TO BLOG ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΣΤΑΒΕΡΗ
Facebook Twitter

Γάζα - Ισραήλ. Το απροσδόκητο στοίχημα του Ντόναλντ Τραμπ

Γάζα - Ισραήλ.
Το απροσδόκητο στοίχημα του Ντόναλντ Τραμπ.

 


Μοιάζει αρκετά παράδοξο το γεγονός ότι η συμφωνία που υπογράφηκε για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα κατέστη δυνατή χάρη στην αποφασιστική δέσμευση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος στρίμωξε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Αν και προσπάθησε να πάρει τα εύσημα για το αποτέλεσμα αυτό, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε, από τις 8 Οκτωβρίου ήδη, υποστηρίξει την πολιτική του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Είχε παραδώσει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για την καταστροφή των παλαιστινιακών εδαφών, παραβιάζοντας μάλιστα τους αμερικανικούς νόμους για τη χρήση των όπλων που πωλούνται από την Ουάσιγκτον. Είχε επίσης αποδεχθεί όλες τις ισραηλινές διολιότητες και τα ψέματα για να δικαιολογήσει τη χρήση του όπλου της πείνας κατά του πληθυσμού.  

Το επιχείρημα που προέβαλε η δημοκρατική κυβέρνηση ήταν ότι το Ισραήλ δεν υποχωρεί ποτέ στις πιέσεις. Μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, ο Ντόναλντ Τραμπ απέδειξε το αντίθετο. Επέβαλε ένα κείμενο του οποίου οι γενικές γραμμές (και οι λεπτομέρειες) είναι οι ίδιες με αυτές που προτάθηκαν πριν από οκτώ μήνες. Αλλά δεν χωρούν αυταπάτες σ' αυτό το στημένο παζάρι: αν ο μελλοντικός Αμερικανός πρόεδρος θέλει να επαίρεται για μια διπλωματική επιτυχία που επιτεύχθηκε εγκαίρως για την τελετή ανάληψης των καθηκόντων του, δεν έχει καμία πρόθεση να γυρίσει την πλάτη στην ακροδεξιά ισραηλινή κυβέρνηση. Αυτό που παίρνει με το ένα χέρι από το Ισραήλ στη Γάζα, ο Τραμπ θα μπορούσε, σύμφωνα με άρθρα στον ισραηλινό Τύπο, να το επιστρέψει πολλαπλά στη Δυτική Όχθη, όπου οι έποικοι θα μπορούν να συνεχίσουν να δρουν, περισσότερο από ποτέ, με πλήρη ατιμωρησία. Από τη μία εθνοκάθαρση στην άλλη. 
Alain Gresh - Sarra Grira | Orient XXI - 17.01.2025
 

Γάζα - Ισραήλ. Το απροσδόκητο στοίχημα του Ντόναλντ Τραμπ (1) Facebook Twitter
"Ultimatum to Netanyahu. Trump said: I want it on my desk by January 20, 2025". Σχέδιο του Lutfu Cakin 12.01.2025


"Ούτε η Γάζα τους απασχολεί πλέον ιδιαίτερα, ούτε τα λιβανέζικα εδάφη νότια του ποταμού Λιτάνι, ούτε το όρος Ερμών ή η έρημος του Σινά, τα οποία έχουν καταλάβει φυσικά αρκετές φορές στο παρελθόν, τώρα ο στόχος τους είναι η Δυτική Όχθη, αυτή η παλαιστινιακή γη όπου το Ισραήλ βλέπει παντού το βιβλικό παρελθόν, και την οποία θέλει να προσαρτήσει, και μάλιστα το συντομότερο δυνατό."
 

Sylvain Cypel
Orient XXI - 17.01.2025

Ο Sylvain Cypel υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής της Le Monde και πριν απ' αυτό διευθυντής σύνταξης της Courrier international. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Les emmurés. La société israélienne dans l'impasse (La Découverte, 2006) και L'État d'Israël contre les Juifs (La Découverte, 2020).

*Το άρθρος δημοσιεύτηκε δύο μέρες πριν από την πρώτη ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων.

