H.R. Giger: Ο τρομακτικός κόσμος του δημιουργού του «Alien» σε μια έκθεση στο Βερολίνο

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
0

Ακόμα και αν δεν ξέρει κάποιος τον Hans Ruedi Giger ως εικαστικό, έχει δει τα σχέδιά του που έχουν αναπαραχθεί σε τατουάζ και έπιπλα, εξώφυλλα δίσκων και εκτυπώσεις.

Ο διάσημος Ελβετός καλλιτέχνης, που στο έργο του ανέμειξε την ανθρώπινη φιγούρα με τις αρχές της μηχανικής, δημιουργώντας ένα στιλ που λέγεται «biomechanical», και εφαρμόζει τις αρχές της μηχανολογίας σε βιολογικά συστήματα, είναι αυτός που βρίσκεται πίσω από τον οπτικό σχεδιασμό της ταινίας τρόμου Alien του Ρίντλεϊ Σκοτ του 1979 για την οποία μαζί με την ομάδα του κέρδισε το Όσκαρ Ειδικών Εφέ. 

Ο Giger έφυγε από τη ζωή το 2014, από τις επιπλοκές των τραυμάτων του όταν έπεσε από μια σκάλα. Το έργο του εκτίθεται μόνιμα στο Μουσείο H. R. Giger στο Gruyères της Ελβετίας, έναν πύργο στον οποίο κατοικούσε με τη δεύτερη γυναίκα του.

Τώρα μια έκθεση στο Βερολίνο όχι μόνο τον φέρνει ξανά στην επικαιρότητα, αλλά δημιουργεί μια νέα ανάγνωση και μελέτη του έργου του και των προεκτάσεών του στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Το Schinkel Pavilon του Βερολίνου, σε μια έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι τις 2 Ιανoυαρίου 2022, συγκεντρώνει τους κόσμους του Ελβετού οραματιστή H.R. Giger και της 31χρονης Νοτιοκορεάτισσας καλλιτέχνιδας Mire Lee, μεταμορφώνοντας τις αίθουσές του σε μια τοποθεσία για εξερεύνηση των πιο σκοτεινών διαδρόμων του ανθρώπινου σώματος και της ψυχής. Αυτό το εξίσου σαγηνευτικό και δυστοπικό σενάριο είναι η πρώτη μεγάλη έκθεση του έργου του Giger στη Γερμανία, καθώς και η πρώτη σημαντική παρουσίαση του έργου της Lee.

Ο ζωγράφος, γλύπτης και σχεδιαστής, γνωστός ως ο «πατέρας» του Xenomorph από την ταινία Alien, H.R. Giger δεν είναι μόνο ο πατέρας των εμβληματικών έργων ενός κόσμου επιστημονικής φαντασίας αλλά και ένας όψιμος σουρεαλιστής της εποχής μας.

Αυτό επιχειρεί η έκθεση, να οδηγήσει τον θεατή να καταδυθεί σε έναν κόσμο όπου παρουσιάζεται ολοκληρωμένα το συνολικό έργο του, ξεκινώντας από τις πρώιμες σουρεαλιστικές ελαιογραφίες του, τα περίπλοκα σχολαστικά και λεπτομερή σχέδια με μελάνι, τα γλυπτά, καθώς και τα ημερολόγιά του, που δεν είχαν εκτεθεί στο παρελθόν, στα οποία τόνιζε τη φρίκη και τους κοινωνικούς φόβους που εμφυτεύτηκαν τόσο βαθιά στο έργο του. «Αν δεν μπορείς να νικήσεις τους εφιάλτες σου, μπορείς να τους μετατρέψεις σε τέχνη» έλεγε.

Πέρα από την ποπ κουλτούρα, τα εξώφυλλα δίσκων, τις διάσημες και εφιαλτικές πολυθρόνες του, βγαλμένες από τον δυστοπικό, αντι-εργονομικό καθηλωτικό κόσμο του, ο H.R. Giger μας άφησε ως κληρονομιά τη μοναδική και ιδιοφυή «σύνδεση» ανθρωπίνων σωμάτων με μηχανές, σύνδεση την οποία ο ίδιος περιέγραψε ως βιο-μηχανική (biomechanical) και την οποία συνέδεσε επίσης ορατά και επιθετικά με τον φετιχισμό και το ερωτικό fiction.

