ΣΤΙΣ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ μάθαμε για τον θάνατο του συνθέτη και τραγουδοποιού Αλέξη Παπαδημητρίου. Ήταν 80 ετών. Ο Παπαδημητρίου, παρότι είχε κάνει τεράστιες επιτυχίες, που τις τραγούδησαν όλοι οι Έλληνες, δεν ήταν ένα γνωστό πρόσωπο. Δεν έδινε συνεντεύξεις, δεν εμφανιζόταν στην τηλεόραση, ενώ και οι φωτογραφίες του, που κυκλοφορούσαν στον Τύπο, ήταν περιορισμένες και συγκεκριμένες.
Προφανώς ο άνθρωπος ήταν από εκείνους που δεν ενδιαφέρονταν για πολλά-πολλά, και που μιλούσαν, όπως συνήθως λέμε, μέσω της δουλειάς τους. Κάτι που, για την περίπτωση του Παπαδημητρίου, αποκτά άλλες διαστάσεις, επειδή, εξαιτίας αυτής ακριβώς της δουλειάς του, ο ίδιος θα γινόταν περιζήτητος και το όνομά του συνώνυμο της επιτυχίας.
Ο Παπαδημητρίου ήταν ποπίστας και βασικά μελωδός. Μπορεί να έγραψε και λαϊκότροπα στην πορεία, αλλά το γήπεδό του ήταν η ποπ και το ελαφρό. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, πως είχε ξεκινήσει τη διαδρομή του από το μοντέρνο τραγούδι, στο δεύτερο μισό του ’60 και από τα ποπ-ροκ συγκροτήματα.
Ο άνθρωπος ήταν από εκείνους που δεν ενδιαφέρονταν για πολλά-πολλά, και που μιλούσαν, όπως συνήθως λέμε, μέσω της δουλειάς τους. Κάτι που, για την περίπτωση του Παπαδημητρίου, αποκτά άλλες διαστάσεις, επειδή, εξαιτίας αυτής ακριβώς της δουλειάς του, ο ίδιος θα γινόταν περιζήτητος και το όνομά του συνώνυμο της επιτυχίας.
Τα πρώτα τραγούδια του Αλέξη Παπαδημητρίου τα αποδίδουν ο Tony Pinelli και ο Fefe, το 1967. Ο πρώτος θα έλεγε τις ποπ-μπαλάντες «Πιο ψηλά κι απ’ τ’ αστέρια / Όνειρο δεν ήσουνα» [Columbia], που επιχειρούσαν να διατηρήσουν το κλίμα που είχε φτιαχτεί από την «Ανάμνησις» («Το καλοκαίρι μαζί πηγαίναμε στην αμμουδιά» και τα λοιπά), εκείνη την τεράστια επιτυχία του Ιταλού, από το 1966, που είχαν γράψει οι Βαγγέλης Πιτσιλαδής & Γιώργος Παπαστεφάνου.
Και τα δύο τραγούδια του Παπαδημητρίου, που ήταν «μια χαρά», κινούνταν πάνω σ’ αυτό το μοτίβο. Αλλά και ο συμπατριώτης τού Pinelli, ο Fefe Aliberti, που έκανε κι αυτός τότε καριέρα στην Ελλάδα, με τα τραγούδια «Βρες κάποιον άλλον / Αντίο καλοκαίρι» [Columbia], ήταν επίσης επικεντρωμένος στα μπλουζ (στα κομμάτια που χορεύονταν από τα ζευγάρια στα πάρτυ «κολλητά»).
Toni Pinelli - Όνειρο δεν ήσουνα
Το 1969 τραγούδια του Παπαδημητρίου θα πει η Μαρίνα (επίσης ποπ μπαλάντες), αλλά και ο ίδιος ο συνθέτης (ως Αλέξης), ενώ εκείνη τη χρονιά καταγράφεται και η συμμετοχή του σ’ ένα εφήμερο ποπ-ροκ σχήμα, τους Whites, που είχαν ως μέλος τους και τον Σταμάτη Σπανουδάκη. Οι Αλέξης-Σταμάτης και οι Whites θα ηχογραφούσαν, μάλιστα, το 45άρι «Φίλε μου / Ο τρελλός» [Zodiac, 1969], πριν οι δυο τους βρεθούν σ’ ένα άλλο γκρουπ, τους Artomics.
