ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

«Η αγάπη είναι ένα ψυχρό, σπασμένο Αλληλούια»: Η παράξενη διαδρομή του πιο εμβληματικού τραγουδιού του Κοέν

λεοναρντ κοέν Facebook Twitter
Ο Cohen πρόλαβε να δει το τραγούδι που ενδεχομένως τον είχε παιδέψει περισσότερο απ’ όλα στη δισκογραφική του καριέρα να περνάει από την ανωνυμία και το περιθώριο στη μαζική αναγνώριση και στον μύθο.
0

OΣΟ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΚΑΝΕΙΣ να γλιστρήσει στην προκατάληψη και στη μοιρολατρία, είναι κάποιες συμπτώσεις που σε στοιχειώνουν.

Ουκ ολίγες φορές τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί memes που δηλώνουν ότι «όλα πάνε κατά διαόλου από τότε που πέθανε ο David Bowie» ή ο Prince ή ο Leonard Cohen. Και οι τρεις τους εγκατέλειψαν τον (όλο και πιο) μάταιο τούτο κόσμο το 2016, ενώ ο Bowie και ο Cohen μας κληροδότησαν φεύγοντας το κύκνειό τους άσμα, το οποίο μάλιστα κυκλοφόρησε ως δυσοίωνος προάγγελος μερικές μέρες μόνο πριν από τον θάνατό τους.

Το τελευταίο άλμπουμ του δεύτερου λεγόταν «You Want It Darker» (Το θέλετε πιο σκοτεινό) και του πρώτου έφερε αντί για τίτλο μόνο ένα κατάμαυρο αστέρι («Blackstar»).

Λίγο θέλει κανείς μετά να τα πάρει σοβαρά αυτά τα σημάδια, ειδικά μετά τις οικουμενικές συμφορές που ακολούθησαν (Τραμπ και σία, πανδημία, πόλεμος, ύφεση κ.λπ.);

Μέχρι την ταινία Shrek του 2001 που έκανε το τραγούδι διάσημο (στην εκτέλεση του Rufus Wainwright) σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις ηλικίες είχαν ήδη εμφανιστεί μπόλικες διασκευές κάθε ύφους και έκτοτε οι ερμηνείες του Hallelujah έχουν φτάσει το άπειρο.

Τουλάχιστον ο Cohen πρόλαβε να δει το τραγούδι που ενδεχομένως τον είχε παιδέψει περισσότερο απ’ όλα στη δισκογραφική του καριέρα να περνάει από την ανωνυμία και το περιθώριο στη μαζική αναγνώριση και στον μύθο.

Μοιάζει απίστευτο, κι όμως ένα από τα πιο σημαντικά και εξόχως εμβληματικά και πιο διάσημα τραγούδια του, το βιβλικής μεγαλοπρέπειας και ιδιοφυούς στιχουργίας Hallelujah «μυστική συγχορδία που έπαιξε ο Δαυίδ κι ευχαρίστησε τον Κύριο»), όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1984 συνάντησε την αδιαφορία και την απαξίωση. Χρόνια το πάλευε (υποτίθεται ότι είχε γράψει πάνω από 80 στροφές, κατά άλλες πηγές 180, για να περιοριστεί τελικά στη μορφή που το ξέρουμε) μέχρι να καταλήξει να είναι το πρώτο κομμάτι της δεύτερης πλευράς του άλμπουμ Various Positions (που επίσης περιείχε τραγούδια όπως το Dance Me to the End of Love και το If It Be Your Will) το οποίο η τότε εταιρεία του (η CBS) είχε αρνηθεί να κυκλοφορήσει ως εντελώς «ακατανόητο» και «αντιεμπορικό» και «εκτός εποχής». 

Τελικά το άλμπουμ βγήκε από άλλη εταιρεία αλλά πέρασε «στο ντούκου» σχεδόν ενώ το Hallelujah θα παρέμενε στο καθαρτήριο μέχρι να το κάνει αρχικά γνωστό στους «ψαγμένους» μια εκτέλεση του John Cale στα τέλη εκείνης της δεκαετίας.

Αυτήν ακριβώς τη διασκευή άκουσε και ο Jeff Buckley πριν κάνει με την αγγελική του ερμηνεία «δικό» του το κομμάτι που πλέον άρχιζε να τρυπώνει στο συλλογικό ασυνείδητο.

