Στην Ισπανία
Παίρνεις το αεροπλάνο και προσγειώνεσαι στη Μαδρίτη, απ' όπου παραλαμβάνεις το αυτοκίνητο που έχεις νοικιάσει. Πρώτη στάση στη Σεγκόβια. Ρωμαϊκό υδραγωγείο, μεσαιωνική πόλη, το κάστρο της –κατοικία των βασιλέων της Καστίλλης– χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, ο καθεδρικός ναός της ένα αριστούργημα του βασκο-καστιλιάνικου γοτθικού ρυθμού, αποκαλείται «κυρία των καθεδρικών».
Εντάξει, ομολογώ, πιο δελεαστικό απ' όλα το cochinillo asado, το ολόκληρο ψημένο μωρό-γουρουνάκι που τρώγεται από άκρη σ' άκρη (εννοείται και τα κόκαλα).
Την επομένη ξεκινάς για Παμπλόνα. Κάνεις περιπάτους στους πλακόστρωτους δρόμους, φαντάζεσαι ότι πίσω σου έρχονται καβαλάρηδες στα άλογά τους, ταύροι και όλοι οι Παμπλονιάνοι μαζί. Αναζητάς ένα μαγαζί για sherry και tapas αρκετά παλιό ώστε να σου κάνει και λίγο Χέμινγουεϊ η ατμόσφαιρα. Το βρίσκεις.
Έτοιμοι για το πέρασμα των Πυρηναίων. Αφήνεις πίσω σου την Ισπανία για να μπεις στη Γαλλία. Από τις πιο όμορφες διαδρομές που μπορείς να φανταστείς. Δρόμος των δύο λωρίδων που περνούν μέσα από δάση, ψηλά δέντρα, ρυάκια, γεφύρια, βράχοι. Ανάβαση και κατάβαση φιδογυριστές, μαγευτικές, λατρεμένες.
Αφήνεις πίσω σου την Ισπανία για να μπεις στη Γαλλία. Από τις πιο όμορφες διαδρομές που μπορείς να φανταστείς. Δρόμος των δύο λωρίδων που περνούν μέσα από δάση, ψηλά δέντρα, ρυάκια, γεφύρια, βράχοι. Ανάβαση και κατάβαση φιδογυριστές, μαγευτικές, λατρεμένες.
Φτάνεις στο Saint Jean Pied de Port. Το ποτάμι κυλάει στο κέντρο του, τα σπίτια μετρούν αιώνες ζωής, Βάσκοι της γαλλικής πλευράς που είναι ίδιοι με της ισπανικής. Μιλάνε την ίδια γλώσσα, είναι σχετικά κοντοί, μυώδεις και τετράγωνοι. Μιλάνε και γαλλικά, αλλά δύσκολα κάποια άλλη γλώσσα.
Γλάστρες και ζαρντινιέρες, το μονοπάτι και το γραφείο των προσκυνητών, αρχαία καφέ, πανδοχεία με ταβέρνες στο ισόγειο. Περνάς με το αυτοκίνητο κάμπους, λόφους και χωριά μέσα στο πράσινο, πρόβατα να βόσκουν παντού.
Διάλειμμα στην Bayonne. Μια κούκλα, με τα μεσαιωνικά, τα αναγεννησιακά και τα μοντέρνα της, με το ποτάμι να τη διασχίζει και τους χαλαρούς ρυθμούς της επαρχίας. Αλλά και τα διάσημα μακαρόν. Και τα λουκάνικα, και τα σαλάμια, και τα ζαμπόν και τα χοιρομέρια. Βρίσκεις μαγαζί, παραγγέλνεις κρασί και αλλαντικά, άντε και τυριά. Πας στο διπλανό, αγοράζεις τα μακαρόν σου, τρως ένα-δυο και κρατάς τα υπόλοιπα για πρωινό.
