Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Οι Ανδριώτες αδιαφόρησαν για τη λογική και την αισθητική του «rooms to let», το νησί δεν γέμισε μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, ούτε πανομοιότυπα σπίτια «κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής», αλλά διατήρησε την ομορφιά των αστικών οικιών.
2

 

Ιδιαίτερη, γοητευτική, μ' εκείνον τον τρόπο τον ήσυχο που αντέχει στον χρόνο, η Άνδρος αποτελεί έναν αγαπημένο προορισμό, καλοκαίρι και χειμώνα. Στις ελληνικές κωμωδίες του 19ου αιώνα, απ' όπου δεν λείπει ο συνήθως κωμικός τύπος του υπηρέτη, Ανδριώτισσες εμφανίζονται υπηρέτριες ή παραμάνες στα αστικά σπίτια της πρωτεύουσας, όπως η Μαρούλα, από τη περίφημη κωμωδία του Δημητρίου Κορομηλά Η τύχη της Μαρούλας. Άλλη, ωστόσο, είναι η κυρίαρχη εικόνα που έρχεται στον νου όταν γίνεται λόγος για την Άνδρο, ενός τόπου πλούσιου, από τους πρώτους σε αριθμό πλοίων και ασχολούμενων με τα καράβια. Πράγματι, ήδη από το α' μισό του 19ου αι. οι Ανδριώτες είχαν εντυπωσιακές επιδόσεις στη ναυτιλία. Το 1840 διέθεταν 121 πλοία στα οποία απασχολούνταν 1.000 Ανδριώτες, ενώ ήταν οι πρώτοι που εκσυγχρόνισαν τον στόλο τους με ατμόπλοια (το πρώτο ελληνικό ατμόπλοιο, ονόματι «Σκαραμαγκάς», συμφερόντων Εμπειρίκου, νηολογήθηκε στην Άνδρο).


Παρά τις σοβαρές απώλειες ανδριώτικων πλοίων στον Α' και Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταπολεμικά, και πάλι οι εφοπλιστές και οι ναυτικοί από την Άνδρο κατέχουν, μαζί με τους Χιώτες, τα σκήπτρα στις ναυτιλιακές επιδόσεις. Γιατί τα γράφω αυτά; Γιατί τα χρήματα των καραβοκύρηδων και των καπεταναίων συνέβαλαν στο να αντισταθεί η Άνδρος στην άλωση της τουριστικής ανάπτυξης που αλλοίωσε τη φυσική ομορφιά άλλων κυκλαδίτικων νησιών. Οι Ανδριώτες αδιαφόρησαν για τη λογική και την αισθητική του «rooms to let», το νησί δεν γέμισε μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, ούτε πανομοιότυπα σπίτια «κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής», αλλά διατήρησε την ομορφιά των αστικών οικιών (με κεραμίδια, όχι με ταράτσες και χωρίς τις χαρακτηριστικές καμάρες) που κάνουν τη Χώρα της, αλλά και χωριά όπως οι καταπράσινες Στενιές, τόσο ξεχωριστά.

Η φύση της είναι κι αυτή ευλογημένη, πλούσια και ποικιλόμορφη, μια που οι πηγές και τα ρέματα τρέχουν γενναιόδωρα (τα ιαματικά νερά της Σάριζας στα Αποίκια αποτελούν πηγή ευημερίας ήδη από το 1929, όταν πρωτολειτούργησε εργοστάσιο εμφιαλώσεως κοντά στην πηγή).


Το Μπατσί, όπου και αράζουν τα πλοία της γραμμής, είναι πιο γνωστό στους πολλούς. Θα έχετε ίσως ακούσει για τα μαγειρευτά του Σταμάτη και τη γαριδομακαρονάδα του, για τον Φάρο με θέα από ψηλά σε όλο το Μπατσί, με κουζίνα πολίτικη και θαυμάσιο μπιφτέκι, ή για το Μπαλκόνι του Αιγαίου, στο χωριό Άνω Απροβάτου, με θέα στο Αιγαίο και πιάτα των οποίων τα υλικά παράγονται από τους ιδιοκτήτες (ο κρασάτος κόκορας κολάζει ακόμη και vegetarian). Ή για τα κοκτέιλ του Barrio (το Pistachio, το Chocoholic ή τα άλλα που φτιάχνει βάσει της γεύσης που θα του ζητήσεις να κυριαρχεί).

