Το καλοκαίρι του 1969 ένας έφηβος που δούλευε ως πεζός κούριερ ταχυδρομικών μηνυμάτων στη Νέα Υόρκη έπιασε τον εαυτό του να βαριέται. Χωρίς να το πολυσκεφτεί άρχισε να γράφει το όνομά του συνοδευόμενο από τον αριθμό της διεύθυνσης του σπιτιού του σε κάθε γωνιά του Μεγάλου Μήλου απ' όπου περνούσε, αφήνοντας το σημάδι του. Η περιβόητη υπογραφή Taki 183 θεωρήθηκε το πρώτο tag της ιστορίας και η αρχή της τέχνης του γκραφίτι.
Ο ελληνικής καταγωγής έφηβος θα ήταν για ολόκληρες δεκαετίες ο πιο διάσημος "άγνωστος" στην ιστορία της κουλτούρας του δρόμου, μέχρι να πάρει τη θέση του ο Banksy. Η ιστορία του Taki 183 είναι γνωστή τοις πάσι.
«Θα έλεγα ότι είμαι ο πατέρας του γκραφίτι παρά τη θέλησή μου, κι αυτό γιατί το γκραφίτι δεν είναι ένα "παιδί" ευγενές.»
Θεωρήθηκε διεθνώς ο πατέρας του γκραφίτι όπως το γνωρίζουμε σήμερα, ένας πρωτοπόρος που γράφοντας απλά το παρατσούκλι του έγραψε ιστορία και δημιούργησε ένα ολόκληρο κίνημα, χωρίς να το πολυέχει σκοπό.
Φυσικά, ο Taki δεν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που σκέφτηκε να γράψει το όνομά του στον τοίχο, ούτε ποτέ διεκδίκησε τον τίτλο του πρωτοπόρου ή του καλλιτέχνη. Όπως γίνεται πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις τη "δουλειά" αυτή την έκαναν τα media.
Στην πραγματικότητα ο άνθρωπος που εφηύρε την έννοια του tag ήταν ο "JULIO 124", από τον οποίο ο Taki εμπνεύστηκε και κόπιαρε την ιδέα της εισαγωγής του αριθμού της διεύθυνσης στην υπογραφή του. Όμως μέχρι το 1971 ο 16χρονος Taki είχε ξεπεράσει τον JULIO σε υπογραφές γεμίζοντας κυριολεκτικά κάθε δρόμο της Νέας Υόρκης με το όνομά του. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς οι New York Times έγραψαν ένα άρθρο για το φαινόμενο Taki με τίτλο "Taki 183 Spawns Pen Pals", και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η σφραγίδα των ΜΜΕ είχε μπει, και ο Taki ήταν ο "πρώτος" άνθρωπος που ανακάλυψε την έννοια του γκραφίτι στην Νέα Υόρκη. Και όσο παρέμενε ανώνυμος ο τίτλος αυτός ενισχυόταν ακόμα περισσότερο.
Σταμάτησε την απλοϊκή έστω αυτή δραστηριότητά του μέχρι να μπουν τα 80s, αλλά παρέμεινε ολοκληρωτικά ανώνυμος για περισσότερα από σαράντα χρόνια. Όλοι ήξεραν το μικρό του όνομα, αλλά κανείς δεν μπορούσε με σιγουριά να πει ποια ήταν η πραγματική του ταυτότητα. Τα ίχνη του χάθηκαν από προσώπου γης, και την θέση της πραγματικότητας πήραν οι αστικοί θρύλοι.
Το 2009 ο αμερικανός συγγραφέας, και σημαντικός ερευνητής της ιστορίας της σύγχρονης urban κουλτούρας, Roger Gastman έβαλε σκοπό να βρει τον Taki και να του ζητήσει να γράψει την εισαγωγή του βιβλίου του "The History of American Graffiti". Τον έπεισε επίσης να δημιουργήσει για πρώτη φορά ένα επίσημο site (taki183.net) όπου θα έλεγε την ιστορία του και θα μπορούσε να έρχεται σε επαφή με κόσμο που θα ήθελε να τον γνωρίσει.
Ο άνθρωπος όμως που βρήκε ο Gastman δεν είχε καμία σχέση με την εικόνα του μυστηριώδους θρύλου που επικρατούσε για τον "πατέρα του γκραφίτι". Για την ακρίβεια έμοιαζε σαν ένας "50άρης μπαμπάς". Και αυτή ήταν η πραγματικότητα. «Ποτέ μου δεν σκέφτηκα ότι η υπογραφή μου ήταν ένα πολιτικό statement, όπως γραφόταν. Μεγάλωσα μεν σε μία γειτονιά μεταναστών αλλά ως παιδιά τότε δεν θυμάμαι να ήμασταν και πολύ πολιτικοποιημένοι. Ήμασταν πιτσιρίκια, και γράφαμε τα ονόματά μας στον τοίχο και αργότερα στο μετρό της Νέας Υόρκης γιατί ήταν εύκολο και γιατί δεν είχαμε τίποτα καλύτερο να κάνουμε. Για κάποια χρόνια είχε πλάκα, αλλά όταν άρχισα να ασχολούμαι με πιο παραγωγικά πράγματα στη ζωή μου σταμάτησα» έχει δηλώσει ο ίδιος σε μία σπάνια ανώνυμη συνέντευξή του το 1989 στην New York Daily News, αφήνοντας σχεδόν να εννοηθεί ότι όλος αυτός ο θόρυβος γύρω από το όνομά του ήταν κάτι σαν ... παρεξήγηση. «Έκανα τη δική μου επιχείρηση, παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια, πήρα δάνειο, αγόρασα σπίτι, μεγάλωσα», καταλήγει.