Biarritz. Έχεις μπει σε σκηνικό του γαλλικού κινηματογράφου και δεν το έχεις καταλάβει. Αστικό όσο δεν παίρνει, με τα εξοχικά να απλώνονται στην παραλία, κομψές μπουτίκ, όμορφα αυτοκίνητα, καλά μαγαζιά. Δεν μπορεί, θα το πιεις το κρασί σου πριν φύγεις. Αν έχει καλό καιρό, θα πας στις Halles, θα διαλέξεις τυριά και ζαμπόν της Μπαγιόν, ένα μπουκάλι κρασί, ανοιχτήρι, μαχαίρι, ποτήρια και θα πας για πικνίκ στην παραλία.
Saint Jean de Luz. Πολύ πιο ήσυχο και απίστευτα γοητευτικό. Ψαροχώρι, τόπος διακοπών, βάσκικη ατμόσφαιρα, περπάτημα στην ξύλινη πασαρέλα της παραλίας, χάζεμα στα εξοχικά σπίτια πάνω σχεδόν στη θάλασσα. Και φυσικά βάσκικο φαγητό. Ψάρια, θαλασσινά, χοιρινό. Και πάπρικα παντού. Α, κι ένα εστιατόριο με αστέρι Michelin, αν θέλεις μια πιο επίσημη γαστρονομική έξοδο, το Le Kaiku.
Παίρνεις τον δρόμο της επιστροφής για Μαδρίτη. Αν είσαι αρκετά τρελός περνάς από Rioja, κάνεις στάση στο Haro για ριοχάνικο πατσά και κόκκινη Rioja (κρασί) και συνεχίζεις.
Φτάνεις στο αεροδρόμιο. Δεν θες αλλά παραδίδεις το αυτοκίνητο και επιβιβάζεσαι για Αθήνα. Σύνολο, 10 γεμάτες μέρες.
Ψέματα. Τίποτε απ' όλα αυτά δεν κάνεις μόνος σου. Αυτό το ταξίδι θέλει δύο, που να αγαπούν τα ίδια πράγματα, τα πολλά χιλιόμετρα, τις δύσκολες διαδρομές, τους ωραίους, διαφορετικούς ανθρώπους, που δεν φοβούνται να δοκιμάζουν όρια, γεύσεις και αντοχές.
Κάναμε το ταξίδι πρώτη φορά πριν από ακριβώς 10 χρόνια, τέλη Οκτωβρίου του 2008 ήταν. Ήταν το πρώτο κοινό μεγάλο ταξίδι μας, σε τόπους που ερωτεύτηκα με τον άνθρωπο που αγαπώ. Θέλω να ξαναπάμε τώρα, στα ίδια μέρη, μαζί.
Info: Η Νανά Δαρειώτη είναι δημοσιογράφος, διευθύντρια του γαστρονομικού περιοδικού «Olive» και συγγραφέας.
Στην Ιρλανδία
Θα 'θελα να ταξιδέψω στην άγρια ομορφιά της Ιρλανδίας, στους κατακόρυφους βράχους της, στις ακτές της και τις λίμνες της, να μπω στα κάστρα της, να πάω για πεζοπορία, να πάρω μια μυρωδιά από τους θρύλους της.
Θα 'θελα να μάθω περισσότερα για την αιματηρή ιστορία της, να ακούσω τις μουσικές της, τα όμορφα τραγούδια αυτού του λαού, να πιω ένα ουίσκι σε κάθε αιωνόβια pub του Δουβλίνου (γενέτειρα, μεταξύ άλλων, του Μπέκετ και του Τζόις), την οποία και θα πρέπει φυσικά να ανακαλύψω σε κάποιο σοκάκι, και θα 'θελα να γνωρίσω έστω και λίγο αυτούς τους ανθρώπους που όλοι λένε πως είναι τόσο συγκινητικά φιλόξενοι.
