Η σχέση μου με τον κινηματογράφο ορίστηκε κυρίως από δύο τινά: Πρώτον, από την κινηματογραφική λέσχη του Βελβεντού, της κωμόπολης όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Όπως είναι γνωστό, μετά τη μεταπολίτευση άνθησαν σε πολλά μέρη της χώρας κινηματογραφικές λέσχες, ως εναλλακτικό δίκτυο διανομής πέραν των εμπορικών αιθουσών. Η λέσχη του Βελβεντού υπήρξε ανά περιόδους αρκετά δραστήρια. Θυμάμαι προβολές ταινιών του Φελίνι και του Μιχάλκοφ (σε μια κωμόπολη 3500 κατοίκων), θυμάμαι τον Βασίλη Ραφαηλίδη (ο οποίος μάλιστα καταγόταν από το Βελβεντό και πέρασε εκεί μέρος των παιδικών του χρόνων) να μιλά σε συνέδριο της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών στο χωριό. Κυρίως όμως, όταν προς τα τέλη της δεκαετίας του ’90 συμμετείχα κι εγώ στη λέσχη, θυμάμαι συζητήσεις για τις επιλογές των ταινιών, για τον χαρακτήρα και τη δύναμη του μέσου... Όλ’ αυτά ήταν ένα πολύτιμο σχολείο.
Δεύτερον, από τη συνεργασία μου επί δεκαετία με το Πρώτο Πλάνο, το περιοδικό του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Νομίζω ότι δεν υπάρχει σινεφίλ που να μην αναγνωρίζει ότι το ΦΚΘ –παρά τα κατά καιρούς σκαμπανεβάσματα της ποιότητας του προγράμματός του– άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε σινεμά στην Ελλάδα. Όλ’ αυτά τα χρόνια, χάρη σ’ αυτή τη συνεργασία, γνώρισα ενδιαφέρουσες εθνικές κινηματογραφίες κι είχα την τύχη να συνομιλήσω ως δημοσιογράφος με πολλούς σκηνοθέτες. Κυρίως, όμως, είχα την τύχη να παρακολουθήσω αναρίθμητες ταινίες στην πρώτη γραμμή του καλλιτεχνικών αξιώσεων κινηματογράφου.
Ωστόσο, παρά τα παραπάνω, έχει ίσως ενδιαφέρον ότι η πτυχιακή μου εργασία στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ το 2003 είχε τίτλο «Το κιτς στον δημοφιλή ελληνικό κινηματογράφο». Η εργασία, το επίπεδο της οποίας μάλλον δεν δικαιώνει τους έξι μήνες που δαπάνησα για να τη γράψω, κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα, από τα δράματα φουστανέλας ως τα χουντικά εθνικοπατριωτικά έπη και τα κάθε λογής θηριοτροφεία του ’80. Θυμάμαι, διάβαζα στη βιβλιοθήκη της σχολής Καλών Τεχνών – εκεί ήταν τα βιβλία που χρειαζόμουν. Οι καλοτεχνίτες δίπλα μελετούσαν την έννοια του Υψηλού στην τέχνη, εγώ ερευνούσα τη θεωρητική τεκμηρίωση της κακογουστιάς. Τι να πεις...
Έχοντας λοιπόν σημειώσει όλ’ αυτά, ιδού δέκα αξιόλογες, πιστεύω, ταινίες:
1.
ΤΕΡΕΝΣ ΝΤΕΪΒΙΣ
Μακρινές φωνές, ασάλευτες ζωές
Η ταινία που θα ’θελα να ’χω γυρίσει αν ήμουν σκηνοθέτης.
2.
ΤΖΟΝ ΚΑΣΑΒΕΤΗΣ
Η δολοφονία ενός κινέζου πράκτορα στοιχημάτων
Ο Κόσμο Βιτέλι είναι ένας από τους πιο αξιαγάπητους χαρακτήρες που έχω συναντήσει, στον κινηματογράφο ή τη λογοτεχνία.
3.
ΓΟΥΝΤΙ ΑΛΕΝ
Ζέλιγκ
Η αγαπημένη μου ταινία του Γούντι Άλεν.
4.
ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΚΛΑΪΝ
Μεσσίας
Ένα σπουδαίο φιλμ.
5.
ΡΟΜΠΕΡ ΜΠΡΕΣΟΝ
Στην τύχη ο Μπαλταζάρ
Έχει γίνει πια κλισέ το να μιλά κανείς για σινεμά προτάσσοντας τσιτάτα του Γκοντάρ. Αλλά νομίζω πως δεν είχε άδικο όταν είπε ότι «Το “Στην τύχη ο Μπαλταζάρ” είναι ο κόσμος σε μιάμιση ώρα».
6.
ΓΚΟΡΑΝ ΠΑΣΚΑΛΙΕΒΙΤΣ
Επίγειες μέρες που γοργά κυλούν
Η ομορφότερη ταινία που έχω δει γύρω απ’ την τρίτη ηλικία.
7.
ΠΑΥΛΟΣ ΤΑΣΙΟΣ
Το βαρύ πεπόνι
Ένα νεοελληνικό δράμα τσέπης, η μικροκλίμακα της δήθεν αστικοποίησης, η πορεία της ελληνικής κοινωνίας προς τον μικροαστισμό.
8.
ΑΚΙ ΚΑΟΥΡΙΣΜΑΚΙ
Μακριά πετούν τα σύννεφα
Η καλύτερη, νομίζω, ταινία του Καουρισμάκι.
9.
ΖΑΚ ΤΑΤΙ
Οι διακοπές του κ. Ιλό
Κάθε καλοκαίρι τα ίδια...
10.
ΤΑΚΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
Μακεδονικός γάμος
Δεν είναι ότι το ντοκιμαντέρ αυτό γυρίστηκε στο Βελβεντό, ούτε ότι καταγράφει τα έθιμα του γάμου στη Δυτική Μακεδονία (άλλωστε, την εποχή που γυρίστηκε, ήδη αρκετά απ’ όσα αναπαριστά –διότι η ταινία συνιστά ένα ενδιαφέρον παράδοξο: αν και ντοκιμαντέρ, δεν καταγράφει έναν πραγματικό γάμο, όσα βλέπουμε είναι σκηνοθετημένα– είχαν ήδη λίγο-πολύ παρέλθει).
Είναι ότι, αν και το φιλμ μιλά για το ευτυχές γεγονός του γάμου, το αίσθημα που μένει είναι ότι μιλά, με ποιητικό τρόπο, για την εμπειρία του αποχωρισμού και τη σκληρή, χθόνια αψάδα της φύσης.
σχόλια