Δύο χρόνια μετά, το 2011, ο Taki δέχθηκε να κάνει την πρώτη του δημόσια εμφάνιση στην παρουσίαση του βιβλίου του Gastman. Για τον κόσμο του γκραφίτι ήταν ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Παρόλα αυτά μέχρι και το 2012 ο ίδιος αρνούταν να αποκαλύψει το πραγματικό του επίθετο!
Έκτοτε ο Taki, ή κατά κόσμον Δημήτριος Σπυρόπουλος, αποδέχεται μερικές από τις προσκλήσεις που του κάνουν από φεστιβάλ γκραφίτι , δίνει μερικές σπάνιες συνεντεύξεις, και δειλά δειλά αποδέχεται την φήμη του με μισό αιώνα καθυστέρηση και με περίσσια ταπεινότητα.
Αυτό που αγαπάει περισσότερο απ' όλα είναι το δημιούργημά του, ένα μεγάλο συνεργείο ανακατασκευής και αναπαλαίωσης παλιών ιστορικών αυτοκινήτων, και τα δύο του παιδιά που είναι ήδη φοιτητές. Μέχρι πρόσφατα δεν είχαν καμία απολύτως ιδέα για το παρελθόν του πατέρα τους.
Λίγο πριν φύγει το 2014 η κάμερα του δικτύου ομογενών New Greek TV συνάντησε τον άνθρωπο πίσω από τον θρύλο, σε μία συνέντευξη εφ όλης της ύλης.
Αξίζει κάθε λεπτό!
Για τον όρο του "πατέρα του γκραφίτι"
«Θα έλεγα ότι είμαι ο πατέρας του γκραφίτι παρά τη θέλησή μου, κι αυτό γιατί το γκραφίτι δεν είναι ένα "παιδί" ευγενές.
Θα ήθελα ο κόσμος να θυμάται τον Τάκη σαν κάποιον που στην ουσία δεν έκανε τίποτα σημαντικό ο ίδιος, αλλά τελικά κάτι μεγάλο βγήκε μέσα από αυτό. Έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους που μου είπαν ότι τους άλλαξα την ζωή, το οποίο βρίσκω φανταστικό, αλλά νομίζω ότι καταλαβαίνω ακριβώς πώς το έκανα.»
Για το κίνημα του γκραφίτι
«Όλα τα πράγματα συμβαίνουν για έναν λόγο, όταν το επιτρέψει η κατάλληλη συγκυρία. Όταν σταμάτησα το γκραφίτι ήταν κάτι ιδιαίτερα τσαπατσούλικο. Ο ένας έγραφε πάνω από τον άλλο χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο, κι αυτή η δουλειά δεν σταματούσε. Αλλά καθώς γινόταν μεγαλύτερο ξεκίνησε να γίνεται αισθητικά καλύτερο, και τελικά η αφρόκρεμα των καλλιτεχνών το αγκάλιασε.»
Για το ψευδώνυμό του και την ανωνυμία
«Ο JULIO 204 ήταν ο πρώτος όλων. Στην αρχή δεν είχαμε καταλάβει ότι είναι ένα όνομα. Νομίζαμε ότι κάτι θα συμβεί στις 20 Ιουλίου στις 4 η ώρα. Όταν το καταλάβαμε σκεφτήκαμε ότι όλοι γνωρίζουν το όνομά του αλλά κανένας δεν ξέρει ποιος είναι. Θα κάνουμε το ίδιο! Θα είμαστε ανώνυμοι, αλλά όλοι θα μας γνωρίζουν. Η ανωνυμία ήταν που έκανε το όλο πράγμα συναρπαστικό.Σήμερα πηγαίνω σε φεστιβάλ γκραφίτι και μου λένε "εσύ είσαι ο Taki;" Δεν ξέρω τι προσδοκίες είχαν. Μερικές φορές αισθάνομαι ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να είχα παραμείνει ανώνυμος. Αλλά έχουν περάσει αρκετά χρόνια και θα ήθελα πια να ικανοποιήσω την περιέργεια του κόσμου.»
Για το γκραφίτι σήμερα
«Δεν γνωρίζω αν πλέον μπορούμε να το αποκαλούμε γκραφίτι. Το γκραφίτι είναι κάτι που το κάνεις μυστικά. Τουλάχιστον εγώ το έκανα για την ανωνυμία.»
Η τελευταία φορά που έκανε ο ίδιος γκραφίτι
"Η τελευταία φορά που έκανα γκραφίτι ήταν στην Αθήνα, και μάλιστα φέτος! Άρα φαντάζομαι πως δεν είναι εύκολο να βγάλεις το γκραφίτι μέσα από κάποιον..."
σχόλια