Κάθε καλοκαίρι χαρακτηρίζεται από το γνωστό πλέον σχήμα expectations vs. reality. Ήδη από τον Απρίλιο αρχίζουμε να γράφουμε για όλα όσα περιμένουμε πως θα το κάνουν ξεχωριστό, να φτιάχνουμε λίστες, να γεμίζουμε το ημερολόγιό μας με events και, βέβαια, να σχεδιάζουμε τις διακοπές μας, εκείνες τις λιγοστές ημέρες στις οποίες εναποθέτουμε όλες μας τις ελπίδες για χαλάρωση, διασκέδαση και αναδιοργάνωση. Και μετά έρχεται η πραγματικότητα που είτε μας δικαιώνει είτε μας απογοητεύει. Ήταν το νησί και η παρέα που επιλέξαμε τα σωστά; Ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες μας εκείνες οι δέκα μέρες που περιμέναμε όλο τον χρόνο; Καταφέραμε να αποσυμπιεστούμε;
Κάπως έτσι λειτουργούν και οι δημοσιογραφικές «προβλέψεις», όταν γράφουμε κάθε χρόνο ότι κάπου θα γίνει φέτος χαμός, ότι το τάδε νησί θα αναδειχθεί στον επόμενο δημοφιλή προορισμό, ότι αυτό το event, το πάρτι, η συναυλία θα είναι το θέμα συζήτησης για μέρες ή και μήνες – και η συζήτηση για το τι συμβαίνει και τι συζητιέται στην πραγματικότητα έχει μετατοπιστεί σαφώς στα social media. Οποιοσδήποτε είναι ενεργός σε αυτά μπορεί να κρίνει εύκολα –ακόμα και στο πλαίσιο των προσωπικών echo chambers του– πού έγινε ο χαμός. Με βάση, λοιπόν, όσα διαβάσαμε και είδαμε στα timelines μας, βγάλαμε μερικά συμπεράσματα για το τι πραγματικά συνέβη φέτος το καλοκαίρι.
Ταξιδεύοντας δέκα ώρες με το πλοίο για ένα εστιατόριο
Αν και μέχρι πρόσφατα φημολογούνταν πως έχει κλίμα βαρύ λόγω του ψυχιατρείου που λειτουργούσε εκεί και των άθλιων συνθηκών που είναι γνωστό ότι επικρατούσαν, η Λέρος έπαιξε πάρα πολύ φέτος στα social. «Δυστυχώς», θα μου πει η Θάλεια Ιωάννου που το επισκέφτηκε φέτος για πρώτη φορά, «θα το κάψουν το νησί και είναι τόσο ωραίο. Ίσως το σώσει το ότι έχει δύσκολη πρόσβαση, ότι με το καράβι είναι πολλές ώρες, ότι το αεροσκάφος που φτάνει εκεί είναι μικρό και πάντα sold out. Επίσης, δεν είναι πολύ φιλικό στη λεζάντα, δεν προσφέρει τον κοπανιστό αέρα των Κυκλάδων, δεν πουλάει ξαπλώστρα και βαβούρα. Η Λέρος είναι σοφιστικέ και ήσυχη, ακόμα και τη μουσική που βάζει ένα μπαρ σε μια φυσική προβλήτα ίσα που την ακούς. Εκεί πας για να χαλαρώσεις».
Δυστυχώς θα το κάψουν το νησί και είναι τόσο ωραίο. Ίσως το σώσει το ότι έχει δύσκολη πρόσβαση, ότι με το καράβι είναι πολλές ώρες, ότι το αεροσκάφος που φτάνει εκεί είναι μικρό και πάντα sold out.
Το νησί αποδείχθηκε πολύ καλύτερο απ’ ό,τι περίμενε. Του αφιέρωσε περισσότερες μέρες από τις περίπου τέσσερις που είδε ότι χρειάζονται για να το γνωρίσεις· οι αποστάσεις είναι πολύ κοντινές, από τη μία άκρη στην άλλη είναι 25 λεπτά διαδρομή. Αυτό που είχε ακούσει πολύ πριν το επισκεφθεί ήταν το εστιατόριο Mylos, που είναι πια περίφημο στο Αιγαίο. «Ό,τι λένε γι’ αυτό το μέρος ισχύει, είναι εστιατόριο-προορισμός, είναι εμπειρία, ό,τι καλύτερο θα φας σε ψάρι είναι εκεί. Έχει πολύ καλή πρώτη ύλη και φροντίδα, φοβερό σέρβις, η τοποθεσία είναι μοναδική, καρτποσταλική, και γι’ αυτό που προσφέρει θα το βρεις και οικονομικό. Γενικά όμως το νησί προσφέρει ποιοτικές λύσεις στο φαγητό, έχει καφενεία, σουβλατζίδικο, μέρη για να φας το γλυκό σου και να κάτσεις στο λιμάνι, είναι αυθεντικό σε όλες του τις εκφάνσεις».
