OΣΟ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΚΑΝΕΙΣ να γλιστρήσει στην προκατάληψη και στη μοιρολατρία, είναι κάποιες συμπτώσεις που σε στοιχειώνουν.
Ουκ ολίγες φορές τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί memes που δηλώνουν ότι «όλα πάνε κατά διαόλου από τότε που πέθανε ο David Bowie» ή ο Prince ή ο Leonard Cohen. Και οι τρεις τους εγκατέλειψαν τον (όλο και πιο) μάταιο τούτο κόσμο το 2016, ενώ ο Bowie και ο Cohen μας κληροδότησαν φεύγοντας το κύκνειό τους άσμα, το οποίο μάλιστα κυκλοφόρησε ως δυσοίωνος προάγγελος μερικές μέρες μόνο πριν από τον θάνατό τους.
Το τελευταίο άλμπουμ του δεύτερου λεγόταν «You Want It Darker» (Το θέλετε πιο σκοτεινό) και του πρώτου έφερε αντί για τίτλο μόνο ένα κατάμαυρο αστέρι («Blackstar»).
Λίγο θέλει κανείς μετά να τα πάρει σοβαρά αυτά τα σημάδια, ειδικά μετά τις οικουμενικές συμφορές που ακολούθησαν (Τραμπ και σία, πανδημία, πόλεμος, ύφεση κ.λπ.);
Μέχρι την ταινία Shrek του 2001 που έκανε το τραγούδι διάσημο (στην εκτέλεση του Rufus Wainwright) σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις ηλικίες είχαν ήδη εμφανιστεί μπόλικες διασκευές κάθε ύφους και έκτοτε οι ερμηνείες του Hallelujah έχουν φτάσει το άπειρο.
Τουλάχιστον ο Cohen πρόλαβε να δει το τραγούδι που ενδεχομένως τον είχε παιδέψει περισσότερο απ’ όλα στη δισκογραφική του καριέρα να περνάει από την ανωνυμία και το περιθώριο στη μαζική αναγνώριση και στον μύθο.
Μοιάζει απίστευτο, κι όμως ένα από τα πιο σημαντικά και εξόχως εμβληματικά και πιο διάσημα τραγούδια του, το βιβλικής μεγαλοπρέπειας και ιδιοφυούς στιχουργίας Hallelujah (η «μυστική συγχορδία που έπαιξε ο Δαυίδ κι ευχαρίστησε τον Κύριο»), όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1984 συνάντησε την αδιαφορία και την απαξίωση. Χρόνια το πάλευε (υποτίθεται ότι είχε γράψει πάνω από 80 στροφές, κατά άλλες πηγές 180, για να περιοριστεί τελικά στη μορφή που το ξέρουμε) μέχρι να καταλήξει να είναι το πρώτο κομμάτι της δεύτερης πλευράς του άλμπουμ Various Positions (που επίσης περιείχε τραγούδια όπως το Dance Me to the End of Love και το If It Be Your Will) το οποίο η τότε εταιρεία του (η CBS) είχε αρνηθεί να κυκλοφορήσει ως εντελώς «ακατανόητο» και «αντιεμπορικό» και «εκτός εποχής».
Τελικά το άλμπουμ βγήκε από άλλη εταιρεία αλλά πέρασε «στο ντούκου» σχεδόν ενώ το Hallelujah θα παρέμενε στο καθαρτήριο μέχρι να το κάνει αρχικά γνωστό στους «ψαγμένους» μια εκτέλεση του John Cale στα τέλη εκείνης της δεκαετίας.
Αυτήν ακριβώς τη διασκευή άκουσε και ο Jeff Buckley πριν κάνει με την αγγελική του ερμηνεία «δικό» του το κομμάτι που πλέον άρχιζε να τρυπώνει στο συλλογικό ασυνείδητο.
Μέχρι την ταινία Shrek του 2001 που έκανε το τραγούδι διάσημο (στην εκτέλεση του Rufus Wainwright) σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις ηλικίες είχαν ήδη εμφανιστεί μπόλικες διασκευές κάθε ύφους και έκτοτε οι ερμηνείες του Hallelujah έχουν φτάσει το άπειρο, αν συμπεριλάβουμε και τις εκατοντάδες εκτελέσεις στα διάφορα «τραγουδιστικά» ριάλιτι ανά τον πλανήτη.
Αυτήν ακριβώς την περιπετειώδη και παράξενη πορεία του τραγουδιού που, όπως έχει χαρακτηριστικά σημειωθεί, αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό «holiness και horniness» –θρησκευτικής έκστασης και σεξουαλικής προσμονής–, περιλαμβάνοντας ένα απόσταγμα των πνευματιστικών, συναισθηματικών, υπαρξιακών και ερωτικών εμπειριών του δημιουργού του («είδα τη σημαία σου στην αψίδα του θριάμβου / η αγάπη όμως δεν είναι παρέλαση νίκης / είναι ένα ψυχρό κι ένα σπασμένο Αλληλούια»), επιχειρεί να καταγράψει ένα ντοκιμαντέρ που έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες στην Αμερική με τίτλο «Hallelujah: Leonard Cohen, a Journey, a Song».
Περιμένουμε με ενδιαφέρον να το δούμε (τα περισσότερα στοιχεία του προέρχονται από το βιβλίο The Holy or the Broken: Leonard Cohen, Jeff Buckley, and the Unlikely Ascent of "Hallelujah" του Alan Licht), ο ίδιος ο Κοέν πάντως δεν είχε φανεί ποτέ ιδιαίτερα πρόθυμος να ξεκαθαρίσει τις έντονες αμφισημίες του τραγουδιού, αποκαλύπτοντας το πραγματικό του «νόημα».
«Ο κόσμος είναι γεμάτος με συγκρούσεις και με πράγματα και καταστάσεις που δεν επιδέχονται συμφιλίωση», είχε πει κάποτε. «Υπάρχουν όμως στιγμές που μπορούμε να αγκαλιάσουμε όλο αυτό το χάος και να συμφιλιωθούμε μαζί του. Αυτό εννοώ με το "Hallelujah"».
