«Είναι σαν να μην παίρνω απάντηση όταν ρωτάω “πώς”; / Κάθε βήμα που κάνω μπροστά συν είναι ένας εχθρός / Τόσοι πολλοί γνωστοί, τόσοι λίγοι bros / Τόσος συναγωνισμός, μα κανείς τους bros μου». Στο «Ganador 2» που ανοίγει το «Lingo 2» ο FY συνεχίζει από εκεί που τέλειωνε το «Ganador» του «Superstar», δίνοντας εσκεμμένα ή ασυνείδητα υλικό για την κοινωνιολογική ανάλυση που αξίζει να γίνει κάποτε πάνω στο ελληνικό τραπ.«Και μισούνε για το autotune, γιατί; / Κανένας από εμάς δεν έκανε φωνητική / Κανένας από εμάς δεν ήξερε από μουσική / Είμαστε απλά παιδιά με καύλα για λεφτά και hit / Είμαστε απλά παιδιά από χωρισμένους γονείς / Κι είναι πιο μεγάλο από αυτό που μπορείς να δεις / Νικήσαμε το σύστημα με τρόπο που δεν το 'κανε κανείς / Άμα το 'κανα εγώ ίσως να μπορείς κι εσύ».
Όταν ραπάρει το συγκεκριμένο part ο FY ακούγεται σαν τον Mad Clip και είναι ανατριχιαστικός.
Έξι χρόνια μετά δεν είναι κανείς ίδιος, ούτε ο FY ούτε το κοινό που τον παρακολουθεί απ’ την αρχή, έχουν όλ@ μεγαλώσει και έχει αλλάξει και η μουσική.
Είναι η πεμπτουσία του τραπ και από τους πιο ειλικρινείς στίχους που έχει γράψει, κι ας χρειαστούν κάποια χρόνια για να εντοπίσουν την αλήθεια μέσα σε όλο αυτό ακόμα και οι μεγαλύτεροι φαν του. Το «Ganador 2» δεν είναι από τα πιο δημοφιλή κομμάτια του «Lingo 2».
Το «0-100» που ακολουθεί είναι το χιτ του άλμπουμ, ίσως το πιο «Lingo» κομμάτι του, στο οποίο δεν ξεχνάει ότι είναι super star, αλλά δεν είναι ο FY με την εφηβική προσέγγιση για τα πράγματα που είχε μέχρι και το «Super Star», έχει μεγαλώσει, κάποιος που τον έχει παρακολουθήσει μπορεί να το εντοπίσει στους στίχους του, κι ας φαίνονται μια απ’ τα ίδια: «Λένε ποιος να πίστευε ότι θα ’φτανα ως εδώ / Δεν κοιτάω για ευκαιρίες, boy, τις δημιουργώ / Σκάω με το πιο γρήγορο αμάξι, πάλι αργώ / Κάνω τόσο θόρυβο μα μένω σιωπηλός / Μιλάω με τον Θεό, 300 στο ταμπλό / Διαμάντια στον καρπό, διαμάντια στον λαιμό / Έχω ζήσει δυο ζωές, μια πλούσιος, μια φτωχός / Αν τα χάσω πάμε πάλι απ' το μηδέν στο εκατό».
Το lifestyle του super star και το flex είναι διάχυτα σε όλα σχεδόν τα κομμάτια, δεν ξεχνάει να τονίσει ότι είναι ο καλύτερος, αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος που το δηλώνει: «Έχεις λεφτά (έχεις μα δεν λέω), μα δεν έχεις γούστο / Γενικά δεν σας παίρνω σοβαρά, είστε για τον πούτσο / Δεν πληρώνω ψυχολόγο, απλά πληρώνω για βενζίνη / Κάνω βόλτες μες στο βράδυ, έχω παρέα τη σελήνη / Πόσα πράγματα έχω ζήσει, πόσο δεν έχω μιλήσει / Πόσοι θα ήταν στη θέση μου, κανείς τους…».
