Βράδυ 28ης Ιανουαρίου, Παρίσι. Ο street artist Combo τοποθετεί το αναγνωρίσιμο πια paste up του δίπλα στην λέξη Coexist(συνύπαρξη) σε τοίχο της γαλλικής πρωτεύουσας. Τα γράμματα έχουν αντικατασταθεί με τα θρησκευτικά σύμβολα μουσουλμάνων, χριστιανών και εβραίων. Τέσσερα άτομα θα του επιτεθούν κτυπώντας τον στο πρόσωπο και αφήνοντας τον με ένα τραύμα στον ώμο επειδή ο ίδιος αρνήθηκε να κάνει πίσω όταν εκείνοι διαμαρτυρήθηκαν για το νέο του έργο. Ο Combo δεν θα κρύψει την επίθεση. Ανεβάζει μια φωτογραφία του στο facebook και το θέμα γίνεται γνωστό σε όλον τον πλανήτη. Σήμερα, ένα μήνα μετά την επίθεση, μιλά στο LIFO.gr και φαίνεται πιο δυνατός από ποτέ.
Πως είναι ο ώμος σου;
Καλύτερα, σχεδόν πια δεν έχω τίποτα, δουλεύω πολύ και δεν έχω χρόνο να το σκεφτώ.
Τέσσερις άνθρωποι σου επιτέθηκαν. Μπορείς να μας πεις περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό;
Ο J ζωγράφιζε την νύχτα της 28ης Ιανουαρίου το tag με τίτλο «Coexist» αντικαθιστώντας τα γράμματα με θρησκευτικά σύμβολα. Πρόσθεσα δίπλα τον χαρακτήρα που έχω δημιουργήσει, που δεν είναι άλλος από εμένα, φορώντας την djellada(σ.σ παραδοσιακό unisex είδος ρούχου που φοριέται στις αραβόφωνες χώρες της Μεσογείου) και έχοντας γενειάδα. Σε τέσσερις ανθρώπους δεν άρεσε η δημιουργία μου, μου ζητούσαν να ξυρίσω τα γένια μου, μου ζήτησαν να εξαφανιστώ από μπροστά τους και όταν εγώ αρνήθηκα εκείνοι μου επιτέθηκαν.
«Η συνύπαρξη των ανθρώπων πρέπει να είναι υποχρέωση της κοινωνίας και όχι ερώτηση»
Έχεις κάποια ιδέα για το ποιοι μπορεί να κρύβονται πίσω από την επίθεση;
Ναι, διαμαρτυρήθηκα και είπα τα πάντα στην αστυνομία. Δεν πρόκειται όμως να πω τίποτα στα media.
Αυτό που συνέβη την δεδομένη στιγμή, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα media, και να ενθαρρύνει τα κλισέ εξαπολύοντας κατηγορίες σε μια κοινότητα ανθρώπων. Για εμένα αυτοί οι άνθρωποι που με χτύπησαν αντιπροσωπεύουν μόνο τους εαυτούς τους και την ανοησία τους.
Αισθάνεσαι ότι σαν καλλιτέχνης έχεις κάποια υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία;
Σύμφωνα με την Σωκρατική θεώρηση, σαν άνθρωποι και πολίτες πάνω από όλα, όλοι έχουμε ένα ρόλο που πρέπει να παίξουμε στην κοινωνία, ο καθένας με τα εργαλεία που διαθέτει. Τα δικά μου εργαλεία είναι η ζωγραφική
Ποια είναι η γνώμη σου για τις δυσκολίες που συναντά η συνύπαρξη των ανθρώπων στην κοινωνία της Γαλλίας; Η θρησκεία ή η πολιτική της κυβέρνησης είναι περισσότερο υπεύθυνη για αυτή την κατάσταση;
Είχαμε και πάντα θα έχουμε ανθρώπους που θέλουν να συνυπάρξουν, αυτό δεν πρέπει να είναι ερώτηση αλλά υποχρέωση της κοινωνίας.
Όμως τώρα, ρίχνουν τον φόβο ανάμεσα στους ανθρώπων της κοινωνίας, ανάμεσα σε ανθρώπους που μπορεί να έχουν κοινούς στόχους, μόνο και μόνο για να τους καθησυχάσουν. Αυτός είναι ο λόγος που προσπαθώ μέσα από την δουλειά μου να δείχνω τις ομοιότητες που έχουμε οι άνθρωποι , λέγοντας ότι την ίδια στιγμή είμαστε διαφορετικοί.
