I remember you well in the Chelsea Hotel,
You were talking so brave and so sweet,
Giving me head on the unmade bed,
While the limousines wait in the street.
Those were the reasons and that was New York,
We were running for the money and the flesh.
— Chelsea Hotel No.2, Leonard Cohen
Παρόλο που με συνέντευξή του στο BBC το 1994 ο Λέοναρντ Κοέν ομολόγησε ότι έχει ενοχές για τους παραπάνω –ιδιαίτερα αδιάκριτους– στίχους, κυρίως επειδή έχει αποκαλυφθεί σε ποια αναφερόταν, δηλαδή ότι τους έγραψε εμπνεόμενος από τη σύντομη σχέση του με την πρόωρα χαμένη Τζάνις Τζόπλιν, το τραγούδι που έγραψε το 1971, μόλις έναν χρόνο μετά τον θάνατό της, ήταν αυτό που έκανε διάσημο το όνομα του θρυλικού ξενοδοχείου της Νέας Υόρκης διεθνώς. Για την ιστορία, η τελική εκδοχή του τραγουδιού με τίτλο «Chelsea Hotel No 2» παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 1972 στο Royal Albert Hall του Λονδίνου και ηχογραφήθηκε το 1974 στο άλμπουμ «New Skin For the Old Ceremony». Το τραγούδι, ερμηνευμένο εκ νέου σήμερα από τη Λάνα Ντελ Ρέι, έχει εκατομμύρια επισκέψεις στο διαδίκτυο.
Όταν ο Κοέν συνάντησε την τραγουδίστρια της ροκ και των μπλουζ Τζάνις Τζόπλιν μια νύχτα το 1968 στις 3 το πρωί στο ασανσέρ του ξενοδοχείου, εκείνη έμενε στο δωμάτιο 411 και εκείνος στο 424, στον ίδιο όροφο. Αναπόφευκτα, κατέληξαν να περάσουν το υπόλοιπο της νύχτας μαζί.
Το δωδεκαώροφο gothic κτίριο με τα κόκκινα τούβλα και τα περίτεχνα κάγκελα στα μπαλκόνια πρόσφερε αρχικά διαμερίσματα σε αστούς και διάσημους καλλιτέχνες που ήθελαν να ζήσουν στην περιοχή της θεατρικής πιάτσας και των μποέμ Νεοϋορκέζων.
Το ειδύλλιο-πάθος μεταξύ τους κράτησε μερικές μόνο νύχτες. Εκείνη ήταν ήδη διάσημη, εκείνος όχι τόσο. Οι περισσότεροι από τους ενοίκους έτσι κι αλλιώς ανήκαν στους «καταραμένους» του αμερικανικού ονείρου. Ήδη ο Γουόρχολ και ο Μόρισεϊ είχαν γυρίσει το 1966 το «Chelsea Girls» στα δωμάτια όπου έμεναν οι ντίβες του Factory Έντι Σέτζγουικ και Viva, ενώ η Nico είχε τραγουδήσει το ομώνυμο τραγούδι. Ωστόσο το πλέον εμβληματικό ξενοδοχείο του Μανχάταν της περιοχής Τσέλσι, στη διεύθυνση 222 West 23rd Street, μπορεί να αποτελεί ένα από τα διασημότερα ονόματα της διεθνούς counterculture, ωστόσο στην πραγματικότητα δεν συνδέθηκε αποκλειστικά με την εναλλακτική καλλιτεχνική κοινότητα αλλά εξίσου με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της αμερικανικής τέχνης του 20ού αι.