Πάντα όμως υπάρχει ένα «αλλά» όταν μιλάμε για τη Λέρο, κι αυτό έχει να κάνει με τις παραλίες της – φημολογείται ότι δεν έχει. Η Θάλεια διαφωνεί: «Στη Λέρο, πας παντού από την παραλία, και όπου σου αρέσει, σταματάς και βουτάς· αυτό θα σου πουν και οι ντόπιοι να κάνεις. Παντού θα βρεις ησυχία, μπορεί να είσαι και μόνη σου κάπου ακριβώς γιατί είναι πολλά τα μέρη όπου μπορείς να βουτήξεις. Τα νερά είναι κρυστάλλινα, πεντακάθαρα. Έχει και τρεις-τέσσερις παραλίες, απλώς δεν είναι οργανωμένες».
Η ίδια έχει ταξιδέψει πολύ ως travel και food blogger, αλλά μπορεί να πει ότι αυτό το νησί είναι το αγαπημένο της. «Θα ξαναπάω σίγουρα, κάτι που δεν κάνω εύκολα. Δεν μοιάζει με κανένα νησί, είναι μια κατηγορία από μόνο του». Έμαθε ότι έχει φανατικούς που κλείνουν δωμάτιο το λιγότερο για δύο εβδομάδες –και για μήνα ακόμα– και κάθε χρόνο επιστρέφουν σε αυτό. Στα τέλη Ιουλίου δεν συνάντησε πολλούς Έλληνες, κυρίως Γάλλους και Τούρκους με σκάφη. Παρ’ όλα αυτά, «η Λέρος δεν είναι “φαρμακείο”, παλεύεται. Το μόνο ακριβό ήταν το πρωινό που προσφέρει ένα ξενοδοχείο και κοστίζει 25 ευρώ το άτομο».
Έχει φασέους στη Λέρο; «Νομίζω πως θα έχει από του χρόνου, είναι πια talk of the town. Όλοι για το Mylos ακούνε και κλείνουν να πάνε. Και επειδή το φαγητό τελευταία αποτελεί κριτήριο για να επιλέξεις έναν προορισμό, νομίζω ότι το εστιατόριο έχει συμβάλει στο hype του νησιού». Και εκείνη θα επέστρεφε μέσα στον Οκτώβριο για ένα Σαββατοκύριακο, μόνο και μόνο για να φάει εκεί, αλλά δεν βρήκε πτήση. Κι εγώ έχω το ίδιο σχέδιο, και θα ταξιδέψω δέκα ώρες με το πλοίο γι’ αυτό.
— Ζ.Π.
Ο κακός χαμός κάθε πρωί στις Μάντρες στην Ανάφη
Κάποτε η Ανάφη ήταν άγονη γραμμή. Κάποτε οι Μάντρες στην Ανάφη ήταν το πιο εναλλακτικό αφτεράδικο του Αιγαίου. Τίποτε από τα δύο δεν ισχύει πια. Το μπαρ που βρίσκεται σε μοναδική τοποθεσία ανάμεσα στη Χώρα και στο λιμάνι του νησιού και αγναντεύει την απεραντοσύνη του Αιγαίου φέτος δεν σταμάτησε να δίνει εικόνες και stories. Η πορεία της νυχτερινής διασκέδασης στο νησί την τελευταία φορά που το επισκέφθηκα πριν από οκτώ χρόνια ξεκινούσε από τα «όργανα» στο Αρμενάκι, πέρναγε σαφώς από το άραγμα και το socializing στην πλατεία, έκανε στάση στον Μύλο και κατέληγε στις Μάντρες τις μικρές ώρες, όπου και συνέχιζε για όσο τράβαγε. Έκτοτε, όμως, ο κόσμος είναι σίγουρα περισσότερος και το νησί έχει «ανοίξει» σε ανθρώπους που παλιότερα δεν θα σκέφτονταν να το επισκεφθούν, όπως μου επιβεβαιώνει ο Spyros Rennt, φωτογράφος με έδρα το Βερολίνο που επιλέγει σταθερά την Ανάφη για τις καλοκαιρινές του διακοπές εδώ και αρκετά χρόνια. Πρόκειται αφενός για παρέες ανθρώπων από το εξωτερικό, προερχόμενες ειδικά από τις queer καλλιτεχνικές κοινότητες του Βερολίνου, του Λονδίνου, του Λος Άντζελες και άλλων μεγαλουπόλεων, που έμαθαν την Ανάφη από τους φίλους τους και την έχουν βάλει και στο δικό τους πρόγραμμα, και αφετέρου για ένα πιο mainstream κοινό, του οποίου ο ερχομός έχει επηρεάσει σαφώς και τη διασκέδαση.