Την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2025, οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι διαπραγματευτές κατέληξαν σε συμφωνία για... προσωρινή κατάπαυση του πυρός. Ο συμβιβασμός, ο οποίος αναμένει την έγκριση της ισραηλινής κυβέρνησης, θα συνοδευτεί με εκπληκτικά "δώρα" από τη μελλοντική αμερικανική κυβέρνηση προς το Ισραήλ. Υπέρμαχος της "αντισυμβατικής" διπλωματίας, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ περιβάλλεται από μια ομάδα που είναι περισσότερο από ποτέ ταυτισμένη με τις βλέψεις της ισραηλινής ακροδεξιάς. Και οι Παλαιστίνιοι μέσα σε όλα αυτά; Ποιοι Παλαιστίνιοι;

Στους πολέμους που διεξάγει το Ισραήλ γύρω του, ιδιαίτερα στη Γάζα, καμία πρόβλεψη δεν είναι αξιόπιστη, καθώς οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην περιοχή από τις 7 Οκτωβρίου και μετά, αλλά και η φύση των πολιτικών ηγετών που θα εισέλθουν στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, καθιστούν κάθε πρόβλεψη αβέβαιη. Ποιος θα περίμενε ότι, ακόμη και πριν από την επιστροφή του στην εξουσία, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μοιραζόταν στην πλατφόρμα του Truth Social στις 9 Ιανουαρίου ένα βίντεο στο οποίο ένας διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος, ο Jeffrey Sachs, παρουσιάζει τον Μπενιαμίν Νετανιάχου ως έναν πολεμοχαρή και μανιακό "χειραγωγό", έναν "πουτάνας γιο", με τον οποίο πρέπει να είναι απολύτως καχύποπτος ο Τραμπ αν θέλει να προστατεύσει την Αμερική; Την επόμενη ημέρα, ο ίδιος ο Τραμπ εκθείαζε δημοσίως τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Τρεις ημέρες αργότερα, υπήρξε μεγάλη ένταση ανάμεσα στους δύο άντρες προτού ο Νετανιάχου υποκύψει στις απαιτήσεις του Ντόναλντ.

Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό, και ο πόλεμος στη Γάζα το απέδειξε για άλλη μια φορά, ότι η αμερικανοϊσραηλινή σχέση είναι "ιδιαίτερη". Ωστόσο, η ένταση μεταξύ του Νετανιάχου και του Τραμπ υπήρξε πρόσφατα πραγματική. Οι διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων που θα συνοδευόταν από μια αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων έχουν προφανώς διεξαχθεί σε μια βάση που ο Νετανιάχου είχε αρνηθεί συστηματικά εδώ και 14 μήνες. Η ακροδεξιά του απειλεί να εγκαταλείψει την κυβέρνησή του αν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του Ντόναλντ. Μάλιστα, η ισραηλινή κυβέρνηση ανέβαλε τη συνεδρίαση για την επικύρωση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός για την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου. Αλλά είναι σαφές ότι ο Τραμπ ήθελε οπωσδήποτε να υπογραφεί μια συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς πριν αναλάβει τα καθήκοντά του.

Ο Νετανιάχου θα αποδεχθεί a priori, για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο του 2023, μια συμφωνία απελευθέρωσης ομήρων που επιβάλλεται απ' έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, πριν από την αντιπαράθεσή του με τον Τραμπ, η ισραηλινή πολιτική τάξη και το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμά της είχαν περιέλθει σε μια ύβρη παντοδυναμίας που δεν είχε ξαναδεί ποτέ η χώρα τους. Το Ισραήλ πορεύεται με τετελεσμένα γεγονότα, συγκαλύπτοντας συχνά τους στόχους του, αλλά και μερικές φορές αποκαλύπτοντάς τους ξεκάθαρα. Τέτοια ήταν η περίπτωση του "σχεδίου των στρατηγών" για το μέλλον της Γάζας, που εκπονήθηκε τον Οκτώβριο του 2024, και το οποίο έχει προχωρήσει ταχύτατα μέχρι σήμερα, με τη σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή ολόκληρης της δομημένης περιοχής στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας, την αναγκαστική εκδίωξη μερικών εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων της και την επιβολή οργανωμένου λιμού, χωρίς να είναι γνωστό αν αυτή η γενοκτονία θα έχει χρησιμεύσει μόνο για τη δημιουργία μιας ευρείας στρατιωτικοποιημένης νεκρής ζώνης ή αν πρόκειται, όπως πολλοί στο Ισραήλ απαιτούν, να εγκατασταθούν εκεί νέοι έποικοι.

