Γιανούλης Χαλεπάς: Γλυπτικής μέγιστον μάθημα
Τήνος
Μια έκθεση για τον κορυφαίο Έλληνα γλύπτη, που συγκεντρώνει δύο εξαιρετικά σημαντικά σύνολα έργων του Γιανούλη Χαλεπά: τη συλλογή του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού και τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση.
Μετά την έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν» στο Τελλόγλειο Ίδρυμα στη Θεσσαλονίκη την άνοιξη του 2022, τα έργα του σπουδαίου γλύπτη ταξιδεύουν στον τόπο όπου γεννήθηκε, έζησε και εμπνεύστηκε, δημιουργώντας μια έκθεση που καλύπτει μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας, από τα πρώτα έργα του έως την ώριμη παραγωγή του στην Αθήνα, με 30 έργα που σηματοδοτούν την τρίτη καλλιτεχνική του περίοδο και βρίσκονται στη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση.
Κυρίως, όμως, σε αυτή την έκθεση αναδεικνύεται ο «νέος» Χαλεπάς, καθώς το «γλυπτικής μέγιστον μάθημα» (κατά τον Δημήτρη Πικιώνη) αφορά την προσέγγιση και την κατανόηση της δημιουργικής πορείας του γλύπτη, ιδιαίτερα όταν επιστρέφει στο νησί και στην τέχνη του μετά από μεγάλη και δραματική διακοπή εργασίας 40 χρόνων.
Η έκθεση συγκεντρώνει ένα μεγάλο σύνολο γλυπτών, σχεδίων, προπλασμάτων και εκμαγείων από τη σημαντικότερη συλλογή έργων του γλύπτη, εκείνη των ανιψιών του, Βασίλη και Ειρήνης, οι οποίοι τον φιλοξένησαν στην Αθήνα την περίοδο 1930-1938, και τα οποία έχουν περιέλθει στο Ίδρυμα Ωνάση.
Η Συλλογή Χαλεπά του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, που στεγάζεται στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (ΙΤΗΠ), περιλαμβάνει το σημαντικότερο σύνολο γλυπτών της πρώτης και, κυρίως, της δεύτερης περιόδου του γλύπτη, όταν επιστρέφει στο νησί μετά τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας το 1902. Πρόκειται για έργα διαφορετικά από αυτά της νιότης του, με ξεχωριστή σημασία για τη νεοελληνική γλυπτική.
Η έκθεση συγκεντρώνει ένα μεγάλο σύνολο γλυπτών, σχεδίων, προπλασμάτων και εκμαγείων από τη σημαντικότερη συλλογή έργων του γλύπτη, εκείνη των ανιψιών του, Βασίλη και Ειρήνης, οι οποίοι τον φιλοξένησαν στην Αθήνα την περίοδο 1930-1938, και τα οποία έχουν περιέλθει στο Ίδρυμα Ωνάση. Ανάμεσά τους το εμβληματικό έργο «Οιδίπους και Αντιγόνη», το οποίο παρουσιάζεται πρώτη φορά στην Τήνο, το πρώτο γλυπτό του μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα, δύο προσπάθειες για το θέμα «Σάτυρος και Έρως» (αρ. Χ, 1931, και ΧΙΙ, 1936), το πορτρέτο της ανιψιάς του Ευτυχίας με την αυτοπροσωπογραφία του στο πίσω μέρος, η «Κοιμωμένη» στη λεγόμενη «μακέτα Στρέφη» (1937) κ.ά.
Μέγαρο Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου, Ακτή Γ. Δρόσου
Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά
Διάρκεια: 10 Ιουνίου – 16 Οκτωβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Δευτ., Τετ. & Πέμ. 9:00-14:30, Παρ.-Κυρ. 10:00-14:00 & 19:00-21:30
Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας. Έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
Χανιά
Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου, επιστρέφοντας στην Ελλάδα δεν ακολούθησε την τάση των περισσοτέρων σπουδαστών της, που επικεντρώνονταν σε ηθογραφικά θέματα και πορτρέτα, αλλά αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη θάλασσα και τη ζωή γύρω από αυτή. Η έκθεση της Πινακοθήκης Χανίων, η οποία αποτελείται από 57 έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και από έργα που ανήκουν στο Αρχηγείο Ναυτικού, τη Βουλή των Ελλήνων και την Τράπεζα της Ελλάδος, είναι η πρώτη παρουσίαση της δουλειάς του ζωγράφου Κωνσταντίνου Βολανάκη (1837-1907) στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη.
