Επανάσταση και αντεπανάσταση στο Σουδάν
Μία πρώτη εκτίμηση της κατάστασης από έναν Σουδανό δημοσιογράφο
Το πρωί της Δευτέρας, 25 Οκτωβρίου, o στρατός (αρχηγός του οποίου είναι ο στρατηγός Abdelfatah al-Burhan) προέβη σε πραξικόπημα μαζί με τους συμμάχους του (τις πολιτοφυλακές της Ταχείας Δύναμης, γνωστές ως "Janjawids", αρχηγός των οποίων είναι ο Mohamed Hamdan Dogolo, ή "Hemetti", αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Κυριαρχίας της Δημοκρατίας του Σουδάν ). Το διαδίκτυο διακόπηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας (1 π.μ.) και, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, συνελήφθησαν αρκετά πολιτικά πρόσωπα και μέλη της κυβέρνησης (μεταξύ άλλων, ο πρωθυπουργός Abdallah Hamdok και ο πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου Khalid Omer Yousif, που συνελήφθη με πολύ βίαιο τρόπο από 50 ενόπλους που χρησιμοποίησαν αληθινά πυρά). Ο πληθυσμός βρίσκεται στους δρόμους, όλες οι γέφυρες είναι κομμένες και εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Al-Qyada, όπου η πολιτοφυλακή "Janjaweed" πυροβολεί αδιακρίτως. Δεκάδες πολίτες φέρονται ήδη νεκροί στο Χαρτούμ. Ένα από τα συνθήματα των σημερινών διαδηλώσεων είναι το al-reda al-mustahila, "χωρίς επιστροφή". Σχεδόν 3 χρόνια ενός αγώνα που ξεκίνησε με το επαναστατικό κίνημα τον Δεκέμβριο του 2018, το οποίο σημαδεύτηκε από εκατοντάδες νεκρούς και την πτώση του δικτάτορα Al-Bashir την άνοιξη του 2019..., 3 χρόνια ελπίδας, 3 χρόνια προσπαθειών, καταπατούνται από τον στρατό. Οι οργανώσεις πολιτών που βρίσκονται επί τόπου καλούν σε ευρεία πολιτική ανυπακοή για τον αποκλεισμό της χώρας και την καταπολέμηση αυτής της στρατιωτικής κατάληψης εξουσίας.
Mediapart - Sudfa Blog - 25.10.2021
Ο Hamad Gamal, συνιδρυτής και αρθρογράφος του Sudfa Blog, εξηγεί την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο Σουδάν μετά την αρχική απόπειρα πραξικοπήματος.
Σήμερα, 25η Οκτωβρίου, έχουμε ένα πραξικόπημα. Η χώρα βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση εδώ και αρκετές ημέρες, με πολλές διαδηλώσεις. Γιατί οι Σουδανοί διαδηλώνουν από την 21 Οκτωβρίου και μετά;
Χιλιάδες Σουδανοί διαδήλωσαν την περασμένη Πέμπτη, στην πρωτεύουσα της χώρας Χαρτούμ, αλλά και σε άλλες πόλεις όπως στη Wad Madani, την Al-Qadarif, την Kassla και την Al Fasher, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος και την πολιτική κρίση μεταξύ πολιτών και στρατιωτικών που ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες. Οι διαδηλωτές καταδίκασαν αυτή την απόπειρα πραξικοπήματος και απαίτησαν μια πολιτική κυβέρνηση, σύμφωνα με την υπόσχεση που είχε δοθεί για το τέλος της μεταβατικής διαδικασίας.
Οι διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους κατά χιλιάδες ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Δυνάμεων της Ελευθερίας και της Αλλαγής (συνασπισμός πολιτικών κομμάτων και ομάδων που τάσσονται υπέρ μιας κυβέρνησης αποτελούμενης από πολιτικά πρόσωπα που να μην είναι μέλη του στρατού ή των πολιτοφυλακών) επιλέγοντας την 21η Οκτωβρίου, επέτειο της σουδανικής επανάστασης του 1964 που οδήγησε στην πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης της οποίας ηγείτο τότε ο Gafar Al Nimeri.
