ΣTO TAMEIO TOY σούπερ-μάρκετ τα σώματα των άλλων με παραμερίζουν σαν να ’μαστε στα συγκρουόμενα. Δεν ξέρω από πού θα μου ’ρθει αυτός που θα πέσει πάνω μου ή θα στριμωχτεί μαζί μου. Το ίδιο και σε άλλους χώρους. Ξεκινώ απ’ την ιδέα ότι οι άνθρωποι φέρονται γενικώς ορθολογικά. Ευρισκόμενοι σε ένα σύστημα μέτρων που ομολογουμένως πάσχει, οι πολίτες, μαζί με τα αναποτελεσματικά, παραμερίζουν και τα αποτελεσματικά μέτρα. Γιατί; Νομίζω πως η αναγκαία για κάθε συνεργασία εμπιστοσύνη έχει χαθεί ολοσχερώς.
Η εμπιστοσύνη είναι η βάση της συνεργασίας. Όταν χάνεται, η προθυμία συστράτευσης για την επίτευξη ενός κοινού στόχου συρρικνώνεται. Ο καθένας χορεύει στον δικό του ρυθμό.
Οι επιστήμονες το παρατράβηξαν με τη δημοσιότητα. Φαντασιώθηκαν πως είναι Justin Biebers με λευκή μπλούζα. Δηλώσεις αποδώ και αποκεί, υπερβολικά συχνά και χωρίς καμία συνοχή. Φέρουν την ευθύνη του απαράδεκτα πατερναλιστικού τους ύφους.
Αρχικά, χάθηκε η εμπιστοσύνη προς όσα διαδίδουν τα μέσα ενημέρωσης. Πολλά εξ αυτών μες στην πανδημία μετατράπηκαν σε τόπους κουραστικά μονόπλευρης ανάγνωσης των πάντων. Επιστρατεύτηκαν απεικονίσεις της νεολαίας που αδικούν. Πολύ θα ήθελα να ξέρω αυτούς τους νέους που ανένοχοι παρτάρουν, ενώ καμία αγωνία δεν σκιάζει την καθημερινότητά τους, η οποία, αν πιστέψουμε τα ελληνικά μέσα, είναι μεταξύ πάρτι και επεισοδίων. Σίγουρα, υπάρχουν. Όμως πόσοι είναι; Υπάρχουν και νέοι που φέρονται απαίσια και ανεύθυνα. Και; Σε όλες τις ηλικίες υπάρχουν άνθρωποι που φέρονται με άθλιο τρόπο γενικώς. Πώς αυτό «χρωματίζει» μια ολόκληρη ηλικιακή ομάδα, που δήθεν δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της;
Αρχικά, λίγη κατανόηση δεν βλάπτει. Κανείς δεν ξέρει τι έκανε το πρωί αυτός που το βράδυ «παρτάρει». Τι στερείται, τι υποφέρει, τι αρρώστιες, ψυχικές και σωματικές, έχει μέσα του ή στο σπίτι του. Η κατασυκοφάντηση των νέων από τα μέσα είναι πρόκληση, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι πολλοί νέοι και χρόνιες παθήσεις έχουν και τα μέτρα τηρούν και κάποιον συγγενή τους αρχικά φρόντισαν και τελικά θάψανε μες στην πανδημία. Για να μη μιλήσω για τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας που εμάς θα ακολουθούν (πάλι). Όμως, ο νέος-καρικατούρα, χωρίς έγνοιες κι ευθύνες, μόνο με μια ασίγαστη δίψα για χορό, τατουάζ και αλκοόλ είναι χρήσιμος. Αποπροσανατολίζει.
Χωρίς να ισχυρίζομαι ότι δεν μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι με τις μαζώξεις πολλών ατόμων (είχα απέχθεια για τα πλήθη ήδη πριν από την πανδημία), η διαχείριση της πανδημίας πάσχει. Είναι υπερβολικά στραμμένη στο σκορ με τα κρούσματα και παραβλέπει άλλες παραμέτρους ή στοχεύσεις. Αγνοούνται οι ανθρώπινες ανάγκες. Επιβάλλεται ακραία επιτήρηση πολιτών, που, στο κάτω-κάτω, δε βρέθηκαν και ένοχοι για κάτι (το μήνυμα στο κινητό, απευθυνόμενο από πολίτη προς το κράτος, ακόμα και ανεφάρμοστο, λόγω ελλιπών ελέγχων, είναι φρικώδες επί της αρχής). Αντί για απαγόρευση, θα προτιμούσα κίνητρα. Για παράδειγμα, αν ξέρει κανείς πως με αρνητικό τεστ θα ταξιδέψει ή θα δει μια (ζωντανή!) παράσταση, έχει κίνητρα να προσέξει πάρα πολύ.
Όσοι παίρνουν τα μέτρα, απέτυχαν να υιοθετήσουν πειστική γλώσσα. Οι επιστήμονες το παρατράβηξαν με τη δημοσιότητα. Φαντασιώθηκαν πως είναι Justin Biebers με λευκή μπλούζα. Δηλώσεις αποδώ και αποκεί, υπερβολικά συχνά και χωρίς καμία συνοχή. Φέρουν την ευθύνη του απαράδεκτα πατερναλιστικού τους ύφους. Μη αιρετά πρόσωπα, σαν μαμάδες και σαν μπαμπάδες, να μας λένε την άποψή τους για το Πάσχα στο χωριό και το Πάσχα στην πόλη, για τα σχολεία και την τηλεκπαίδευση. Δημόσιος θόρυβος.
Παράλληλα, η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση έχει τρωθεί μετά το τέντωμα των νεύρων των πολιτών με τα εξαντλητικά «πειράματα». Απαγορεύσεις το απόγευμα, ενώ ο ήλιος έξω έκαιγε και υψηλά πολιτικά πρόσωπα διασκέδαζαν σε καιρό πένθους, χωρίς να ακουστεί μια «συγγνώμη». Κλείδωμα σε κλειστούς χώρους από νωρίς με τεράστιες ψυχικές συνέπειες και, τελικά, μαζώξεις σε σαλόνια με κλειστά παράθυρα και κατεβασμένα παντζούρια.
Οι πολίτες εκπαιδεύτηκαν να αναλώνονται σε ανοησίες λόγω του καθολικού κλεισίματος (Τι μήνυμα να στείλω; Πού να βγω; Σε ποια πλατεία «είναι η φάση»;), αντί να εστιάσουν την προσοχή τους στην προστασία τους (Πώς να ενισχύσω τις άμυνές μου; Πώς να μη συνωστίζομαι όταν θέλω να δω δυο φίλους ή να πιω;). Ξόδεψαν τόση ενέργεια στην προσπάθεια κατανόησης αυθαίρετων αλλαγών, κάποιες από τις οποίες μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, αφού ήταν πολιτικές αποφάσεις και όχι αναγκαία κακά, που πλέον όλα τους φαίνονται χωρίς νόημα: ένας κόσμος χάους, τυχαιότητας και εγωισμού. Σε αυτόν τον κόσμο, αν τα πράγματα σού πάνε καλά, μπορείς να σπρώχνεις τους άλλους ή να φτύνεις δίπλα τους, να παρτάρεις με τη νεολαία ή να κάθεσαι με τους παππούδες στο κλειστό δήθεν καφενείο, που όμως σερβίρει.