Τα θέματά του ήταν αρχαίες ελληνικές τριήρεις, ιστιοφόρα, ατμόπλοια και βάρκες, θρυλικές ναυμαχίες, πυρπολήσεις αλλά και σκηνές από την καθημερινότητα ταπεινών ψαροκάικων. Η καλλιτεχνική του παραγωγή, η οποία εκτείνεται χρονικά σε μια περίοδο περίπου μισού αιώνα, καλύπτοντας σχεδόν ολόκληρο το δεύτερο μισό του 19ου και τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, απέδωσε ένα αξεπέραστο, ποσοτικά και ποιοτικά, σύνολο καλλιτεχνικής δημιουργίας. Γιατί, όπως εξηγεί σε σημείωμά του ο επιμελητής της έκθεσης, ιστορικός τέχνης και έφορος της συλλογής έργων τέχνης της Βουλής των Ελλήνων, Θοδωρής Κουτσογιάννης, «ο Βολανάκης απέδωσε με τον χρωστήρα του τη θάλασσα και, κυρίως, τον κόσμο της, κατά τρόπο μοναδικό, κατοχυρώνοντας έτσι, καλλιτεχνικά και πολιτισμικά, το πλέον εμβληματικό στοιχείο και πεδίο του ελληνικού κόσμου, τη ναυτοσύνη».
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χάληδων 98
Διάρκεια: 21 Ιουλίου – 31 Δεκεμβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Δευτ.-Σάβ. 10:00-14:00 & 19:00-22:00
Γιώργος Ζογγολόπουλος: «Τα έργα ηχούν σαν μουσική»
Ρόδος
Το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου και το Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου παρουσιάζουν μια επιλογή έργων ζωγραφικής και γλυπτών διαφορετικών εποχών η οποία αποκαλύπτει μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις τη συνοχή που διέπει την έρευνα και το έργο του σπουδαίου γλύπτη και εικαστικού Γιώργου Ζογγολόπουλου (1903-2004). Έργα ως επί το πλείστον μη παραστατικά, απόσταγμα νοητικών και ποιητικών διεργασιών που αναφέρονται σε οικουμενικά ζητήματα και μεγέθη, μια ατέρμονη και ενδελεχής έρευνα του καλλιτέχνη μέσα από τον ποιητικό, σχεδόν μουσικό τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν τον κόσμο.
Γλυπτά που ενεργοποιούν τον ρυθμό μέσα από την υδροκινητική λειτουργία, ανάλαφρες μεταλλικές συνθέσεις που ενεργοποιούνται από τα στοιχεία της φύσης, μεγεθυντικοί φακοί που δίνουν νέες διαστάσεις αλλά και προοπτικές στην ανάγνωση των γλυπτών. Ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης που «δούλεψε σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα που άλλαξε την ιστορία του πλανήτη τις δύο και τις τρεις διαστάσεις, τις φόρμες και τα γεωμετρικά σχήματα, με αρμονία, φως και χρώμα.
Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου – Νέα Πτέρυγα Νεστορίδειου Μελάθρου, Πλ. Γαβριήλ Χαρίτου 12
Επιμέλεια: Κατερίνα Κοσκινά
Διάρκεια: 15 Ιουνίου – 15 Οκτωβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Δευτ.-Σάβ. 10:00-22:00
Dream Machines, ΔΕΣΤΕ + Lessons Learned, Hydra School Projects
Ύδρα
Η φετινή έκθεση του ΔΕΣΤΕ με τίτλο «Dream Machines» παρουσιάζει μια σειρά από εμβληματικά έργα, από την επανερμηνεία από τον Ulf Linde του μύλου καφέ του Marcel Duchamp (1911) –που περιγράφεται από τον André Breton ως μια «κολασμένη μηχανή»– μέχρι μια επιλογή από πρόσφατα πειράματα που εξερευνούν εικονικές σφαίρες. Με δάνεια από τη συλλογή Δάκη Ιωάννου αλλά και νέες αναθέσεις, η έκθεση αποτελεί ουσιαστικά μια εξερεύνηση της επίδρασης που ασκεί στην ανθρώπινη φαντασία η τεχνολογία. Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των Marcel Duchamp, Fischli & Weiss, H.R. Giger, Nathalie Djurberg και Hans Berg, Brion Gysin, Jeff Koons, Mire Lee, Ulf Linde, Henrik Olesen, Philippe Parreno, Seth Price, William Reich, Pipilotti Rist, Pamela Rosenkranz, Mika Rottenberg, Sturtevant, Andro Wekua, Ulla Wiggen μεταξύ πολλών άλλων.
Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Σφαγεία, Ύδρα
Επιμέλεια: Daniel Birnbaum και Massimiliano Gioni
Διάρκεια: 20 Ιουνίου – 30 Οκτωβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Τρίτης 11:00-13:00 & 19:00-22:00
Η 24η διοργάνωση του Hydra School Projects του εικαστικού και επιμελητή Δημήτρη Αντωνίτση παρουσιάζει την έκθεση «Lessons Learned» στην οποία συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Malin Hederus, Judith Hudson, Oda Jaune, Κώστας Λαμπρίδης, Ευγενία Λιβανός, Χριστίνα Νάκου, Άννα Πάγκαλου, Olympia Scarry, Άδωνις Στοαντζίκης, Νίκος Τσίκουρας, Federico Vecchi, Anders Widoff.
Hydra School Projects, Παλαιά Αγορά της Ύδρας
Διάρκεια: 17 Ιουνίου – 17 Σεπτεμβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 11:00-14:00 & 17:00-22:00
Χρόνης Μπότσογλου: Η αδιάλλακτη ειλικρίνεια της ενσυναίσθησης
Άνδρος
Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή παρουσιάζει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου μια αναδρομική έκθεση του έργου του Χρόνη Μπότσογλου (1941-2022), ενός από τους σημαντικότερους παραστατικούς καλλιτέχνες της μεταπολεμικής ελληνικής τέχνης, στην οποία παρουσιάζονται εκατό έργα.
Σχέδια με μολύβι, παστέλ, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, μπρούντζινα, ορειχάλκινα και γύψινα έργα, τα οποία καλύπτουν μια μεγάλη και ιδιαίτερα παραγωγική περίοδο από το 1953 έως το 2018, εξήντα πέντε χρόνια μιας εξαιρετικά γόνιμης καλλιτεχνικής διαδρομής. Με την έκθεση να είναι χωρισμένη σε «ζωγραφικά κεφάλαια», όπως ο ίδιος ο καλλιτέχνης τα όρισε στα γραπτά του κείμενα, και χάρη στη γενναιόδωρη συμμετοχή της οικογένειας του ζωγράφου, όπως και πολλών συλλεκτών, ιδιωτών και θεσμών, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει συγκεντρωμένα τα έργα-ορόσημα του καλλιτέχνη αλλά και πολλά που εκτίθενται για πρώτη φορά.
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Οδός Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, Χώρα Άνδρου
Επιμέλεια: Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau
Διάρκεια: 2 Ιουλίου – 1 Οκτωβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Τετ.-Κυρ. 11:00-15:00 & 18:00-21:00, Δευτ. 11:00-15:00, Τρίτη κλειστά
Klaus Pfeiffer: Τα φτερά του Ίκαρου
Νάξος
Η έκθεση αποδίδει φόρο τιμής στον καλλιτέχνη Klaus Pfeiffer (1938-2022), ο οποίος έζησε και δημιούργησε για πάνω από 50 χρόνια στη Νάξο, κληροδοτώντας το έργο του στο Φεστιβάλ Νάξου για να διατηρηθεί ως πολιτιστικό αγαθό του νησιού. Το ζωγραφικό και γλυπτικό έργο του πρωτοποριακού συμπυκνώνει την κλασική ελληνική μυθολογία, την κοινωνική κριτική και τα μοτίβα της κλασικής ιστορίας της τέχνης, μεταφέροντάς τα σε μια πολύχρωμη, σύγχρονη σύνθεση.
Πύργος Μπαζαίου, 12ο χλμ. Οδού Χώρας Νάξου-Αγιασσού
Επιμέλεια: Britta Breuers – Μάριος Βαζαίος
Διάρκεια: 4 Ιουλίου – 8 Οκτωβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Δευτέρας 10:00-17:00
Λ. Κανακάκις: Πολύτιμα καθημερινά / Χριστόφορος Δουλγέρης: Ανώνυμη Ύλη / Ετερογένειες-Νέα Αποκτήματα / Ομοιόστασις: Maelee Lee
Ρέθυμνο
Με αφορμή τα 30 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, η δημιουργός του Μαρία Μαραγκού παρουσιάζει δύο εκθέσεις με έργα από τη μόνιμη συλλογή του, μία με έργα του Χριστόφορου Δουλγέρη, με τίτλο «Matter Anonymous / Ανώνυμη Ύλη» και η δεύτερη αφιερωμένη στα έργα του Λευτέρη Κανακάκι, τα οποία αποτελούν τον πυρήνα της συλλογής του μουσείου. Οι δυο εκθέσεις συμπληρώνονται από την ενότητα με τον τίτλο «Ετερογένεια», η οποία συγκροτείται από νέα αποκτήματα της συλλογής του μουσείου που αντανακλούν τους προβληματισμούς και τις τάσεις της σύγχρονης εικαστικής αναζήτησης.
Στα έργα βρίσκουμε μια ευρεία ποικιλία διαφορετικών νοημάτων, μηνυμάτων και μεθοδολογιών έκφρασης της σύγχρονης καλλιτεχνικής δραστηριότητας, που ανασυσταίνει και επανεξετάζει κριτικά τα διακυβεύματα και τους ανορθολογισμούς της εποχής μας. Έτσι η ετερογένεια ως έννοια και σημασία αποκτά μια ιδιαίτερη διάσταση και αξία καθώς αποπειράται να αποτελέσει μια λυσιτελή συνθήκη απέναντι στην τάση των κυρίαρχων πολιτικο-οικονομικών θεωριών για ομοιογένεια και τυποποίηση.
Επιμέλεια: Μαρία Μαραγκού, Κώστας Χρηστίδης, Σταύρος Καβαλλάρης. Διάρκεια έως τέλη Νοεμβρίου.
Παράλληλα, η έκθεση «Maelee Lee: Homeostasis», στο Κτίριο Πυροβολικού, στη Φορτέτσα Ρεθύμνου, με τα πολυσύνθετα έργα της Κορεάτισσας Maelee Lee, από τη σειρά Homeostasis, επιλεκτικά εμποτισμένα με έναν οπτικό και υλικό μαξιμαλισμό, εκφράζουν εξαιρετικά την αβάσταχτη ανησυχία για μια χαμένη «ομοιόσταση» ενός άρρωστου πλανήτη-οργανισμού. Μία σύγχρονη, ακτιβιστική «Κραυγή» κατά των νοσοφόρων συνθηκών, οι οποίες καταστρέφουν τη λεπτεπίλεπτη ισορροπία της Γης, αλλά και ένα μοντέρνο, θριαμβευτικό «memento mori» σε σχέση με την ατέρμονη ρευστότητα των πραγμάτων.
Επιμέλεια: Θάλεια Βραχοπούλου. Έως τις 8 Αυγούστου 2023.
Επίσης σε χώρους και περάσματα της πόλης του Ρεθύμνου εκτίθενται δύο καινούρια γλυπτά και υλοποιείται το όραμα ενός διαλόγου του έργου τέχνης με τους περιπατητές. Πρόκειται για τα έργα η «Ξύλινη βάρκα με επτά φίδια» (2011) της Καλλιόπης Λεμού, η οποία «φωλιάζει» στο κτίριο Ρέκτορα, στη Φορτέτσα Ρεθύμνου, και το «Singapore D.1» (1996) του Μιχάλη Κατζουράκη, που υψώνεται στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη.
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Μεσολογγίου 32, Παλιά Πόλη, Ρέθυμνο
Ώρες Λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 09:00-14:00 & 19:00-21:00, Σάβ.-Κυρ. 10:00-15:00, Δευτέρα κλειστά
Κτίριο Πυροβολικού, Φορτέτσα
Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά 10:00-14:00 & 18:00-19:30, Κυριακή κλειστά
Το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα
Χίος
Το τέμενος Χαμηδιέ (ή Μπαϊρακλή), που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του Κάστρου της Χίου και αναστηλώθηκε πρόσφατα, εγκαινιάστηκε ως χώρος πολιτισμού και στέγης πολιτιστικών δράσεων με την εικαστική έκθεση δώδεκα καλλιτεχνών από την Ελλάδα, την Τουρκία, τον Λίβανο, το Ιράν και την Κύπρο, οι οποίοι μέσα από τα έργα τους αναστοχάζονται πάνω στις παλίμψηστες ιστορίες του νησιού και εξετάζουν τους διασυνοριακούς πολιτισμούς, τα συλλογικά τραύματα και τις μορφές της ίασης. Η έκθεση λειτουργεί παράλληλα σε δύο χώρους, στο Χαμηδιέ τζαμί και στα Οθωμανικά Λουτρά (που επίσης βρίσκονται μέσα στο Κάστρο της Χίου). Η έκθεση θα πλαισιωθεί και με ένα εκτενές δημόσιο πρόγραμμα με προβολές, ομιλίες, παραστάσεις, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκειά της.
Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου και Καλλιτεχνικός Οργανισμός ΔΗΩ
Διάρκεια: 8 Ιουλίου – 28 Αυγούστου
Χαμηδιέ Τζαμ, Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Τρίτης 10:00-15:30
Οθωμανικά Λουτρά, Ώρες Λειτουργίας: Καθημερινά εκτός Τρίτης 8:30-15:30
Hope Κωνσταντίνος Ντάγκας – Enzo Rovella: Ορφικοί Διάλογοι
Θεσσαλονίκη
Μια έκθεση σύγχρονης τέχνης συνδιοργανώνουν το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και η Ελληνική Κοινότητα Σικελίας «Τρινακρία» του Παλέρμο, με έργα των καλλιτεχνών Enzo Rovella και Hope Κωσταντίνου Ντάγκα, εμπνευσμένα από τον Πάπυρο του Δερβενίου. Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο αρχαιότερος αναγνώσιμος πάπυρος, το αρχαιότερο «βιβλίο» της Ευρώπης, το οποίο βρέθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1962 στο Δερβένι (Μακεδονία) και χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., διατηρήθηκε χάρη στη μερική απανθράκωση που υπέστη στις φλόγες της νεκρικής πυράς. Ένα πολύτιμο ντοκουμέντο που ρίχνει φως στην ελληνική φιλοσοφία αποτελώντας σημαντική μαρτυρία της αρχαιότητας και των απαρχών της ορφικής παράδοσης. Με την εγγραφή του το 2015 στον κατάλογο «Μνήμη του Κόσμου» της UNESCO αναγνωρίστηκε η παγκόσμια σημασία του, καθώς αντικατοπτρίζει πανανθρώπινες αξίες, όπως η ανάγκη ερμηνείας του κόσμου, η επιθυμία ένταξης σε μια οργανωμένη κοινωνία και η αγωνία αντιμετώπισης του τέλους της ζωής.
Ο επιμελητής της έκθεσης Francesco Piazza εξηγεί: «Η σύνθετη αφήγηση του Enzo Rovella και του Hope Κωσταντίνου Ντάγκα αναπτύσσεται γύρω από το πολύτιμο αυτό εύρημα και τον μύθο που συνδέεται με την αθανασία, ξετυλίγοντας την πλοκή της μέσω συνεχών αναφορών που αποσκοπούν στην κατανόηση του παρελθόντος και σε μια ανανεωμένη πίστη στο μέλλον, με την επίγνωση του πόσο ατελές και επισφαλές είναι το πνεύμα της εποχής που ζούμε και πόσο ευάλωτη είναι η ακεραιότητα της ψυχής που δέχεται συνεχείς προκλήσεις. Μέσω της ζωγραφικής και της γλυπτικής τα έργα των δύο καλλιτεχνών συνδιαλέγονται, μεταξύ μιας δισδιάστατης, αιθέριας και σπάνιας πραγματικότητας και ενός στέρεου και χειροπιαστού υλικού, ανάμεσα σε δύο ουσίες ύπαρξης, γεμίζοντας τον χώρο με μια νέα δύναμη, μέσω ενός εκθεσιακού μηχανισμού που παρακινεί τον θεατή να ενεργοποιήσει όλες του τις αισθήσεις για να απολαύσει μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία».
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μανόλη Ανδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη
Διάρκεια: 26 Ιουλίου – 15 Σεπτεμβρίου 2023
Ώρες Λειτουργίας: Δευτ.-Κυρ. 8:00-20:00
«Αφηγήσεις Μήλου»
Μήλος
Στο πλαίσιο του 30ού Φεστιβάλ Δήμου Μήλου παρουσιάζεται η φωτογραφική έκθεση «Αφηγήσεις Μήλου» που θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 2023 και πραγματοποιείται στο Καταφύγιο του Αδάμαντα.
Η τέχνη ενώνει τους ανθρώπους και τους ταξιδεύει σε έναν κόσμο συναρπαστικό, ονειρικό, φωτεινό. Η Μήλος, τόπος μικρός, αλλά μαγικά μοναδικός, έγινε πηγή έμπνευσης για τους πέντε καλλιτέχνες που διηγούνται μέσα από τις εικόνες τους ιστορίες για την ταυτότητα, τη μνήμη, τον τόπο και τον χρόνο όπως τα αντιλαμβάνεται ο καθένας και τα μοιράζεται με τον επισκέπτη-θεατή.
Σε επιμέλεια Κατερίνας Καλούδη και Μάντης Λυκερίδου, πέντε φωτογράφοι, οι Κατερίνα Καλούδη, Γιώργος Κορδάκης, Ηλίας Κοσίντας, Μάντη Λυκερίδου και Laure Vasconi, συναντιούνται στο νησί και παρουσιάζουν μέσα από τον φωτογραφικό τους φακό και την προσωπική τους ματιά διαφορετικές πτυχές της ζωής και του τόπου.
Καταφύγιο του Αδάμαντα
Ημέρες & ώρες: καθημερινά 19:00-23:00
«1922»
Λέσβος
Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου στην Αγία Παρασκευή φιλοξενεί την έκθεση «1922» για έναν ολόκληρο χρόνο, μέχρι τον Ιούνιο του 2024. Διατρέχει τη Μικρασιατική Εκστρατεία και την Καταστροφή, τον ξεριζωμό των ανθρώπων και την επανεκκίνηση που έκαναν στην Ελλάδα, την ενσωμάτωσή τους ως προσφύγων, τη διατήρηση της μνήμης αλλά και τη σημαντική προσφορά τους στο νησί της Λέσβου. Οι πέντε εκθεσιακές ενότητες αξιοποιούν εμβληματικά κείμενα σπουδαίων λογοτεχνών όπως ο Φώτης Κόντογλου, η Διδώ Σωτηρίου, ο Ηλίας Βενέζης και οι Λέσβιοι Στράτης Μυριβήλης και Ασημάκης Πανσέληνος, αναδεικνύοντας τη δυναμική σχέση της Ιστορίας με τη λογοτεχνία.
«Εμένα το γραφτό μου ήτανε να γεννηθώ στην Ανατολή, αλλά η ρόδα της Τύχης, που γυρίζει ολοένα, ξερρίζωσε από τα θεμέλια τον τόπο μου και μ’ έρριξε στην ξενιτειά, σ' ανθρώπους που μιλούσανε την ίδια γλώσσα με μένα, πλην όμως που είχανε άλλα συνήθια. Το πουλί το θαλασσοδαρμένο πώς βρίσκει έναν βράχο μέσα στο πέλαγο και κάθεται και στεγνώνει τα φτερά του, έτσι βρίσκουμαι κι εγώ σε τούτα τα χώματα», γράφει ο Φώτης Κόντογλου και με αυτό το απόσπασμα ξεκινά η περιοδική έκθεση που περιλαμβάνει σπάνιο αρχειακό υλικό και φωτογραφίες, προσωπικά αντικείμενα και ιερά κειμήλια που αποκαλύπτουν στιγμές της ζωής πριν αλλά και μετά την τραγωδία του '22. Ξεχωρίζουν ηχητικές μαρτυρίες προσφύγων, επιστολές στρατιωτών αλλά και η φορητή εικόνα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο Αϊβαλί, που σώθηκε τελευταία στιγμή από βανδαλισμό.
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης για τη Μικρασιατική Καταστροφή και με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Συνθήκη της Λωζάνης η έκθεση λειτουργεί καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00
ΠΙΟΠ | Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου
Αγία Παρασκευή, Λέσβος
«Οι Ρίζες»
Μεσσηνία
Μια σημαντική έκθεση-φόρος τιμής στον Παύλο Διονυσόπουλο (PAVLOS) διοργανώνεται στη γενέτειρά του, τα Φιλιατρά, με τίτλο «Οι Ρίζες» (The Roots), και φιλοξενείται στο Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου, ένα σύγχρονο κτίριο κοντά στο κέντρο της πόλης.
Ο παγκόσμιας εμβέλειας εικαστικός τιμάται σε μια έκθεση σε επιμέλεια της Kapopoulos Fine Arts και του συνεργάτη του μουσείου, Χρήστου Τσοροβά, που φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια πολύτιμη γέφυρα ώστε και νεότεροι καλλιτέχνες και γενικώς ενδιαφερόμενοι να ενθαρρυνθούν να ανακαλύψουν τη δύναμη και τη μαγεία της τέχνης και την κληρονομιά που άφησε πίσω του.
Η έκθεση δίνει αυτή την ευκαιρία τόσο στην τοπική κοινότητα της Μεσσηνίας όσο και στους επισκέπτες της περιοχής να έρθουν σε επαφή με σημαντικά έργα που προέρχονται από ιδιωτικές συλλογές και την προσωπική συλλογή του Βαγγέλη Καπόπουλου, ο οποίος θεωρεί χρέος του να τιμήσει τον κορυφαίο Έλληνα δημιουργό, με τον οποίο διατηρούσε στενή σχέση επί δεκαπέντε χρόνια.
Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν έργα που δημιουργούσε με τη δική του τεχνική-σήμα κατατεθέν, συναρμολογώντας πολύχρωμες λωρίδες κομμένες από αφίσες αλλά και μεταλλικό σύρμα. Χαρακτηριστικές συνθέσεις με αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ποτήρια, μπουκάλια, τιρμπουσόν αλλά και σακάκια, πούρα, δέντρα, κασπό με λουλούδια, νεκρές φύσεις, τοπία, θάλασσες και αγροί όπου η εντύπωση και το αποτέλεσμα εξαρτώνται από το παιχνίδισμα των χρωμάτων και τον τρόπο συγκόλλησης του υλικού.
Μουσείο Πάνου και Ηλία Ηλιόπουλου, Ζαχαριανών 11, Φιλιατρά, 6974 460634 & 27610 33807
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 11:30-13:30 & 18:00-20:30
CARING/CARRYING LANDSCAPES
Κύθνος
Το πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών Thermia Project παρουσιάζει την έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο CARING/CARRYING LANDSCAPES στο δημοτικό σχολείο της Χώρας Κύθνου από τις 17 έως τις 25 Αυγούστου σε επιμέλεια της Οντέτ Κουζού. Οι καλλιτέχνες και οι καλλιτέχνιδες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα για το 2023 είναι η Ιωάννα Λημνιού, η Πάκυ Βλασσοπούλου και ο Αριστείδης Λάππας.
Τα έργα που δημιουργήθηκαν κατά τη φιλοξενία των εικαστικών στην Κύθνο εκκινούν από την παρατήρηση και την εμπλοκή τους με το φυσικό και πολιτισμικό τοπίο του νησιού, τις ξερολιθιές, τα δημοτικά τραγούδια, τα παραδοσιακά παραμύθια, τα οικόσιτα ζώα, τη φυσική χλωρίδα. Τα έργα διέπονται από έναν αφηγηματικό χαρακτήρα και εξιστορούν σχέσεις που συναντώνται στην καθημερινότητα του τόπου, φανερώνοντας ένα πλαίσιο φροντίδας, είτε αυτό αφορά τη φροντίδα της γης, των ζώων, του σπιτιού, της οικογένειας, είτε ακόμα και τη φροντίδα για την ίδια την πέτρα.
Οι εικαστικοί παρατηρούν τα χρώματα και τις υφές του τοπίου, τα μετεωρολογικά φαινόμενα, π.χ. τις αλλαγές της θερμοκρασίας, τους ήχους κατά τη διάρκεια της ημέρας, τη ρουτίνα της ζωής στο φυσικό περιβάλλον γύρω τους, καθώς και τη βαθιά ενότητα της καθημερινότητας με τις γεωργικές πρακτικές, στοιχεία και στοιχειά που αποδίδουν ποιότητες στο τοπίο με μεταφυσικά χαρακτηριστικά. Οι εικαστικοί, κινούμενοι ανάμεσα σε ασαφή όρια μεταξύ υλικοτήτων, έμβιων όντων και αφηγήσεων, νοηματοδοτούν εκ νέου τους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε την έννοια του τοπίου.
Δημοτικό Σχολείο Χώρας Κύθνου, 17-25 Αυγούστου 2023
Ωράριο λειτουργίας: 19:00-22:00
«Όπως ήμασταν τότε: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα»
Σάμος
Το Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει την έκθεση «Όπως ήμασταν τότε: Ένα φωτογραφικό λεύκωμα από το Καρλόβασι και πέρα», την ετήσια καλοκαιρινή του έκθεση στο Art Space Pythagorion. Η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει από τις 3 Αυγούστου έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2023, προέκυψε από τη συνεργασία του εικαστικού και κινηματογραφιστή Γιώργου Σαλαμέ και της Φωτονήσου, μιας κολεκτίβας ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στα πεδία της τέχνης και του πολιτισμού. Στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει την πλούσια κοινωνική ιστορία του νησιού και να εντοπίσει τα νήματα που τη συνδέουν με το παρόν.
Το Καρλόβασι, σημείο αναφοράς για τη Σάμο λόγω της πλούσιας πολιτιστικής και βιομηχανικής ιστορίας του, έγινε γνωστό κατά το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα για τα βυρσοδεψεία του και υπήρξε κέντρο παραγωγής καπνού. Ο Γιώργος Σαλαμέ, κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο νησί, μελέτησε το αρχείο που περιλαμβάνει χιλιάδες εικόνες, επέλεξε εικόνες από τα οικογενειακά άλμπουμ και τις παρουσιάζει μαζί με φωτογραφίες της σύγχρονης Σάμου που τράβηξε ο ίδιος σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας διάλογος μεταξύ τους.
Η επιλογή των φωτογραφιών αρχείου μαζί με τις εικόνες του Σαλαμέ, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου και της Ιόλης Τζανετάκη, αποκαλύπτει άγνωστες μικροϊστορίες, λανθάνουσες ή αθέατες πτυχές της ζωής του νησιού και ανιχνεύουν συνδετικές κλωστές μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος του Καρλοβασίου και των γύρω περιοχών. Οι αρχειακές εικόνες που περιλαμβάνονται στην έκθεση ποικίλλουν σε τόνο και θέμα – βλέπουμε από φωτογραφίες ανθρώπων που εργάζονται μέχρι ομάδες φίλων σε διακοπές, εκδρομές, τοπικά φεστιβάλ, αθλητικές και άλλες κοινοτικές εκδηλώσεις. Συνδέουν πτυχές της κοινωνικής, πολιτιστικής, εμπορικής και πολιτικής ιστορίας του νησιού από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τη δεκαετία του 1980, πριν από την κυριαρχία της ψηφιακής φωτογραφίας.
Art Space Pythagorion, Λιμάνι Πυθαγορείου, Σάμος
Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10:00-13.00 και 19:00-24:00