Το 2019, μετά την πτώση του Al-Bashir και τη μεγάλη κινητοποίηση που διήρκεσε περισσότερο από εννέα μήνες, υπήρξε μια συμφωνία, που υπογράφηκε μεταξύ των οργανώσεων των πολιτών που προέκυψαν από την επανάσταση του 2019 και του στρατιωτικού συμβουλίου, η οποία προέβλεπε μια τριετή μεταβατική περίοδο πριν από τις εθνικές εκλογές, που είχαν προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2022. Η συμφωνία όριζε επίσης ότι ο στρατός θα παρέμενε επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης για ενάμιση χρόνο, αρχικά, πριν παραδώσει την εξουσία στους πολίτες κατά το δεύτερο μέρος της μεταβατικής περιόδου. Ο στρατός θα αναλάμβανε να διατηρήσει την ασφάλεια στη χώρα, ώστε να μπορέσει να εγκαθιδρυθεί μακροπρόθεσμα ένα δημοκρατικό καθεστώς. Αυτός ήταν ο διακηρυγμένος στόχος, αλλά όπως ήταν αναμενόμενο, ο στρατός παρέμεινε στην εξουσία. Έκτοτε, οι πολίτες προσπάθησαν να συνεργαστούν με τον στρατό, πράγμα δύσκολο, καθώς οι στρατιωτικοί δεν σέβονταν πολλές ρήτρες της συμφωνίας, ενώ ελέγχουν όλους τους θεσμούς. Αυτό οδηγεί τους πολίτες να κατηγορούν τον στρατό ότι συντάσσεται με το παλιό καθεστώς, ότι εμποδίζει τη δημοκρατική μετάβαση.
Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία για την παράδοση της εξουσίας στους πολίτες, η οποία είχε προγραμματιστεί να γίνει σε λίγες ημέρες, ο στρατός προσπαθεί να παίξει ένα δικό του πολιτικό παιχνίδι, προκειμένου να βρει ένα πρόσχημα για να μην παραδώσει την εξουσία στους πολίτες. Όπως το ψεύτικο πραξικόπημα που έγινε τον περασμένο μήνα, και το οποίο ήταν ένα κόλπο των στρατιωτικών, στην προσπάθειά τους να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα από άποψη ασφάλειας, ώστε να μπορούν να λένε "χωρίς εμάς η χώρα θα βυθιστεί στον εμφύλιο πόλεμο", και να νομιμοποιήσουν την παρουσία τους. Καθώς αυτές οι δύο στρατηγικές δεν λειτούργησαν, επινόησαν τις τελευταίες ημέρες ένα άλλο παιχνίδι, κατεβάζοντας οπαδούς του πρώην καθεστώτος στους δρόμους, απαιτώντας την αποχώρηση όλων των πολιτών που συμμετέχουν στην παρούσα κυβέρνηση, και αναθέτοντας την εξουσία στον στρατό. Οργάνωσαν έτσι μια διαδήλωση με λίγα άτομα, και στη συνέχεια προσπάθησαν να καταλάβουν την πλατεία Al-Qyada, που υπήρξε σημείο συγκέντρωσης των διαδηλωτών κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης του 2019. 'Εμειναν εκεί αρκετές ημέρες, ώστε να μπορέσουν να προσελκύσουν την προσοχή των διεθνών μέσων ενημέρωσης και να πραγματοποιηθούν οι βλέψεις του στρατού, αλλά απέτυχαν. Στην πραγματικότητα, αυτή η μικρή προσπάθεια έδειξε πως αυτοί που τους υποστήριζαν δεν ήταν πολλοί και ότι οι μόνοι που μπορούν να υποστηρίξουν το στρατό και τους Janjawids είναι στην πραγματικότητα αυτοί που έχουν οικονομικό όφελος (μισθούς) ή εργασία (με τη στρατολόγησή τους στην πολιτοφυλακή ή στο στρατό). Οι υπόλοιποι δεν επιθυμούν την παρουσίας τους, επειδή γνωρίζουν καλά τι έχουν κάνει στο παρελθόν (γενοκτονία στο Νταρφούρ, καταστολή των διαδηλώσεων, αστυνόμευση επί των ηθών, μεταξύ άλλων).