Εάν η κατάπαυση του πυρός στη Γάζα υπογραφεί από το Ισραήλ και τη Χαμάς, αυτό θα σημάνει μήπως ότι η πρώτη αποσύρεται από το σύνολο της περιοχής της Λωρίδας; Είναι μάλλον απίθανο. Τίποτα δεν είναι σαφές σχετικά με το τι ακριβώς σκοπεύει να κάνει ο Νετανιάχου μόλις τελειώσει ο πόλεμος. Στις 11 Δεκεμβρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων δημοσίευσε έναν χάρτη με το σχέδιο του Ισραήλ να διαιρέσει τη Λωρίδα της Γάζας σε πέντε απόλυτα διαχωρισμένα τμήματα που θα ελέγχονται από τον στρατό του. Τι θα ισχύσει όταν επιτευχθεί η κατάπαυση του πυρός; Και εφόσον η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός συνεπάγεται την επιστροφή του πληθυσμού της Γάζας στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας, ποια περιοχή θα απαιτήσει το Ισραήλ να διατηρήσει υπό τον έλεγχό του;

Η χαρά και το μάρκετινγκ

Κατανοεί κανείς εύλογα τις εκδηλώσεις χαράς των Παλαιστινίων μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, τον γιορτασμό της "νίκης" πάνω στα συντρίμμια της Γάζας μετά από 468 ημέρες φρικτής σφαγής και καταστροφής. Διαπιστώνουμε ότι, στην ισραηλινή πλευρά, οι αντιδράσεις των οικογενειών των ομήρων είναι πολύ πιο συγκρατημένες, καθώς έχουν μάθει να φοβούνται την άθλια συμπεριφορά του Νετανιάχου. Εφόσον και οι όροι για την απελευθέρωση των μεν και των δε παραμένουν αβέβαιοι: θα πρέπει να συνεχιστεί μια αργή και περίπλοκη διαδικασία σε τρεις φάσεις, αν δεν προκύψει κάποιο εμπόδιο, για τουλάχιστον τρεις μήνες. Η διάρκεια της τελευταίας φάσης, αυτής της ανταλλαγής των σωρών των Ισραηλινών και Παλαιστινίων που έχασαν τη ζωή τους στα χέρια του αντίπαλου στρατοπέδου, δεν διευκρινίζεται, αλλά θα πρέπει να είναι σύντομη... Για άλλη μια φορά, αν όλα πάνε καλά από πριν. Άλλο παράδειγμα: η συμφωνία δεν ρυθμίζει τον αριθμό των ανθρώπων που θα απελευθερωθούν αμοιβαία κατά τη διάρκεια της 2ης φάσης.

Επιπλέον, οι δυσκολίες εφαρμογής της συμφωνίας παραμένουν πολλές και περίπλοκες, όσον αφορά το ρυθμό αποχώρησης των ισραηλινών δυνάμεων, την είσοδο στη Γάζα της ανθρωπιστικής βοήθειας, την επείγουσα κατασκευή των πρώτων πρόχειρων κατοικιών για τους Παλαιστίνιους κ.ά. Ένα σοβαρό ερώτημα είναι αν το Ισραήλ θα επιτρέψει στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) να επιστρέψει στη Γάζα. Πρόκειται για ένα ζήτημα υψίστης σημασίας, δεδομένου ότι μόνο αυτός ο οργανισμός του ΟΗΕ διαθέτει την υλικοτεχνική υποδομή για να ανταποκριθεί στην καθημερινή δραματική κατάσταση των κατοίκων της Γάζας. Όμως η συμφωνία δεν φαίνεται να αναφέρει αυτό το σημείο, ενώ το ισραηλινό κοινοβούλιο πέρασε ένα νόμο που απαγορεύει στους εκπροσώπους του οργανισμού του ΟΗΕ οποιαδήποτε δραστηριότητα στο πεδίο. Τέλος, το περιβάλλον του Νετανιάχου, που αναγκάστηκε να αποδεχτεί τη συμφωνία μετά από πιέσεις, σιγοτραγουδάει έναν άλλον σκοπό : η συμφωνία δεν θα ξεπεράσει την πρώτη της φάση και ο πόλεμος θα συνεχιστεί...