Θα ήθελα ένα σχόλιο σου σχετικά με τις διαφορές ανάμεσα στην ζωή στα προάστια του Παρισιού και το κέντρο του;
Το Παρίσι για να καταλάβει την κατάσταση στην Γαλλία σήμερα πρέπει να επιστρέψει στις ρίζες της Γαλλικής λέξης «προάστιο». Είναι μια λέξη που έχει τις ρίζες της στην λέξη «εξορίζω». Είναι μέρη για τους απόβλητους της κοινωνίας. Ο συγγραφέας Celine έχει πει: «Τα προάστια είναι μια μεγάλη λέξη που περιγράφει ένα χαλί στην πόρτα του Παρισιού».
Αισθάνεσαι κάποιο φόβο μετά την επίθεση; Μπορείς να δημιουργείς ελεύθερα, χωρίς τον φόβο μέσα στο κεφάλι σου;
Ναι, μπορείς να μυρίσεις το φόβο, μα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι και να υπερβούμε την κατάσταση. Να ζήσουμε τις ζωές μας , δουλεύοντας όπως πριν. Αν δεν το κάνουμε, αυτοί που θέλουν να μας διασπάσουν, στο τέλος θα νικήσουν.
Πιστεύεις στον Θεό;
Χα, χα. Πιστεύω ότι τέτοιες ερωτήσεις πρέπει να παραμένουν προσωπικές. Η πίστη είναι όπως τα γεννητικά όργανα: Δεν πρέπει να τα αποκαλύπτεις δημόσια.
Ποιο είναι το οικογενειακό σου background;
Η οικογένεια μου άνοιξε τον δρόμο προς την γνώση χωρίς να απαιτήσουν να πιστεύω σε ο,τιδήποτε. Η οικογένεια μου διέθετε την γνώση και την ίδια στιγμή μου άφηνε την δυνατότητα επιλογής.
Τι είπε η οικογένεια σου μετά την επίθεση;
Είναι περήφανοι. Φοβούνται βέβαια για εμένα, αλλά με ενθαρρύνουν να συνεχίσω
Τι σε επηρεάζει περισσότερο στην δουλειά σου;
Η επικαιρότητα και όλη η βλακεία και η αδικία που βλέπω γύρω μου.
Βλέπεις τον εαυτό σου ως προβοκάτορα;
Όχι. Οι άνθρωποι που με γνωρίζουν προσωπικά, ξέρουν ότι είμαι ήρεμος και μετρημένος, η πρόκληση στην δουλειά μου είναι ένα εργαλείο μόνο για να συλλάβω και να περάσω το μήνυμα που θέλω.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου καλλιτέχνες; Κάνε ένα σύντομο σχόλιο για τον καθένα
Υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι αλλά και μεγαλύτεροι από εμένα που θαυμάζω. Δεν θα πω κανέναν με τον φόβο μήπως ξεχάσω κάποιο όνομα.
Πως είναι τα πράγματα στο Παρίσι μετά την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του Charlie Hebdo;
Yπάρχει μια ένταση και φόβος ανάμεσα στους ανθρώπους. Αρκετοί λένε ότι αυτό είναι μόνο η αρχή και το μέλλον θα είναι χειρότερο. Είμαι αισιόδοξος όμως και παρόλα αυτά, κοιτάζω αυτή την αισιοδοξία να την επιδεικνύω σε όλους. Δουλεύοντας συνεχώς πάνω στο διάλογο ανάμεσα στους ανθρώπους, πιστεύω ότι οι άνθρωποι γίνονται καλύτεροι.
Συμπλήρωσε τις φράσεις:
Η τέχνη είναι…ένα συναίσθημα και η street art το μήνυμα
Η ζωή είναι…μια απίθανη περιπέτεια ή τίποτα.
Πες μας για τα μελλοντικά σου σχέδια
Συνεχίζω το προτζεκτ “dji’art” με το χαρακτήρα του «Μουσουλμάνου» που τώρα συνοδεύεται από τον χαρακτήρα του «Εβραίου» και του «Χριστιανού». Έχω πολλά να πω και να κάνω και σε πολλά μέρη να διαδώσω το μήνυμα μου. Πολλά προβλήματα θα υπάρξουν στο μέλλον τα οποία θα αντιμετωπιστούν.
________________
Λίγες μέρες μετά την επίθεση το "Coexist" ξανά στους τοίχους. Το κολλάει ο ίδιος χρησιμοποιώντας μόνο το ένα του χέρι:
Το έργο του 2012 για το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπιλ:
σχόλια