Η αλήθεια για τον γεννημένο το 1940 H.R. Giger είναι ότι από παιδί είχε «αλλόκοτες» καλλιτεχνικές τάσεις. Ο πατέρας του ήταν επιστήμονας και τον απέτρεπε από το να ασχοληθεί με την τέχνη. Τελικά, στα 22 του δεν έγινε χημικός ή φαρμακοποιός αλλά σπούδασε Αρχιτεκτονική και Industrial Design μέχρι το 1970 στη Ζυρίχη.

Έγινε διάσημος από το Necronomicon, ένα άλμπουμ με σχέδια και ζωγραφιές πάνω στις οποίες βασίστηκε ολοκληρωτικά το Alien, και το Necronomicon II, φόρο τιμής στη μαγεία και τον σκοτεινό κόσμο του πατέρα της horror fiction λογοτεχνίας H.P. Lovecraft.

Αυτή ήταν η ψυχοθεραπεία του, η ενσάρκωση του εφιάλτη του σε τέχνη, σε εμμονή στον κόσμο του φανταστικού, του μακάβριου και του απόκρυφου, η θεραπεία του από τους χρόνιους εφιάλτες, τη διαταραχή του ύπνου αλλά και τη δραματική αυτοκτονία της πρώτης γυναίκας και μούσας του στην περίοδο των πρώιμων έργων του, της ηθοποιού Λι Τόμπλερ, που τον στιγμάτισε.

Πέρα από την ποπ κουλτούρα, τα εξώφυλλα δίσκων, τις διάσημες και εφιαλτικές πολυθρόνες του, βγαλμένες από τον δυστοπικό, αντι-εργονομικό καθηλωτικό κόσμο του, ο H.R. Giger μας άφησε ως κληρονομιά τη μοναδική και ιδιοφυή «σύνδεση» ανθρωπίνων σωμάτων με μηχανές, σύνδεση την οποία ο ίδιος περιέγραψε ως βιο-μηχανική (biomechanical) και την οποία συνέδεσε επίσης ορατά και επιθετικά με τον φετιχισμό και το ερωτικό fiction.

Το σύμπαν αυτό, ολοκληρωμένο, σκοτεινό και ακέραιο, συνδυάζεται με αυτό της Mire Lee, η οποία έγινε πρόσφατα γνωστή για τα κινητικά της γλυπτά και τις οιονεί αλχημικές εγκαταστάσεις της. Το Schinkel Pavilion μοιάζει να έχει κατακτηθεί από σύνθετες κατασκευές και δομές από σιλικόνη, PVC, σωλήνες, μηχανήματα, μέταλλο και σκυρόδεμα που υφαίνουν δυσλειτουργικούς οργανισμούς, τμήματα του σώματος, σαρκώδη άκρα ή έντερα σε δημόσια θέα, ανάγλυφες σπονδυλικές στήλες, ταυτόχρονα σαγηνευτικές και απωθητικές μορφές που λιμνάζουν σε παχύρρευστα υγρά.

Η δουλειά της νεαρής Κορεάτισσας έχει το ίδιο υπόβαθρο με τη σωματικότητα, τη σεξουαλικότητα και την τεχνολογία να είναι δεμένες σε ένα σύνολο ιδεών, μια μάζα ρεαλιστική που έρχεται από τη μακρά παράδοση των υπερφυσικών τεράτων και την αέναη μεταφορά και σύνδεσή τους με την ανθρώπινη φύση. 

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Atomkinder, 1967-8. © Courtesy Kunstsammlung Stadt Zurich

Η έκθεση τους μετατρέπει τον κύριο οκταγωνικό χώρο του Schinkel Pavilion σε τόπο που μοιάζει με μήτρα. Εκεί συνυπάρχουν σε ένα αδιάλυτο σύνολο τα οράματα του H.R. Giger, οι γκροτέσκες μεταλλαγμένες μορφές που αντικατοπτρίζουν την αγωνία του σχετικά με τον ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων στην απόκτηση πυρηνικών όπλων κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και τις παράξενες εξερευνήσεις της προγεννητικής ψυχολογίας.