Θα 'θελα να πάω μέχρι το Greencastle στο Donegal, βορειοδυτικά, εκεί όπου ζούσε ο Μπράιαν Φρίελ. Φαντάζομαι έρημες, ακατοίκητες εκτάσεις στη διαδρομή από το Δουβλίνο ως εκεί. Δεν ξέρω αν όντως είναι έτσι... Αγαπώ την αραιοκατοικημένη γη – όπως και στη Ρωσία ή την Αργεντινή, παρόλο που τα μεγέθη τους δεν συγκρίνονται με της Ιρλανδίας. Είναι μια μίξη ελευθερίας και μοναξιάς που σε αρπάζει απ' το λαιμό.
Κι επειδή τίποτα απ' όλα αυτά δεν προβλέπεται στο άμεσο μέλλον... θα 'θελα να μη χάσω τη φαντασία μου. Φανταστείτε, γιατί χανόμαστε.
Info: Η Ιώ Βουλγαράκη σκηνοθετεί την παράσταση «Μόλλυ Σουήνη» του Μπράιαν Φρίελ, για δεύτερη χρονιά, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Ομάδα ΠΥΡ) και έπονται οι «Πυρκαγιές» του Ουαζντί Μουαουάντ στο ΚΘΒΕ (πρεμιέρα 26/01, Βασιλικό Θέατρο).
Στο Παρίσι
Η πρώτη φορά που επισκέφτηκα το Παρίσι ήταν τον Ιανουάριο του 2014. Ήταν ένα μέρος που ήθελα να πάω από μικρό παιδί. Διάβαζα γι'αυτό, το έβλεπα σε ταινίες, μάλιστα παρακολούθησα και τέσσερα χρόνια γαλλικά για να είμαι έτοιμος όταν θα ερχόταν η στιγμή.
Το ερωτεύτηκα ακαριαία! Το Παρίσι συνδυάζει την ομορφιά και την οργάνωση (εν μέρει) του Λονδίνου και τη βρόμικη αστική αγριάδα της Αθήνας. Έχει ένα σωστό μέτρο σε όλα. Μια γλυκιά δυσωδία.
Η καλύτερη εποχή για να το δει κανείς είναι το φθινόπωρο. Η ζέστη έχει περάσει και η δροσερή μελαγχολία του ταιριάζει. Ο Πύργος του Άιφελ, η Sacré Cœur, η όπερα, τα Ηλύσια πεδία, o Σηκουάνας, το Λούβρο. Η λίστα είναι ατελείωτη.
Αλλά δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από το να εξερευνάς μόνος σου γωνιές και γειτονιές, γεύσεις και μυρωδιές. Croissant και αντίκες και μια πανέμορφη αρχιτεκτονική. Φυσικά και είναι η πιο ερωτική πόλη του κόσμου, γι' αυτό και συμβουλεύω όλους, πάντα, να πηγαίνουν εκεί αδέσμευτοι.
Χωρίς να χρειάζεται να μπω σε λεπτομέρειες απλά θα αναφέρω ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο ερωτικό από την πολυπολιτισμικότητα με γαλλική προφορά. Προσπαθώ να το επισκέπτομαι 2-3 φορές τον χρόνο πλέον, γιατί απλά νιώθω μια διαφορετική φόρτιση.
Έτσι λοιπόν κι αυτό το φθινόπωρο στα σχέδιά μου είναι να περάσω μια βόλτα, αλλά αυτή τη φορά και με έναν λόγο παραπάνω. Μόλις πριν από λίγες μέρες ανέβηκε η παράσταση του Jean Paul Gaultier «Fashion Freak Show», στο Folies Bergère. Ένα φαντασμαγορικό σόου που αναφορά την 50ετή καριέρα του δημιουργού, συνδυάζει μόδα, μουσική και χορό, κάνοντας ένα πέρασμα από τη νεαρή του ηλικία μέχρι τα μεγάλα fashion shows, αποτίνοντας φόρο τιμής από την Madonna και την Kylie μέχρι τον Almodovar και τον Luc Besson. Θα παίζεται για μερικούς μήνες ακόμη, οπότε είναι μια καλή ευκαιρία για να πεταχτεί κάποιος στο Παρίσι αυτήν την περίοδο.
Info: Ο Ταρέκ Σουλεϊμάν είναι ηθοποιός και μουσικός.