Με το μελωδικό «Miami», τίγκα στο flex, έχει άλλο ένα χιτ, μία παραγωγή του Lef που είναι αρκετά βραδύκαυστη, χρειάζεται κάποιες ακροάσεις για να σου καρφωθεί το ρεφρέν, αλλά έχει όλες τις προδιαγραφές της επιτυχίας. Ακούγοντας τους στίχους πιο προσεκτικά, καταλαβαίνεις ότι απευθύνεται στους haters: «Δεν είμαι rapper απ' την πείνα μου / Δεν έγινα αστέρι όταν ήρθα στην Αθήνα, bro / Με ποιον να συγκριθώ; Όλοι μου φαίνονται cringe / Δεν νιώθω ανταγωνισμό όταν μιλάμε για skills / Τόσα χρόνια κάνω rap, εσύ πότε έγινες κριτής; / Είσαι καλός να γράφεις σχόλιο, είμαι καλός να γράφω hits / Είμαι καλός να κλείνω deals γι' αυτό ζω όπως θες να ζεις / Τόσο clout εδώ και χρόνια χωρίς δημόσια beefs / Δεν τα λέω καλά με όλους μα δεν βγαίνω στο IG / Γιατί αν έχω θέμα μαζί σου θα το ξέρεις μόνο εσύ / Έχω μια barbie, είναι από τζάκι / Εγώ ήμουν στο δωμάτιο με μια σόμπα και τασάκι / Δεν έβγαζα τις κάλτσες, ήταν πάγος το πλακάκι / Τώρα έχω 3 αυτοκίνητα στο parking».
Στο «Σαν Εμάς», στο οποίο τον συνοδεύουν ο Light και ο Trannos, το ρεφρέν λέει: «Έχω πονηρό μυαλό, πάγο στην καρδιά / Έχω άγριο βλέμμα, καθαρή ματιά / Άλλο να ’σαι στα σκατά, άλλο να ’σαι σαν αυτά / Άλλο να ’σαι ψωνισμένος pussy, άλλο να ’σαι star / Άλλο να 'χεις βρόμικα χέρια, άλλο βρόμικα λεφτά / Άλλο να ’σαι ευτυχισμένος, άλλο να χαμογελάς / Άλλο το να βγάζεις φράγκα, άλλο να κληρονομάς / Άλλο να ’σαι σαν αυτούς, άλλο να είσαι σαν εμάς». Είναι μια ευκαιρία να θυμίσουν και οι τρεις ότι είναι Capital και είναι top, ένα success story που είναι αδιαμφισβήτητο. Είναι και το πρώτο κομμάτι με feat σε άλμπουμ του, γιατί και το «Lingo» και το «Super Star» ήταν one man show.
Αυτό που διαβάζω στις πρώτες αντιδράσεις για το άλμπουμ είναι ότι το «Lingo 2» δεν μπορεί να λέγεται «Lingo» επειδή δεν έχει την ίδια ομοιογένεια, επειδή έχει feat, επειδή έχει μπλέξει άλλα είδη, επειδή είναι άλλος FY απ’ του «Lingo» (το οποίο άρχισε να το φτιάχνει στα 17). Έξι χρόνια μετά, δεν είναι κανείς ίδιος, ούτε ο FY ούτε το κοινό που τον παρακολουθεί απ’ την αρχή, έχουν όλ@ μεγαλώσει και έχει αλλάξει και η μουσική, και όσο κι αν ξενίζει η (πολύ πετυχημένη) απόπειρά του να κάνει ήχο Detroit και flint, το «Rap Game Dead» είναι το ένα από τα δύο κορυφαία κομμάτια του άλμπουμ.
