Η απώλεια του τραγουδιστή Δάκη (26 Αυγούστου 1943 – 29 Μαΐου 2022) στα 79 χρόνια του είναι πολύ μεγάλη για την ελληνική ποπ.
Ο Δάκης ήταν από τους ανθρώπους που έφτιαξαν τους ερμηνευτικούς κανόνες της ποπ στην Ελλάδα (μαζί με μερικά ακόμη πρόσωπα), συνεχίζοντας μέχρι το τέλος ως αυθεντικός ποπίστας, δίχως να λοξοδρομήσει ποτέ, προς κάτι άλλο, σε μία σχεδόν 60χρονη διαδρομή.
Αυτή η συνέπεια του Δάκη, που παλιά δεν μπορούσε να εκτιμηθεί, για πολλούς και διαφόρους λόγους, είναι εκείνη που τον εκτοξεύει, τώρα, στο πάνθεον τον ποπ δημιουργών.
Μπορεί να μην έγραφε μουσικές και στίχους ο Δάκης, αλλά η φωνή του ήταν το ίδιο σημαντική και ισάξια (με το στίχο και τη μουσική) σ’ αυτή την ιερή τριάδα του τραγουδιού.
Δημιουργός λοιπόν – γιατί δίχως τις δικές του ερμηνείες το τραγούδι για τα νιάτα, στην Ελλάδα, διαχρονικά, θα ήταν κάτι πολύ λιγότερο σαν εκτόπισμα και βασικά τελείως διαφορετικό.
Από την πρώτη δεκαετία της διαδρομής του Δάκη, που κρίνεται ως η πλέον σημαντική του, επιλέγουμε δεκατρία φωτογραφικά στιγμιότυπα, για να τα σχολιάσουμε εν τάχει.
1.
Στην πρώτη φωτογραφία, που είναι ιστορική φυσικά, βλέπουμε τον νεαρότατο Δάκη (19 ετών) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, το 1962. Είναι ο δεύτερος από δεξιά.
Αυτή η φωτογραφία σηματοδοτεί την ανακάλυψή του από το σπουδαίο ζευγάρι του ελαφρού τραγουδιού, στη ζωή και την Τέχνη, τον συνθέτη Τάκη Μωράκη (τρίτος από αριστερά) και την ερμηνεύτρια Νάντια Κωνσταντοπούλου. Δύο χρόνια αργότερα ο Δάκης θα αποφάσιζε να έρθει στην Ελλάδα και να μείνει μαζί μας για πάντα.
2.
Την άνοιξη του 1965 ο Δάκης μπαίνει για πρώτη φορά σε ελληνικό στούντιο και ηχογραφεί το πρώτο τραγούδι του ως μέλος του συγκροτήματος Play Boys.
Λέμε για την ποπ μπαλάντα “Deep in the heart of Athens” (των Νίκου Αδάμα και Μάικ Αρτόπουλου) στην δεύτερη πλευρά του single, την οποία αποδίδουν οι Daky and The Play Boys.
3.
Το πρώτο προσωπικό 45άρι του Δάκη, ως Daky ακόμη, από το 1965.
Το κομμάτι της πρώτης πλευράς, το “Quando mi guardi negl’ occhi”, είναι ένα μπλουζ, γραμμένο από έναν πολύ μεγάλο έλληνα τζαζίστα, τον αείμνηστο πιανίστα Μάρκο Αλεξίου (Sphinx κ.λπ.). Ο Δάκης είναι από την αρχή ένας ώριμος τραγουδιστής.
Το flip-side έχει χαραγμένο το τραγούδι του Μάνθου Χαλκιά “Bostella d’ oriente”, που είναι ρυθμικό, με ανατολίτικες επιρροές-αναφορές, κάνοντας ιδιαίτερη εντύπωση (και) στην Αίγυπτο. Εξάλλου, θυμίζει τα τραγούδια του αιγύπτιου μαέστρου Bob Azzam εκείνης της εποχής.
Και τα δύο τραγούδια αποδίδονται από τους Daky and The Athinea Orchestra.
4.
1966. Ο Δάκης ανεβαίνει συνεχώς και αυτό το 45άρι του το αποδεικνύει, καθώς περιέχει το αθάνατο “Monsieur Cannibal” (την επιτυχία του Sacha Distel) στη μια πλευρά και το “Mourir ou vivre” (επιτυχία του Hervé Vilard) στην άλλη.
Ο Δάκης αποδεικνύεται ιδανικός στο γαλλικό ρεπερτόριο, κάτι που δεν θα το εγκαταλείψει ποτέ στην διαδρομή του.
Και τα δύο τραγούδια αποδίδονται από τους Daky and The Spies. (Αυτοί οι Spies δεν είχαν καμία σχέση με τους Πατρινούς Spies, που θα ηχογραφούσαν δύο χρόνια αργότερα).
5.