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Η παραλία "Το πήδημα της γριάς"


Aπό την πλευρά του Όρμου Κορθίου μια βόλτα στα χωριά της περιοχής, στα παλιά, γραφικά μονοπάτια μέσα στην απείραχτη φύση της περιοχής επιβάλλεται (Αηδόνια, Μουσιώνας, Αϊπάτια, Μωρακαίοι), προτού κατηφορίσετε για βουτιές στην παραλία Το πήδημα της γριάς, με τα κρυστάλλινα νερά και τον ψηλό, λεπτό βράχο καταμεσής.


Υπάρχουν πολλές παραλίες στην Άνδρο, μεταξύ άλλων η Χρυσή Άμμος και ο Άγιος Πέτρος στο Γαύριο, η μεγάλη και η μικρή του Ατενίου (η μικρή είναι πολύ ρηχή, γι' αυτό ιδανική για μικρά παιδιά), η Λεύκα, ανατολικά του Ατενίου, με ψιλό βοτσαλάκι και πεντακάθαρα νερά, η Αγία Ελεούσα, μικρή κι αμμώδης, κοντά στην Παλιόπολη (πηγαίνοντας προς Γαύριο). Το Βιτάλι, ο Ζόρκος και τα Άχλα στα ΒΑ του νησιού είναι ίσως οι ωραιότερες παραλίες του νησιού. Πληροφορίες για τις παραλίες μπορείτε να βρείτε εδώ (ας είναι καλά οι Ανδριώτες φίλοι μας, ειδικά η Κατερίνα Γουλανδρή).


Κατά τ' άλλα, επειδή το καλό φαγητό είναι βασικός παράγων για να περάσεις καλά στις διακοπές, δοκιμάστε ελληνική κουζίνα στην Παρέα στην πλατεία Καΐρη στη Χώρα με θέα την άγρια παραλία Παραπόρτι και απολαύστε ωραίους μεζέδες και φρέσκο ψάρι στο μεζεδοπωλείο «Ο Νόνας» στην περιοχή Πλακούρας (δίπλα στο ερείπιο του Ξενία, που παραμένει θλιβερή απόδειξη της αποτυχίας του κράτους να αξιοποιήσει την περιουσία του και να επενδύσει στον καλό τουρισμό). Σταματήστε στα Αποίκια, στο μεζεδοπωλείο «Παριανός», μετά μουσικής μπουζουκίου και κιθάρας. Και, φυσικά, στη ταβέρνα του Κόση, μετά τον Άνω Φελλό (συνδυάζεται με μπάνιο στον Ζόρκο) – αν φάτε παϊδάκια, συκώτι ψημένο μέσα σε μπόλια και ντόπια σαλατικά, το πιο πιθανό είναι ότι θα γλείψετε και το πιάτο σας.

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Το νέο καλαίσθητο θέατρο της Χώρας


Για όσους έχουν διάθεση για καλλιτεχνικές βραδιές κάτω από τον έναστρο ουρανό, το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Άνδρου υπό τη διεύθυνση του Παντελή Βούλγαρη στο καινούργιο (εγκαινιάστηκε πέρσι), καλαίσθητο θέατρο της Χώρας περιλαμβάνει παραστάσεις θεάτρου και χορού, συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές (www.festivalandros.gr). Για εικαστικού περιεχομένου βόλτες κάτι ενδιαφέρον θα βρείτε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή και στο Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως.


Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τα τοπικά τυριά (πετρωτή, μαλαξιά, βολάκι) και την περίφημη φρουτάλια, την ομελέτα με τις πατάτες και το λουκάνικο που αποτελεί τοπική σπεσιαλιτέ (η Κατερίνα Ρεμούνδου φτιάχνει την αυθεντική φρουτάλια στο εστιατόριο «Ζοζέφ» στον Πιτροφό). Ε, πάρτε και τίποτα γλυκάκια από τα ωραία που φτιάχνουν στην Άνδρο (αμυγδαλωτά, καλτσούνια, παστιτσάκια) για να γλυκάνετε τους δικούς σας όταν θα επιστρέψετε στην έδρα σας, και όσους από τους φίλους σας δεν κατάφεραν να φύγουν για παραθερισμό.