Το κυριότερο, δυστυχώς, εξακολουθεί αναφίβολα να βρίσκεται αλλού. Ενώ τίθενται ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός, τα πολιτικά παρελκόμενα της "συναλλαγής" θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι. Αλλά οι πρώτες πληροφορίες που έχουν αρχίσει να βγαίνουν προς τα έξω είναι εξαιρετικά ανησυχητικές. Στις 14 Ιανουαρίου, η ισραηλινή εφημερίδα Yedioth Aharonot αποκάλυψε ότι η συμφωνία που συνήφθη με τον Νετανιάχου συνοψίζεται σε μια βασική ιδέα: το Ισραήλ θα πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για τη Λωρίδα της Γάζας και σε αντάλλαγμα θα λάβει μια "σακούλα με δώρα" που θα του είναι δύσκολο να αρνηθεί. Πιο συγκεκριμένα:

-  θα είχε το δικαίωμα να διακόψει την κατάπαυση του πυρός αν το έκρινε απαραίτητο,
-  θα λάμβανε την αμερικανική έγκριση για να ξεκινήσει "εκτεταμένες" κατασκευές στη Δυτική Όχθη,
-  ο Λευκός Οίκος θα έριχνε όλο του το βάρος για να καταργηθούν οι κυρώσεις που είχε επιβάλει προηγουμένως η κυβέρνηση Μπάιντεν σε ορισμένους εποίκους που είχαν διαπράξει εγκληματικές πράξεις και, κυρίως, θα ξεκινούσε μια διεθνή μάχη εναντίον των δύο δικαστηρίων του ΟΗΕ που είχαν διατάξει έρευνες ή διώξεις κατά του Ισραήλ· και ιδίως κατά του Μπενιαμίν Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, εναντίον των οποίων το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Το βασικό ζητούμενο σε αυτές τις προτάσεις είναι η Δυτική Όχθη. Κι αυτό επειδή ο Τραμπ προσφέρει στους Ισραηλινούς την ευκαιρία να εκπληρώσουν την πιο μύχια φιλοδοξία τους: ούτε η Γάζα τους απασχολεί πλέον ιδιαίτερα, ούτε τα λιβανέζικα εδάφη νότια του ποταμού Λιτάνι, ούτε το όρος Ερμών ή η έρημος του Σινά, τα οποία έχουν καταλάβει φυσικά αρκετές φορές στο παρελθόν, τώρα ο στόχος τους είναι η Δυτική Όχθη, αυτή η παλαιστινιακή γη όπου το Ισραήλ βλέπει παντού το βιβλικό παρελθόν, και την οποία θέλει να προσαρτήσει, και μάλιστα το συντομότερο δυνατό. Και με την υπόσχεση αυτή, ο Τραμπ έκανε τον Νετανιάχου να λυγίσει.

Ο μεγάλος φόβος των Παλαιστινίων

Σε αυτό το τμήμα των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, ο στρατός και οι έποικοι, χέρι-χέρι, ασκούν ενεργά μια θανατηφόρα καταστολή. Στις 8 Ιανουαρίου, η Haaretz δημοσίευσε ένα κύριο άρθρο με τίτλο "Το Ισραήλ θέλει να μετατρέψει τη Δυτική Όχθη σε ερείπια, όπως στη Γάζα". Την προηγούμενη ημέρα, ο Betzalel Smotrich, ο υπουργός που είναι υπεύθυνος για την πολιτική διαχείριση της Δυτικής Όχθης και δηλωμένος μεσσιανιστής, είχε δηλώσει την επιθυμία του να δει τον στρατό να εξαπολύει εκεί μια μαζική επιχείρηση με στόχο "να καταστρέψει τους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια, το Τουλκαρέμ, τη Τζενίν, τη Ναμπλούς και όπου αλλού υπάρχει απειλή για τους Ισραηλινούς κατοίκους". Με άλλα λόγια, παντού, σημειώνει η εφημερίδα.

"Παλαιστινιακά ερευνητικά ινστιτούτα στην Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα προβλέπουν ήδη σενάρια που περιλαμβάνουν την εκδίωξη εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων πέρα από τον Ιορδάνη ποταμό (...) Η απονομιμοποίηση από το Ισραήλ των οργανισμών του ΟΗΕ, ιδίως της UNRWA, θα οδηγήσει στην κατάρρευση του προσφυγικού ζητήματος και η σταδιακή εξομάλυνση μεταξύ του Ισραήλ και άλλων αραβικών χωρών, όπως η Σαουδική Αραβία, θα απομονώσει πλήρως τους Παλαιστίνιους." [Jack Khouri : "Trump will work to end the Israeli-Palestinian coinflict by erasing Palestinians aspiration", Haaretz, 07.11.2024.

