(BHL)
Ο φιλόσοφος ζαχαροπλάστης
(από τις τόσες τούρτες που του έχουν ρίξει)
"Κορυφαίος διανοούμενος", "ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ευρωπαίους φιλοσόφους" το εθνικό σούργελο της Γαλλίας που επέλεξε την Αθήνα ως πρώτο σταθμό της θεατρικής ευρωπαϊκής περιοδείας του;
Ένα σύστημα το οποίο, την επομένη της εκλογής του Donald Trump, αναθέτει τον σχολιασμό της στην Christine Ockrent - στο France Culture - και την μεθεπομένη στον BHL, στη συνεντευξή του στον Aphatie, δεν είναι μόνο τόσο παράλογο όσο ένα πρόβλημα που θα ήθελε να δώσει λύσεις: είναι ένα νεκρό σύστημα. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το θέμα των νεκροζώντανων ανθεί εκ νέου στις σειρές ή στις ταινίες: είναι η εποχή που αντανακλάται σ' αυτούς και είναι ίσως η αόρατη αίσθηση της εποχής αυτής, ήδη πεθαμένης κι ακόμη ζωντανής, που πλάθει μυστικά τις ευαισθησίες ώστε να αποδεχτούν το ζόμπι σαν το πιο ομιλητικό πρόσωπο της στιγμής.
Frédéric Lordon, Le Monde Diplomatique, 22-11-2016
Από το 1978, όλοι οι Γάλλοι πρόεδροι, χωρίς εξαίρεση, υποδέχτηκαν και άκουσαν τον Bernard-Henri Lévy. Εφόσον τώρα λιβανίζει τον Εμμανουήλ Μακρόν με την κανονικότητα ενός μετρονόμου, θα ήταν μια ωραία ιδέα για τον τελευταίο να του αναθέσει μια αποστολή έρευνας για τα fake news.
Serge Halimi, Le Monde Diplomatique, Μάρτιος 2019
Η ναυτία
Serge Halimi
Le Monde Diplomatique, 02.2000.
Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ είναι τελικά τυχερός που πέθανε 20 χρόνια πριν από τη δημοσίευση της βιογραφίας που έγραψε γι' αυτόν ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί. Ο συγγραφέας είναι απ' αυτούς των οποίων τα μίντια αναπαράγουν τρελά κάθε κίνηση, κάθε γραπτό. 'Ετσι λοιπόν, ο Σαρτρ επιστρέφει!
Από τον Δεκέμβρη ήδη του 1999, 23 μέρες πριν από την κυκλοφορία του βιβλίου, ένα κυριακάτικο περιοδικό μας είχε προειδοποιήσει χάρη στην καταδεκτική πένα ενός κοσμικού συγγραφέα: «Θα συζητηθεί πολύ το τελευταίο βιβλίο του Bernard-Henri Lévy, και δικαίως.» Την Πέμπτη 13 Ιανουαρίου, το Le Nouvel Observateur αφιερώνει πράγματι το πρωτοσέλιδό του, καθώς και ένα φάκελο δώδεκα σελίδων στον Σαρτρ -δηλαδή στον Μπερνάρ-Ανρί Λεβί. Υπέρτατη ευδαιμονία, το περιοδικό προαναγγέλει μία "αποκλειστική" συνέντευξη με τον συγγραφέα που το ίδιο το πρωϊ ώστόσο είχε μόλις συνομιλήσει με έναν δημοσιογράφο από το Europe 1.
Την επόμενη μέρα, το Le Point που έχει και τον Μπερνάρ-Ανρί Λεβί ανάμεσα στους χρονικογράφους του, αφιερώνει κι αυτό το πρωτοσέλιδό του στον Σαρτρ -δηλαδή στον Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, ο οποίος παραχωρεί μία άλλη (αποκλειστική;) συνέντευξη στο εβδομαδιαίο περιοδικό του κ. Φρανσουά Πινώ. Κι εδώ πάλι, ένας φάκελος 12 σελίδων: ο ανταγωνισμός μεταξύ των μέσων, είναι χίλιες πρωτότυπες ιδέες κάθε μέρα...