Στη Λισαβόνα
Πολύπαθο καλοκαίρι και η επάνοδος στην Αθήνα αιφνίδια. Έχω βουτήξει στη δουλειά με μαθήματα και διπλές πρόβες καθημερινά. Το σχέδιο είναι καλά οργανωμένο και αναζητά συνοδοιπόρους. Τα boarding passes θα φέρουν τρία μαγικά γράμματα: LIS.
Περίτεχνη, χαρούμενη και αυθεντική, η Λισαβόνα φαντάζει ακριβώς όπως τα διάσημα χειροποίητα πλακίδια των κτιρίων της. Η υπέροχη πατίνα του χρόνου την κάνει σήμερα πιο γοητευτική από ποτέ ενώ η σύγχρονη πλευρά της την αναδεικνύει στην πιο hip πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Το ταμπεραμέντο της μεσογειακό, η γαστρονομία της συγγενική και οι άνθρωποί της ένα πολυπολιτισμικό κράμα που υποδέχεται με χαμόγελο κάθε επισκέπτη. Έτσι ακριβώς θέλω να την ονειρευτώ για αυτό το φθινόπωρο. Ο καιρός είναι ακόμα γλυκός και το φως θα αναδεικνύει την πολυχρωμία της πόλης.
Οι καρτ ποστάλ της Alfama με τα λιθόστρωτα σοκάκια και τα κεραμίδια σε κάνουν να θες να χαθείς στις ιστορίες τους. Θέλω να μείνω στο Palacio Belmonte, να περπατήσω στα μαγαζιά του LX Factory και να δειπνήσω στο Prado. Να επισκεφθώ την έκθεση του Andre Principe στο Μουσείο Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Τεχνολογίας MAAT, να δοκιμάσω το ταρτάρ τόνου του Tapisco και να πιω τα περίφημα cocktails του conceptual Pharmacia στο Φαρμακευτικό Μουσείο.
Το μόνο που με χωρίζει από αυτή την πολυπόθητη διαφυγή είναι ο χρόνος. Ως τότε θα αφήσω τις σαρδέλες και τα ψωμάκια pasteis συνοδεία τοπικού κρασιού να τριγυρίζουν στη σκέψη μου σα νοσταλγικα fados και θα ξεχειλίζω ευγνωμοσύνη για τις μέρες του φθινοπώρου που σύντομα θα έρθουν. Lisboa, obrigado!
Info: Ο Δημήτρης Μπογδάνος σκηνοθετεί την παράσταση «Ορφέας & Ευρυδίκη» που επαναλαμβάνεται μετά την περσινή sold out πορεία της μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, ενώ παράλληλα ετοιμάζει τη σύγχρονη κομεντί του Μαρκ Σαν Ζερμέν, «Ένα Μάθημα Χορού» με τη Βίκυ Παπαδοπούλου και τον Γιωργή Τσαμπουράκη. Και οι δύο παραγωγές ανεβαίνουν στο Θέατρο Θησείον.
Στη Σάμο
Η Σάμος το φθινόπωρο είναι ό,τι κοντινότερο στον Επουράνιο Παράδεισο! Εκεί πηγαίνω κάθε Οκτώβριο. Παίρνω το σακίδιό μου κι έναν πεζοπορικό χάρτη, και ανηφορίζω στα μονοπάτια του Καρβούνη και του Κέρκη.
Στους ορεινούς αμπελώνες, στις βουνοπλαγιές, οι αμπελουργοί έχουν τρυγήσει τα σταφύλια τους αλλά έχουν μείνει πολλά τσαμπιά ολόγλυκα σταφύλια πάνω στα κλήματα. Μαζεύω όσα μπορώ, μαζεύω καρύδια που έχουν πέσει στο έδαφος από τις καρυδιές, ρόδια, λωτούς και μήλα από τις αυλές των αγροικιών στο δάσος, και κάθομαι δίπλα σε έναν χείμαρρο ή μια πηγή και απολαμβάνω τους καρπούς της γης όπως οι πρωτόπλαστοι!