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Η φύση της είναι κι αυτή ευλογημένη, πλούσια και ποικιλόμορφη, μια που οι πηγές και τα ρέματα τρέχουν γενναιόδωρα
Ταξίδια
2

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δεμάτι κάλεσμα

Γειτονιές της Ελλάδας / «Η καθημερινότητα δεν είναι σχεδόν ποτέ ίδια στο βουνό»

Ο Βασίλης Νάκκας, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ΚοινΣΕπ «Τα Ψηλά Βουνά», απευθύνει πρόσκληση σε όσους θέλουν να ζήσουν και να εργαστούν στο Δεμάτι Ζαγορίου, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη των ορεινών κοινοτήτων.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Νάπολη: Γιορτάζοντας τη χαρά της ζωής στη σκιά του Βεζούβιου

Nothing Days / Νάπολη: Γιορτάζοντας τη χαρά της ζωής στη σκιά του Βεζούβιου

Ένα «ανοιξιάτικο» τριήμερο σε μία πόλη που ξέρει από φυσικές καταστροφές αλλά ξέρει και να υμνεί τη ζωή, και μία μεγάλη βόλτα στην Πομπηία και στο Ερκολάνο. Από το αρχαίο «fast food» στις σύγχρονες γεύσεις της ναπολιτάνικης κουζίνας.
M. HULOT
Τρεις φίλοι από την Αθήνα δημιούργησαν μια μικρή, αυτάρκη κοινότητα στην Αιτωλοακαρνανία, έναν ζωντανό πυρήνα ανθρώπων που ζουν και εργάζονται με τη φύση αναζωογονώντας την τοπική κοινωνία

Γειτονιές της Ελλάδας / «Είναι ωραίο να μη γυρίζουν όλα γύρω από τα λεφτά»

Τρεις Αθηναίοι δημιούργησαν το Yamochori, μια μικρή, αυτάρκη κοινότητα στην Αιτωλοακαρνανία – έναν ζωντανό πυρήνα ανθρώπων που ζουν και εργάζονται με τη φύση, οργανώνοντας δράσεις και αναζωογονώντας την τοπική κοινωνία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
48 ώρες στη Λάρισα

Ταξίδια / 48 ώρες στη Λάρισα

Από τα αρχαία θέατρα που κρύβονται στο κέντρο της, μέχρι το καλλιτεχνικό χωριό της που ζωντανεύει κάτω από τον ήλιο, η πόλη αυτή δεν είναι απλώς μια ενδιάμεση στάση προς τη Θεσσαλονίκη, αλλά προσφέρει πολλά μαζί με το τσίπουρο Τυρνάβου και τον χαλβά Φαρσάλων.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Οι άνθρωποι του χωριού είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι. Επέλεξα να ζήσω ανάμεσά τους και όχι σε παλάτια. Κοντά τους όμως νιώθω βασιλιάς».

Γειτονιές της Ελλάδας / «Ζώντας κοντά στους ανθρώπους του χωριού νιώθω βασιλιάς»

Ο Νίκος Πατερέκας μετακόμισε ξαφνικά στη Νέα Αβόρανη, έγινε αγρότης και, αν και κάποια αγαπημένα του πρόσωπα μπορεί να μην τον στήριξαν σε αυτή την απόφαση, πορεύεται με οδηγό την υπόσχεση που έδωσε όταν έχασε τους παππούδες του.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
48 ώρες στον Βόλο

Ταξίδια / 48 ώρες στον Βόλο

Από ένα έργο του Πικιώνη και ένα ιστορικό κινηματοθέατρο μέχρι τα παραδοσιακά τσιπουράδικα και τα βιομηχανικά μνημεία, ο Βόλος αποκαλύπτει την πολυπολιτισμική του κληρονομιά. Εδώ, το παλιό συναντά το νέο, με την παραλία και τα Παλαιά να είναι μόνο η αρχή για μια συναρπαστική εξερεύνηση.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
«Η ψυχική ισορροπία που κερδίζεις φεύγοντας από την Αθήνα σου ανοίγει ορίζοντες»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Η ψυχική ισορροπία που κερδίζεις φεύγοντας από την Αθήνα σου ανοίγει ορίζοντες»