«Εγώ πλέον προσπαθώ να αποφεύγω το διάστημα 5-20 Αυγούστου, είναι too much. Το θέμα με τις Μάντρες είναι να πετύχεις τη σωστή βραδιά. Φέτος τύχαινε να παίζουν σερί βραδιές ελληνικά. Αν παίζει ελληνικά, δεν μου αρέσει», μου λέει ο Spyros και θα συμφωνήσω, αν και τα παιδιά που γούσταραν να ακούσουν ελληνικά φαίνεται πως πέρναγαν τέλεια. Καθημερινά ανέβαιναν στα stories εικόνες από ένα ιδρωμένο dancefloor που το έλουζε ο πρωινός ήλιος, με ημίγυμνα κορμιά να χορεύουν μέχρι τελικής πτώσης, θυμίζοντας το πρώτο stage του Sodade, σε μια outdoors και φωτεινή βερσιόν. «Μπορεί όμως να πετύχεις και κάποιον DJ που θα παίξει κανονικό set. Με τα ελληνικά ξεφεύγει το πράγμα. Που και πάλι αυτό είναι σχετικό. Μια vintage Βανδή, ας πούμε, εμένα μου αρέσει, όπως μου άρεσε και η βραδιά που έπαιξαν ο Ευριπίδης με τον Γιάγκο και έβαλαν το “Σαν κολασμένη” της Άννας-Μαρίας Λογοθέτη». Αυτού του είδους το trash ανήκει σε άλλη κατηγορία και καταλαβαίνω ακριβώς τι εννοεί ο Spyros. «Ο χαμός που γινόταν φέτος στις Μάντρες με τα ελληνικά έδειξε πως πλέον επισκέπτεται το νησί πολύς mainstream ελληνικός κόσμος – γκέι ή όχι. Νομίζω πως από το 2020 και μετά άρχισε να αλλάζει πολύ το σκηνικό στην Ανάφη, τότε διαπίστωσα αυτό που σου λέω».
— Α.Δ.
Στη γερμανική εξοχή του Whole Festival είδαμε τα πιο εντυπωσιακά queer outfits
Η διοργάνωση εκείνη που χωρίς αμφιβολία επισκέφθηκε ο περισσότερος ΛΟΑΤΚΙ+ κόσμος από το timeline μου ήταν το γερμανικό Whole Festival το πρώτο τετραήμερο του Αυγούστου, όταν πραγματικά δεν σταμάτησαν να περνάνε μπροστά απ’ τα μάτια μου φωτογραφίες, posts και stories από τη φάση και τα DJ sets. Και δεν μιλώ μόνο για ανθρώπους που ακολουθώ και ζουν στην Ευρώπη αλλά και για Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα, οι οποίοι προφανώς προγραμμάτισαν τις καλοκαιρινές τους διακοπές με τέτοιο τρόπο ώστε να συμπεριλάβουν και μια στάση στο Βερολίνο και στο Whole, που διεξάγεται σε ένα σημείο της γερμανικής εξοχής περίπου μιάμιση ώρα από την πρωτεύουσα. Η φετινή ήταν η έκτη διοργάνωση και χωρίς αμφιβολία η μεγαλύτερη που έγινε ποτέ. Ο Spyros Rennt ήταν επίσης εκεί για τέταρτη φορά. Τις πρώτες δύο χρονιές, το 2017 και το 2018, ήταν πιο περιορισμένα τα πράγματα, όπως μου λέει. Ο ίδιος πήγε για πρώτη φορά το ’19, το ’20 και το ’21 το φεστιβάλ δεν πραγματοποιήθηκε λόγω Covid και από το ’22 κι έπειτα έχει απογειωθεί, όπως εξάλλου και τα περισσότερα μεγάλα μουσικά φεστιβάλ του πλανήτη που ζουν νέες μέρες δόξας μετά την πανδημία.