Μέχρι την ταινία Shrek του 2001 που έκανε το τραγούδι διάσημο (στην εκτέλεση του Rufus Wainwright) σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις ηλικίες είχαν ήδη εμφανιστεί μπόλικες διασκευές κάθε ύφους και έκτοτε οι ερμηνείες του Hallelujah έχουν φτάσει το άπειρο, αν συμπεριλάβουμε και τις εκατοντάδες εκτελέσεις στα διάφορα «τραγουδιστικά» ριάλιτι ανά τον πλανήτη. 

Αυτήν ακριβώς την περιπετειώδη και παράξενη πορεία του τραγουδιού που, όπως έχει χαρακτηριστικά σημειωθεί, αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό «holiness και horniness» –θρησκευτικής έκστασης και σεξουαλικής προσμονής–, περιλαμβάνοντας ένα απόσταγμα των πνευματιστικών, συναισθηματικών, υπαρξιακών και ερωτικών εμπειριών του δημιουργού του («είδα τη σημαία σου στην αψίδα του θριάμβου / η αγάπη όμως δεν είναι παρέλαση νίκης / είναι ένα ψυχρό κι ένα σπασμένο Αλληλούια»), επιχειρεί να καταγράψει ένα ντοκιμαντέρ που έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες στην Αμερική με τίτλο «Hallelujah: Leonard Cohen, a Journey, a Song».

Περιμένουμε με ενδιαφέρον να το δούμε (τα περισσότερα στοιχεία του προέρχονται από το βιβλίο The Holy or the Broken: Leonard Cohen, Jeff Buckley, and the Unlikely Ascent of "Hallelujah" του Alan Licht), ο ίδιος ο Κοέν πάντως δεν είχε φανεί ποτέ ιδιαίτερα πρόθυμος να ξεκαθαρίσει τις έντονες αμφισημίες του τραγουδιού, αποκαλύπτοντας το πραγματικό του «νόημα».

«Ο κόσμος είναι γεμάτος με συγκρούσεις και με πράγματα και καταστάσεις που δεν επιδέχονται συμφιλίωση», είχε πει κάποτε. «Υπάρχουν όμως στιγμές που μπορούμε να αγκαλιάσουμε όλο αυτό το χάος και να συμφιλιωθούμε μαζί του. Αυτό εννοώ με το "Hallelujah"». 

Daily
0

ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πριν από πενήντα χρόνια σαν σήμερα, ο Κοέν στα Ιεροσόλυμα

Shortcut / Πριν από πενήντα χρόνια σαν σήμερα, ο Κοέν στα Ιεροσόλυμα

Καταβεβλημένος από την κόπωση, τις ουσίες και την πίεση της εμφάνισής του στην ιερή πόλη, ο Λέοναρντ Κοέν σταμάτησε τη συναυλία στη μέση. Επανήλθε όμως στη σκηνή και ενάμιση χρόνο μετά επέστρεψε στο Ισραήλ ως «εθελοντής» στον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ο Λέοναρντ Κοέν στο καφενείο του παππού μου στον Μόλυβο

Σαν σήμερα / Ο Λέοναρντ Κοέν στο καφενείο του παππού μου στον Μόλυβο

Ο Λέοναρντ Κοέν δεν πήγαινε μόνο στην Ύδρα. Σύχναζε και στον Μόλυβο, και μάλιστα στο παραδοσιακό καφενείο του παππού της Μαρούσας Θωμά. Οι ντόπιοι τον φώναζαν Λιουνάρντο και θεωρούσαν ότι δεν τα κατάφερνε ιδιαίτερα στην κιθάρα.
ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ
Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας

Βιβλίο / Αρχαιοελληνική τραγωδία: Ο Λέοναρντ Κοέν και η κατάρα της Ύδρας

Όταν πριν από εξήντα χρόνια κατέφτασε στο νησί ο 25χρονος Κοέν, εντάχθηκε άμεσα στην μποέμικη αποικία που είχαν στήσει ήδη εκεί διάφοροι επιφανείς και μη εμιγκρέδες των γραμμάτων και των τεχνών. Πολλοί από αυτούς όμως έμελλε να έχουν τραγική κατάληξη.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντος μας

Daily / Bruce Springsteen & the E Street Band: Το ροκ του παρελθόντος και του μέλλοντός μας

«Μετά από 50 χρόνια στον δρόμο, είναι πολύ αργά για να σταματήσουμε τώρα», δηλώνει μ’ ένα διακριτικό μειδίαμα ο 75χρονος ροκ σταρ σ’ ένα νέο ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής την πρόσφατη περιοδεία του Μπρους Σπρίνγκστιν και της θρυλικής μπάντας του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ελληνικές σειρές των 90s: comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Daily / Ελληνικές σειρές των '90s: Comfort zone ή ζώνη του λυκόφωτος;