Τα πλάσματα που δημιούργησε, που πεινασμένα λαχταρούν να απορροφήσουν τα ζωντανά όντα και να αναγεννηθούν καταναλώνοντάς τα, κρέμονται από το ταβάνι, τρέφονται από παχύρρευστα υγρά τα οποία αντλούνται μέσω υπερφυσικών δοκιμαστικών σωλήνων που θυμίζουν ομφάλιους λώρους και βρίσκονται σε διάφορες καταστάσεις πληρότητας και κενότητας, ανάπτυξης και παρακμής.

Σήμερα, δεκαετίες μετά τη δημιουργία των πρώτων του έργων, μπορούν και συνομιλούν μεταξύ τους σε μια δαιμονική και βίαια σέξι ιστορία αγάπης που ενοχλητικά διαδραματίζεται μέσα από ατέλειωτους βρόχους των υπαρξιακών μυστηρίων.

Τόσο οι οργανισμοί του H.R. Giger όσο και της Lee είναι φαντασμαγορίες ανθρώπων και μηχανών που μετατοπίζονται συνεχώς, σε μια ρευστότητα συγγενή με την ανθρώπινη φύση και τους εφιάλτες της, δείχνοντας τις πολύπλοκες όψεις τους, την ανθεκτικότητα και την αποστροφή, τη δύναμη και τη βία και τον θάνατο που ενώνονται σε έναν κύκλο συνεχούς μεταμόρφωσης και φανερώνοντας την ανάγκη μας να έχουμε μια παρανοϊκή, σχεδόν ερωτική σχέση με το άγνωστο. Η έκθεση είναι ένας ύμνος στο απόκοσμο και μια επιστροφή στις υπαρξιακές ανησυχίες, που εμφανίζονται εδώ ακάλυπτες, διαλυμένες και ενοχλητικές, ένα βήμα πριν παραμεριστούν από την ανάλυση, την κοινωνική συνθήκη και την ψυχολογική προσέγγιση.

Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Hommage a S. Beckett. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Hommage a S. Beckett II. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Der Magus, 1975. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
H.R. Giger, Zeichnung fur Alien III, 1990. Courtesy HR Giger Museum Gruyeres
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel PavilionΟ κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
Giger Mire Lee Schinkel Pavilion. ©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Ο κόσμος των τεράτων και των οραμάτων του H.R. Giger και της Mire Lee σε μια έκθεση στο Schinkel Pavilion Facebook Twitter
©The Artists and Schinkel Pavilion. Φωτο: Frank Sperling
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ron Cobb: Ποιος ήταν ο κομίστας της αμφισβήτησης και της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας

Απώλειες / Ron Cobb: Ποιος ήταν ο κομίστας της αμφισβήτησης και της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας

Υπήρξε από τους πλέον επιφανείς και επιδραστικούς σχεδιαστές πολιτικού κόμικ στα '60s, υπέγραψε ακολούθως σχεδιαστικά και σκηνογραφικά μερικές από τις διασημότερες ταινίες sci-fi, παρά όμως την επιτυχία του παρέμεινε «χίπης» μέχρι τέλους. Πέθανε πρόσφατα στα 83 του χρόνια.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο», μια εντυπωσιακή έκθεση στη Στέγη

Οδηγός Τέχνες & Πολιτισμός / «Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο», μια εντυπωσιακή έκθεση στη Στέγη

Η έκθεση «Science Fiction: Ταξίδι στο Άγνωστο» που ξεκινά αυτή την εβδομάδα στη Στέγη έρχεται να μας θυμίσει τη σαρωτική επίδραση της επιστημονικής φαντασίας στην τέχνη και στην αισθητική, με ένα εντυπωσιακό αφιέρωμα στο είδος
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Τι περιμένουμε από την επιστροφή του Alien, 38 χρόνια μετά την πρώτη ταινία;

Οθόνες / Τι περιμένουμε από την επιστροφή του Alien, 38 χρόνια μετά την πρώτη ταινία;

Καμία από τις ταινίες που ακολούθησαν (με εξαίρεση ίσως το σίκουελ του Τζέιμς Κάμερον) δεν συγκρίνεται με την αρχική, κάτι όμως εξακολουθεί να μας τραβά σε αυτό το σπουδαίο κινηματογραφικό σύμπαν
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ογκίστ Ροντέν: Αυτή είναι η ζωή του καλλιτέχνη που δημιούργησε το γλυπτό ο «Σκεπτόμενος»