Workshops, art installations, προβολές ταινιών, φαγητό από τοπικούς δημιουργούς, κολύμπι και γυμνισμός, και βέβαια πολλή και καλή μουσική γεμίζουν το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων του Whole. «Όλες οι queer κολεκτίβες του Βερολίνου που διοργανώνουν πάρτι βρίσκονται εκεί, κι εκείνες καλούν με τη σειρά τους άλλες queer κολεκτίβες απ’ όλο τον κόσμο. Η μουσική είναι τέλεια και το κοινό αποτελείται μόνο από queer άτομα και συμμάχους. Ο χώρος είναι επίσης πολύ ενδιαφέρων, βιομηχανικός, υπάρχουν λίμνες τριγύρω και μπορείς να κολυμπήσεις. Είναι λίγο tricky η φάση του καιρού, πιθανότατα μια βροχή θα τη φας. Μένουμε σε σκηνές, υπάρχει και η δυνατότητα του glamping σε μεγαλύτερες σκηνές που είναι ήδη στημένες από τους διοργανωτές και παρέχουν περισσότερες ανέσεις».
Του λέω ότι έχω καταλάβει πως για τα queer παιδιά που ζουν στο Βερολίνο η επίσκεψη στο Whole έχει γίνει must πλέον, και επιβεβαιώνει. Εξάλλου από τις οθόνες μας πέρασαν, μεταξύ άλλων, τα πιο εντυπωσιακά queer outfits που θύμισαν λίγο τις παλιές καλές ημέρες με τις εξτράβαγκαντ εικόνες που μας έδινε το Burning Man στην έρημο της Νεβάδα.
Μουσικά το εύρος είναι πολύ μεγάλο: techno, house, disco, bass και οτιδήποτε ενδιάμεσο αναφέρουν στο site τους. «Επειδή έρχονται οι κολεκτίβες απ’ όλο τον κόσμο, ο καθένας φέρνει τον ήχο του». Φέτος π.χ. υπήρχαν ομάδες από Βραζιλία, Νότια Αφρική, Καζακστάν, Βιετνάμ. «Είναι πολύ δύσκολο να βρεις κάποιον που πήγε στο Whole και δεν πέρασε ωραία! Αξίζει πολύ, σίγουρα αξίζει να το ανακαλύψει ο queer κόσμος της Ελλάδας».
— Α.Δ.
Καρεκλάκι παραλίας: Το απαραίτητο αξεσουάρ για τις διακοπές στη «Σικινάουα»
Αν μπορώ να πω ότι διέκρινα μια τάση μέσω του Ιnstagram φέτος όσον αφορά τις καλοκαιρινές διακοπές, αυτή είναι τα πολύ μικρά νησιά. Η Δώρα Παπακωνσταντοπούλου επέλεξε φέτος για δεύτερη φορά τη Σίκινο, μια και πέρσι την ένιωσε σαν χωριό της. «Δεν ήξερα τίποτα σχεδόν για το νησί, είχα ακούσει γι’ αυτό πολύ παλιά. Είχα την εικόνα ενός άγριου τοπίου, χωρίς κόσμο. Μεγαλώνοντας και έχοντας “κατακτήσει” πια τις Κυκλάδες, είχα την περιέργεια να τη δω. Το αποφάσισα ξαφνικά σε ένα τραπέζι με μια φίλη, πάνω στο κέφι».
Φέτος έκλεισε το δωμάτιό της για τον Αύγουστο από τον Απρίλιο, «και μάλλον έτσι θα κάνω και το επόμενο καλοκαίρι. Έχει μια φοβερή απλότητα το νησί, τρεις παραλίες, τη Χώρα, που έχει λίγες επιλογές, και το λιμάνι που έχει ακόμα λιγότερες: μια ταβέρνα, ένα σούπερ-μάρκετ, ένα καφέ και ενοικιαζόμενα. Δεν συμβαίνει κάτι στη Σίκινο, δεν θα σου κάνει αν είσαι στα κάγκελα και ψάχνεις πάρτι, αν θέλεις να γνωρίσεις κόσμο. Ο κόσμος του είναι κυρίως κουλ νέοι γονείς – είναι συγκινητικό και κάπως αστείο το ότι πέτυχα ανθρώπους που στα είκοσί μας γυρνούσαμε οκτώ το πρωί στο σπίτι από πάρτι και φέτος έπαιζα με τα πιτσιρίκια τους».