Το Σάββατο 15 Ιανουαρίου, ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί καλωσορίζεται στο πλατό του LCI με την εξής προσφώνηση: «Ευχαριστούμε που μας επιφυλάξατε μία μικρη πρόγευση σ' αυτόν τον πρώτο διάλογο (sic) γύρω απ' αυτό το μεγάλο βιβλίο. Κάποιοι από τους φίλους σας λένε πως ίσως είναι και το καλύτερό σας.»
Την Πέμπτη 20 του μήνα, έχουμε μία χιονοστιβάδα: νέο πρωτοσέλιδο (συν 15 σελίδες) σε εβδομαδιαίο περιοδικό, τρεις σελίδες στο (σχεδόν ντροπαλό) L'Express, δύο μεγάλοι φάκελοι στα λογοτεχνικά ένθετα των κυριοτέρων παρισινών καθημερινών εφημερίδων. Την Παρασκευή, ένα κύριο άρθρο στη Le Monde ασχολείται με τους "διανοούμενους" (και τον BHL), και το Σάββατο ο συγγραφέας της Πολύ Μεγάλης Βιογραφίας παραχωρεί μία (αποκλειστική;) συνέντευξη στο Figaro Magazine.
Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ κατήγγειλε τις αποικιοκρατικές εκστρατείες και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους (Αλγερία, Βιετνάμ). Ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί σπάνια αντιστάθηκε στον πειρασμό να υποστηρίξει μία δυτική σταυροφορία (στο Τσαντ το 1983, στη Νικαράγουα το 1985, στον Περσικό Κόλπο το 1990). Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, που υπεράσπιζε επαναστάτες αγωνιστές που καταδίωκε η αστυνομία, ήθελε να υπηρετήσει την "υπόθεση του λαού". Ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί αναφέρει ότι μιλούν στον ενικό με τον Νικολά Σαρκοζί και μοστράρεται δίπλα στα μεγαλύτερα αφεντικά (κ.κ. Πινό, Λαγκαρντέρ). Ο Ζαν Πωλ Σαρτρ απέφευγε τα τηλεοπτικά πλατό, ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί τα λατρεύει: «Ο νόμος στον οποίο όλοι μας υπακούμε, είναι ο νόμος του ναρκισισμού. Μηντιαφοβία ή όχι, δύσκολη σχέση με το σώμα σου, με το πρόσωπό σου ή όχι, υπάρχει εδώ κάτι σαν ντόπα.»
Χάρη σε όλους του τους φίλους, δημοσιογράφους ή μεγιστάνες των μίντια, ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί δεν κινδυνεύει για πολύ καιρό να βρεθεί σε στέρηση. 'Οσο για τον Σαρτρ, τα περισσότερα από τα έργα του είναι διαθέσιμα σε σχήμα τσέπης. Σε ένα απ' αυτά, Τα βρώμικα χέρια, ένας ιδεαλιστής διανοούμενος πεθαίνει φωνάζοντας: «Μη εκμεταλλεύσιμος».
Η απάτη Bernard-Henri Lévy
Ο Bernard-Henri Lévy, που είναι μεγάλος φαν της Αμερικής, γνωρίζει αναμφίβολα την έκφραση "work in progress". Σημαίνει, grosso modo, εργασία σε εξέλιξη. Είναι γνωστό πως κάθε του βιβλίο προκαλεί έναν κατακλυσμό εγκωμιαστικών άρθρων τα οποία παρουσιάζουν τα λεγόμενά του ή τις αναλύσεις σαν ιλιγγιώδεις υπερβάσεις της κυρίαρχης ιδεολογίας. Επομένως, αντί να μπαίνουμε στον κόπο κάθε χρόνο να σχολιάζουμε αυτόν τον απίστευτο σαματά που έχει και το αναπάντεχο καλό να μας θυμίζει σε τακτά διαστήματα τον μαφιόζικο χαρακτήρα της "λογοτεχνικής" κριτικής στη Γαλλία, η Le Monde diplomatique ετοίμασε ένα φάκελο.... σε εξέλιξη. Ευελπιστεί να ενημερώσει, όχι τόσο για ένα πρόσωπο σχετικά ασήμαντο αλλά για ένα χαρακτηριστικό επιφαινόμενο της πνευματικής ζωής. Τον βασικό εμπνευστή του και τους αναρίθμητους συνεργούς του.
Τα ταξίδια του BHL
"Το κόκκινο-φαιό πάθος του Bernard-Henri Lévy", από τον Benoît Bréville, Μάρτιος 2014.
"Ο άνθρωπος που δεν έκανε ποτέ λάθος", από τον Pierre Rimbert, Ιανουάριος 2010.
"Ο Bernard-Henri Lévy στην Αμερική", από τον Glyn Morgan, και "Επί τέλους, η ταξιαρχία των χειροκροτημάτων κουράστηκε", από τον Serge Halimi, Μάρτιος 2006.
"Τα αμφίβολα μαστορέματα" του Bernard-Henri Lévy", από τον William Dalrymple, και "BHL : "Μηθιστοέρευνα" ή κακή έρευνα; από τον Serge Halimi, Δεκέμβρης 2003.
"Ο BHL στο Αφγανιστάν ή ο Τεντέν στο Κονγκό" (αρχικά δημοσιευμένο στη Le Monde), από τον Gilles Dorronsoro, Δεκέμβριος 2003.
"Οι στρατηγοί στο Αλγέρι προτιμούν ένα ρεπορτάζ του BHL από μια διεθνή έρευνα" (αρχικά δημοσιευμένο στο Le Canard Enchaîné), από τον Nicolas Beau, Δεκέμβριος 2003.
"Η Κολομβία σύμφωνα με τον Bernard-Henri Lévy", από τον Maurice Lemoine, Cahier Amérique latine, Ιούνιος 2001.
Στα παρισινά σαλόνια
"Παρέλαση της ολιγαρχίας στο Saint-Germain-des-Prés", από τους Michel Pinçon και Monique Pinçon-Charlot, Φεβρουάριος 2011.
"Ο Bernard-Henri Lévy κατά της "Le Monde diplomatique", Οκτώβρης 2009.
"Η ολιγαρχία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και ο Bernard-Henri Lévy", από τον Serge Halimi, Νοέμβρης 2007.
"'Ολοι ναζί!" και "Δύο προηγούμενα" από τον Serge Halimi, Νοέμβρης 2007
"Οι αιώνιοι διανοούμενοι", από τον Serge Halimi, La valise diplomatique, 21 Φεβρουαρίου 2007.
"Εδώ που φτάσαμε", από τον Jacques Bouveresse, και "Το βασίλειο των βιβλίων χωρίς ιδιότητες", από τον Antoine Schwartz, Μάης2006.
"Αυτό διαρκεί 25 χρόνια", από τον Serge Halimi και "Στις κουζίνες του Bernard-Henri Lévy" (αρχικά δημοσιευμένο στο Nouvel Economiste), από τον Nicolas Beau, Δεκέμβρης 2003.
"'Εντιμες υπηρεσίες", από τον Serge Halimi, Ιανουάριος 2003.
"Οι νέοι αντιδραστικοί", από τον Maurice T. Maschino, Οκτώβρης 2002.
"'Οταν οι φιλόσοφοι γίνονται διασκεδαστές", από τον Nicolas Truong, Σεπτέμβρης 2001.
"Οι φιλοαμερικανοί κόλλησαν λύσσα" από τον Serge Halimi, Μάης 2000.
"Η ναυτία", από τον Serge Halimi, Φεβρουάριος 2000.
"Προφήτες για διανοούμενους", από τον Louis Pinto, Σεπτέμβρης 1997.
Le Monde Diplomatique, Οκτ. 2008
Ο τραγέλαφος της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής
Η λιβυκή εκστρατεία του Μπερνάρ-Ανρί Λεβί
Renaud Girard
Le Figaro, 18.03.2011
Πριν από 18 χρόνια, ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί είχε ήδη πετύχει ένα σπουδαίο διπλωματικό scoop, οδηγώντας αυτοπροσώπως τον βόσνιο πρόεδρο Alija Izetbegovic - τον οποίο υποστήριζε από την αρχή του εμφυλίου πολέμου στη Γιουγκοσλαβία- στο γραφείο του Φρανσουά Μιτεράν στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Αυτή τη φορά όμως, ο εθνικός μας δανδής, ενίοτε και "υπουργός Εξωτερικών", κατάφερε κάτι ακόμη πιο θεαματικό: να παρασύρει τη Γαλλία και πίσω απ' αυτήν τη Δύση όλη- στον πόλεμο για να απαλλαγεί η Λιβύη από έναν αιμοσταγή δικτάτορα, ο οποίος απολάμβανε μέχρι πρότινος το προνόμιο να στήνει την σκηνή του στην καρδιά του 7ου διαμερίσματος του Παρισιού.