Αν δω καπνό να βγαίνει από καμιά καλύβα στην άκρη κάποιου ορεινού χωριού, ξέρω ότι εκεί φτιάχνουν σούμα, το σαμιώτικο τσίπουρο με όλα τα αρώματα του βουνού. Πίνω ζεστά ζεστά δυο τρία ποτηράκια, έτσι όπως βγαίνει αυτό το νέκταρ από το καζάνι, και συνεχίζω πετώντας παρά περπατώντας!
Μαζεύω κάστανα, ελιές «χαμάδες» (ελιές που έχουν ωριμάσει και ζαρώσει στο κλαδί, έχουν χάσει την πικράδα τους και έχουν πέσει στο χώμα), μαζεύω κούμαρα και χαρούπια. Γεμίζω το παγούρι μου νερό από τις πηγές. Πεζοπορώ σε μονοπάτια που καταλήγουν σε παραλίες ερημικές και πανέμορφες αυτή την εποχή, κολυμπάω στη δροσερή θάλασσα, στεγνώνω στον ήλιο.
Πώς να γυρίσω μετά από όλα αυτά στον «πολιτισμό»; Στήνω τη σκηνή μου στην παραλία, ανάβω φωτιά, ψήνω κάστανα, βυθίζομαι στη γαλήνη και αφήνω τον νυκτερινό ουρανό και τους γαλαξίες να με σκεπάσουν. Η φθινοπωρινή Σάμος είναι ο δικός μου παράδεισος!
Info: Ο Στέφανος Ψημμένος είναι συγγραφέας και εκδότης ταξιδιωτικών οδηγών.
Στη Βαρκελώνη
Ταξίδι θα πει να χάνεσαι στους δρόμους, να σε παρασέρνει ο αέρας και να γλιστράς στα στενά της πόλης. Κι αν χαθείς, να ξεκινάς πάλι από την πρώτη αίσθηση που σου δίνει ο τόπος, δίχως χάρτες, παρά μόνο ακολουθώντας τους ντόπιους.
Στα πρώτα βήματα οι ήχοι έχουν να κάνουν με μουσική, μια γλώσσα που «τρέχει» και κόλπα από skate στη Macba. Είσαι πλέον σίγουρος ότι η πόλη γεννά ζωή, κι ας είναι δροσερά. Αφήνεις τα χνάρια σου στα πλακόστρωτα της περιοχής Sant Antoni και διαλέγεις πρωινές γεύσεις απ' το Federal Café και το Tarannà cafe (Carrer del Parlament).
Στα πρώτα μνημεία σηκώνεις τη μηχανή αλλά τίποτα δεν αποτυπώνει αυτό που βιώνεις. Η πόλη έχει παλμό, οι άνθρωποί της σε κάνουν να τους παρατηρείς και κάθε που τους ακούς θες κι εσύ να παίξεις με τις λέξεις. Δοκιμάζεις να μιλήσεις, να τους μιλήσεις. Γελούν, γελάς και σε στέλνουν στα στέκια τους.
Φεύγουν απ' τις δουλειές τους και στήνουν παρέες με tapas και sangria. Βγαίνεις απ' το El Born Centre de Cultural και πριν βυθιστείς στη μαγεία της περιοχής, δοκιμάζεις την τύχη σου στις γευστικές στιγμές των Καταλανών στη La Bodegueta den Born (Passeig del Born, 29).
Το βράδυ... οι μουσικές μας στην Plaça Reial, σου λέει ο διπλανός και σημειώνεις βιαστικά στην παλάμη. Κάπου στα δρομάκια βρίσκεις μια τονωτική γουλιά στο Nomad Coffee (Passatge Sert, 12) και βουτάς στο ποτάμι που ονομάζεται La Rambla. Κοιτάς, χορεύεις, γλιστράς, κινείσαι κόντρα στο ρεύμα, κάνεις 2-3 επιτόπια άλματα να δεις μέχρι πού φτάνει, για να τους ακολουθήσεις μέσα στο Mercado de La Boqueria. Ξέρεις ότι εκεί έχεις την ευκαιρία να γίνεις ένα με τον κόσμο, να δεις τα χρώματά τους, τον τρόπο που αδειάζουν τα ποτήρια και που η γλώσσα σε μεθά στο άκουσμα.