Κατά την ίδια, το ένα χαρακτηριστικό της Σικίνου είναι οι πολύ μεγάλες παρέες που δημιουργούνται επειδή τα μέρη για έξοδο και μπάνιο δεν είναι άπειρα. Θα βρεθείς με κάποιον ακόμα και αν δεν έχετε δώσει ραντεβού, δεν μπορείς να κρυφτείς. «Υπάρχει κόσμος που πάει δεκαπέντε χρόνια εκεί, και κάθε φορά που φεύγει κάποιος από νησί τού λένε και του χρόνου, το θεωρούν δεδομένο, και έχει μια γλύκα αυτό». Είναι και κάτι ακόμα όμως: είναι το νησί όπου το καρεκλάκι παραλίας θεωρείται κουλ. «Είτε είσαι 18 και αράζεις με τους φίλους σου, είτε είσαι 30something και είσαι πάρα πολύ hip, είτε είσαι 40something και είσαι με τα παιδιά σου, απαραίτητο είναι να έχεις ένα καρεκλάκι, το οποίο μάλιστα δεν το μετακινείς από την παραλία: πας το πρωί, το βρίσκεις πίσω από το δέντρο που το άφησες την προηγούμενη, το ανοίγεις και όταν αποφασίσεις να φύγεις, το ξαναβάζεις στη θέση του. Στο μοναδικό βραδινό πάρτι που έκανε ο Σύνδεσμος Σικινητών στην παραλία Αγίου Γεωργίου και συγκέντρωσε όλες τις ηλικίες, όσοι ξέρουν τι παίζει στο νησί είχαν έρθει με το καρεκλάκι τους».
Το οδικό δίκτυο εκεί καλύπτει το ένα τρίτο του νησιού, μιλάμε για είκοσι πέντε λεπτά οδήγησης. «Ανεβαίνεις από το λιμάνι, πας στη Χώρα και από εκεί φτάνεις στο οινοποιείο που είναι από τα πιο ωραία μέρη των Κυκλάδων, με τρομερή θέα και πολύ ωραία κρασιά – that’s it. Εκεί όπου ο δρόμος τελειώνει είναι σαν να έχεις αποκοπεί από τον πολιτισμό. Όλο το υπόλοιπο νησί είναι βράχια και όσοι το έχουν δει από ιστιοπλοϊκό και βάρκες λένε ότι είναι αριστούργημα. Είναι πολύ συγκεκριμένα τα σημεία όπου μπορείς να πας σε αυτό το νησί, η διαδρομή για να κάνεις μπάνιο είναι λιμάνι - βραχάκια, βραχάκια - λιμάνι, αν δεν έχεις μεταφορικό μέσο ή αν δεν θες να πάρεις το ΚΤΕΛ. Απλώς πηγαίνεις πέρα δώθε, με το καρεκλάκι σου πάντα. Περπατάς ξυπόλυτος/-η όλη μέρα, τρως μακαρόνια με κιμά και σουβλάκι σικινιώτικο με κυκλαδίτικο τυρί και ντομάτα. Εμένα αυτό μου αρέσει πια, νιώθω ότι με ξεκουράζει το να μη σκέφτομαι κάθε μέρα πού θα φάμε, πού θα πάμε, αν πρέπει να κλείσουμε. Τα κάνουμε στην πόλη αυτά και θεωρώ πως είναι μια υπερβολή να τα μεταφέρω και στις διακοπές μου. Αλλά κάποιος πιο νέος μπορεί να τα βλέπει αλλιώς τα πράγματα».
Πιστεύει ότι μπορεί να γίνει φάση το νησί; «Το βρήκα καθησυχαστικό το ότι δεν άλλαξε τίποτα στο νησί σε σχέση με πέρσι, ότι δεν υπήρχε αυτή η διάσημη ανάπτυξη των Κυκλάδων. Έχω μια αίσθηση ότι και οι ντόπιοι δεν τη θέλουν, δεν ανοίγουν πράγματα, δεν ψάχνονται. Επίσης, δεν πήγαινα στην παραλία και έπρεπε να χαιρετήσω τη μισή Αθήνα, καμία σχέση. Τα έχω βγάλει χρόνια από το πρόγραμμά μου αυτά. Νομίζω ότι αυτές οι παρέες που μαζεύονται χρόνια στο νησί κάπως έχουν πιάσει τον χώρο, δεν ξέρω αν χωράνε πολύ άλλοι».
— Ζ.Π.
