίξει σημαντικότατο ρόλο στις στρατηγικές αποφάσεις μας μέχρι τώρα.
Όπως σας είπα πιο πριν, η έμπνευση του metabook προήλθε διαβάζοντας το βιβλίο «Zero Waste Home». Θα σας πω για άλλη μία εκπληκτική επιρροή που είχαν τα βιβλία για εμάς. Από τη στιγμή που γεννήθηκε η ιδέα του metabook και μέχρι να πάρω τη μεγάλη απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με αυτό, έζησα μια περίοδο σκέψεων και αμφιβολίας. Ως κάτοικος του εξωτερικού τότε, πολλές ερωτήσεις περνούσαν από το μυαλό μου.
Οι Έλληνες αναγνώστες θα πουλήσουν τα βιβλία που δεν χρειάζονται; Και αν ναι, τι χρειάζεται για να πάρουν μια τέτοια απόφαση; Το ελληνικό κοινό θα αγοράζει μεταχειρισμένα βιβλία; Οι ελληνικές ταχυδρομικές εταιρείες θα είναι αξιόπιστες; Αυτό είναι ένα εγχείρημα το οποίο θα γίνει βιώσιμο στην Ελλάδα;
Μάλιστα, δεν ήταν λίγες οι απόψεις γνωστών που έλαβα τότε, ότι το metabook είναι μια τρελή ιδέα που δεν πρόκειται να πετύχει.
Ευτυχώς, από το αδιέξοδο αυτό με έβγαλε η ανάγνωση βιβλίων. Για παράδειγμα, το «The $100 startup» του Chris Guillebeau μού έδειξε πώς μπορεί να ξεκινήσει κάποιος μια πετυχημένη επιχείρηση χωρίς κεφάλαιο ή επενδυτές. Το «Anything you want» του Derek Sivers ήταν ο καταλύτης που μου έδειξε πως αν προσπαθήσεις και συγκεντρωθείς στο να κάνεις τη ζωή των άλλων πιο εύκολη (δηλαδή να προσφέρεις αξία), τότε είναι βέβαιο ότι αυτό θα εκτιμηθεί.
Το αγαπημένο μου «Start with Why» του Simon Sinek μού έμαθε τον καλύτερο τρόπο να επικοινωνώ το metabook στους ανθρώπους γύρω μου: εξηγώντας πρώτα το «γιατί». Δεν είναι τυχαίο πως το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς όταν επισκέπτεται για πρώτη φορά την ιστοσελίδα μας είναι το όραμά μας με μεγάλα γράμματα. Μέχρι και σήμερα που κλείσαμε τα 5 χρόνια, προστρέχουμε στα βιβλία για να αναζητήσουμε λύσεις, να λάβουμε τις γνώσεις που χρειαζόμαστε για να γίνουμε ακόμα καλύτεροι. Φυσικά, στον ελεύθερό μας χρόνο, δεν θα χάσουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε ένα καλό αστυνομικό μυθιστόρημα.
— Τι περιμένατε όταν φτιάξατε την πλατφόρμα και πού έχετε φτάσει μέχρι σήμερα;
Γιάννος Κατσιριντάκης: Ο στόχος που ορίσαμε από την πρώτη στιγμή είναι και το όραμά μας: Τα βιβλία να διαβάζονται ξανά και ξανά. Πώς θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό πραγματικότητα; Κατασκευάζοντας μια πανεύκολη στη χρήση πλατφόρμα την οποία να μπορεί να τη χρησιμοποιήσει κοινό ηλικίας από 18 μέχρι 108. Αφού κατάφερε το Facebook να μπει στις ζωές των γιαγιάδων μας, είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να το κάνουμε κι εμείς.
Παρόλο που τα εμπόδια είναι πολλά, είμαστε τυχεροί που έχουμε έναν μυστικό ζωμό που μας δίνει δύναμη: Την αγάπη που λαμβάνουμε καθημερινά από την κοινότητα του metabook. Οι metabookers έχουν αγκαλιάσει το metabook και τους χρωστάμε πολλά. Αναζητήσετε στο Facebook τον όρο «metabook» για να το διαπιστώσετε.
