ΤΟΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 2014 ο Μπεν Χάμερσλι, ένας Βρετανός δημοσιογράφος, παρατήρησε ένα νέο είδος ψηφιακού μέσου, το λεγόμενο «downloadable radio», που παραγόταν από ερασιτέχνες ή δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς. Ο Χάμερσλι πρότεινε μερικά ονόματα γι' αυτό. Ευτυχώς τα «audioblogging» και «GuerillaMedia» δεν επικράτησαν. Στην τρίτη προσπάθεια όμως το πέτυχε, με τον όρο podcasting – μια σύμπτυξη των λέξεων «iPod» και «broadcasting».
Σε ένα τεχνολογικό συνέδριο την επόμενη χρονιά, ο Στιβ Τζομπς, το αφεντικό της Apple, ρώτησε πόσοι άνθρωποι στο ακροατήριο είχαν ακούσει για το podcasting. Ούτε ένα άτομο δεν σήκωσε το χέρι του. Αλλά σήμερα, 20 χρόνια μετά το «βάπτισμα» τους, τα podcasts είναι παντού. Περίπου το 43% των Αμερικανών χρηστών του διαδικτύου και το 30% των Βρετανών ακούνε τουλάχιστον ένα podcast τον μήνα.
Μπορείτε να ανοίξετε την Apple, το Spotify και, όλο και περισσότερο, το YouTube για να βρείτε περίπου 4 εκατομμύρια εκπομπές από τους πάντες σχεδόν, από πρώην κατάδικους μέχρι δούκισσες. Το podcasting έχει μετατρέψει οποιονδήποτε έχει ένα μικρόφωνο σε «ομιλούσα κεφαλή» που μπορεί να μιλήσει απευθείας στα ακουστικά των ανθρώπων.
Τα podcasts προσφέρουν κάτι που τα παραδοσιακά media συχνά προσπαθούν να παραλείψουν, αλλά, καθώς η εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης έχει μειωθεί, το κοινό αποζητά τη διαφάνεια.
H έκρηξη του podcasting διευκολύνθηκε από το smartphone. Το iPhone κυκλοφόρησε το 2007 – οι πρώτες αυτόνομες εφαρμογές podcast κυκλοφόρησαν μεταξύ 2010 και 2012. Το 2014 έκανε πρεμιέρα το Serial, ένα true crime podcast με θέμα τη δίκη για τη δολοφονία ενός εφήβου στο Μέριλαντ. Ήταν η πρώτη σειρά podcast που κέρδισε την προσοχή του μεγάλου κοινού (η πρώτη σεζόν «κατεβάστηκε» περισσότερες από 300 εκατ. φορές). Μέσα στην επόμενη πενταετία ο αριθμός των μηνιαίων ακροατών podcast στην Αμερική είχε διπλασιαστεί.
Μετά το Serial, το podcasting βρίσκεται σε μια «υπερ-φορτισμένη, υπερ-καπιταλιστική, υπερ-σπεκουλαδόρικη περίοδο», λέει ο Nicholas Quah, ένας κριτικός podcast. Οι εταιρείες τεχνολογίας έπεσαν με τα μούτρα στην αγορά, όπως το Spotify, το οποίο διψούσε για νέους πελάτες και ηχητικό περιεχόμενο που θα μπορούσε να έχει χωρίς δικαιώματα. (Το Spotify έχει επενδύσει 1 δισ. δολάρια στο podcasting από το 2018).
Πέρσι όμως η μουσική σταμάτησε απότομα. Οι οικονομικές αντιξοότητες ήταν ένας παράγοντας. Συγχρόνως, οι διαφημιστές και οι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι γνωρίζουν λίγα πράγματα σχετικά με το πόσοι άνθρωποι ακούνε πραγματικά podcasts: Τα downloads, η συνήθης βιομηχανική μέτρηση για την ακροαματικότητα, δεν ισοδυναμούν πάντα με ακρόαση.
Το Spotify κατήργησε 200 θέσεις εργασίας στο τμήμα του podcasting – άλλες εταιρείες ακολούθησαν το παράδειγμά του. Πολλές αναγνωρισμένες εκπομπές ακυρώθηκαν, μεταξύ των οποίων και το Stolen, το οποίο κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ για την ηχητική δημοσιογραφία το 2023. Οι podcasters έμαθαν ότι «η αριστεία δεν θα τους σώσει», λέει χαρακτηριστικά ο Neil Verma, μελετητής των σύγχρονων μέσων ενημέρωσης.
Παρότι όμως οι παραγωγοί αγωνίζονται να βγάλουν κέρδος από το μέσο, το podcasting βρίσκεται σε ανοδική πορεία. Οι διαφημιστικές δαπάνες και ο χρόνος ακρόασης προβλέπεται να αυξηθούν. Αλλά το μέσο «αναπτύσσεται προς μια κατεύθυνση που είναι δύσκολο να αποδεχτούν πολλοί από τους αυθεντικούς υποστηρικτές του podcast», λέει η Ariel Shapiro, ο οποία γράφει στο Hot Pod, ένα ενημερωτικό newsletter του κλάδου.
Τι επιφυλάσσει το μέλλον; Ορισμένοι πιστεύουν ότι το μέλλον του podcasting βρίσκεται στο βίντεο. Πολλά podcasts, συμπεριλαμβανομένου ενός talk show με οικοδεσπότη τον Joe Rogan, που είναι το πιο δημοφιλές podcast παγκοσμίως, χρησιμοποιούν πλέον βίντεο για να αυξήσουν το κοινό τους. Στοιχηματίζοντας ότι κάποιοι άνθρωποι θέλουν οπτική ψυχαγωγία κατά την ακρόαση, το Spotify άρχισε να υποστηρίζει βίντεο podcasts από το 2020.
Ήδη το μαύρο εικονίδιο του μικροφώνου έχει γίνει πανταχού παρόν στο YouTube και το TikTok, λειτουργώντας ως οπτικό σήμα για ευθεία ομιλία τύπου podcast. Το βίντεο θα βοηθήσει στην περαιτέρω εξάπλωση των podcasts – σπάνια το ηχητικό από μόνο του μπορεί να γίνει viral.
Όποια κι αν είναι η εξέλιξη του μέσου, ο αντίκτυπός του στην αφήγηση ηχητικών ιστοριών θα διαρκέσει. Τα podcasts προσφέρουν κάτι που τα παραδοσιακά media συχνά προσπαθούν να παραλείψουν, αλλά, καθώς η εμπιστοσύνη στα μέσα ενημέρωσης έχει μειωθεί, το κοινό αποζητά τη διαφάνεια. Αντί για επίσημες συνεντεύξεις, οι ακροατές λαμβάνουν εκτεταμένες συζητήσεις. Αντί για ραδιοφωνικές εκπομπές που μετριούνται σε λεπτά, οι ακροατές καθοδηγούνται σε ολόκληρες έρευνες επί ώρες.
«Εκθέτοντας τα τρωτά σημεία της διαδικασίας του ερευνητικού ρεπορτάζ, το ειδησεογραφικό προϊόν γίνεται πιο αξιόπιστο», γράφει ο David Dowling στο Podcast Journalism, ένα βιβλίο που θα κυκλοφορήσει σύντομα. Τα podcasts συχνά ξεκινάνε με στόχο να εξηγήσουν διάφορα πράγματα – και πάντα καταλήγουν να εξηγούν τον εαυτό τους.
Με στοιχεία από The Economist
