Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Οι Ανδριώτες αδιαφόρησαν για τη λογική και την αισθητική του «rooms to let», το νησί δεν γέμισε μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, ούτε πανομοιότυπα σπίτια «κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής», αλλά διατήρησε την ομορφιά των αστικών οικιών.
2

 

Ιδιαίτερη, γοητευτική, μ' εκείνον τον τρόπο τον ήσυχο που αντέχει στον χρόνο, η Άνδρος αποτελεί έναν αγαπημένο προορισμό, καλοκαίρι και χειμώνα. Στις ελληνικές κωμωδίες του 19ου αιώνα, απ' όπου δεν λείπει ο συνήθως κωμικός τύπος του υπηρέτη, Ανδριώτισσες εμφανίζονται υπηρέτριες ή παραμάνες στα αστικά σπίτια της πρωτεύουσας, όπως η Μαρούλα, από τη περίφημη κωμωδία του Δημητρίου Κορομηλά Η τύχη της Μαρούλας. Άλλη, ωστόσο, είναι η κυρίαρχη εικόνα που έρχεται στον νου όταν γίνεται λόγος για την Άνδρο, ενός τόπου πλούσιου, από τους πρώτους σε αριθμό πλοίων και ασχολούμενων με τα καράβια. Πράγματι, ήδη από το α' μισό του 19ου αι. οι Ανδριώτες είχαν εντυπωσιακές επιδόσεις στη ναυτιλία. Το 1840 διέθεταν 121 πλοία στα οποία απασχολούνταν 1.000 Ανδριώτες, ενώ ήταν οι πρώτοι που εκσυγχρόνισαν τον στόλο τους με ατμόπλοια (το πρώτο ελληνικό ατμόπλοιο, ονόματι «Σκαραμαγκάς», συμφερόντων Εμπειρίκου, νηολογήθηκε στην Άνδρο).


Παρά τις σοβαρές απώλειες ανδριώτικων πλοίων στον Α' και Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταπολεμικά, και πάλι οι εφοπλιστές και οι ναυτικοί από την Άνδρο κατέχουν, μαζί με τους Χιώτες, τα σκήπτρα στις ναυτιλιακές επιδόσεις. Γιατί τα γράφω αυτά; Γιατί τα χρήματα των καραβοκύρηδων και των καπεταναίων συνέβαλαν στο να αντισταθεί η Άνδρος στην άλωση της τουριστικής ανάπτυξης που αλλοίωσε τη φυσική ομορφιά άλλων κυκλαδίτικων νησιών. Οι Ανδριώτες αδιαφόρησαν για τη λογική και την αισθητική του «rooms to let», το νησί δεν γέμισε μικρές και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, ούτε πανομοιότυπα σπίτια «κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής», αλλά διατήρησε την ομορφιά των αστικών οικιών (με κεραμίδια, όχι με ταράτσες και χωρίς τις χαρακτηριστικές καμάρες) που κάνουν τη Χώρα της, αλλά και χωριά όπως οι καταπράσινες Στενιές, τόσο ξεχωριστά.

Η φύση της είναι κι αυτή ευλογημένη, πλούσια και ποικιλόμορφη, μια που οι πηγές και τα ρέματα τρέχουν γενναιόδωρα (τα ιαματικά νερά της Σάριζας στα Αποίκια αποτελούν πηγή ευημερίας ήδη από το 1929, όταν πρωτολειτούργησε εργοστάσιο εμφιαλώσεως κοντά στην πηγή).