Μετά από μερικές ημέρες αυτής της μικρής φαρσοκωμωδίας, της λεγόμενης φιλο-στρατιωτικής καθιστικής διαμαρτυρίας, τα μέλη των πολιτικών οργανώσεων αποφάσισαν να βγουν στους δρόμους μαζί με τους υποστηρικτές τους και όλους τους πολίτες για να απαιτήσουν πολιτική κυβέρνηση, όπως είδαμε στα βίντεο με τις χιλιάδες ανθρώπους που ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα, απαιτώντας την αποχώρηση των στρατιωτικών από την κυβέρνηση, καθώς και την παραπομπή στη δικαιοσύνη των μελών τους που εξακολουθούν να κατηγορούνται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ο εκπρόσωπος των Δυνάμεων της Ελευθερίας και της Αλλαγής, Nagi Al-Asam, δήλωσε ότι είναι απαραίτητο να τηρηθεί η συμφωνία που υπογράφηκε και εξήγησε τους λόγους της τρέχουσας σύγκρουσης μεταξύ αυτών και του στρατού, απαριθμώντας τα 3 στοιχεία αυτής της σύγκρουσης: τη μεταρρύθμιση που επιθυμεί ο στρατός για την επαναφορά ενός εθνικού και συγκεντρωτικού στρατού, την άρνηση του στρατού να παραδώσει την εξουσία στους πολίτες και να παραπέμψει σε δίκη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης τα πρόσωπα που αναγνωρίζονται ως υπεύθυνα για τη γενοκτονία στο Νταρφούρ (άρνηση που εξηγείται από το γεγονός ότι αρκετοί από αυτούς κατηγορούνται για εγκλήματα και κινδυνεύουν να πληρώσουν ακριβά αν πάνε εκεί, ιδίως ο "Hemetti", γι' αυτό και αλληλοπροστατεύονται, αρνούμενοι να παραδώσουν κάποιους στρατιωτικούς αρχηγούς στη δικαιοσύνη). Αυτά τα τρία σημεία εμπόδιζαν την πολιτική κυβέρνηση να οραματιστεί με νηφαλιότητα μια μετάβαση, χωρίς συμφωνία με τον στρατό πάνω σε αυτά τα σημεία.
Hamad Gamal
Δείτε επίσης στο Αλμανάκ:
Νυχτερινή στάση στο δρόμο προς τα βουνά Νούμπα
'Eνα τραγούδι του Mohamed Wardi, ενός από τους μεγαλύτερους τραγουδιστές του Σουδάν, το οποίο έγραψε το 1997 μετά το πραξικόπημα του Omar al-Bashir. Ανακαλύφθηκε ξανά και αναβίωσε κατά τη διάρκεια της επανάστασης του Δεκεμβρίου 2018 που οδήγησε στην πτώση του δικτάτορα, με ένα διαχρονικό και οικουμενικό μήνυμα: "δώστε μας πίσω τα κλειδιά της χώρας". Τους στίχους έγραψε ο Mohamed Wardi από κοινού με τον ποιητή Mohamed al-Makki Ibrahim.
Μια σύγχρονη απόδοση του τραγουδιού από την Σουδανή καλλιτέχνιδα Zoozita, που ακούστηκε κατά τη διάρκεια της σουδανικής εξέγερσης του 2018-2019:
