Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Ο Κόρμαν στα γυρίσματα της ταινίας «Το μαγαζάκι του τρόμου» © 1960 Santa Clara Productions, Inc. with The Filmgroup

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024): Ο βασιλιάς των b-movies και του απενοχοποιημένου exploitation

0

Στην πολυετή καριέρα του, ο Ρότζερ Κόρμαν, ο οποίος απεβίωσε στα 98 του χρόνια στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, εγγυήθηκε πάνω από 400 παραγωγές και υπέγραψε πολλές από αυτές, γράφοντας μάλιστα και μια σχετική αυτοβιογραφία με τίτλο «Πώς σκηνοθέτησα 100 ταινίες στο Χόλιγουντ και δεν έχασα δεκάρα», ένα υπερήφανο εγχειρίδιο θριαμβευτικής επιβίωσης σε ένα ριψοκίνδυνο περιβάλλον, το οποίο ανακάλεσε πικρά, όταν το 1962 τόλμησε να κολυμπήσει σε πιο σοβαρά ύδατα, και το «Intruder», με τον Γουίλιαμ Σάτνερ στον ρόλο ενός ρατσιστή, απέτυχε να πάρει έγκριση από την επιτροπή λογοκρισίας, παίχτηκε σε ελάχιστες αίθουσες και πάτωσε εμπορικά, παρά τις θετικότατες κριτικές των «New York Times» και άλλων. «Ποτέ ξανά ταινία με προσωπική κατάθεση», είπε και επέστρεψε εκεί που έπαιζε στα δάχτυλα τους προϋπολογισμούς και το κοινό, δηλαδή στο φτηνό σινεμά είδους, μια πλατφόρμα που σχεδόν εφηύρε και σίγουρα τελειοποίησε. 

Η οικογένειά του μετακόμισε στην Καλιφόρνια όταν ήταν μικρός και ο Ρότζερ μεγάλωσε στο Μπέβερλι Χιλς, σίγουρος πως θα ασχοληθεί με τον κινηματογράφο που αγαπούσε πολύ, στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ανήσυχος, σπούδασε στην Οξφόρδη και στο Παρίσι βρήκε πρόθυμους αγοραστές των ιστοριών του. Το πρώτο σενάριο που έγινε ταινία, από την Allied Artists, είχε πρωταγωνιστές την Τζόαν Μπένετ και τον Ρίτσαρντ Κόντε, και κανείς δεν φανταζόταν πως θα μεταπηδούσε στο, ας πούμε, πιο αναξιοπρεπές πεδίο των b-movies, αυτό που προοριζόταν για γρήγορη κατανάλωση κυρίως στις drive-in ανοιχτές αίθουσες που ανθούσαν εκείνη την εποχή.

Ήταν ο πρώτος Αμερικανός σκηνοθέτης που τίμησε η Γαλλική Ταινιοθήκη, η Ακαδημία τον τίμησε με ειδικό Όσκαρ για την καριέρα του το 2009, ενώ όταν τον ρώτησαν πώς θα ήθελε να τον θυμούνται, απάντησε «ως κινηματογραφιστή, και μόνο». 

Η American International Pictures έμελλε να γίνει το σπίτι του: ξεκίνησε με ξεχασμένα γουέστερν και το γύρισε γρήγορα, ήδη από το 1956, στην επιστημονική φαντασία, με αδιανόητους τίτλους όπως «Night of the Blood Beasts» και «She Gods of Shark Reef», επιμένοντας πως «το τέρας σε κάθε sci-fi ταινία οφείλει να είναι ογκωδέστερο της πρωταγωνίστριας»! 

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
She Gods of Shark Reef
Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Night of the Blood Beasts

Με το που καταλάβαινε πώς λειτουργούσε ένας είδος, όπως, για παράδειγμα, το γκανγκστερικό, όπου εμπιστεύτηκε τον Τσαρλς Μπρόνσον στο «I Mobster», άλλαζε, απλώς γιατί βαριόταν, ακριβώς όπως είχε μπαφιάσει στα νεανικά του χρόνια διαβάζοντας για λογαριασμό της 20th Century Fox σενάρια που έβρισκε παλιομοδίτικα και εκτός πραγματικότητας. Αυτό συχνά δημιουργούσε προβλήματα σε παραγωγές που εγκατέλειπε για χάρη μιας άλλης που του κέντριζε το ενδιαφέρον, ωστόσο επέστρεφε για να σώσει την κατάσταση, κυρίως με τη διαλλακτικότητα, την υπομονή αλλά και τις ιδέες του. Μια από αυτές ήταν να ρίξει στη «μάχη» του φινάλε του «Cry Baby Killer» του 1958 τον άγνωστο τότε Τζακ Νίκολσον να εκστομίσει την ατάκα «Τι στο διάολο συμβαίνει εδώ πέρα;», να πιάσει έναν χαρακτήρα από τον λαιμό και να τον εκσφενδονίσει στα σκηνικά σπάζοντάς τα, για να γλιτώσει διάλογο και έξοδα − ο σπουδαίος ηθοποιός δεν έπαψε ποτέ να μνημονεύει τον Κόρμαν ως τον άνθρωπο που τον πίστεψε, τον θεώρησε ιδιοφυή, τον παρακίνησε να παρακολουθήσει μαθήματα method acting και τον έμαθε τι σημαίνει σινεμά, δίνοντάς του ζουμερό ρόλο στο «Μαγαζάκι του Τρόμου», πολύ πριν από τις εμφανίσεις του στις τριπαριστές πραγματείες των ‘60s και βέβαια την απογείωση στον «Ξένοιαστο Καβαλάρη» του κολλητού του, Χένρι Φόντα. 

wild angels Facebook Twitter
«Άγριοι Άγγελοι» με τον Πίτερ Φόντα. Φωτ.: American International Pictures/American International Pictures/Getty Images/Ιdeal Image

Και δεν είναι ο μόνος που ξεχώρισε στο διεισδυτικό ραντάρ του Κόρμαν, ο οποίος προσέλαβε τον Μάρτιν Σκορσέζε για να σκηνοθετήσει το «Boxcar Bertha» και λίγο νωρίτερα τον Πίτερ Μπονγκτάνοβιτς για το «Targets», τον Τζόναθαν Ντέμι για να γράψει το «Caged Heat», τον απογοητευμένο από τη συμμετοχή του ως νεαρού ηθοποιού στο «Happy Days» (όλοι λάτρευαν τον Φόνζι, κι όχι αυτόν!) Ρον Χάουαρντ για το «Grand Theft Auto» το 1977, τον Πολ Μπαρτέλ, που οι μύστες γνωρίζουν καλά ως ιδιόμορφη φιγούρα στο indie κύκλωμα, αλλά και τον Τζέιμς Κάμερον για να σχεδιάσει σκηνικά στο «Beyond the Stars». Πίσω από το θαυμάσιο, χιτσκοκικό «Dementia 13» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, στις αρχές της δεκαετίας του 60, πάντα στην AIP, κρύβεται ο Ρότζερ Κόρμαν, και ήταν αυτός που του συνέστησε να μην ταξιδέψει στις Φιλιππίνες για το «Αποκάλυψη Τώρα», επειδή είχε γυρίσει πολλές ταινίες εκεί και γνώριζε πως θα έμπλεκε με τους μουσώνες και τις καθυστερήσεις.

Με τον Σκορσέζε έγιναν στενοί φίλοι, αν και φρέναρε συχνά τον οπαδικό του ενθουσιασμό. Όταν ο εμβριθής μαθητής του δήλωσε πως οι «Άγριοι Άγγελοι» ήταν καλύτερη ταινία από τις «Άγριες Φράουλες» του Μπέργκμαν, ο Κόρμαν απέρριψε τη θεωρία ως υπερβολική, συμπληρώνοντας πως «πρέπει ωστόσο να παραδεχτούμε πως το “Wild Angels” έχει σωστότερη δράση!». Το χιούμορ όχι μόνο χαρακτήριζε τον Κόρμαν, αλλά έσωζε πολλές ταινίες του, περνώντας υποδόρια, κάτω από την επιφανειακή πλοκή και εκτέλεση που πρόδιδαν πως καθεμιά από αυτές μετά βίας ξεπερνούσε τις 100 χιλιάδες δολάρια προϋπολογισμού και τις δυο εβδομάδες γυρισμάτων, συνήθως με μία λήψη σε κάθε σκηνή και μια βιασύνη που εξελίχθηκε σε πατέντα και παντιέρα των ανεξάρτητων δημιουργών με όραμα και τρέλα, πολύ πριν από την ευκολία της ψηφιακής τεχνολογίας και την επιβεβλημένη ταχύτητα στην παραγωγή περιεχομένου για τις πλατφόρμες.

Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
«Cry Baby Killer» με τον Τζακ Νίκολσον
Ρότζερ Κόρμαν (1926-2024) Facebook Twitter
Ο πολυσχιδής Κόρμαν παραδέχθηκε πως ποτέ δεν γύρισε ακριβώς το φιλμ που ήθελε.

Το Νέο Χόλιγουντ εμφατικά δήλωνε πως ανήκει στο μεγάλο σχολείο του Κόρμαν − μόνο ο Σπίλμπεργκ γλίτωσε από τις τάξεις του, ίσως επειδή έμαθε να σκαρώνει ταινιάκια στο δικό του σπίτι. Και όσοι αναρωτιούνταν επί καιρό τι ακριβώς πρεσβεύει αυτός ο κινηματογράφος αιματηρής φρίκης, ανυπόστατης φαντασίας, φευγαλέου δράματος, σβέλτου μελό και κοινωνικού οπορτουνισμού, απλώς έχαναν τον χρόνο τους, γιατί ο Κόρμαν και οι ορεξάτοι απόστολοί του εκμεταλλεύονταν τα ρεύματα της εποχής, κυρίως το σεξ, τα ναρκωτικά και τη βία, μαθαίνοντας παράλληλα την πιο λαϊκή από τις τέχνες πριν στερεώσουν τα δικά τους κινηματογραφικά οικοδομήματα.

Το φυτώριο του Κόρμαν δεν είχε τελειωμό και, σαν να μην έφταναν οι ασταμάτητες παραγωγές του, ίδρυσε τη New World, διανέμοντας στις ΗΠΑ διεθνή αριστουργήματα όπως το «Κραυγές και Ψίθυροι» του Μπέργκμαν, την «Αντέλ Ουγκό» του Τριφό, το «Ντέρσου Ουζαλά» του Κουροσάβα και το «Φιτζκαράλντο» του Χέρτσογκ. Σοφιστικέ υπαρξιακά τρίωρα ξενόγλωσσα από τον άρχοντα του exploitation; Ας μην ξεχνάμε πως ο δημιουργός του «Death Race» είχε σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία και ήταν υπεύθυνος για την επαναφορά του κομψού γοτθικού τρόμου, με τον κύκλο των μεταφορών των έργων του Έντγκαρ Άλαν Πόε που ξεκίνησε με την «Πτώση του Οίκου των Άσερ» το 1960. Ο πολυσχιδής Κόρμαν παραδέχθηκε πως ποτέ δεν γύρισε ακριβώς το φιλμ που ήθελε («όπως κι αν το ξεκινούσα, κάπως αλλιώς ολοκληρωνόταν»), αλλά τον διακατείχε αισιοδοξία, εκτός από τη δεδομένη γενναιοδωρία και την αποδεδειγμένη του πεποίθηση πως τα κινηματογραφικά είδη και το ανεξάρτητο σινεμά δεν θα πεθάνουν ποτέ, απλώς θα διανύσουν κύκλους και θα αλλάξουν φορμάτ, αντίστοιχα.

Ήταν ο πρώτος Αμερικανός σκηνοθέτης που τίμησε η Γαλλική Ταινιοθήκη, η Ακαδημία τον τίμησε με ειδικό Όσκαρ για την καριέρα του το 2009, ενώ όταν τον ρώτησαν πώς θα ήθελε να τον θυμούνται, απάντησε «ως κινηματογραφιστή, και μόνο». 

Ο Τζακ Νίκολσον μιλάει με συγκίνηση για τον Κόρμαν στo ντοκιμαντέρ «Ο κόσμος του Κόρμαν».

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα γεγονότα της ζωής

Οθόνες / Κασσαβέτης, Σκορσέζε, Ερίθε: 10 άχαστες προβολές στο φετινό Πανόραμα

Πρεμιέρες, παράλληλες εκδηλώσεις, αφιερώματα: Από τις 21 ως τις 27 Νοεμβρίου, οι κινηματογράφοι Τριανόν, Newman και Στούντιο φιλοξενούν το μακροβιότερο αθηναϊκό κινηματογραφικό φεστιβάλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

Οθόνες / Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

Ο αγαπημένος Έλληνας σκηνοθέτης ξεδίπλωσε σημαντικές στιγμές από τη ζωή και την πορεία του και αφηγήθηκε πολύτιμες ιστορίες που διαμόρφωσαν το queer σινεμά του στο φετινό Iconic Talks Powered by Mastercard που πραγματοποιήθηκε στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Τα δέκα αγαπημένα animation του Αλέξανδρου Βούλγαρη (aka The Boy)

Μυθολογίες / Τα 10 αγαπημένα animation του Αλέξανδρου Βούλγαρη (aka The Boy)

«Κάθε φορά που το βλέπω προσπαθώ να καταλάβω πώς έχει οργανωθεί αυτό το χάος»: Ο Αλέξανδρος Βούλγαρης μάς καλεί να ανακαλύψουμε δέκα animation διαφορετικών τεχνικών, που τον έχουν επηρεάσει βαθιά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Όσα ξεχώρισαν κοινό και επιτροπές

Οθόνες / 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Όσα ξεχώρισαν κοινό και επιτροπές

Η Fischer, επίσημος χορηγός των Βραβείων Κοινού εδώ και μια δεκαετία, στήριξε για μία ακόμη χρονιά τον θεσμό, απονέμοντας πέντε βραβεία στις ταινίες που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους των θεατών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Dune: Prophecy»: Το κυνήγι του επόμενου «Game of Thrones» συνεχίζεται

Οθόνες / «Dune: Prophecy»: Το κυνήγι του επόμενου Game of Thrones συνεχίζεται

Η σειρά του HBO, που παίρνει τη σκυτάλη από το πραγματικά αξιόλογο «Penguin», προσπαθεί να επικαλεστεί τη συνταγή του μεγάλου hit του καναλιού και ξεστρατίζει από το ατμοσφαιρικό σύμπαν του Ντενί Βιλνέβ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι θρυλικοί boomers του 65ου φεστιβάλ θεσσαλονίκης

Pulp Fiction / Οι θρυλικοί boomers του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης

Ρέιφ Φάινς, Ζιλιέτ Μπινός, Ματ Ντίλον: Oι διάσημοι, σχεδόν συνομήλικοι ηθοποιοί που τιμήθηκαν με Χρυσό Αλέξανδρο και έδειξαν με τις διαφορετικές επιλογές τους ισάριθμα σίκουελ στην καριέρας τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μονομάχος II»: Αν και λιγότερο brutal από τον Ράσελ Κρόου, ο Πολ Μέσκαλ υπόσχεται αίμα στην αρένα

Οθόνες / «Μονομάχος II»: Αν και λιγότερο brutal από τον Ράσελ Κρόου, ο Πολ Μέσκαλ υπόσχεται αίμα στην αρένα

Ένα έπος δράσης και χαρακτήρων που κυλά θεαματικά, ουσιαστικά, υπερβολικά, συγκινητικά, χορταστικά και εμφατικά, όπως όλοι οι υποψήφιοι θεατές αναμένουν εδώ και πολύ καιρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η πιο διάσημη υπόθεση «απαγωγής από εξωγήινους» αναβιώνει στο Netflix εν μέσω μηνύσεων

Οθόνες / Η απαγωγή του αιώνα αναβιώνει στο Netflix εν μέσω μηνύσεων

Παρότι συμμετείχε στο σενάριο του ντοκιμαντέρ «The Manhattan Alien Abduction», η Λίντα Ναπολιτάνο που ισχυρίζεται ότι απήχθη από εξωγήινους στο κέντρο του Μανχάταν προ 35ετίας μηνύει την πλατφόρμα για αθέτηση της συμφωνίας τους.
THE LIFO TEAM
Ο Άγγελος Φραντζής θέλησε να κάνει μια αστεία ταινία 

Οθόνες / Άγγελος Φραντζής: «Mόνο αν πας στην πηγή των τραυμάτων, μπορείς να απελευθερωθείς»

Μια κουβέντα με τον ακατάτακτο σκηνοθέτη λίγο πριν από την επίσημη πρεμιέρα της νέας του ταινίας «Ο Νόμος του Μέρφυ», μιας σουρεαλιστικής υπαρξιακής κωμωδίας που δεν μοιάζει με καμία από τις προηγούμενες δουλειές του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

The Review / Γιατί διχάζει τόσο το «The Substance»;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και η δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Ιωσηφίνα Γριβέα συζητούν για την πιο αμφιλεγόμενη ταινία της χρονιάς, που έχει προκαλέσει έντονες διαμάχες στα social media, για τη φεμινιστική της διάσταση και για τις γυναικείες φωνές στο σινεμά, που επιτέλους ακούγονται πιο ηχηρά από ποτέ.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