Το Μπατσί, όπου και αράζουν τα πλοία της γραμμής, είναι πιο γνωστό στους πολλούς. Θα έχετε ίσως ακούσει για τα μαγειρευτά του Σταμάτη και τη γαριδομακαρονάδα του, για τον Φάρο με θέα από ψηλά σε όλο το Μπατσί, με κουζίνα πολίτικη και θαυμάσιο μπιφτέκι, ή για το Μπαλκόνι του Αιγαίου, στο χωριό Άνω Απροβάτου, με θέα στο Αιγαίο και πιάτα των οποίων τα υλικά παράγονται από τους ιδιοκτήτες (ο κρασάτος κόκορας κολάζει ακόμη και vegetarian). Ή για τα κοκτέιλ του Barrio (το Pistachio, το Chocoholic ή τα άλλα που φτιάχνει βάσει της γεύσης που θα του ζητήσεις να κυριαρχεί).

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Η παραλία "Το πήδημα της γριάς"


Aπό την πλευρά του Όρμου Κορθίου μια βόλτα στα χωριά της περιοχής, στα παλιά, γραφικά μονοπάτια μέσα στην απείραχτη φύση της περιοχής επιβάλλεται (Αηδόνια, Μουσιώνας, Αϊπάτια, Μωρακαίοι), προτού κατηφορίσετε για βουτιές στην παραλία Το πήδημα της γριάς, με τα κρυστάλλινα νερά και τον ψηλό, λεπτό βράχο καταμεσής.


Υπάρχουν πολλές παραλίες στην Άνδρο, μεταξύ άλλων η Χρυσή Άμμος και ο Άγιος Πέτρος στο Γαύριο, η μεγάλη και η μικρή του Ατενίου (η μικρή είναι πολύ ρηχή, γι' αυτό ιδανική για μικρά παιδιά), η Λεύκα, ανατολικά του Ατενίου, με ψιλό βοτσαλάκι και πεντακάθαρα νερά, η Αγία Ελεούσα, μικρή κι αμμώδης, κοντά στην Παλιόπολη (πηγαίνοντας προς Γαύριο). Το Βιτάλι, ο Ζόρκος και τα Άχλα στα ΒΑ του νησιού είναι ίσως οι ωραιότερες παραλίες του νησιού. Πληροφορίες για τις παραλίες μπορείτε να βρείτε εδώ (ας είναι καλά οι Ανδριώτες φίλοι μας, ειδικά η Κατερίνα Γουλανδρή).


Κατά τ' άλλα, επειδή το καλό φαγητό είναι βασικός παράγων για να περάσεις καλά στις διακοπές, δοκιμάστε ελληνική κουζίνα στην Παρέα στην πλατεία Καΐρη στη Χώρα με θέα την άγρια παραλία Παραπόρτι και απολαύστε ωραίους μεζέδες και φρέσκο ψάρι στο μεζεδοπωλείο «Ο Νόνας» στην περιοχή Πλακούρας (δίπλα στο ερείπιο του Ξενία, που παραμένει θλιβερή απόδειξη της αποτυχίας του κράτους να αξιοποιήσει την περιουσία του και να επενδύσει στον καλό τουρισμό). Σταματήστε στα Αποίκια, στο μεζεδοπωλείο «Παριανός», μετά μουσικής μπουζουκίου και κιθάρας. Και, φυσικά, στη ταβέρνα του Κόση, μετά τον Άνω Φελλό (συνδυάζεται με μπάνιο στον Ζόρκο) – αν φάτε παϊδάκια, συκώτι ψημένο μέσα σε μπόλια και ντόπια σαλατικά, το πιο πιθανό είναι ότι θα γλείψετε και το πιάτο σας.

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Το νέο καλαίσθητο θέατρο της Χώρας


Για όσους έχουν διάθεση για καλλιτεχνικές βραδιές κάτω από τον έναστρο ουρανό, το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Άνδρου υπό τη διεύθυνση του Παντελή Βούλγαρη στο καινούργιο (εγκαινιάστηκε πέρσι), καλαίσθητο θέατρο της Χώρας περιλαμβάνει παραστάσεις θεάτρου και χορού, συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές (www.festivalandros.gr). Για εικαστικού περιεχομένου βόλτες κάτι ενδιαφέρον θα βρείτε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή και στο Ίδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως.


Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τα τοπικά τυριά (πετρωτή, μαλαξιά, βολάκι) και την περίφημη φρουτάλια, την ομελέτα με τις πατάτες και το λουκάνικο που αποτελεί τοπική σπεσιαλιτέ (η Κατερίνα Ρεμούνδου φτιάχνει την αυθεντική φρουτάλια στο εστιατόριο «Ζοζέφ» στον Πιτροφό). Ε, πάρτε και τίποτα γλυκάκια από τα ωραία που φτιάχνουν στην Άνδρο (αμυγδαλωτά, καλτσούνια, παστιτσάκια) για να γλυκάνετε τους δικούς σας όταν θα επιστρέψετε στην έδρα σας, και όσους από τους φίλους σας δεν κατάφεραν να φύγουν για παραθερισμό.

Καλοκαίρι στην Άνδρο: Πηγές, ρέματα και πολιτισμός Facebook Twitter
Η φύση της είναι κι αυτή ευλογημένη, πλούσια και ποικιλόμορφη, μια που οι πηγές και τα ρέματα τρέχουν γενναιόδωρα
Ταξίδια
2

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Τα Άγραφα είναι ό,τι πιο ατόφιο και αληθινό έχει απομείνει στην Ελλάδα»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Τα Άγραφα είναι ό,τι πιο ατόφιο και αληθινό έχει απομείνει στην Ελλάδα»

Πριν από πέντε χρόνια και μέσα σε μόλις τρεις μέρες, η Βασιλική Κοϊμτζίδου επέλεξε να ζήσει στο ορεινό Πετρίλο που μετρά δέκα μόνιμους κατοίκους και προσπαθεί να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να τολμήσουν να κατοικήσουν και άλλοι νέοι στο χωριό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Η Ελένη Τσομπανίδου γύρισε στο χωριό της, τα Δίκαια του Έβρου και βρήκε αυτό που έψαχνε χρόνια στο εξωτερικό

Γειτονιές της Ελλάδας / «Σε ένα χωριό με εκατό ανθρώπους, μπορείς να κάνεις τη διαφορά πιο εύκολα»

Αφήνοντας πίσω της τη ζωή στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις, η Ελένη Τσομπανίδου επέστρεψε στα Δίκαια Έβρου και ζωντανεύει ανενεργούς χώρους μέσα από την τέχνη και τη συνεργασία με την τοπική κοινότητα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Οικοτοπία: Η νέα πρωτοβουλία αναβίωσης του Καλοχωρίου στην Ήπειρο δείχνει τον δρόμο για την αναζωογόνηση και άλλων ορεινών χωριών σε όλη την Ελλάδα

Γειτονιές της Ελλάδας / «Θα βάλουμε τα δυνατά μας να αναζωογονήσουμε το Καλοχώρι»

Με ένα συνεργατικό καφενείο και με οργανικά μποστάνια, αναβαθμίζοντας μονοπάτια και ανακαινίζοντας πέτρινες κατοικίες, μια μικρή ομάδα φιλοδοξεί να ξαναζωντανέψει το καταπράσινο χωριό της Ηπείρου.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
«Αν σταθείς ήσυχος στο δάσος, θ' ακούσεις τους ψιθύρους των δέντρων»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Αν σταθείς ήσυχος στο δάσος, θ' ακούσεις τους ψιθύρους των δέντρων»

Έπειτα από μια ανάβαση στο φαράγγι του Ανθοχωρίου, ο Χρήστος Αθανασιάδης ανακάλυψε το ησυχαστήριό του, ένα πετρόχτιστο κονάκι χωρίς ρεύμα, και άφησε πίσω του την Αθήνα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
«Εφόσον ντρέπεσαι να μας πεις από ποιο χωριό είσαι, φρόντισε να μάθουμε το χωριό σου μέσα από την τέχνη σου, για να έρθουμε κιόλας»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Εφόσον ντρέπεσαι να μας πεις από ποιο χωριό είσαι, φρόντισε να το μάθουμε μέσα από την τέχνη σου»