Αυτός είναι ο φόβος που εκφράζουν συχνότερα οι Παλαιστίνιοι. Πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Το πιο ριζοσπαστικό κομμάτι του μεσσιανικού σιωνισμού, με ευρεία υποστήριξη από την ισραηλινή κοινή γνώμη, καλεί καθημερινά για μια νέα Νάκμπα στη Δυτική Όχθη. Στις 3 Ιανουαρίου, οκτώ ισραηλινοί βουλευτές που εκπροσωπούν τέσσερα δεξιά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του Λικούντ, κάλεσαν την κυβέρνηση να "καταστρέψει όλους τους πόρους τροφίμων και ενέργειας στη Γάζα". Με την πρώτη ευκαιρία που θα θεωρηθεί ευνοϊκή, το Ισραήλ θα μπορούσε να το επωμιστεί. Στις 7 Ιανουαρίου 2025, ο Betzalel Smotrich δήλωσε μετά από μια θανατηφόρα επίθεση Παλαιστινίων σε λεωφορείο εποίκων: "Στη Δυτική Όχθη, πρέπει να περάσουμε από την άμυνα στην επίθεση". Εξήγησε ότι είχε επεξεργαστεί ένα "σχέδιο" που θα έκανε τις παλαιστινιακές πόλεις "Αλ Φουντούκ, Ναμπλούς και Τζενίν να μοιάζουν με την Τζαμπάλια", μια πόλη που ισοπεδώθηκε πλήρως στα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας. Και τώρα ο Τραμπ, με τη "συναλλακτική" διπλωματία του, προσφέρει στους Ισραηλινούς τη δυνατότητα να κάνουν ό,τι θέλουν στη Δυτική Όχθη. Τι θα μπορούσε να είναι καλύτερο;

Κοντά στο πιο ρατσιστικό τμήμα της ισραηλινής πολιτικής

Ο Νετανιάχου είχε βασίσει ολόκληρη την προσωπική του στρατηγική αναμένοντας την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία. Να όμως που, τουλάχιστον προσωρινά, αποσταθεροποιήθηκε από αυτόν τον Ντόναλντ. Ο Τραμπ βρίσκεται μόλις στην αρχή της νέας του θητείας. Μπορούμε ήδη να φανταστούμε μια τέτοια ανατροπή, ώστε η αμερικανική κυβέρνηση να αλλάξει ριζικά τη στάση της απέναντι στο Ισραήλ, πυροδοτώντας μια πολύ βαθύτερη κρίση; Κάποιος σαν τον Peter Beinart, διευθυντή του περιοδικού Jewish Currents, ριζοσπαστικός επικριτής του κράτους του Ισραήλ και των πολιτικών του, δεν το πιστεύει. Στα τέλη Νοεμβρίου του 2024, απάντησε προκαταβολικά σε όσους πιστεύουν ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να είναι ο άνθρωπος των εκπληκτικών αποφάσεων:

"Στη δεύτερη θητεία του, όπως και στην πρώτη, ο Τραμπ θα μπορεί να επικρίνει τον Νετανιάχου, αλλά δεδομένης της άγνοιάς του, της τεμπελιάς του και της ανικανότητάς του, οι σύμβουλοί του θα τον χειρίζονται [κάθε φορά] με τρόπο που να εξασφαλίζουν ότι το Ισραήλ θα έχει το πεδίο ελεύθερο."

Πράγματι, γνωρίζουμε ότι στο τέλος της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ είχε εκφράσει παράπονα και είχε διαφωνίες με τον Νετανιάχου. Αλλά ο τελευταίος είχε πάρει πάντα αυτό που ήθελε, βασιζόμενος στο προσωπικό που συμβουλευόταν ο Ντόναλντ για τη Μέση Ανατολή. Και αυτή τη φορά, ωστόσο, δεν υπάρχει περιθώριο αισιοδοξίας όσον αφορά αυτούς που προσέλαβε η νέα κυβέρνηση. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αποτελούνταν από ανεπιφύλακτους υποστηρικτές του Ισραήλ κι από μερικά άλλα στελέχη που ήταν απλώς κάπως πιο επιφυλακτικά. Όλοι τους υπέκυπταν αδιάλειπτα στις επιθυμίες του Ισραήλ. Αλλά ποτέ άλλοτε μια αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε ευθυγραμμιστεί τόσο στενά με το πιο ρατσιστικό και αποικιοκρατικό τμήμα του ισραηλινού πολιτικού φάσματος. Μεταξύ εκείνων που διορίστηκαν για να διαχειριστούν τη Μέση Ανατολή, ο αριθμός των ευαγγελιστών αυξάνεται απότομα. 'Οπως για παράδειγμα ο Mike Huckabee, ο νέος Αμερικανός πρέσβης στο Ισραήλ, ο οποίος θα πρέπει να τα πάει περίφημα με τον Ισραηλινό ομόλογό του στην Ουάσιγκτον, τον Yehiel Leiter, έναν έποικο διορισμένο από τον Νετανιάχου που διαπνέεται από μεσσιανική ιδεολογία.

