Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Φωτογραφία του Αλμπέρτο Τζιακομέτι με τα γλυπτά του στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1956. Φωτο: Archives of the Giacometti Foundation

Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία

0

Έξι γύψινες ψηλές γυμνές γυναίκες που δημιουργήθηκαν από τον Αλμπέρτο Τζιακομέτι για την Μπιενάλε της Βενετίας το 1956, επανασυνδέθηκαν για πρώτη φορά μετά από εξήντα χρόνια τον Μάιο και είναι οι κεντρικοί άξονες στη μεγάλη αναδρομική έκθεση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα με επιτυχία και υπό τον τίτλο «Giacometti» στην Tate Modern και φυσικά είναι ένα εκτενέστατο αφιέρωμα στον σπουδαίο γλύπτη. Μαζί με τις έξι κυρίες, παρουσιάζονται ακόμη δύο γλυπτά από την ίδια σειρά, τα οποία ο καλλιτέχνης παρουσίασε στην Kunsthalle Bern το ίδιο έτος. «Τα γλυπτά μπορούν να θεωρηθούν ως το αποκορύφωμα των πειραματισμών του καλλιτέχνη στην προσπάθειά του να απεικονίσει την ουσία της ανθρώπινης μορφής», σύμφωνα με την Tate Modern, η οποία έχει επιμεληθεί εξ ολοκλήρου την πρώτη αναδρομική με έργα του Τζιακομέτι, που παρουσιάστηκε ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά από είκοσι χρόνια. Μπορεί οι εκλεπτυσμένες μπρούντζινες φιγούρες του γλύπτη να συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων γλυπτών του 20ού αιώνα, τα έργα του από γύψο και πηλό όμως είναι λιγότερο γνωστά, κάτι που η Tate ελπίζει να αλλάξει. «Θεωρούμε ότι ο Τζιακομέτι είναι καλλιτέχνης του χαλκού, αλλά φυσικά αυτό είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε με πολύ πιο μαλακά και απλά υλικά.

Αυτό που πραγματικά αγάπησε ο Τζιακομέτι ήταν υλικά που αποτελούσαν πρόκληση, που ήταν ρευστά μέχρι να σκληρυνθούν, που μπορούσε να διαμορφώσει και να ξύσει», λέει η Frances Morris, διευθύντρια της Tate Modern και συνεπιμελήτρια της έκθεσης. «Ξεκίνησε να κάνει χάλκινα, επειδή οι άνθρωποι ήθελαν να συλλέξουν το έργο του, αλλά δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τη διαδικασία χύτευσης, την οποία επέβλεπε ο αδερφός του Ντιέγκο», εξηγεί. Ο γλύπτης χρειάστηκε περίπου τρεις εβδομάδες για να δημιουργήσει καθεμία από τις «Γυναίκες της Βενετίας» σε πηλό, πριν τις φτιάξει με γύψο και επεξεργαστεί την επιφάνειά τους με μαχαίρι. Στη συνέχεια ζωγράφισε μερικά από τα γλυπτά με κόκκινο και μαύρο χρώμα, λεπτομέρειες που χάνονται στις χάλκινες εκδοχές των αγαλμάτων. Τα γύψινα αγάλματα που ο γλύπτης δημιούργησε με μοντέλο τη σύζυγό του Annette υπέστησαν αρκετές ζημιές κατά τη διάρκεια παραγωγής χάλκινων αντιγράφων, ζημιές που κατόρθωσαν να επανορθώσουν οι συντηρητές του Fondation Alberto et Annette Giacometti που εδρεύει στο Παρίσι. «Αυτό είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα αποκατάστασης που έχει αναλάβει το ίδρυμα και το γεγονός ότι το κάνουν μόνο για την Tate είναι συναρπαστικό. Παρά την αποκατάσταση, τα έργα θα είναι πολύ ευάλωτα στο εξής», δήλωσε η Morris, ενημερώνοντας ότι μετά την έκθεση τα γλυπτά θα επιστρέψουν στο Παρίσι, όπου θα είναι διαθέσιμα μόνο για τους μελετητές.

Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Alberto Giacometti, 'Bust of Annette IV' 1962, cast 1965 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017

Τα γλυπτά μπορούν να θεωρηθούν ως το αποκορύφωμα των πειραματισμών του καλλιτέχνη στην προσπάθειά του να απεικονίσει την ουσία της ανθρώπινης μορφής

H έκθεση είναι σημαντική για την Tate Modern, καθώς η σχέση της με τον γλύπτη έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του '40, όταν ο διευθυντής του μουσείου John Rothenstein πήρε την «τολμηρή απόφαση» να αγοράσει το 1949 το χάλκινο «Pointing Man» (1947), ανοίγοντας τον δρόμο στα άλλα γαλλικά μουσεία και συμβάλλοντας στην καθιέρωση του γλύπτη. Εκεί, εξάλλου, πραγματοποιήθηκε το 1965 μία από τις τελευταίες μεγάλες εκθέσεις του Τζιακομέτι πριν από το θάνατό του. Μετά την ολοκλήρωσή της ο γλύπτης έδωσε τη δυνατότητα στην Tate να αποκτήσει οκτώ γλυπτά και δύο πίνακες με μόλις 20.000 λίρες. «Ο Τζιακομέτι αγάπησε την Tate. Αυτή η αναδρομική είναι ένα μεταθανάτιο ευχαριστώ», λέει η Morris. Εκτός από τις «Γυναίκες της Βενετίας», η φιλόδοξη και ευρεία έκθεση της Tate Modern, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Fondation Alberto et Annette Giacometti, συγκεντρώνει πάνω από 250 έργα – ανάμεσά τους σπάνια γύψινα και σχέδια που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ και παρουσιάζουν την πλήρη εξέλιξη της καριέρας του γλύπτη μέσα σε πέντε δεκαετίες. Η έκθεση θα περιλαμβάνει επίσης δείγματα των πρώιμων προσπαθειών του να πειραματιστεί με άλλα σύγχρονα κινήματα τέχνης, όπως ο κυβισμός και ο σουρεαλισμός, έργα που εξερευνούν πιο σκοτεινά θέματα βιαιότητας και σαδισμού, καθώς και στοιχεία σχετικά με την ενασχόλησή του με την Ιστορία της Τέχνης. «Είχε μια εξαιρετική βιβλιοθήκη, την οποία χρησιμοποιούσε εντατικά», λέει η Morris. «Δεν υπάρχει καμία σχεδόν σελίδα που να μη σχολιάζει με σχέδια. Ερευνούσε συνεχώς τη γλυπτική της Αφρικής, της αρχαίας Αιγύπτου, των Κυκλάδων και της Αναγέννησης. Είδε τον κόσμο μέσω παραδειγμάτων του παρελθόντος».

  

Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
O σκύλος, 1951 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017


Ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1901 σε μια απομακρυσμένη ελβετική κοιλάδα και ήταν γιος ιμπρεσιονιστή ζωγράφου. Το πρώτο του γλυπτό ήταν η προτομή του αδελφού του Ντιέγκο, την οποία φιλοτέχνησε σε ηλικία 13 ετών – ο αδελφός του υπήρξε μοντέλο του για όλη του τη ζωή. Φοίτησε στη Σχολή Καλλιτεχνικών Επαγγελμάτων της Γενεύης και το 1922 αποφάσισε να μετακομίσει στο Παρίσι, όπου μαθήτευσε δίπλα στον γλύπτη Αντουάν Μπουρντέλ. Αγαπούσε πολύ τη γλυπτική, ταυτόχρονα όμως ζωγράφιζε και σχεδίαζε – «είτε πρόκειται για γλυπτική είτε για ζωγραφική, τελικά το μόνο που μετράει είναι το σχέδιο» έλεγε χαρακτηριστικά. Στο Παρίσι ανακαλύπτει τον σουρεαλισμό και γίνεται φίλος του Αντρέ Μπρετόν. Στα μέσα της δεκαετίας του '30 εγκαταλείπει τον σουρεαλισμό και στρέφεται στο ανθρώπινο σώμα και πρόσωπο. Το 1940 έχει καταλήξει πια στις χαρακτηριστικές του φιγούρες: σώματα ισχνά, επιμήκη άκρα, μικρά κεφάλια. Την ίδια χρονιά γνωρίζεται με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Ζαν Πολ Σαρτρ και προσχωρεί στο κίνημα του υπαρξισμού. Κατά τη διάρκεια του πολέμου επιστρέφει στην Ελβετία, όπου γνωρίζεται με την Annette Arm, τη γυναίκα που θα γίνει σύζυγος αλλά και διαχρονική μούσα του. Τα γλυπτά του συρρικνώνονται συνεχώς, πολλές φιγούρες δεν είναι μεγαλύτερες από ένα δάχτυλο και ο ίδιος ισχυρίζεται ότι αυτό συμβαίνει παρά τη θέλησή του. Επιστρέφει στο Παρίσι το 1945 και μια μέρα, βγαίνοντας από έναν κινηματογράφο στη λεωφόρο Μονπαρνάς, βιώνει μια «πλήρη μεταμόρφωση της πραγματικότητας» και καταλαβαίνει ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή το όραμά του για τον κόσμο ήταν φωτογραφικό. Εγκαταλείπει τις μινιατούρες και αρχίζει να επιμηκύνει τα γλυπτά του, αλλαγή η οποία γρήγορα τον ανταμείβει με φήμη και κάποια οικονομική άνεση. Κάνει βόλτες με τον Σάμιουελ Μπέκετ και επισκέπτεται συχνά το ατελιέ του Πικάσο. Οι δύο καλλιτέχνες ήταν φίλοι, ωστόσο δεν δίσταζαν να ασκήσουν κριτική ο ένας στον άλλο: ο Πικάσο επέκρινε τον Τζιακομέτι για έλλειψη εμβέλειας, χλευάζοντας την ατελείωτη επανάληψή του, ενώ ο γλύπτης θεωρούσε τα έργα του Πικάσο επιφανειακά και «απλή διακόσμηση». Ο πιο αυστηρός, ωστόσο, κριτής του Τζιακομέτι δεν ήταν άλλος από τον ίδιο τον γλύπτη. Προσπαθώντας να κατανοήσει καλύτερα το όραμά του, επαναλάμβανε τα ίδια στοιχεία και επέστρεφε συνεχώς στις ίδιες γύψινες φιγούρες, ακόμα και μετά από είκοσι ή τριάντα χρόνια. Πολλές φορές έμοιαζε να κινείται στα όρια της ψυχαναγκαστικής τρέλας: τα τελευταία χρόνια της ζωής του έφτιαξε μια σειρά από επίμονα πορτρέτα της τελευταίας του μούσας, Caroline, καθώς και δέκα περίπου προτομές της Annette, προσπαθώντας «να καταφέρει, για μία μόνο φορά, να κάνει το κεφάλι σαν το κεφάλι που έβλεπε». Όλη μέρα εργαζόταν στην Annette, όλη νύχτα στην Caroline. Πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 1966 από ασθένειες που οι γιατροί του θεώρησαν πως, εν μέρει, προκλήθηκαν από την πολύχρονη κόπωση.

Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Alberto Giacometti, 'Bust of Diego' 1955 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017
Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Alberto Giacometti, 'Caroline' 1965 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017
Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Alberto Giacometti, 'Jean Genet' 1954 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017
Η Tate Modern τιμά τον Τζιακομέτι με μεγάλη αφιερωματική έκθεση που γνωρίζει τεράστια επιτυχία Facebook Twitter
Alberto GiacomettiWoman of Venice III1956 © Alberto Giacometti Estate, ACS/DACS, 2017

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 10 Σεπτεμβρίου 2017

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT
MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος» Ή MARTIN GAYFORD: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε λάθος»

Εικαστικά / Martin Gayford: «Καμιά φορά οι κριτικοί κάνουμε εντελώς λάθος»

Ένας από τους πιο επιδραστικούς κριτικούς τέχνης της Βρετανίας μιλά στη LiFO για τις τάσεις που διαμορφώνουν τη σύγχρονη τέχνη, τις φιλικές του σχέσεις με θρυλικούς καλλιτέχνες όπως ο Freud και ο Hockney, αλλά και για το αν η κριτική μπορεί όντως να επηρεάσει τα πράγματα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η πρώτη μεγάλη έκθεση της οραματίστριας καλλιτέχνιδας Ithell Colquhoun

Εικαστικά / Τα σουρεαλιστικά αριστουργήματα της Ithell Colquhoun σε μια μεγάλη έκθεση

Το πολύχρωμο και αποκρυφιστικό σύμπαν της ξετυλίγεται στην πρώτη μεγάλη έκθεση για την οραματίστρια καλλιτέχνιδα, που εξερευνά τη θέση των γυναικών και τη σημασία του φύλου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Εικαστικά / Ο Βαγγέλης Μπαλής δημιουργεί κεραμικούς σάτυρους που του μοιάζουν

Ένας νέος καλλιτέχνης δημιουργεί μοναδικά αντικείμενα ανάλογα με τη διάθεσή του, ονειρεύεται έναν χώρο όπου θα δημιουργεί απερίσπαστος και δεν τον νοιάζει καθόλου να βιοποριστεί από την τέχνη.
ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μια νέα έκθεση με χαρακτικά της ώριμης περιόδου της Βάσως Κατράκη

Εικαστικά / Βάσω Κατράκη: Η τέχνη της συγκινεί ακόμα

Έργα της σημαντικής Ελληνίδας χαράκτριας που παραπέμπουν στη βία της δικτατορίας, αλλά και άφυλες μορφές της όψιμης περιόδου της με αναφορά στην ελληνική αρχαιότητα, που υπερβαίνουν το ατομικό και γίνονται μέρος της συλλογικής μνήμης.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Εικαστικά / Τι απέγινε η πρωτοπορία στην τέχνη;