Leonard Cohen Chelsea Hotel #2 Live
Σήμερα, αν και παρέμεινε κλειστό για ανακαίνιση πάρα πολλά χρόνια, το στοιχειώνουν τα αμέτρητα ονόματα διάσημων και θρυλικών καλλιτεχνών που έμειναν σε αυτό, όπως και οι ιστορίες που τους συνδέουν με αυτό. Δεν ήταν λοιπόν ούτε η πολυτέλεια ούτε οι παροχές, που άλλωστε δεν υπήρχαν, που το έκαναν να ξεχωρίζει, όσο η τοποθεσία (περιοχή για μεγάλη περίοδο υποβαθμισμένη) και η παρουσία όλων εκείνων των ανεπανάληπτων προσωπικοτήτων που πέρασαν μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα εκεί μέσα. Όπως συμβαίνει συχνά, ήταν η τέχνη, η μουσική και η λογοτεχνία που ανήγαγαν το Chelsea Hotel σε ιστορικό τοπόσημο. Από την ταινία των Γουόρχολ/Μόρισεϊ, τα τραγούδια του Λέοναρντ Κοέν, της Nico και άλλων πολλών, εξίσου σημαντικών μουσικών, μέχρι το φωτογραφικό άλμπουμ «SEX» της Μαντόνα που φωτογραφήθηκε εκεί και την ελεγειακή αυτοβιογραφία «Just Kids» της Πάτι Σμιθ για τη σχέση της με τον Ρόμπερτ Μέιπλθορπ (με τον οποίο συγκατοικούσε), αυτά εκτίναξαν τη φήμη του ξενοδοχείου, εντάσσοντάς το στη μυθολογία της πόλης και των ‘60s, μια μυθολογία ανάλογη όλων όσων πέρασαν από τα δωμάτιά του και εν πολλοίς καθόρισαν την ποπ κουλτούρα του 20ού αιώνα.
Μόλις προστέθηκε στη λίστα βιβλίων που έχουν γραφτεί και ντοκιμαντέρ που έχουν γυριστεί γι’ αυτό ακόμα ένας τίτλος: το «Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel» σε σκηνοθεσία δύο Βελγίδων, της Maya Duverdier και της Amélie van Elmbt, με executive producer τον Μάρτιν Σκορσέζε, είναι ένας φόρος μνήμης σε μια ολόκληρη εποχή που έφυγε ανεπιστρεπτί και μία αναδρομή στην ιστορία του περίφημου ξενοδοχείου που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αι. Συγκεκριμένα, άνοιξε το 1884 από διακεκριμένη κατασκευαστική εταιρεία της εποχής που υποσχόταν έναν νέο τρόπο ζωής στην αναδυόμενη μεσαία τάξη της αμερικανικής μητρόπολης. Το δωδεκαώροφο gothic κτίριο με τα κόκκινα τούβλα και τα περίτεχνα κάγκελα στα μπαλκόνια πρόσφερε αρχικά διαμερίσματα σε αστούς και διάσημους καλλιτέχνες (λέγεται ότι ανάμεσα στους πρώτους που έμειναν εκεί ήταν ο Όσκαρ Ουάιλντ και ο Μαρκ Τουέιν) που ήθελαν να ζήσουν στην περιοχή της θεατρικής πιάτσας και των μποέμ Νεοϋορκέζων.
Dreaming Walls: Inside the Chelsea Hotel
Ωστόσο η ιστορία του έμελε να αποκτήσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και αίγλη στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Όταν η θεατρική πιάτσα μετακόμισε στην Times Square, τα διαμερίσματα πολυτελείας του Chelsea μετατράπηκαν σε δωμάτια και σουίτες ξενοδοχείου. Έτσι, το 1905, υπό το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς της αλυσίδας Knott Hotels, άνοιξε τις πύλες του για πρώτη φορά ως Chelsea Hotel, αλλά ούτε αυτή η συνθήκη δεν μακροημέρευσε, με αποτέλεσμα να φαλιρίσει. Το 1939 άλλαξε για μια ακόμα φορά χέρια και αγοράστηκε από έναν όμιλο επιχειρηματιών οι οποίοι το διεύθυναν μέχρι τον θάνατό τους το 1970, για να το αναλάβει αμέσως μετά ο Στάνλεϊ Μπαρντ, γιος ενός εξ αυτών. Οι παλιές δόξες αποτελούσαν παρελθόν και η φήμη του σταδιακά συνοδεύτηκε από μια γοητευτική παρακμή. Ο νέος μάνατζερ κατηγορήθηκε ότι επί των ημερών του το ξενοδοχείο έγινε χώρος διακίνησης ναρκωτικών και πορνείας. Όπως και να ‘χει, κάποιοι αιωνόβιοι ένοικοι δεν θέλησαν ποτέ να το εγκαταλείψουν.