Οι Artomics θα αποτελέσουν μία από τις κορυφαίες live μπάντες της χώρας, στο τέλος του ’60 και την αρχή του ’70, με εμφανίσεις στο κλαμπ Piper (Νοέμβριος ’69) και στην Αθηναία (Μάρτιος ’70) που θα άφηναν εποχή, δίχως όμως να γράψουν κάποιο δίσκο. Μάλιστα, κάποια στιγμή θα εμφανιζόταν μαζί τους και ο Donovan(!), που επισκεπτόταν τακτικά, τότε, την Ελλάδα, ενώ άλλα μέλη τους (πέρα από τους Παπαδημητρίου τραγούδι και Σπανουδάκη μπάσο) ήταν οι Δημήτρης Ταμπόσης επίσης τραγούδι, Γιάννης Φαναριώτης & Χριστόφορος Ρίμπας σαξόφωνα, Νίκος Παναγόπουλος πλήκτρα, Σπύρος Μπακατσέλος κιθάρα και Τζίμης Νταής ντραμς. Το ρεπερτόριο των Artomics ήταν βασικά σόουλ-ροκ.
Τον Μάιο του 1971 ο Αλέξης Παπαδημητρίου φαίνεται πως έχει αποχωρήσει από τους Artomics, συμμετέχοντας στο Super Show Pop 71, του ουαλού τραγουδιστή Mal – που μετά την επιτυχία του στην Ιταλία, θα περιόδευε και στην Ελλάδα. Έτσι, ο Αλέξης θα τραγουδούσε στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης, μαζί με τους Τέρη Χρυσό, Gino, Charms, Artomics, Babylon, Daltons και Νέλλη Μάνου, στο σόου του Ουαλού.
Ένας αρκετά ενδιαφέρων ποπ-ροκ δίσκος, με τραγούδια του Αλέξη Παπαδημητρίου, σε στίχους Δημήτρη Ιατρόπουλου, ήταν το «Έρχομαι Απ’ την Αϊτή» [Lyra, 1974] του Jean Robert (Ζαν Ρομπέρ). Ο Ρομπέρ ήταν όντως Αϊτινός, δούλευε από χρόνια στην Ελλάδα (κόρη του είναι η τραγουδίστρια Νatalia Corvington, που κάνει σήμερα τη διαδρομή της), με τα κομμάτια τού μοναδικού αυτού άλμπουμ του να εμφανίζουν τζαζ και φανκ επιρροές.
Jean Robert - Είπες θα 'ρθεις μα δεν ήρθες
Έως το τέλος των σέβεντις ο Αλέξης Παπαδημητρίου θα ενδυναμώσει την παρουσία του στο χώρο, δίνοντας συνθέσεις του στην Μαρίνα, την Δήμητρα Γαλάνη, την Μπέσσυ Αργυράκη, την Danai Favilli κ.ά., σηματοδοτώντας έτσι την αισθητική περιοχή που θα στόχευε στα έιτις πια, υπηρετώντας ένα είδος ελαφρού τραγουδιού, με απλές, αλλά γερές μελωδίες, ικανές να «πιάσουν» περισσότερο κόσμο.
Έτσι, το 1983 η Αλέκα Κανελίδου θα τραγουδήσει το δικό του «Χωρίς εσένα τίποτα» (στίχοι Λάκης Μιχαηλίδης), αλλά και το «Μια περιπέτεια», το 1985 σε στίχους Ρόνης Σοφού, ο Φίλιππος Νικολάου το «Τι να σου πω» (στίχοι Μαρί Μωραΐτη) το 1986, που όλος ο κόσμος θα το μάθαινε ως «Στο άδειο μου πακέτο» (λίγο πιο μετά), όταν το τραγούδι θα ενορχηστρωνόταν με μπουζούκι –το λέω, γιατί η πρώτη εκτέλεσή του είναι τελείως... ηλεκτρονική–, ενώ και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου θα έλεγε μια άλλη επιτυχία της εποχής (1984), το «Μπρος γκρεμός και πίσω γκόμενες» (στίχοι του Βασ.).
Ο Παπαδημητρίου θα έγραφε, επίσης, μουσικές και τραγούδια (Βλάσσης Μπονάτσος) για τη θεατρική παράσταση «Εκπαιδεύοντας Τη Ρίτα», που θα ανέβαινε το 1984 στο θέατρο Αλίκη, από την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, με τις επιτυχίες να διαδέχονται η μία την άλλη, αφού η Μαρινέλλα με τον Κώστα Χατζή θα τραγουδούσαν το 1985 το «Είσαι παντού και πουθενά» (στίχοι Ρόνη Σοφού), ο Αντώνης Καλογιάννης το «Και που λες Ευτυχία», την ίδια χρονιά, πάλι σε στίχους της Σοφού, η Μαρινέλλα (μόνη της αυτή τη φορά) το «Είμαι η Μαίρη», το ’86, σε στίχους Σώτιας Τσώτου, η Μαργαρίτα Ζορμπαλά το «Κάτι γίνεται» (στίχοι Ιφιγένεια Γιαννοπούλου) το ’87, ξανά η Μαρινέλλα το «Τολμώ» το ’88 σε στίχους Εύης Δρούτσα, ο Γιάννης Πάριος το «Είμαι τρελός που σ’ αγάπησα», επίσης το ’88, σε δικούς του στίχους και πάει λέγοντας... Όλα αυτά τα τραγούδια υπήρξαν τεράστιες επιτυχίες στα έιτις, τα άκουγες παντού, ήθελες δεν ήθελες, αναδεικνύοντας τον Αλέξη Παπαδημητρίου, ως συνθέτη, σε πρώτο όνομα.
Μαρινέλλα - Τολμώ
Όμως και στη δεκαετία του ’90 ο Παπαδημητρίου θα ξεκινούσε με φόρα, κυκλοφορώντας το 1991 ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του, το «Είναι ένας έρωτας μεγάλος», με την Λίτσα Διαμάντη και τον Μάκη Χριστοδουλόπουλο, σε στίχους Εύης Δρούτσα (αργότερα θα το έλεγαν και άλλα ζευγάρια τραγουδιστών), ενώ μεγάλη επιτυχία θα έκανε και το «Κλείσε φώτα κλείσε μάτια» (στίχοι Ελένη Γιανατσούλια) με την Άντζελα Δημητρίου, το ’93...
Παράλληλα, όμως, με αυτά τα λαϊκότροπα και λαϊκοφανή τραγούδια ο Παπαδημητρίου θα συνέθετε και για «όλη» την ελληνική ποπ της εποχής (Πασχάλης, Δάκης, Μπέσσυ Αργυράκη, Λόρνα, Μαντώ, Σάκης Ρουβάς, Ευριδίκη, Ελένη Πέτα, Θάνος Καλλίρης, Διονύσης Σχοινάς...), χωρίς να αφήνει απ’ έξω τους λαϊκούς εννοείται (Δούκισσα, Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πουλόπουλος, Δημήτρης Κοντολάζος, Σταμάτης Γονίδης, Γιώργος Γερολυμάτος, Σπύρος Σπυράκος, Δήμητρα Παπίου, Πασχάλης Τερζής, Άγγελος Διονυσίου, Θέμης Αδαμαντίδης...), κάνοντας και προσωπικά ορχηστρικά CD (η σειρά «Ορίζοντες», “Alexis”), δίνοντας συνθέσεις του σε ονόματα από το εξωτερικό (τον Ολλανδό Benny Neyman, την Τουρκάλα Ajda Pekkan, τον Φινλανδό Kari Vepsä, την συμπατριώτισσά του Meiju Suvas κ.ά.), γράφοντας μουσικές για την τηλεόραση («Το 13ο Κιβώτιο» στον ΑΝΤ1, το 1992-93) και άλλα διάφορα. Σ’ αυτά τα «διάφορα» κι ένα άλμπουμ, που θα έκανε για τους ναυτικούς, το 1995, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και την Interamerican, σε στίχους Άγγελου Πυριόχου.
Ο Αλέξης Παπαδημητρίου είχε κατορθώσει ήδη από τα έιτις να φτιάξει έναν δικό του ήχο, είτε αυτός μετασχηματιζόταν σε κάτι πιο ποπ είτε σε κάτι λαϊκότερο. Ο ήχος αυτός πήγαινε παράλληλα με τις εξελίξεις στην τεχνολογία (με την οποία ο Παπαδημητρίου είχε πολύ καλή σχέση), ήταν «στρογγυλός», ραφιναρισμένος, με διακριτά ρεφρέν και κατανοητά κουπλέ, εκμεταλλευόμενος την ευχέρειά του να γράφει ευκολομνημόνευτες και στη βάση τους απλές μελωδίες (κάτι, που δεν είναι αυτονόητα εύκολο), διεκδικώντας και εν τέλει κερδίζοντας την αγάπη και την εμπιστοσύνη των μεγαλύτερων ελλήνων τραγουδιστών και τραγουδιστριών, των τελευταίων δεκαετιών – οι οποίοι ασμένως χρησιμοποιούσαν δικές του συνθέσεις για τα άλμπουμ τους. Και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η απώλειά του δεν μπορεί παρά να κρίνεται ως σημαντική, για το ελληνικό τραγούδι γενικότερα.
Λίτσα Διαμάντη - Ένας έρωτας μεγάλος