Ο κόσμος της σύγχρονης τέχνης έχει καταντήσει να μοιάζει με τσίρκο. Αλλά ο πραγματικός κακός της ιστορίας δεν είναι οι καλλιτέχνες, αλλά η σύγχρονη αγορά της τέχνης, η αξία της οποίας ξεπερνά πλέον τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως
THE LIFO TEAM
Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Εικαστικά / Ο Άνσελμ Κίφερ αποτίνει φόρο τιμής στον Βαν Γκογκ

Μια νέα έκθεση στο Άμστερνταμ με πρόσφατα έργα του Κίφερ αναδεικνύει τη σύνδεσή του με τον Βαν Γκογκ και προκαλεί ήδη πολλές συζητήσεις. Ο σπουδαίος Γερμανός καλλιτέχνης εμπνέεται σταθερά, εδώ και 60 χρόνια, από τον Ολλανδό ζωγράφο. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Helmut Lang: What remains behind

Εικαστικά / Helmut Lang: Από το θρυλικό rubber dress στα πρωτόγονα γλυπτά του

Ο καλλιτέχνης και πρώην σχεδιαστής μόδας διατηρεί την προσήλωσή του στα υλικά και παρουσιάζει γλυπτά που θίγουν τη διαρκή εμμονή του με το θέμα της μνήμης, σε ένα σπίτι-σύμβολο του μοντερνισμού στο Λος Άντζελες.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
62 λεπτά με τον Ανέστη Ιωάννου

Εικαστικά / Από τη Νεφελοκοκκυγία στο skate και το τζιν: Το Εικαστικό Σύμπαν του Ανέστη Ιωάννου

Ο νεαρός εικαστικός αναζητά μια νέα μορφή ελευθερίας και απογείωσης, συνδέοντας τη δυναμική της street culture με την ουτοπία των Ορνίθων και των τσαρουχικών ονείρων, αναζητώντας μια έξοδο από το αστικό τραύμα σε έναν κόσμο γεμάτο δυνατότητες και φαντασία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο καινοτόμος κεραμίστας–γλύπτης Brian Rochefort παρουσιάζει στην Αθήνα νέα του έργα

Εικαστικά / Brian Rochefort: Ο ριζοσπάστης της κεραμικής παρουσιάζει τα νέα του έργα στην Αθήνα

Είναι διάσημος για τη δημιουργία μεγάλων, ζωηρών κεραμικών γλυπτών με μοναδικές υφές και αφηρημένα μοτίβα, ενώ οι συνθέσεις του ισορροπούν μεταξύ αταξίας και αρμονίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Τα ιστορικά έργα του Κώστα Πανιάρα από βινύλ σε μια νέα έκθεση

Το βινύλιο υποκαθιστά το χρώμα σε μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία τη δεκαετία του ’80 στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη από τον Αλέξανδρο Ιόλα. Σαράντα χρόνια μετά, η γκαλερί The Breeder τα επανασυστήνει στο κοινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατσαδιώτης

Εικαστικά / «Tα έργα μου είναι σκοτεινά, αλλά δεν τα έχω σκεφτεί ποτέ ως προκλητικά»

Μία μέρα μετά τον βανδαλισμό των έργων του από τον βουλευτή της Νίκης, ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης μιλά στη LiFO για τη δουλειά του που προκάλεσε τέτοιες αντιδράσεις σε συγκεκριμένες ομάδες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Μια πολύ καλή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Εικαστικά / «Μια πολύ κακή ιδέα, τέλεια εκτελεσμένη»: Η προφορική ιστορία των Λέλουδων 

Πώς η ανάγκη μιας κολεκτίβας καλλιτεχνών για χώρο εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο φιλόξενα κουίρ σποτ στο κέντρο της πόλης: Μέσα από τις αφηγήσεις των παιδιών που το έφτιαξαν και το έζησαν.  
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Καμία σύμβαση δεν μπορούσε να περιορίσει τον Leigh Bowery

Εικαστικά / Καμία σύμβαση δεν μπορούσε να περιορίσει τον Leigh Bowery

Η Tate Modern φέρνει στις αίθουσές της μια έκθεση για έναν «larger than life» περφόρμερ. Η πορεία του νεαρού αγοριού από το ήσυχο προάστιο Sunshine της Μελβούρνης που έγινε παγκοσμίως διάσημη προσωπικότητα στον χώρο του πολιτισμού, χάρη στον εξωφρενικό, πολύπλοκο και δημιουργικό χαρακτήρα του και άφησε ανεξίτηλο και αδιαμφισβήτητο αποτύπωμα στη σύγχρονη τέχνη και πέρα από αυτήν. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