Οι αμερικανικές προτεραιότητες στη Μέση Ανατολή.

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία έρχεται σε μια εποχή που η υπόθεση των Παλαιστινίων δεν έχει φανεί ποτέ τόσο απελπιστική από το 1948.

Η Χαμάς επανέφερε το παλαιστινιακό ζήτημα στο επίκεντρο των θεμάτων της Μέσης Ανατολής στις 7 Οκτωβρίου 2023, αλλά ο Νετανιάχου κατάφερε να ανακατέψει θεαματικά την τράπουλα στην Παλαιστίνη και στην περιοχή καταστρέφοντας τη Γάζα και αποδυναμώνοντας το Ιράν και τη Χεζμπολάχ - και ευνοώντας έτσι άθελά του την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ και την κατάληψη της εξουσίας στη Συρία από μια τζιχαντιστική ομάδα, τη Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Τσαμ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Mohammed Salih, ερευνητής στο Foreign Policy Research Institute, πιστεύει ότι, σε αντίθεση με τις βαθιά ριζωμένες μη επεμβατικές τάσεις των υποστηρικτών του απομονωτισμού, η νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ θα πρέπει "πιθανώς να ενισχύσει τις συμμαχίες της για να ευθυγραμμίσει την περιοχή με τις αμερικανικές προτεραιότητες" μπροστά στον αυξανόμενο ανταγωνισμό με την Κίνα.

Ποιες θα είναι αυτές οι "προτεραιότητες"; Εάν ο Τραμπ, όπως πιστεύει ο Salih, σκοπεύει να επιτύχει γρήγορα μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, την οποία θα μπορούσε να παρουσιάσει ως "καλύτερη" από την περίφημη συμφωνία του 2015, από την οποία απέσυρε την αμερικανική υπογραφή το 2019, θα μπορούσε να εισέλθει σε μια δύσκολη σύγκρουση με τον κύριο σύμμαχό του, το Ισραήλ. Επισημαίνει επίσης ότι, στο περιβάλλον του Τραμπ, η ιδέα μιας ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν δεν στερείται υποστήριξης. "Ο Νετανιάχου", γράφει, "μπορεί να αισθανθεί ενθαρρυμένος να εξαπολύσει ένα συνολικό χτύπημα κατά του Ιράν πριν ή λίγο μετά τις 20 Ιανουαρίου".
 
Ο ερευνητής πιστεύει πως για να αποφευχθεί αυτή η διόλου ευχάριστη προοπτική, θα πρέπει ο Τραμπ να αναλάβει την επανεκκίνηση των συμφωνιών Αβραάμ που υπέγραψε το Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο το 2020, και κυρίως να προωθήσει εκ νέου την προτεινόμενη τριμερή αμυντική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, για την οποία ο Νετανιάχου είχε δηλώσει, λίγο πριν την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, ότι θα έβαζε οριστικό τέλος στο παλαιστινιακό πρόβλημα. Δυστυχώς για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, εκείνη την ημέρα η Χαμάς έβαλε ξανά την Παλαιστίνη στην πρώτη γραμμή της διεθνούς ατζέντας. Τώρα, γράφει ο Salih, μετά τον πόλεμο στη Γάζα, ένα τέτοιο σχέδιο "προσκρούει σε σημαντικά εμπόδια. (...) Εάν μια σαουδαραβική-ισραηλινή συμφωνία αποδειχθεί αδύνατο να επιτευχθεί, κυρίως λόγω της ισραηλινής ακαμψίας στο παλαιστινιακό ζήτημα, μια διμερής σαουδαραβική-αμερικανική συμφωνία ασφαλείας θα μπορούσε να είναι η πιο αξιόπιστη εναλλακτική λύση". Χωρίς να έχει τη συμβολική διάσταση εκείνης που ονειρεύονταν προηγουμένως οι Αμερικανοί.
 