Τα ρεαλιστικά γλυπτά του, που εκφράζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα αλλά και τις αδυναμίες, εξακολουθούν να είναι σήμερα ιδιαίτερα δημοφιλή και να συγκεντρώνουν πλήθη φιλότεχνων όπου και αν εκτίθενται.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Εικαστικά / Λεονάρντο, Μικελάντζελο, Ραφαήλ: Αριστουργήματα και καλλιτεχνικές μονομαχίες 

Μια έκθεση στη Royal Academy of Arts του Λονδίνου φέρνει στο προσκήνιο μετά από έξι αιώνες τη θρυλική καλλιτεχνική «μονομαχία» μεταξύ Ντα Βίντσι και Μικελάντζελο με δυο έργα που δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Tependris vs Tependris

Εικαστικά / Tependris vs Tependris

Μια αναδρομική έκθεση με πίνακες και γλυπτά, εικονογραφήσεις και ηχογραφήσεις, έργα του Κωνσταντίνου Κακανιά από το 1996 μέχρι σήμερα, με θεματικές που εκτείνονται από τα βαθιά παιδικά τραύματα μέχρι το χιούμορ που χαρακτηρίζει τον πολυδιάστατο καλλιτέχνη.
ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΠΕΤΗΣ
Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Εικαστικά / Μέσα στη μεγαλειώδη έκθεση των πορτρέτων του Φράνσις Μπέικον

Η National Portrait Gallery του Λονδίνου φιλοξενεί μια από τις κορυφαίες εικαστικές εκθέσεις της χρονιάς παγκοσμίως, μια ρετροσπεκτίβα στο έργο του Βρετανού καλλιτέχνη που άλλαξε την προσωπογραφία, δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη ζωγραφική της φιγούρας με σπαραγμό, απελπισία και ευαισθησία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Ο Τζάκσον Πόλοκ και η επιρροή που είχαν στο έργο του ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες

Πολιτισμός / Ο Πικάσο και οι μεξικανικές τοιχογραφίες στα πρώιμα έργα του Τζάκσον Πόλοκ

Μια μοναδική έκθεση στο Παρίσι παρουσιάζει πίνακές του από τα χρόνια που τον επηρέαζαν οι σουρεαλιστές και ο Καρλ Γιουνγκ, πριν ακόμα γίνει γνωστός για τα αφηρημένα έργα του με την τεχνική «dripping», το 1947.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Εικαστικά / Μια έκθεση για τον Λουκά Σαμαρά με κύβους, τραπεζοειδή και παραισθητικές πύλες

Η μοναδική οπτική του Λουκά Σαμαρά παρουσιάζεται στο μουσείο Dia Beacon της Νέας Υόρκης, στην πρώτη μεταθανάτια έκθεσή του και τελευταία στην οποία συνεργάστηκε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Εικαστικά / Το πέρασμα του Χατζηκυριάκου-Γκίκα από τη Δύση στην Ανατολή μέσα από μια μνημειώδη έκθεση

Tο Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από τον θάνατό του σπουδαίου Έλληνα καλλιτέχνη, διοργανώνει μια έκθεση αφιερωμένη στο ταξίδι του από τη Δύση στην Ανατολή το 1958. Ένα ταξίδι κυριολεκτικό και μεταφορικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Εικαστικά / Μια νέα γκαλερί τέχνης άνοιξε στην οδό Χαλκοκονδύλη στην Ομόνοια

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη μετέφερε τη γκαλερί CAN από το Κολωνάκι στην Ομόνοια και μιλά για τη γοητεία του κέντρου και για την αρμονική συνύπαρξη με τις προκλήσεις της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Στην Tate Modern και Tate Britain, στα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου

Εικαστικά / «Η τέχνη έχει νόημα μόνο όταν βρίσκεται σε συνδιαλλαγή»: Η Tate υποδέχεται τα έργα της δωρεάς Δασκαλόπουλου

Έργα των Louise Bourgeois, Βλάση Κανιάρη, Martin Kippenberger, Damien Hirst και πολλών ακόμα μεγάλων ονομάτων της σύγχρονης τέχνης περιλαμβάνονται στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου και φιλοξενούνται πλέον σε νέες εκθέσεις στην Tate Modern και στην Tate Britain.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