Οι «Δύο Μεγάλες Επιτυχίες του Daky» είναι ένα ακόμη δισκάκι του Δάκη από το 1966, με το “Lara’s theme”, του Maurice Jarre, γραμμένο για την ταινία “Doctor Zhivago” (1965) του David Lean, στην πρώτη πλευρά, και με το “Tant mieux si tu pars” (του Hervé Vilard) στην δεύτερη (από τα ωραιότερα του Δάκη εκείνης της εποχής).
Και στα δύο κομμάτια συνοδεύει η ορχήστρα του Τέλη Αποστολάκου.
6.
Το 1969 ο Δάκης έχει προσχωρήσει πλέον και στο ελληνικό ρεπερτόριο. Να τραγουδάει δηλαδή και ελληνικά λόγια εκτός από γαλλικά, ιταλικά και αγγλικά.
Εκείνη την χρονιά ο Δάκης θα συμμετάσχει στην 2α Ολυμπιάδα Τραγουδιού, που θα διεξαγόταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο, στο διάστημα 27-29 Ιουνίου (1969), με το τραγούδι του Κώστα Ξενάκη «Έρωτα παντοτεινέ μου».
Το τραγούδι ήταν ωραίο, γρήγορο, φέρνοντας στη μνήμη τα κομμάτια που έγραφε ο Μίμης Πλέσσας για τον Δάκη (την ίδια εποχή), χωρίς να διακριθεί στον διαγωνισμό.
Η πίσω πλευρά είχε ένα ακόμη τραγούδι του Κώστα Ξενάκη, σε στίχους Γιώργου Οικονομίδη, το «Ήλιε μου».
7.
Θρυλικό δισκάκι από το 1969 με τα τραγούδια του Μίμη Πλέσσα «Εκείνο το πρωί στην Κηφησιά» και «Κορίτσι στάσου να σου πω». Κι όπως είχαμε γράψει παλαιότερα, εδώ στο LiFO.gr:
Το λέμε θρυλικό, γιατί και οι δυο πλευρές του τράνταξαν τα φλόρια. Δεν ήταν η side a, και «κάτι» για να γεμίσει την πίσω πλευρά. Ήταν δυο τραγούδια που έγραψαν ασυναγώνιστη ποπ ιστορία.
Το «Εκείνο το πρωί στην Κηφισιά» (διαβάζουμε «Κιφησιά» στην αρχή, αλλά μετά διορθώθηκε!) των Μίμη Πλέσσα και Δημήτρη Ιατρόπουλου και πίσω το «Κορίτσι στάσου να σου πω» σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου. Τραγουδάρες!
Ο Πλέσσας, στα καλύτερά του, πλάθει μια ωραία μελωδία στο πρώτο (και με ρεφρέν που λιγώνει), ενώ το δεύτερο είναι ένα θανατηφόρο σέικ, λίγο παλιομοδίτικο για το ’69, όταν η ποπ και το ροκ είχαν προχωρήσει σε άλλες σφαίρες, αλλά σε κάθε περίπτωση αχτύπητο.
8.
Προχωράμε στο 1970 και ο Δάκης εκείνη τη χρονιά συμμετέχει στο 9ο Φεστιβάλ Ελαφρού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης (9-11 Σεπτεμβρίου) με το τραγούδι «Κλείσε τα μάτια και θυμήσου» της Βεατρίκης Δαλαμάγκα (με ενορχηστρωτή τον Μίμη Πλέσσα και διευθυντή ορχήστρας τον Γιώργο Χατζηνάσιο).
Ωραίο φεστιβαλικό τραγούδι, στο πνεύμα της εποχής, με τον Δάκη να υψώνει το κομμάτι όσο εκεί όπου δεν πάει άλλο.
Στην πίσω πλευρά ήταν χαραγμένο ένα άλλο ενδιαφέρον κομμάτι το «Δώσε μου φτερά» (Ανδρέας Χατζηαποστόλου – Τάκης Σωτήρχος), που είχε ακουστεί κι εκείνο στο φεστιβάλ, αλλά από την Άντζελα Ζήλεια (όπως μας πληροφορεί το blog του φεστιβάλ, του Λευτέρη Κογκαλίδη).
Κάπως πιο παλιομοδίτικο αυτό, αλλά ο Δάκης είναι πάντα Δάκης.
9.
Το «Δάκης ’72» [ΜΙΝΟS, 1972] είναι ίσως το πιο αγαπημένο μου LP στην πορεία του Δάκη. Δεν είναι εύκολο να το πω αυτό, κοιτάζοντας όλη την δισκογραφία του, όμως αν ήταν να επιλέξω ένα μόνον άλμπουμ του θα επέλεγα μάλλον αυτό.
Το «Δάκης ’72» είναι LP διεθνών προδιαγραφών και αν κυκλοφορούσε εκείνη την χρονιά στην ηπειρωτική Ευρώπη (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες κ.λπ.) είμαι σίγουρος πως δεν θα περνούσε απαρατήρητο. Είναι εξάλλου και αυτή η εκπληκτική φωτογραφία στο εξώφυλλο, που βγάζει την σιγουριά ενός παγκόσμιου ποπ σταρ και που θα λύγιζε τα πλήθη όπου γης...