Άλλοι Αμερικανοί "ειδικοί" αναζητούν πιο φιλόδοξους δρόμους για την Ουάσινγκτον. Η Suzanne Maloney, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής και διευθύντρια του προγράμματος εξωτερικής πολιτικής στο Ινστιτούτο Brookings, εκτιμά ότι η κυβέρνηση Τραμπ "πιθανότατα θα υιοθετήσει μια ανεκτική προσέγγιση σχετικά με τις εδαφικές φιλοδοξίες του Ισραήλ". Μία πρόβλεψη όχι ιδιαίτερα τολμηρή. Προσθέτει στο Foreign Affairs, το ανεπίσημο όργανο του "Blob" - της άτυπης κοινότητας που συγκεντρώνει τις ανώτερες βαθμίδες των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, τα εξειδικευμένα think-tanks και το "στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα" - ότι "η προσέγγιση του Τραμπ είναι πιθανό να είναι πολύ αποδιοργανωτική, ειδικά από τη στιγμή που ορισμένοι από τους στόχους του είναι ασύμβατοι μεταξύ τους". Αλλά, συνεχίζει, "αυτή είναι η τέλεια στιγμή για ένα αντισυμβατικό, απρόβλεπτο χάος, το οποίο φαίνεται να είναι η ημερήσια διάταξη για την προεδρία Τραμπ". Ενός ανθρώπου του οποίου "οι μεγάλες φιλοδοξίες και η συναλλακτική προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής φαίνονται να είναι εκπληκτικά προσαρμοσμένες στη σύγχρονη Μέση Ανατολή", όπως πιστεύει. Και προσθέτει: "Εδώ τώρα η αστάθεια και η σκληρότητα του προέδρου θα μπορούσαν να αποδειχθούν ένα απροσδόκητο πλεονέκτημα" και να επιτρέψουν τελικά τη "συμφωνία του αιώνα" που ονειρευόταν ο Τραμπ κατά την πρώτη του προεδρία. Φυσικά, παραδέχεται, "θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί", ιδίως επειδή "δεν λείπουν οι ταραχοποιοί σε αυτή την εκρηκτική περιοχή". Αλλά αν τα αστέρια ευθυγραμμιστούν, θέλει να πιστεύει πως όλα είναι δυνατά.
 
Τα άρθρα αυτά αποκαλύπτουν μια επαναλαμβανόμενη τάση μεταξύ των ελίτ του "Blob" να εξετάζουν τη Μέση Ανατολή με τρόπο που παρακάμπτει την πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα του "αλλού", προκειμένου να αναζητήσουν συστηματικά τον καλύτερο τρόπο για την επιβολή μιας pax americana. Και τόσο το χειρότερο αν αυτό συνεπάγεται "αστάθεια και σκληρότητα". Γνωρίζουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να είναι "σκληρός" αλλά και πολύ πραγματιστής. Δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε αυτό, λένε οι Τραμπολόγοι. Ίσως... Αλλά στα δύο μακροσκελή άρθρα που αναφέρθηκαν παραπάνω, για παράδειγμα, οι λέξεις "παλαιστινιακό κράτος" δεν υπάρχουν πουθενά. Διότι υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός: ούτε ένας από αυτούς τους ειδικούς δεν ποντάρει στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, ούτε καν στην εκκένωση των παλαιστινιακών εδαφών που κατέχονται και αποικίζονται από το Ισραήλ για πάνω από 57 χρόνια. Με άλλα λόγια, παρά το "αντισυμβατικό όραμα" του Ντόναλντ, παρά τις "μεγάλες φιλοδοξίες" του για μια "ιδανική στιγμή", η ιδέα μιας λύσης που θα ήταν, αν όχι ολοκληρωμένη, τουλάχιστον απλά αξιοπρεπής ώστε να ανοίξει μία ρεαλιστική οδό που θα έδινε ένα τέλος στο παλαιστινιακό ζήτημα, παραμένει ο ελέφαντας που καταλαμβάνει ολόκληρο τον νοητικό χώρο αυτών των ειδικών.
 
Κι αυτοί θα συνεχίζουν να επινοούν πιθανές διεξόδους από το "ισραηλινο-παλαιστινιακό αδιέξοδο", ενώ γνωρίζουν πολύ καλά ότι μόνο η ισχυρή αμερικανική πίεση, όπως η δραστική διακοπή των μαζικών δωρεάν προμηθειών όπλων στο Ισραήλ, θα μπορούσε να πετύχει αποτελέσματα. Όμως, κάνουν πως κοιτάζουν αλλού. Όπως γνωρίζουν επίσης, αν είχαν βγάλει τα διδάγματα από τις συνθήκες που οδήγησαν στην 7η Οκτωβρίου 2023, ότι το παλαιστινιακό ζήτημα θα παραμένει μια πυορροούσα πληγή όσο προσπαθούν να το "λύσουν" με την αποκλειστική επιβολή της βίας. Αντ' αυτού, προτιμούν την πολιτική του στρουθοκαμηλισμού. Στο μεταξύ, οι επιλογές του Ντόναλντ στη συγκρότηση των ομάδων του για τη διαχείριση της αμερικανικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή θα εξακολουθούν να είναι καθοριστικές. Και αυτές οι επιλογές λένε πολύ περισσότερα από τις προβλέψεις όλων των ειδικών.
 