Είναι υπέροχο το γεγονός ότι η κοινότητά μας μεγαλώνει ασταμάτητα. Έχει ήδη ξεπεράσει τα 66.000 μέλη, τα οποία πωλούν πάνω από 335.000 βιβλία. Επομένως για να διευκολύνουμε ακόμα περισσότερο τις αγοραπωλησίες, βελτιώσαμε πρόσφατα το κομμάτι των πληρωμών και της ασφάλειας. Πλέον είμαστε από τα μοναδικά ελληνικά marketplaces στα οποία ένας ιδιώτης μπορεί να πληρώνεται με κάρτα.
— Και τι θέλετε ακόμα στο μέλλον για αυτή την πλατφόρμα;
Γ.Κ.: Ο επόμενος μεγάλος στόχος μας είναι μια σειρά από διευκολύνσεις στον τρόπο που γίνονται οι αποστολές των βιβλίων από αναγνώστη-πωλητή σε αναγνώστη-αγοραστή. Οραματιζόμαστε ο πωλητής να μπορεί πατώντας ένα κουμπί στην πλατφόρμα να καλέσει τον κούριερ να παραλάβει από την πόρτα του σπιτιού του τα βιβλία που πούλησε. Και αντίστοιχα ο αγοραστής να παραλαμβάνει τα βιβλία στο σπίτι του. Αυτή είναι μία από τις επόμενες σημαντικές βελτιώσεις που ετοιμάζουμε η οποία μας έχει ενθουσιάσει πολύ.
— Η ιδέα σας για ένα βιβλίο που αλλάζει χέρια, ζει μια δεύτερη ζωή και διαρκώς ανανεώνεται το ενδιαφέρον για αυτό, έχετε μετρήσει τι βιβλία αφορά κυρίως, ποια κατηγορία;
Δ.Σ.: Τα περισσότερα βιβλία που αγοράζουν οι metabookers ανήκουν στην κατηγορία της ξένης λογοτεχνίας, ενώ βλέπουμε και μεγάλο ενδιαφέρον στα σχολικά και ακαδημαϊκά βιβλία.
— Είναι γυναίκες ή άντρες το κοινό που έχει μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής στο metabook;
Δ.Σ.: Με μικρή διαφορά βλέπουμε πως το κοινό αποτελείται από περισσότερες γυναίκες, 57%, και από άντρες στο 43%.
— Μιλήστε μου για τα βιβλία που διακινούνται ως επί το πλείστον. Είναι νέα, παλαιά, σπάνια;
Γ.Κ.: Τα περισσότερα βιβλία που αγοράζονται έχουν εκδοθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Παρατηρούμε δηλαδή μια φθίνουσα πορεία καθώς πάμε πίσω στον χρόνο. Το εντυπωσιακό όμως είναι ότι ένα στα τρία βιβλία που πωλούνται είναι εξαντλημένο στον εκδότη. Αυτό σημαίνει ότι στην πλατφόρμα αναδεικνύεται ένας πλούτος γνώσης που διαφορετικά θα ήταν χαμένος!
— Πόσο καιρό έχετε αυτή την πλατφόρμα και τι σας έχει βοηθήσει να διαπιστώσετε για τους βιβλιόφιλους, αλλά και για έναν κόσμο που δεν έχει μεγάλη επαφή με τα βιβλία και μπαίνει έστω και τυχαία. Δημιουργείτε νέους αναγνώστες;
Γ.Κ.: Δημιουργήσαμε την πλατφόρμα το 2017. Από τότε γνωρίζουμε διαρκώς ανθρώπους που άρχισαν να ασχολούνται ενεργά με το βιβλίο γιατί στο σπίτι τους είχαν μια ξεχειλισμένη οικογενειακή βιβλιοθήκη από γονείς ή και παππούδες. Επίσης, επειδή τα βιβλία από δεύτερο χέρι είναι πιο οικονομικά, βλέπουμε να γίνονται μεγάλες παραγγελίες με παιδικά βιβλία. Αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα γιατί τα βιβλία μπαίνουν στις ζωές και στον τρόπο ζωής των παιδιών. Δημιουργούνται κυριολεκτικά νέοι αναγνώστες!