Οι Έλληνες και Ελληνίδες swifties έζησαν το καλύτερο καλοκαίρι τους
Η Τέιλορ Σουίφτ είναι η διασημότερη ποπ σταρ του πλανήτη. Η έκτη κατά σειρά περιοδεία της, η ήδη θρυλική «Eras Tour», ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023 από την Αριζόνα και έπειτα από σχεδόν 150 live shows, θα ολοκληρωθεί τον φετινό Δεκέμβριο στο Βανκούβερ, έχοντας περάσει και από την Ευρώπη τους προηγούμενους μήνες: Βρετανία, Γαλλία, Σουηδία, Πορτογαλία, Ελβετία, Αυστρία, Πολωνία, Ιρλανδία. Τα ρεκόρ που έχει καταρρίψει η συγκεκριμένη tour, που έγινε και ταινία (διαθέσιμη στο Disney+), δεν σταματούν: είναι η πρώτη στην ιστορία που έσπασε το φράγμα του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων σε εισπράξεις, ενώ τα επιμέρους ρεκόρ είναι επίσης ζαλιστικά. Για παράδειγμα, η Σουίφτ έγινε η πρώτη σόλο καλλιτέχνις που εμφανίστηκε στο Wembley του Λονδίνου οκτώ (!) φορές στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης τουρ. Το ίδιο συνέβαινε και στα social μας – έχω να θυμηθώ μόνο Madonna και Lady Gaga ως παραδείγματα, αλλά και πάλι, τόσο πολλά stories από Έλληνες που ταξίδεψαν (και μάλιστα σε διαφορετικούς προορισμούς) για ένα μουσικό live δεν έχω ξαναδεί.
Ο σύμβουλος επικοινωνίας Θανάσης Κωστάκης επέλεξε το Μιλάνο. Η κολλητή του swiftie τού είχε πει εξαρχής: «Αν έρθει στην Ευρώπη, θα πάμε». Έχοντας επιχειρήσει ανεπιτυχώς στο παρελθόν να εξασφαλίσω εισιτήρια για event μεγάλης κλίμακας, αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο ήταν να βρουν εισιτήρια για κάτι τόσο μαζικό. «Είναι τρέλα. Κωδικός, έξτρα κωδικός, τη μέρα που άνοιγε η προπώληση, έναν χρόνο πριν, ήμασταν στημένοι από πάνω – εγώ δούλευα κιόλας. Δεν είναι μόνο το engagement, ότι πρέπει να είσαι stand-by, πρέπει να είσαι και πάρα πολύ γρήγορος. Βρήκαμε καλά, αλλά αρκετά ακριβά εισιτήρια. Θέλαμε το Μιλάνο, εγώ επέκτεινα λίγο την παραμονή μου και το ενέταξα κανονικά στις καλοκαιρινές μου διακοπές, δεν ήθελα κατακαλόκαιρο να πάω π.χ. στη Βαρσοβία. Εμένα η φάση της Σουίφτ δεν είναι τόσο του στυλ μου, αλλά αυτό είναι ένα θέαμα που αν έχεις την ευκαιρία, θα πας να το δεις, έχει άλλο value. Έχω δει θεάματα αντίστοιχου μεγέθους και έχω ταξιδέψει γι’ αυτά, αλλά εδώ, εκτός από το υπερθέαμα, έχουμε και το τεράστιο hype, ότι πας να δεις τον πιο επιδραστικό καλλιτέχνη που υπάρχει αυτήν τη στιγμή». Συμφωνούμε, καθότι η προ ημερών τοποθέτηση, για παράδειγμα, της Σουίφτ υπέρ της Κάμαλα Χάρις θα επηρεάσει σίγουρα σε κάποιο βαθμό την πορεία των επερχόμενων αμερικανικών εκλογών.
Σύμφωνα με τον Θανάση, το μέγεθος της παραγωγής δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα από τα γνωστά ποπ μεγαθήρια – αλλά είναι ένα σόου εντελώς αμερικανοκεντρικό, γυαλιστερό, καθόλου βρόμικο. Πέρα, όμως, από την αμιγώς καλλιτεχνική και τεχνική υπεροχή, η συμμετοχή σε live της Σουίφτ έχει τρομερό κοινωνιολογικό ενδιαφέρον: είναι μάλλον η τελευταία εν ζωή ποπ σταρ του πλανήτη με τόσο ακραία πιστό κοινό που θυμίζει αίρεση και άλλες εποχές, όταν τα ποπ είδωλα όπως ο Έλβις, οι Beatles ή ο Μάικλ Τζάκσον ήταν ακόμα τεράστια και ταυτόχρονα εντελώς απόμακρα, καθώς το διαδίκτυο και τα social media δεν τα είχαν κάνει προσβάσιμα και δεν τα είχαν απομυθοποιήσει, όπως στις μέρες μας. «Το dedication των swifties δεν το έχω ξαναζήσει. Είχε τρομερή ζέστη, κόσμος περίμενε στην ουρά από νωρίς το πρωί, ίσως και από το προηγούμενο βράδυ, κουκουλωμένος με ισοθερμικές κουβέρτες για να μην πάθουν ηλίαση. Το live κράτησε τρεισήμισι ώρες και η τύπισσα είχε όλο αυτόν τον κόσμο κυριολεκτικά στην άκρη του δαχτύλου της. Δεν έχω ξανακούσει τέτοιες ιαχές, που πραγματικά διαπερνούν το είναι σου. Τρεισήμισι ώρες δεν έχασαν ούτε στίχο, ούτε κόμμα. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί αυτού του είδους η μουσική έχει δημιουργήσει όλο αυτό το hype, αλλά το loyalty του κοινού της επιβραβεύεται. Είναι συνεπέστατη, είναι εκεί για εκείνους και ένα live της είναι σίγουρα lifetime experience».