Στην αρχή ακούγεται σοκαριστικό, πιο πολύ για το πόσο καλός είναι και ο FY αλλά κυρίως ο Skive, που πρώτη φορά ακούγεται να ραπάρει τόσο ολοκληρωμένα, με back to back lyrics που είναι ένας καταιγισμός φράσεων πάνω στον γρήγορο ρυθμό, με τον τρόπο που το κάνει και ο $ulee – στον οποίο αναφέρονται και στο φινάλε του κομματιού: «Δεν έχει σπόρια, έχει έκσταση μες στο σακούλι / Μιλάω τα σκατά μου πάνω στο beat σαν τον $ulee / Σε ποιον να πεις για ραπ είμαι hip hop ως το μεδούλι / Skive και FY back-to-back, yours truly». Ένα απόλυτα fun κομμάτι, κι ας μην είναι για το κοινό του FY.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο FY δανείζεται τους ήχους του Brazilian funk, το έκανε και στο «Super Star», το έκανε και στο «Νησί», οπότε στο baille funk του «Psyfunk» το μόνο που μπορεί να «κλωτσήσει» είναι ο πορτογαλικός στίχος. Δεν έχει σημασία πόσοι θα εκτιμήσουν το Brazilian funk (είναι ο πιο hot χορευτικός ήχος αυτήν τη στιγμή), η ερώτηση, όμως, «τι δουλειά έχει ένα μπραζίλιαν φανκ ανάμεσα στα τραπ κομμάτια;» είναι η ίδια ανοησία με το να πιστεύεις ότι το τραπ είναι πιο ελληνικό.
Το «Lingo 2» είναι ένα άλμπουμ που θα αργήσει να δείξει τη δυναμική του, δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσεις κομμάτι, από τον «Εθισμό» μέχρι και το «Blu», κάθε φορά που το ακούω είναι και διαφορετικά τα στοιχεία που εκτιμάω στο καθένα, κι εκεί που νομίζεις ότι το άλμπουμ κάνει «κοιλιά», έρχονται κομμάτια σαν το μελωδικό «Cartier», το «Φαύλος Κύκλος» και το εντελώς συναισθηματικό «Blu» να αποδείξουν ότι τίποτα εδώ μέσα δεν είναι τυχαίο και αδούλευτο.
«Ξέρω ότι σου 'χω προκαλέσει πόνο / Όμως άθελά μου, γι' αυτό μετανιώνω / Κατεβάζω τον εγωισμό μου / Είμαι αυτό που σου δείχνω και μόνο / Ξέρεις ότι οι ψυχές μας είναι ίδιες / Βγαίνουμε απ' τις χειρότερες συνθήκες / Καλοθελητές πολλοί και βγάζουνε φήμες / Και λεν ότι τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής / Κοίταξε μέσα τους και θα δεις / Το στόμα λέει ψέματα μα ποτέ η ψυχή / Τα μάτια μιλάνε πιο δυνατά απ' τη φωνή / Είμαι κομμάτια απ' τη δουλειά κι εσύ θες να τσακωθείς / Νομίζω θες σημασία και δεν ξες πώς να το πεις / Το μυαλό μου φορτωμένο μα έξω φαίνομαι απαθής / Τα ισοπεδώνεις όλα, με κάνεις να νιώθω ανεπαρκής».
Το κορυφαίο κομμάτι του δίσκου, και όχι μόνο για συναισθηματικούς λόγους, είναι το «Mad 4 Ever», ένα από τα καλύτερα tribute τραγούδια που έχουν ακουστεί ποτέ στο ελληνικό ραπ, μια κατάθεση ψυχής ενός φίλου για τον φίλο του, που γίνεται συγκλονιστική:
«Ήρθες προχθές στον ύπνο μου και μου 'πες ήταν όλα ένα ψέμα / Ότι γύρισες και το πες μονάχα σε εμένα / Ότι ακόμα είναι νωρίς, να μην πω σε κανέναν / Σου ’πα έλα να ακούσεις τα tracks που ’γραψα για εσένα / Για μια στιγμή ήταν όλα όμορφα /Ακριβώς όπως τα όνειρα / Ειρωνεία, λες και δεν το ’ξερα / Ότι όταν ξυπνήσω δεν θα είναι πραγματικότητα / Από όταν έφυγες έχουν αλλάξει πολλά / Τόσος κόσμος άρχισε να μιλά / Άκυροι λένε ότι ήσασταν φίλοι από τα παλιά / Ότι ήσασταν κολλητοί κι ότι τα λέγατε συχνά / Άλλοι μου είπαν πως σε ξέραν από όλους πιο καλά / Huh, πιο πιθανό να μην τους