— Υπάρχει ένας μέσος όρος τιμών στα βιβλία που διακινούνται; Ποιο είναι το πιο ακριβό και το πιο φθηνό που μπορεί να βρει κάποιος;
Δ.Σ.: Τα περισσότερα βιβλία που αγοράζονται κοστίζουν περίπου 7 ευρώ. Υπάρχουν όμως χιλιάδες βιβλία που μπορεί να βρει κανείς κάτω από 1 ευρώ, μέχρι και δωρεάν. Το πιο ακριβό βιβλίο που πωλείται είναι μία Βίβλος του 1902 και κοστίζει 20.000 ευρώ, αλλά δεν φαίνεται να έχει τραβήξει το ενδιαφέρον κανενός μέχρι τώρα.
— Εσείς πώς επεμβαίνετε, αν το κάνετε, σε αγοραπωλησίες και τι κερδίζετε από αυτή την πλατφόρμα;
Γ.Κ.: Ο κάθε πωλητής έχει τον έλεγχο στις πωλήσεις του αφού έχουμε δημιουργήσει όλα τα εργαλεία που θα χρειαστεί. Έτσι, οι παραγγελίες εκτελούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα και ευκολία, χωρίς να χρειάζεται να επέμβουμε εμείς.
Επειδή στόχος μας είναι τα βιβλία να αλλάζουν χέρια, αποφασίσαμε να απαγορεύσουμε τις διαφημίσεις και να στηριχθούμε σε ένα μοντέλο το οποίο μας ανταμείβει για κάθε πραγματική πώληση. Έτσι, όταν ένα βιβλίο πουληθεί, ο πωλητής καλείται να καταβάλει το 10% + ΦΠΑ επί της τιμής των βιβλίων που πωλήθηκαν. Φυσικά οι αγγελίες καταχωρούνται δωρεάν και χωρίς ημερομηνία λήξης.
— Η πανδημία δημιούργησε ένα νέο κοινό; Τι συνέβη μετά;
Γ.Κ.: Λόγω των περιορισμών που ίσχυσαν λόγω της πανδημίας, είδαμε παγκοσμίως μεγάλη ανάπτυξη στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Την ανάπτυξη αυτήν τη διαπιστώσαμε αφού υπήρξε υπερβολική αύξηση των αγοραπωλησιών στην πλατφόρμα μας. Όταν άνοιξαν πάλι τα μέτρα υπήρξε μια μικρή διόρθωση που ήταν αναμενόμενη.
Πιστεύουμε πως όταν επιστρέψει ο κόσμος από τις διακοπές, οι ηλεκτρονικές αγορές θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία. Όταν οι αγοραστές εξοικειώνονται όλο και περισσότερο με την τεχνολογία, τα πλεονεκτήματα του να ψωνίζεις από το διαδίκτυο γίνονται όλο και πιο εμφανή.
— Ποιες είναι οι καλύτερες εποχές για την πλατφόρμα; Ακολουθεί, για παράδειγμα, τις καλές περιόδους των βιβλιοπωλείων ή κινείται ανεξάρτητα;
Δ.Σ.: Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας μέχρι και σήμερα, κάθε τρίμηνο είναι καλύτερο από το προηγούμενο σε αριθμούς. Επίσης, κάθε χρόνο βλέπουμε πως διπλασιάζεται η κοινότητα και ο αριθμός των αγοραπωλησιών. Παρόλα αυτά, ο μήνας με την μεγαλύτερη αύξηση είναι ο Σεπτέμβρης ενώ μείωση παρατηρούμε κυρίως τις περιόδους διακοπών, όπως το Πάσχα και το καλοκαίρι.