'Ολα αρχίζουν τέλη Φλεβάρη, όταν ο BHL πηγαίνει στο Κάϊρο για να γράψει ένα ρεπορτάζ για τη Libération, της οποίας τυχαίνει να είναι και διαχειριστής. Με πολύ μεγάλη καθυστέρηση σε σχέση με τους επαγγελματίες ρεπόρτερ της υφυλίου, φτάνει επί τόπου τη στιγμή που ο Μουμπάρακ έχει ήδη πέσει. Κανείς δεν δίνει την παραμικρή σημασία στο άρθρο του. Καθώς ετοιμάζεται να πετάξει για Παρίσι, τα πρώτα νέα της λιβυκής εξέγερσης στη Βεγγάζη, και της αιματηρής καταστολής από τις δυνάμεις του Καντάφη, φτάνουν στο BlackBerry του. Διστάζει, αλλά τελικά επιβιβάζεται. Μετά από τέσσερις μέρες στο Παρίσι, ξαναφεύγει και ορμάει όπως και δεκάδες άλλοι δυτικοί δημοσιογράφοι, προς μία Κυρηναϊκή της οποίας ο λαός απελευθερώθηκε από την αστυνομία του δικτάτορα. Για να κάνει την διαδρομή από τα αιγυπτιακά σύνορα ως το Τομπρούκ, ο BHL, που συνοδεύεται από τον πιστό του Gilles Herzog, δεν βρίσκει ταξί: ανεβαίνει στο φορτηγάκι ενός πλανόδιου μανάβη. Στη Βεγγάζη, μένει στο ξενοδοχείο Τιμπεστί, στην Κορνίς, όπου το σμήνος των δημοσιογράφων ίσως να του θυμίζει το Holiday Inn στο Σαράγεβο. Εκείνη τη στιγμή, οι φίρμες των μεγάλων αγγλο-σαξονικών καναλιών κυριαρχούν, και ο BHL δεν είναι παρά ένας επιλαχών στο μεγάλο μιντικαό τσίρκο που καλύπτει την εξέγερση των φυλών στα ανατολικά της Λιβύης.
Την Παρασκευή 4 Μαρτίου, ο BHL καταφέρνει ωστόσο να εκτοξευθεί, περνώντας προοδευτικά από την ιδιότητα του ερασιτέχνη πολεμικού ανταποκριτή σ' αυτήν του σημαντικού παράγοντα της παγκόσμιας διπλωματίας. Το απόγευμα εκείνης της μέρας, αφού στήθηκε με τις ώρες στην Κορνίς μπροστά από το κτήριο του Ανώτατου δικαστηρίου που χρησιμοποιεί σαν στρατηγείο η νέα αντιπολίτευση, καταφέρνοντας να παραμυθιάσει τον αυτοανακηρυγμένο εκπρόσωπο του Εθνικού Συμβουλίου Μετάβασης (CNT), ο BHL πετυχαίνει να τον οδηγήσουν στη βίλα του Moustapha Abdeljalil, του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης και νυν αρχηγού της εξέγερσης. Αριστοτεχνική κίνηση· είναι μόνος· έχει αφήσει πίσω του το κοπάδι των δημοσιογράφων. Δεν του αρκεί όμως μία αποκλειστική συνέντευξη. Περνάει αμέσης στην παράλληλη και μυστική διπλωματία. Στο αφεντικό της νέας Λιβύης, που τον υποδέχεται με το νεοσύστατο συμβούλιό του, δηλώνει πως οι ελεύθεροι Λίβυοι είναι το αλάτι της γης κι ότι τα βλέμματα όλου του κόσμου είναι στραμμένα πάνω τους. Αυτά για τα ορεκτικά. Το κυρίως πιάτο ακολουθεί πολύ γρήγορα: ο BHL προσκαλεί στη Γαλλία τους συνομιλητές του, και τους υπόσχεται ότι θα κάνει τα πάντα ώστε να τους υποδεχτεί το Μέγαρο των Ηλυσίων. Το ίδιο βράδυ, καταφέρνει με το δορυφορικό του τηλέφωνο να έρθει σε επαφή με τον Νικολά Σαρκοζί: "Θα δεχόσουν να υποδεχτείς τους Λίβυους Μασούντ;" Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει αμέσως την εγκρισή του.