ήξερες καν / Ξέρω πόσοι ήταν δίπλα σου και κοίταγαν να φαν / Τόσους yes men γύρω σου γιατί δεν ένιωθες loved / Θυμάμαι να μας λες "δεν έχω πολύ ακόμα να ζήσω" / Κι άρχιζα να σε βρίζω / Προσπαθώ να το συνειδητοποιήσω / Είσαι πάντα στο μυαλό μου, είσαι πάντοτε μαζί μου / Μπήκα σε ένα λευκό δωμάτιο να σε αποχαιρετήσω / Σε πλησιάζω, έρχομαι να σου μιλήσω / Πιάνω το χέρι σου, το δέρμα σου είναι κρύο / Σκύβω στο κεφάλι σου να σε φιλήσω / Στο πρόσωπό μου δάκρυα και τα σκουπίζω / Σαν ένα κακό όνειρο που απλά θέλω να ξυπνήσω / Όταν βγω από εδώ μέσα δεν θα σε ξανασυναντήσω / Αυτό είναι το τελευταίο μας αντίο / Τη μια στιγμή στους φίλους μας για τον γάμο τους λέγαμε συγχαρητήρια / Μετά από δυο ώρες μου στέλναν μηνύματα να μου πουν συλλυπητήρια / Πριν να σε πάρουν στεκόμουν μπροστά σου κι ορκίζομαι ότι δεν το πίστευα / Ότι είναι ο φίλος μου νεκρός μέσα στα σίδερα».
Συγκινητικό μέχρι δακρύων.
Το άλμπουμ κλείνει με ένα κομμάτι που θα μπορούσε να είναι και στο «Lingo», το «1000 Χιλιόμετρα»· είναι ο ίδιος FY που έφτιαξε ένα από τα κορυφαία ραπ άλμπουμ ever. Όσο επιφυλακτικοί και να είναι όσοι έχουν ενστάσεις τώρα για το «Lingo 2», τα ίδια θα λένε και γι’ αυτό σε πέντε χρόνια.
— M.Hulot
Κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με το ελληνικό ραπ των τελευταίων χρόνων δεν μπορεί να καταλάβει πόσο σημαντική είναι η κυκλοφορία του διαδόχου του «Lingo». Το «Lingo» είναι για εμένα (και πολλούς ακόμη) το καλύτερο newschool rap άλμπουμ που έχουμε μέχρι σήμερα. Ένα αριστουργηματικό αφιέρωμα στο trap με επιρροές από την Αμερική – ειδικότερα, από τη μουσική του Lil Wayne και του Young Thug.
Δέκα κομμάτια που όλα σε κάποια στιγμή της ζωής μου έχουν υπάρξει τα αγαπημένα μου, που ακολουθούν τον ίδιο ήχο, αλλά δεν μοιάζουν καθόλου μεταξύ τους. Μια τέλεια μείξη ευαισθησίας και ωριμότητας με flexing, φανκίλα και out of context μπάρες.
Επιπλέον, περιέχει το «Δε με θέλουν», το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα hits των τελευταίων 10 χρόνων (και το προσωπικό μου αγαπημένο μαζί με το «Hustla» του MadClip). Το «Lingo 2», λοιπόν, έχει να κουβαλήσει μεγάλο σταυρό για να ανταποκριθεί στο επίπεδο και την κληρονομιά που έχει αφήσει ο προκάτοχός του.
Το «Lingo» είναι για εμένα (και πολλούς ακόμη) το καλύτερο newschool rap άλμπουμ που έχουμε μέχρι σήμερα. Ένα αριστουργηματικό αφιέρωμα στο trap με επιρροές από την Αμερική – ειδικότερα, από τη μουσική του Lil Wayne και του Young Thug.
Θα ξεκινήσω μιλώντας για το απόλυτο highlight του δίσκου, το outro «Mad 4 Ever», ένα αριστούργημα αφιερωμένο στον Mad Clip, αναφερόμενο στον χαμό του και τη σχέση τους. Είναι το καλύτερο κομμάτι που έχει βγει ποτέ από τον FY και με διαφορά το καλύτερο που ακούσαμε φέτος. Ο πόνος που μεταδίδει η φωνή του FY, οι εικόνες που μας δίνει, η πόρτα που ανοίγει για να νιώσουμε τα αισθήματά του, το grieving process που περιγράφεται λεπτομερώς με relatable στίχους, το beat switch. Από τη μέρα που το ελληνικό ραπ έχασε τον Mad Clip έχουμε ακούσει πολλές αφιερώσεις στο πρόσωπό του, αλλά καμία δεν έχει πλησιάσει το μεγαλείο του «Mad 4 Ever».