Η Χαρά Δελή άφησε τη δουλειά της ως πολιτικός μηχανικός στην Αθήνα για να ζήσει από τη σαπωνοποιία στην Τρίπολη. Αν και η μετάβαση δεν ήταν εύκολη, τώρα δεν φαντάζεται τη ζωή της χωρίς τον χρόνο που απέκτησε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Το καφέ του Wes Anderson, τo δεινοσαυράκι του Duomo κι άλλες 8 στάσεις σ’ ένα τριήμερο στο Μιλάνο

Ηχητικά Άρθρα / Το καφέ του Wes Anderson, τo δεινοσαυράκι του Duomo κι άλλες 8 στάσεις σ’ ένα τριήμερο στο Μιλάνο

Το Μιλάνο μπορεί να έχει μια απωθητική μουσολινική αισθητική στα κτίρια και τον χειρότερο κόσμο που μπορείς να συναντήσεις σε κέντρο πόλης, αλλά δεν είναι ούτε άσχημο, ούτε αδιάφορο.
M. HULOT
«Βγαίνεις ένα χειμωνιάτικο πρωινό από το σπίτι σου, ο ήλιος ανατέλλει και οι χιονισμένες βουνοκορφές βάφονται ροζ. Τι άλλο να ζητήσει κανείς από τη ζωή»;

Ταξίδια / «Στη Μαντίνεια οι μέρες γεμίζουν με πράγματα που έχουν πραγματική αξία και νόημα»

Όταν ένιωσε ότι ο χρόνος στην Αθήνα φεύγει χωρίς να τον αντιλαμβάνεται, η Μαριλένα Παναγοπούλου επέστρεψε στο χωριό της, αφοσιώθηκε στο κρασί και απολαμβάνει πια τη ζωή σε έναν τόπο όπου ο ήλιος ανατέλλει και οι χιονισμένες βουνοκορφές βάφονται ροζ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
«Τα Άγραφα είναι ό,τι πιο ατόφιο και αληθινό έχει απομείνει στην Ελλάδα»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Τα Άγραφα είναι ό,τι πιο ατόφιο και αληθινό έχει απομείνει στην Ελλάδα»

Πριν από πέντε χρόνια και μέσα σε μόλις τρεις μέρες, η Βασιλική Κοϊμτζίδου επέλεξε να ζήσει στο ορεινό Πετρίλο που μετρά δέκα μόνιμους κατοίκους και προσπαθεί να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να τολμήσουν να κατοικήσουν και άλλοι νέοι στο χωριό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Η Ελένη Τσομπανίδου γύρισε στο χωριό της, τα Δίκαια του Έβρου και βρήκε αυτό που έψαχνε χρόνια στο εξωτερικό

Γειτονιές της Ελλάδας / «Σε ένα χωριό με εκατό ανθρώπους, μπορείς να κάνεις τη διαφορά πιο εύκολα»

Αφήνοντας πίσω της τη ζωή στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, η Ελένη Τσομπανίδου επέστρεψε στα Δίκαια Έβρου και ζωντανεύει ανενεργούς χώρους μέσα από την τέχνη και τη συνεργασία με την τοπική κοινότητα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Οικοτοπία: Η νέα πρωτοβουλία αναβίωσης του Καλοχωρίου στην Ήπειρο δείχνει τον δρόμο για την αναζωογόνηση και άλλων ορεινών χωριών σε όλη την Ελλάδα

Γειτονιές της Ελλάδας / «Θα βάλουμε τα δυνατά μας να αναζωογονήσουμε το Καλοχώρι»

Με ένα συνεργατικό καφενείο και με οργανικά μποστάνια, αναβαθμίζοντας μονοπάτια και ανακαινίζοντας πέτρινες κατοικίες, μια μικρή ομάδα φιλοδοξεί να ξαναζωντανέψει το καταπράσινο χωριό της Ηπείρου.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
«Αν σταθείς ήσυχος στο δάσος, θ' ακούσεις τους ψιθύρους των δέντρων»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Αν σταθείς ήσυχος στο δάσος, θ' ακούσεις τους ψιθύρους των δέντρων»

Έπειτα από μια ανάβαση στο φαράγγι του Ανθοχωρίου, ο Χρήστος Αθανασιάδης ανακάλυψε το ησυχαστήριό του, ένα πετρόχτιστο κονάκι χωρίς ρεύμα, και άφησε πίσω του την Αθήνα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