____________
 
Η αυλή των θαυμάτων
 

Marco Rubio, Υπουργός Εξωτερικών. Γερουσιαστής από τη Φλόριντα. Αυτός ο άνευ όρων υποστηρικτής του Ισραήλ είναι υπέρμαχος της "ειρήνης με τη βία". Έχει δηλώσει ότι το δικαίωμα του Ισραήλ στην ιστορική του πατρίδα είναι "νόμιμο" και συνέκρινε τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα με το κυνήγι του Αδόλφου Χίτλερ.

Pete Hegseth, Υπουργός Άμυνας. Βετεράνος των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και στη συνέχεια κορυφαίος παρουσιαστής στο Fox News, ηγήθηκε εκστρατείας για να καταγγείλει τις "ψευδείς πληροφορίες" σχετικά με τα θύματα των Παλαιστινίων στη Γάζα.

Michael Waltz, Υπουργός Εθνικής Ασφάλειας. Έχει καλέσει δημόσια το Ισραήλ να "τελειώσει τη δουλειά" στη Γάζα. Τον Οκτώβριο του 2024, συνέστησε να χτυπηθεί το νησί Χαργκ, το κέντρο των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν.

Stephen Miller, αναπληρωτής επικεφαλής του επιτελείου του Τραμπ. Φανατικός  κατά των μεταναστών. Υποστηρίζει την Zionist Organization of America (ZOA), την αμερικανική σιωνιστική οργάνωση, η οποία τάσσεται υπέρ της εκδίωξης όλων των Παλαιστινίων μεταξύ της θάλασσας και του Ιορδάνη ποταμού. Το 2017 συνέταξε το εκτελεστικό διάταγμα του Ντόναλντ Τραμπ για την αναστολή της εισόδου στις Ηνωμένες Πολιτείες υπηκόων από έξι μουσουλμανικές χώρες.

Elise Stefanik, εκπρόσωπος στα Ηνωμένα Έθνη. Έχει χτίσει τη δημόσια καριέρα της πάνω στην απόλυτη υπεράσπιση του Ισραήλ. Ηγήθηκε της εκστρατείας των ΗΠΑ για να απαξιωθεί ο ρόλος της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ που υποστηρίζει τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.

Kristi Noem, υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας. Κυβερνήτρια της Νότιας Ντακότα, πρωτοστάτησε στην προώθηση του "νέου ορισμού του αντισημιτισμού", ο οποίος επιτρέπει σε όποιον επικρίνει το Ισραήλ να κατηγορείται για αντισημιτισμό.

Mike Huckabee, πρέσβης στο Ισραήλ. Αυτός ο πρώην ευαγγελικός πάστορας, νυν κυβερνήτης του Αρκάνσας, έχει εξηγήσει πολλές φορές ότι "οι Παλαιστίνιοι δεν υπάρχουν" και ότι η Δυτική Όχθη "είναι η Ιουδαία και η Σαμάρεια, αναπόσπαστο τμήμα του Ισραήλ". Έχει προτείνει ότι η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος θα πρέπει να προσφέρουν μέρος των τεράστιων άδειων εδαφών τους για την εγκατάσταση των Παλαιστινίων.

Adam Boehler, απεσταλμένος για τα θέματα των ομήρων. Προσωπικός φίλος του Jared Kushner, γαμπρού του Ντόναλντ Τραμπ, και αρχιτέκτονας των συμφωνιών του Αβραάμ.

Sebastien Gorka, αναπληρωτής σύμβουλος του προέδρου. Μεγάλος θαυμαστής του Ισραήλ, έχει κατηγορηθεί πολλές φορές για σχέσεις με την αντισημιτική ουγγρική ακροδεξιά.

Steven Witkoff, ειδικός απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή. Αυτός ο εργολάβος ακινήτων, μεγάλος δωρητής τόσο του Τραμπ όσο και του ισραηλινού κράτους, είναι προνομιακός παρτενέρ του μελλοντικού προέδρου στο γκολφ.

Morgan Ortagus, αναπληρώτρια, ειδική απεσταλμένη για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Σταθερή υποστηρίκτρια του Ισραήλ, μεγάλωσε σε μια ευαγγελική οικογένεια πριν ασπαστεί τον ιουδαϊσμό.

Αλμανάκ

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