Σήμερα πια το Chelsea Hotel, μετά από μακρόχρονη ανακαίνιση, άνοιξε τον Φεβρουάριο του 2022 ως boutique hotel πολυτελείας. Αρκετοί από τους παλιούς του ενοίκους (όπως η χορογράφος Μαρί Λάιστερ Λεβίν που ζει εκεί από τη δεκαετία του ’60 και εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ), τους οποίους προσπάθησαν να ωθήσουν σε έξωση, επιμένουν να ζουν εκεί καθώς οι νόμοι του δήμου της Νέας Υόρκης τους προστατεύουν, αλλά το υπόλοιπο οικοδόμημα έχει μετατραπεί σε ένα ακριβό κατάλυμα υψηλών προδιαγραφών, χρησιμοποιώντας φυσικά και την τεράστια μυθολογία του παρελθόντος για να προσελκύσει πελάτες. Μαζί του επαναλειτουργεί και το επίσης θρυλικό εστιατόριο El Quijote που στεγάζεται από το 1930 στο ισόγειό του.
Υπάρχουν άπειρες ιστορίες καλλιτεχνών που διαδραματίστηκαν εκεί μέσα, σκιαγραφώντας το μωσαϊκό της αμερικανικής ποπ κουλτούρας. Ας σταθούμε σε ονόματα που είναι αναγνωρίσιμα διεθνώς: λέγεται ότι ο Άρθουρ Κλαρκ στο Chelsea έγραψε μέρος του σεναρίου του «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος», ο Άλεν Γκίσμπεργκ το «Ουρλιαχτό» και ο Τζακ Κέρουακ το «On the road». Άλλωστε ήταν αγαπημένη στέγη της περίφημης γενιάς των μπιτ, καθώς έζησαν στα δωμάτιά του ο Γουίλιαμ Μπάροουζ και ο Γκρέγκορι Κόρσο. Αλλά και εντελώς διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας πρόσωπα, όπως ο Γκορ Βιντάλ και ο Τσαρλς Μπουκόφσκι. Ένα λυπηρό περιστατικό είναι ότι ο ποιητής Ντίλαν Τόμας έπεσε σε κώμα στο δωμάτιό του το 1953.
Σπουδαίοι θεατρικοί συγγραφείς επίσης πέρασαν μεγάλες περιόδους εκεί, όπως ο Σαμ Σέπαρντ, ο Τένεσι Ουίλιαμς, ο Άρθουρ Μίλερ. Ο τελευταίος βρήκε εκεί «καταφύγιο» όταν χώρισε από τη Μέριλιν Μονρό, ώστε να μην μπορούν να τον εντοπίσουν οι δημοσιογράφοι. Ο Μίλερ περιγράφει την αλλόκοτη ατμόσφαιρα της σχεδόν κοινοβιακής ζωής και τη γενικότερη ανεκτικότητα σε κάθε παραλογισμό σε ένα άρθρο με τίτλο «Chelsea Effect». Όλη του η αντιμετώπιση, μεταξύ χιούμορ και ρομαντικής αναπόλησης, συνοψίζεται στη φράση «Μήτε ηλεκτρικές σκούπες, μήτε κανόνες, μήτε ντροπή».
Η μεγάλη ανεκτικότητα της διεύθυνσης και όλων των ενοίκων έφερε τη δεκαετία του ‘60 στο ξενοδοχείο όλους τους μουσικούς της ροκ και της πανκ. Πώς αλλιώς, αφού ήταν μια εποχή μεγάλης αμφισβήτησης, ελευθερίας πνεύματος, χαλαρών ηθών. Ανάμεσα στους σούπερ σταρ λοιπόν, ένοικοι ήταν και ο Μπομπ Ντίλαν, ο Τζίμι Χέντριξ, η Πάτι Σμιθ, ο Ίγκι Ποπ, ο Τσικ Κορία, η Μάριαν Φέιθφουλ, η Τζόνι Μίτσελ, ο Σιντ Βίσιους, σε πιο πρόσφατα χρόνια η Μπέτι Μίντλερ και ο Ρούφους Γουάινραϊτ. Να προσθέσουμε ότι ο σπουδαίος συνθέτης Βίρτζιλ Τόμσον πέθανε το 1989 σε ηλικία 92 χρονών στη σουίτα που διατηρούσε επί 50 χρόνια. Δεν ήταν βέβαια λίγοι εκείνοι που αυτοκτόνησαν ή πέθαναν από overdose, ένα ολόκληρο κεφάλαιο που μπορεί κανείς να ανοίξει σε σχέση με την εποχή και το ξενοδοχείο. Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται με διακριτικότητα στον θάνατο της Νάνσι Σπούνγκεν, συντρόφου του Σιντ Βίσιους, η οποία βρέθηκε το 1978 μαχαιρωμένη κάτω από τον νιπτήρα της τουαλέτας του δωματίου 100 όπου έμεναν μαζί. Ο Βίσιους κατηγορήθηκε, απαλλάχτηκε και λίγο αργότερα πέθανε και αυτός από ηρωίνη.