— Α.Δ.
Γυμνιστές στη «μάγισσα» των Μικρών Κυκλάδων: Είδος προς εξαφάνιση
«Oι γονείς μου είναι Θεσσαλονικείς, οπότε με τους μικρούς τόπους τα πήγαιναν καλά. Είχαν γυρίσει πολλά νησιά, αλλά φτάνοντας στη Δονούσα αγάπησαν τους ανθρώπους της. Νομίζω ότι όποιον θαμώνα του νησιού και να ρωτήσεις γιατί κολλάει με το νησί, μάλλον θα σου πει ότι οι άνθρωποι τον πάνε τελικά εκεί. Και μένα μου αρέσουν τα στέκια, και αν τα βρω, δεν τα αλλάζω. Τυχαίνει όμως αυτό το νησί να είναι στέκι για άλλους τριάντα ανθρώπους που αγαπώ. Είναι τόσο απλό. Σου λένε “τόσα νησιά έχει, γιατί δεν πας να δεις και κάτι άλλο;”. Γιατί είναι μια γλυκιά εξάρτηση. Με το θα που μπει η άνοιξη, το νησί θα σκεφτώ, αρχίζω να το βλέπω στον ύπνο μου, σαν να μου λέει “έλα”».
Ο Βίκτωρ Μπενουζίλιο έχει περάσει 23 καλοκαίρια στη Δονούσα, την επισκέπτεται από παιδί. Και έχει διαπιστώσει πως ακριβώς επειδή το νησί δεν έχει περισπασμούς, ο κόσμος δένεται μαζί του. «Πέρα από τις παραλίες, δεν έχει κάτι να πεις “τι είδα τώρα”, ένα βουνό, έναν αρχαιολογικό χώρο, άφθονα μέρη να βγεις - και αυτό βοηθάει τις σχέσεις να εξελιχθούν. Δεν λένε ότι η Δονούσα έχει ερωτικό vibe; Το λένε και ισχύει».
Όπως εξηγεί, το προφίλ του νησιού, όπως και σε πολλά μέρη παγκοσμίως, έχει αλλάξει από το Ιnstagram. «Από τη στιγμή που εμφανίστηκαν τα stories και ξεκίνησε ο κόσμος να μοιράζεται το πώς περνάει εκεί, άρχισαν να έρχονται κι άλλοι. Θυμάμαι να είμαι σε πάρτι στον Κέδρο πριν από τον κορωνοϊό, όταν ακόμα υπήρχε ελεύθερο κάμπινγκ εκεί, και να τους αρπάζω τα κινητά από τα χέρια. Πια κάνω κι εγώ stories».
Φέτος ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκε άλλα δύο νησιά, εκτός της Δονούσας. Ο Βίκτωρ είναι και ένας από τους «σεζονίστες» του νησιού, ξέρει και παρακολουθεί από κοντά αν το νησί χορεύει. «Ήταν challenging φέτος η Δονούσα, πέρασε από διάφορα στάδια. Στην αρχή είχαμε να διαχειριστούμε το θέμα του κόσμου, ότι αυτός αλλάζει, ότι έρχονται περισσότερα ζευγάρια και οικογένειες, ότι είναι όλοι χαμηλών τόνων. Θυμάμαι να είναι 25 Ιουλίου, να είμαι στην παραλία και να μου λέει ένας φίλος:
- Τι θα γίνει, θα κουνηθούμε καθόλου;
- Τι να κάνω, να τους αναστήσω; Περίμενε μέχρι τα γενέθλιά μου σε λίγες μέρες.
- Ναι, κάνε πάρτι και τον χειμώνα.