Τα αφήνεις όλα πίσω και στον αριθμό 28 της Carrer Merce, ο κόσμος στέκει όρθιος στη γωνιά του Bar La Plata. Τα έξι τραπέζια είναι λίγα, αλλά το χαμόγελο του Pepe σε κάνει να γεμίσεις στα όρθια ένα ποτήρι vermouth και να γευτείς παραδοσιακό tapas.
Ώρες μετά και ο φθινοπωρινός ήλιος σε βρίσκει στη μαγευτική Barceloneta, μόνο, να περπατάς στην άμμο και με την πόλη πίσω να αναπνέει. Σηκώνεις το βλέμμα και ξέρεις πλέον ότι η πόλη αυτή δεν έχει εποχές και όρια, απλώς κι αν της αφεθείς ίσως να συνεχίσεις σαν Καταλανός μαζί της.
Info: Ο Γιώργος Σπυράκης είναι συγγραφέας και επιστημονικός υπεύθυνος-συντονιστής του τμήματος δημιουργικής γραφής στο ΣΔΕ Κορυδαλλού, όπου και διδάσκει στους μαθητές-κρατουμένους δημιουργική γραφή.
Στην Ήπειρο
Το φθινόπωρο θέλω να ταξιδέψω στην Ήπειρο. Να δω τη μητέρα και να επισκεφθώ το μνήμα του πατέρα. Ν' αφουγκραστώ τ' απομείναντα τριζόνια και τον Αχέροντα.
Η Ήπειρος είναι το δίχως άκρα γιοφύρι. Η υπόσχεση του γυρισμού. Η Ήπειρος είναι ανεκπλήρωτη. Πάντα εκεί, να σημαίνει την αέναη επιστροφή, την πάντα πρόσκαιρη, το ζωογόνο φαρμάκι.
Στην Ήπειρο όταν σε καταριούνται λένε «άει στον αγύριστο». Για τον ξενιτεμένο ο γυρισμός είναι διαρκής, όπως τα γυρίσματα του κλαρίνου. Το αντάμωμα ανάμεσα στις ελιές που αναβλύζουν από το χώμα δακρυφορούσες και τις φραγκοσυκιές που στέκουν ατάραχες, όπως οι αγκαλιές του καλώς όρισες ανθίζουν μεταξύ χαράς και επικείμενου χωρισμού. Καλώς όρισες. Πού; Ξένος γυρνάς από τα ξένα. Καλή αντάμωση. Πότε; Έφυγες κάποτε ή μήπως ήσουν πάντα αλλού;
Η Ελλάδα συνορεύει με την θάλασσα και η Ήπειρος με τον άλλο κόσμο. Σε αυτήν οι γιορτές είναι ανοιχτές στον ξένο όμως οι χοροί είναι κλειστοί, κυκλικοί. Περικλείουν εκείνο το πολύτιμο που δεν πρέπει να διαφύγει. Το διαφυλάσσουν και το αναζωογονούν για να τους φωτίσει στα ξένα.
Η Ήπειρος είναι άρρητη όπως το π της, ο λόγος της ακτίνας, δηλαδή, της νοερής απόστασης από την πατρίδα προς το μήκος της περιφέρειας του νόστου που περικλείει τον ξενιτεμένο και τη συγκίνηση των χορευτών του κύκλου υπό τους ήχους του κλαρίνου. Γι' αυτό τον λόγο, αν είσαι Ηπειρώτης, όταν το πρωτακούσεις, οι νεκροί εντός σου θα σου το θυμίσουν.
Info: Ο Θεοφάνης Τάσης διδάσκει Σύγχρονη Φιλοσοφία στο Alpen Adria Universität.