Το LP περιέχει την φοβερή version στο “Mamy Blue” (από τις ωραιότερες στο κλασικό αυτό ποπ κομμάτι) και ακόμη τα “La petite Marie” (Les Musiciens), “Vola cuore mio” (Tony Cucchiara), «Πώς να κοιμηθώ» (Νίκος Λαβράνος – Κώστας Κωτούλας), “Tu veux tu veux pas” (που είχε πει η Brigitte Bardot), το κλασικό “Rain” (José Feliciano), την εκπληκτική «Μαργαρίτα» (Γιώργος Θεοδοσιάδης – Σώτια Τσώτου), το “Love story” (Francis Lai) κ.λπ.
Δίσκος αναφοράς για τον Δάκη, την ποπ στην Ελλάδα και την ποπ της εποχής πέρα από την Ελλάδα.
10.
Ο Δάκης δεν εμφανίστηκε σε πολλές ταινίες, εκείνη την πιο εμπορική δεκαετία του κινηματογράφου μας (1965-1975).
Είναι μετρημένες στα δάκτυλα των χεριών οι παρουσίες του στο σελιλόιντ και μία απ’ αυτές, όχι από τις πολύ γνωστές, ήταν στην ταινία του Γιώργου Τσακίρη «Η Αλίκη της Σύγχρονης Γενιάς» (1973), με την Άννα Ιασωνίδου και τον Θανάση Μυλωνά.
Σ’ αυτή την ταινία ακούγεται και η «Μαργαρίτα» των Γιώργου Θεοδοσιάδη – Σώτιας Τσώτου, αλλά εμείς ας ακούσουμε το τραγούδι, επειδή έχει καλύτερη ποιότητα το κλιπ, από την ταινία «Αεροσυνοδός» (1971) του Σούλη Γεωργιάδη (με την Χαριτίνη Καρόλου και τον Φαίδωνα Γεωργίτση).
11.
Όπως διαβάζουμε στο επίσημο σάιτ του Δάκη (dakis.net):
«Το 1971, στα Δειλινά, ο Δάκης γνωρίζεται με τις αδελφές Μπρόγιερ, την Έρρικα και την Μαργαρίτα, και φτιάχνουν ένα εκπληκτικό τρίο. Για πέντε χρόνια παρουσιάζουν μαζί ένα έξοχο πρόγραμμα, βασισμένο στο τραγούδι και το χορό. Εμφανίζονται μαζί, εκτός από τα νυχτερινά κέντρα, σε θεατρικές παραστάσεις και στην τηλεόραση».
Και σε εξώφυλλα περιοδικών θα προσθέταμε, όπως στο ΦΑΝΤΑΖΙΟ (τεύχος #228, 10 Ιουλίου 1973).
12.
Ένα από τα τελευταία πολύ επιτυχημένα 45άρια του Δάκη είναι το “Gaston / Κουέι μέι» [MINOS, 1974].
Το “Gaston” ήταν το “Le téléfon” του Nino Ferrer από το 1967, ένα από τα πιο... κάπως soul-rock τραγούδια του Δάκη, που εδώ ενορχηστρώνεται από τον Κώστα Κλάββα.
Στην πίσω πλευρά ένα από τα πρώτα τραγούδια του Νίκου Καρβέλα (σε στίχους Βαρβάρα Τσιμπούλη), το «Κουέι μέι», που είναι κάπως ψυχεδελικό και αρκετά παράξενο – συνδυάζοντας ελληνικά και κινέζικα(!) παραδοσιακά ηχοχρώματα.
13.
Στο εξώφυλλο του τεύχους #302 του περιοδικού «Επίκαιρα» (17-23 Μαΐου 1974) βλέπουμε τον Δάκη στο κέντρο της φωτογραφίας, και γύρω τους συναδέλφους του Κώστα Σμοκοβίτη, Νίκο Αντωνιάδη, Λίτσα Διαμάντη, Γιώργο Νταλάρα, Μαρίζα Κωχ, Γιάννη Πάριο και Χαρούλα Αλεξίου. Τι είχε συμβεί;
Είχε κυκλοφορήσει ο δίσκος «Νιάτα» [MINOS] με δώδεκα τραγούδια άγνωστων δημιουργών (είτε ο συνθέτης είτε ο στιχουργός ήταν άγνωστος, κάποιες φορές και οι δύο μαζί), τα οποία θα ερμήνευαν γνωστοί τραγουδιστές.
Τα τραγούδια είχαν προκύψει μέσα από διαγωνισμό, με τους συμμετέχοντες να τους κρίνει επιτροπή και με τα τραγούδια να ενορχηστρώνονται από τον Νίκο Λαβράνο.
Ο Δάκης είχε πει την «Άννα» του Πάνου Τσαπάρα, τραγούδι που είχε λάβει και το «έπαθλο Χατζιδάκι».
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 30.5.2022