Ουκ ολίγοι είναι και οι εικαστικοί που πέρασαν από εκεί, αρκετοί μάλιστα πλήρωναν το νοίκι τους προσφέροντας έργα τους που κοσμούσαν το λόμπι και τους κοινόχρηστους χώρους. Πελάτες διάσημοι διεθνώς, όπως ο Ντιέγκο Ριβέρα, το ζεύγος Ζαν Τινγκελί - Νίκι Ντε Σεν Φολ, ο Ιβ Κλάιν, που έγραψε το 1961 και το «Manifeste de l'hôtel Chelsea», ο Τζούλιαν Σνάμπελ, ο Κρίστο, ο Τζάσπερ Τζονς, ο Φραντσέσκο Κλεμέντε, ο Βίλεμ Ντε Κούνινγκ, ο Τζάκσον Πόλοκ, ο Μέιπλθορπ που μοιραζόταν το δωμάτιο 1017 με την Πάτι Σμιθ, ο Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν, η Αυστραλή Βάλι Μάιερς που έζησε εκεί 43 χρόνια. Οι περισσότεροι έστηναν ολόκληρες εγκαταστάσεις στα δωμάτια και στους διαδρόμους, ενώ ιστορικές εκθέσεις έλαβαν χώρα μέσα σε σουίτες/διαμερίσματα. Αναρίθμητοι είναι και οι ηθοποιοί που επίσης έζησαν εκεί μέσα στα χρόνια, αλλά ανάμεσα στους διασημότερους συμπεριλαμβάνονται η Μέριλιν Μονρό, η Ούμα Θέρμαν, η Τζέιν Φόντα, ο Ίθαν Χοκ, ο Ντένις Χόπερ, όπως και οι σκηνοθέτες Στάνλεϊ Κιούμπρικ και Μίλος Φόρμαν.
Facebook Twitter 
Facebook Twitter Το ντοκιμαντέρ των Maya Duverdier και Amélie van Elmbt προσπαθεί να αποτυπώσει την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που με τα χρόνια έχει διαποτίσει τους τοίχους, τους διαδρόμους, τους ανελκυστήρες, τα πατώματα αυτού του μοναδικού μέρους. Να αποδώσει στο μέτρο του δυνατού μια ολόκληρη εποχή, μια Νέα Υόρκη που έχει διεισδύσει στη λογοτεχνία, τη μουσική, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τον περιοδικό Τύπο, χάρη σε ταλαντούχους και παθιασμένους ανθρώπους που έζησαν το μάξιμουμ της ελευθερίας τους και που το Chelsea Hotel αποτέλεσε γι’ αυτούς το ιδανικό καταφύγιο ζωής, έμπνευσης και δημιουργικότητας. Μια λυρική και συγχρόνως δοξαστική αναπόληση νοσταλγίας, μελαγχολίας. Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ δεν μοιρολογεί, αφήνει τους τελευταίους υπέργηρους ενοίκους του να μιλήσουν για τα φαντάσματα του παρελθόντος ακολουθώντας τους στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Καταγράφοντας τρόπους και στάσεις ζωής που σήμερα μοιάζουν αδιανόητα.
Υπάρχει και μια ιστορία «αληθινού» φαντάσματος. Λένε ότι στον 8ο όροφο κυκλοφορούσε για χρόνια το φάντασμα μιας γυναίκας η οποία, θέλοντας να κάνει έκπληξη στον άντρα της, που τον περίμενε να καταφθάσει με τον Τιτανικό, έκλεισε δωμάτιο στο Chelsea. Όταν έμαθε την είδηση του ναυαγίου, κρεμάστηκε από το ταβάνι και έκτοτε δεν έχει ησυχία, περιδιαβαίνοντας τους διαδρόμους του ξενοδοχείου.
Facebook Twitter 
Facebook Twitter 