Στο άλμπουμ θα βρούμε αρκετά ακόμη εξαιρετικά κομμάτια που μας θυμίζουν τον FY που έχουμε λατρέψει. Πρώτα το ανατριχιαστικό «Ganador 2», που εκτός από εξαιρετικό κομμάτι ταιριάζει τέλεια ως εισαγωγή στον δίσκο, με τον χαρακτήρα του «Ganador» και ακολουθώντας το ηχητικό τοπίο του «Lingo».
Highlight tracks επίσης αποτελούν τα «Favlos Kyklos» και «Epal», με introspective στίχο και κοινωνικές αναφορές, το μελωδικό «Cartier» (το οποίο κάθε φορά που το ακούω μου αρέσει περισσότερο) και το «Rap Game Dead» με τη συμμετοχή του Skive, το οποίο είναι το πρώτο flint κομμάτι από καλλιτέχνη του ελληνικού mainstream και με κάνει να ελπίζω πως και άλλοι καλλιτέχνες θα ακολουθήσουν αυτό το απίστευτα διασκεδαστικό lane.
Ωστόσο, ο δίσκος πάσχει από ένα σύνδρομο που έχουν πολλοί δίσκοι του 2024, αυτό του ασυνεπούς tracklist. Αρχικά, έχουμε κομμάτια που είναι χαρακτηριστικά πιο αδύναμα, όπως το «San Emas» (με lowlight το τελευταίο verse), το «Ethismos», το «Miami», αλλά και κομμάτια που, παρόλο που μου αρέσουν, δεν έχουν καμιά δουλειά να είναι περιεχόμενο του δίσκου.
Σε αυτά ανήκει σίγουρα το πειραματικό baile funk κομμάτι με όνομα «Psyfunk», το οποίο θα αποτελούσε τέλεια προσθήκη ως interlude σε κάποια καλοκαιρινή δουλειά του με τον βραζιλιάνικο ήχο που προφανώς λατρεύει, αλλά ως κομμάτι σε αυτό το άλμπουμ δεν μπορώ παρά να του πατήσω skip.
Ο δίσκος, αν και σε μεγάλο μέρος του πολύ δουλεμένος και διασκεδαστικός, δυστυχώς δεν είναι «Lingo 2». Είναι ένας δίσκος με ανοργάνωτη ανάμειξη πολλών στυλ, με αρκετά εξαιρετικά κομμάτια, αλλά και κομμάτια σε χαμηλότερο επίπεδο από αυτό που απαιτεί ένα «Lingo 2» και κάποιους άστοχους πειραματισμούς. Αυτό ίσως το εκτιμήσει κάποιος που αρέσκεται στην επίδειξη της πολυπρισματικότητας του καλλιτέχνη, όμως στον συγκεκριμένο δίσκο εμένα με ξένισε και μου δημιούργησε αρνητικές σκέψεις.
Γιατί μου δημιουργείται η υποψία ότι ο FY –και κάθε καλλιτέχνης του οποίου τα πρότζεκτ ακολουθούν αυτό το blueprint– δεν έχει πια την έμπνευση ή το κίνητρο να κυκλοφορήσει έναν πλήρη δίσκο με tracklist πιστό στον ήχο ή/και στη θεματολογία του, όπως μπορούσε κάποτε. Ωστόσο, ίσως να ήμουν λιγότερο επικριτικός αν το άλμπουμ είχε διαφορετικό όνομα, καθώς περιέχει αρκετά κομμάτια για playlists κάθε διάθεσης, τα οποία δεν σκοπεύω να σταματήσω να ακούω σύντομα. Περιμένουμε remix του «Rap Game Dead» με συμμετοχή του $ulee!
— Νικόλας Καρακάσης
Ακούστε το άλμπουμ στο Spotify.
Το «Lingo 2» κυκλοφορεί από την Capital Music και την Panik Records.