Την ίδια μέρα τύπωσε αφίσες, τις κόλλησε στο νησί το απόγευμα και το βράδυ, στο μοναδικό μπαρ του λιμανιού, χόρεψαν πολύ. «Καταλάβαμε ότι υπάρχει κόσμος στο νησί, απλώς δεν δραστηριοποιείται. Επειδή όλα ακριβαίνουν, ο κόσμος που μπορεί να υποστηρίξει το budget για διακοπές στις Κυκλάδες μπορεί να μην ταιριάζει με τους παλιούς της πιστούς. Και αυτό το βλέπεις και από τον γυμνισμό, που πια έχει περιοριστεί πολύ. Κάποιοι έχουμε μάθει από μωρά να πηγαίνουμε στον Κέδρο, να βγάζουμε το μαγιό φτάνοντας στην παραλία και να το ξαναφοράμε φεύγοντας. Πλέον οι γυμνιστές είμαστε είδος προς εξαφάνιση. Ακούω ανθρώπους να λένε ότι δεν νιώθουν πια άνετα να κάνουν γυμνισμό. Προσωπικά, εξακολουθώ να περπατάω στην παραλία γυμνός, καμιά φορά το κάνω και κάπως ακτιβιστικά».
Είμαι κι εγώ θαμώνας του νησιού, δυσκολεύομαι να το αλλάξω. Η συζήτηση που δεν σταματήσαμε να έχουμε φέτος στη δική μου παρέα είναι ότι νιώσαμε το νησί να πήζει. «Όταν τα σημεία εστίασης είναι πολύ συγκεκριμένα, όταν δεν μπορεί να σπάσει ο κόσμος, προφανώς νιώθεις ότι πήζει. Αυτήν τη στιγμή χτίζονται κι άλλα δωμάτια, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί να εξυπηρετηθούν κι άλλοι άνθρωποι του χρόνου. Αλλά σε ένα μπαρ που είναι συγκεκριμένης χωρητικότητας, ακόμα και να καταφέρεις άλλον ένα μπάρμαν κι άλλη μια μπαργούμαν, δεν ξέρω αν θα βοηθήσεις στ’ αλήθεια την κατάσταση. Φέτος, μπήκαμε στη διαδικασία να πούμε ότι από μια ώρα και μετά σταματάμε τα κοκτέιλ, σταματάμε τις κρέπες που φτιάχνονται μέχρι το βράδυ, γιατί δεν προλαβαίναμε».
Το ελληνικό καλοκαίρι χαρακτηρίζεται πλέον και από το τέντα-gate: να τη στήσει κανείς ή να μην τη στήσει; «Το νησί δεν χωράει παραπάνω κόσμο από αυτόν που ήδη έχει. Η εικόνα του Κέδρου, που είναι μία από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας, ίσως και της Ευρώπης, έχασε για μένα την αίγλη της, γιατί σε κάθε βήμα σκοντάφτεις σε σχοινιά από τέντες στην παραλία. Η Δονούσα, που πάντα είχε ένα vibe αλληλέγγυο, ανοιχτό, φιλικό για τους πιο ανοιχτόμυαλους και ελευθεριακούς ανθρώπους, αυτήν τη στιγμή δεν έχει ακριβώς την εικόνα του νησιού που ξέραμε· αυτό το στοιχείο της κατάληψης στις παραλίες της δεν το έχουμε ξαναδεί τόσο έντονα. Προφανώς οι άνθρωποι θέλουν σκιά και καλά κάνουν, αλλά γιατί να στήνεις τέντα σε μέγεθος οικοπέδου για τρία μόνο άτομα; Παρ' όλα αυτά, όσοι αγαπάνε αυτό το νησί εξακολουθούν να το επιλέγουν. Το μόνιμο αστείο μας είναι το "τελευταία χρονιά για μένα". Έχει γίνει καραμέλα πια, αλλά κανείς σχεδόν δεν το τηρεί».
Στη Δονούσα δεν έρχεται πια μόνο κόσμος που μπορεί να έχει μοιράσει τις διακοπές του ανάμεσα σε αυτήν και τη Νάξο, ή την Αμοργό, ή κάποιο άλλο νησί των Μικρών Κυκλάδων. «Κόσμο της Ανάφης εγώ δεν είχα ξαναδεί στη Δονούσα, αλλά δεν πιστεύω πως αυτά τα δύο νησιά είναι ίδια περίπτωση, ούτε μπορούν να γίνουν. Η Δονούσα είναι κυρίως ήρεμη, ο κόσμος της δεν θέλει την περιττή φασαρία. Μάλλον κάπως κάποιοι έμαθαν ότι είναι ωραία για σβήσιμο και η αλήθεια είναι πως αν πας και κάπου αλλού, καλό είναι να την αφήσεις τελευταία. Σου βγάζει το αίσθημα της αποθεραπείας, δεν έχει πολλή πληροφορία, δεν σε κουράζει, είναι ένας τόπος όπου μπορείς να βιώσεις πραγματικά την έννοια του καλοκαιριού».
— Ζ.Π.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