Την Πέμπτη 10 Μαρτίου, στις 10 η ώρα, στο πράσινο σαλόνι του πρώτου ορόφου του Μεγάρου των Ηλυσίων, ο αρχηγός του κράτους υποδέχεται τον φιλόσοφο και τους τρεις απεσταλμένους του CNT. 'Εχει στο πλευρό του τον διπλωματικό του σύμβουλο Jean-David Lévitte, και, κάτωχρο, τον ειδικό σύμβουλο Henri Guaino, ο οποίος το 2007 είχε αποκαλέσει τον BHL "μαλακισμένο καυχησιάρη". Ο Σαρκοζί ανακοινώνει τότε στους εμβρόντητους και ενθουσιασμένους Λίβυους το σχέδιο που κατάρτησε δυό μέρες πριν με τον BHL: αναγνώριση του CNT ως τον μόνο νόμιμο εκπρόσωπο της Λιβύης· αποστολή ενός γάλλου πρεσβευτή στην Βεγγάζη· στοχοποιημένα χτυπήματα στα στρατιωτικά αεροδρόμια της χώρας· όλα αυτά με τις ευλογίες -που του δόθηκαν ήδη- του Αραβικού Συνδέσμου. Δύο ώρες αργότερα, κι ενώ οι Λίβυοι έχουν ήδη ανακοινώσει στα μίντια όλου του κόσμου τα καλά νέα, ο Alain Juppé κατεβαίνει από το Thalys στις Βρυξέλλες. Οι κάμερες τον πολιορκούν. Η μάσκα... Είναι φανερό πως ο υπουργός των Εξωτερικών δεν έχει ενημερωθεί για τίποτα.
Ο άνεμος όμως γυρίζει ήδη από το επόμενο ΣΚ.: ενώ ο Καντάφι κερδίζει έδαφος, τα μίντια ξεσπαθώνουν κατά του απίθανου ντουέτου Σαρκοζί-BHL και της "διπλωματίας της βεράντας". Ακόμη χειρότερα, την Τρίτη βράδυ 15 Μαρτίου, στη σύσκεψη που συγκάλεσε ο BHL στο ξενοδοχείο Westin στο Παρίσι, μεταξύ της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και του λίβυου απεσταλμένου Mahmoud Jebril, δεν υπάρχει σύγκλιση. Ο άνθρωπος απο τη Βεγγάζη συνειδητοποιεί πως η Ουάσινγκτον δεν επιθυμεί μία στρατιωτική επέμβαση.
Ο BHL αποφασίζει τότε να πιέσει στον Σαρκοζί, δηλώνοντας το πρωϊ της Πέμπτης στο ραδιόφωνο πως αν ο Καντάφι πάρει τη Βεγγάζη, η τεράστια γαλλική σημαία που ανεμίζει στην Κορνίς θα βαφτεί με το αίμα των σφαγιασθέντων Λιβύων. Η εικόνα αποδίδει. Στις 2 η ώρα, ο Σαρκοζί καλεί τον BHL. 'Εχει πάρει την αποφασή του. Στέλνει τον Juppé στη Νέα Υόρκη και καλεί ο ίδιος, τον έναν μετά τον άλλον, όλους τους προέδρους ή αρχηγούς κρατών των 15 χωρών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Τα μεσάνυχτα, ο πρόεδρος θα ανακοινώσει ο ίδιος στον "β' υπουργό" του ότι το παιχνίδι κερδήθηκε, ότι η απόφαση ψηφίστηκε...
Renaud Girard
Μτφ. Σ.Σ.