Οι τηλεοπτικές σειρές της πρώτης δεκαετίας των ιδιωτικών καναλιών φαίνονται να έχουν υποκαταστήσει σ’ ένα μεγάλο κοινό τον ρόλο που έπαιζαν για μισό αιώνα σχεδόν οι ελληνικές ταινίες της ακμής του βιομηχανικού σινεμά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

Daily / Στο μεταξύ, η Γάζα πεθαίνει 

«Το Ισραήλ πάνω απ' όλα», έγραψε με εθνικοσοσιαλιστικό ρίγος, αν και ιστορικός του Ολοκαυτώματος, ο Αριέλ Λεκαδίτης αμέσως μετά (και παρά) την ανακοίνωση του εκδοτικού του οίκου ότι διακόπτει τη συνεργασία τους εξαιτίας «των χυδαίων αναρτήσεών του».
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Daily / Η παλιά παραλιακή και η σύγχρονη «Αθηναϊκή Ριβιέρα»

Μια ονομασία που μοιάζει συγχρόνως νεοπλουτίστικη και φτωχομπινέδικη, ειδικά σε όσους από εμάς μεγαλώσαμε στα Νότια και δεν νιώσαμε ποτέ ότι υπήρχε ανάγκη ούτε για τόσο ισοπεδωτική «ανάπλαση» ούτε και για τέτοιους τουριστικούς ευφημισμούς.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Όλα είναι λαϊκισμός

Daily / Όλα είναι λαϊκισμός

Δεν επιτρέπεται να συμβαίνουν αντικυβερνητικά γεγονότα. Δεν είναι σωστό. Είναι αχαριστία, είναι cringe, είναι λαϊκισμός. Η αμφισβήτηση είναι λαϊκισμός. Η διαμαρτυρία είναι λαϊκισμός. Η επίκληση του θυμικού είναι λαϊκισμός. Τα μνημόσυνα είναι λαϊκισμός.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Eno: Ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ για έναν μέγα οραματιστή και δημιουργό

Daily / Eno: Ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ για έναν μέγα οραματιστή και δημιουργό

Η εκδοχή του ντοκιμαντέρ για τον Brian Eno που είδαμε στις Νύχτες Πρεμιέρας ήταν μοναδική και αποκλειστική για τη συγκεκριμένη προβολή, αυτό που μένει όμως σε κάθε περίπτωση είναι η μαγνητικά χαρισματική και πάντα προσηνής προσωπικότητά του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Τι είδους άτομο υποστηρίζει το Ισραήλ του Νετανιάχου;

Daily / Τι είδους άτομο υποστηρίζει το Ισραήλ του Νετανιάχου;

Με αφορμή της επέτειο της 7ης Οκτωβρίου, οι εγχώριοι αυτόκλητοι θεματοφύλακες των «δυτικών αξιών» διατράνωσαν για μια ακόμη φορά τη θερμή στήριξή τους στην «ιερή αποστολή» του Ισραήλ, σύμφωνα με την ορολογία του πρωθυπουργού του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Will & Harper: Μαθήματα αποδοχής, συμπερίληψης και βαθιάς φιλίας

Daily / Will & Harper: Μαθήματα αποδοχής, συμπερίληψης και βαθιάς φιλίας

Όταν η παλιά του φιλική επαφή από το Saturday Night Live αποκάλυψε στον έκπληκτο Γουίλ Φέρελ ότι έχει ξεκινήσει διαδικασία φυλομετάβασης, ο διάσημος κωμικός είχε την ιδέα να κάνουν μαζί ένα ταξίδι στην αμερικανική ενδοχώρα και να καταγράψουν την εμπειρία τους σ’ αυτή την ταινία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Εφηβική βία: Σαν να μην πέρασε μια μέρα από τα «Τσακάλια» του Δαλιανίδη

Daily / Εφηβική βία: Σαν να μην πέρασε μια μέρα από τα «Τσακάλια» του Δαλιανίδη

Ένας συρφετός υστερίας, ηθικού πανικού, κοινωνικού κανιβαλισμού, αμφίβολων μαρτυριών και βαρυσήμαντων αναλύσεων από «ειδικούς» της συμφοράς. Κάπως έτσι αντιμετωπίζεται το ζήτημα της έξαρσης της εφηβικής βίας από τα τηλεοπτικά μέσα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