Δύο 26χρονοι επέστρεψαν στον τόπο καταγωγής τους, το Φανάρι Καρδίτσας, και του έδωσαν νέα ζωή μέσα από το καλλιτεχνικό φεστιβάλ Nowstalgism.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Ο Νικόλας και η Ευσεβία ευχήθηκαν πριν από 11 χρόνια να αφήσουν την Αθήνα για τη Δημητσάνα και η μοίρα τούς έκανε το χατίρι

Γειτονιές της Ελλάδας / «Στη Δημητσάνα βρήκαμε μια οικογένεια που πραγματικά νοιάζεται»

Η επαγγελματική υποβάθμιση του Νικόλα έγινε η αρχή για μια νέα, καλύτερη ζωή με την Ευσεβία. Αφήνοντας πίσω τα ακατόρθωτα deadlines, τώρα ανοίγουν το παράθυρό τους κάθε πρωί και βλέπουν ένα ελατόδασος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Αργυρό Πηγάδι

Γειτονιές της Ελλάδας / «Καθημερινά χαιρετώ τον ήλιο που ξεπροβάλλει μέσα από τις κορυφές των βουνών»

Ο Βασίλης Κωνσταντινίδης επέστρεψε στο Αργυρό Πηγάδι Αιτωλοακαρνανίας έπειτα από είκοσι επτά χρόνια στην Αθήνα και πλέον ηγείται του καφενείου και του ξενώνα του χωριού.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Στις Ροβιές κάθε μέρα τελειώνει με ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα

Γειτονιές της Ελλάδας / Στις Ροβιές κάθε μέρα τελειώνει με ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα

Ο Άκης Φράγκος κατάφερε να κάνει το πάθος του επάγγελμα και να ζει από τις καταδύσεις, έχοντας γεννηθεί, μεγαλώσει και συνεχίζοντας να μένει στο ίδιο χωριό της Βόρειας Εύβοιας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Η Ρούλα Αντωνίου άφησε τις πόλεις για την Καλλονή, ένα μικρό χωριό στα Τζουμέρκα, εκεί που η ψυχή ανασαίνει ελεύθερα.

Γειτονιές της Ελλάδας / «Στα Τζουμέρκα η ψυχή ανασαίνει ελεύθερα»

Μέλος μιας κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης που δραστηριοποιείται στη φιλοξενία, την εστίαση, τη μελισσοκομία και την αγροτική παραγωγή, η Ρούλα Αντωνίου υποστηρίζει πως η ζωή στο χωριό μπορεί να είναι εξίσου γεμάτη, όπως και στην πόλη, αλλά με περισσότερο νόημα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Στο Μπουράνο μασουλώντας μπουσολάι

Nothing Days / Δαντέλες, μπισκότα, ανεξέλεγκτος τουρισμός: Μια βόλτα στο πολύχρωμο Μπουράνο

Το νησί της Βενετίας, που κάποτε ήταν ένα ψαροχώρι και κέντρο της τοπικής δαντελοποιίας, βρίσκεται στο έλεος του υπερτουρισμού, κινδυνεύοντας να χάσει τον χαρακτήρα και τους κατοίκους του.  
M. HULOT
Χίβα: Αναζητώντας τους Δρόμους του Μεταξιού

Ταξίδια / Ένα ταξίδι στο Ουζμπεκιστάν των παλατιών και των ερειπωμένων προμαχώνων

Οι έμποροι τρώνε γίδα βραστή για πρωινό, οι γυναίκες μοιάζουν με μικρά ουράνια τόξα, ενώ τιρκουάζ τρούλοι υψώνονται προς τον ουρανό. Εκεί, απ' όπου κάποτε περνούσε ο Δρόμος του Μεταξιού, η ζωή κυλάει ήσυχα.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