Η διαδρομή για το ΕΚΠΑ από το σπίτι μου, σε κανονικές συνθήκες, δεν διαρκεί περισσότερο από 20 λεπτά. Για να φτάσω, όμως, χρησιμοποιώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς, έπρεπε να κάνω έναν απίστευτο κύκλο, από τον Βύρωνα προς τον Ευαγγελισμό και μετά από τον Ευαγγελισμό με το θρυλικό 250 προς το τμήμα Χημείας.
Μου πήρε περίπου 50 λεπτά, σε μια μέρα που η κίνηση δεν ήταν πολύ μεγάλη. Άλλες φορές μπορεί να πάρει και μία ώρα, μου είπαν φοιτητές που μένουν κοντά μου.
Το 250 το παίρνεις από μια στάση γεμάτη με φοιτητές και ξεκινάς τη διαδρομή προς το campus. Χρησιμοποιώ καθημερινά λεωφορεία και τρόλεϊ και έχω συνηθίσει στον πανικό της ώρας αιχμής. Παρ’ όλα αυτά, μπορώ να πω πως η εμπειρία μου με το 250 δεν ήταν και η καλύτερη. Το λεωφορείο γέμισε κόσμο από τις πρώτες κιόλας στάσεις, με αποτέλεσμα στις τελευταίες να μη χωρέσουν όλοι να επιβιβαστούν.
«Υπήρξαν φορές που πέρασαν 3-4 λεωφορεία, και από τον κόσμο δεν καταφέραμε να μπούμε», μου λένε φοιτητές όταν πιάνουμε την κουβέντα μέσα στο λεωφορείο.
Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποίησαν την επίσκεψη τους στην Αθήνα δεκάδες αμερικανικά πανεπιστήμια για το λανσάρισμα της συνεργασίας τους με τα ελληνικά. Η όλη καμπάνια κυριάρχησε στα media με θετικά σχόλια. Αναρωτιέμαι τι αντίδραση θα είχαν οι εκπρόσωποι των πανεπιστημίων αυτών, αν είχαν περάσει μία μέρα σαν τη δική μου στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου.
Φτάνοντας στην πύλη, αντικρίζει κανείς την είσοδο της Πανεπιστημιούπολης. Η γενικότερη εικόνα της αντικατοπτρίζει, δυστυχώς, και την όλη παραμέληση των υποδομών του πανεπιστημίου. Σε προϊδεάζει για όσα θα δεις αργότερα.
Το λεωφορείο προχωρά προς πιο μακρινά σημεία της Πανεπιστημιούπολης, αυτά που βρίσκονται στους πρόποδες του Υμηττού. Περνά μέσα από τεράστιους χώρους πρασίνου, οι οποίοι είναι επίσης ατημέλητοι. Το πράσινο τοπίο είναι γεμάτο κακοφροντισμένα πεύκα, χώματα και πεσμένα κλαδιά. Δεν υπάρχουν παγκάκια ή κάποια κιόσκια για να καθίσεις στο δάσος. Όπως οι περισσότεροι χώροι ελεύθερου πρασίνου στη χώρα μας, και αυτός είναι παρατημένος.
Ο Βίκτωρας είναι φοιτητής τρίτου έτους στο τμήμα Μαθηματικών. Μαζί με τον Κώστα, μου μίλησαν για την εγκατάλειψη που επικρατεί στα κτίρια των τμημάτων τους. «Είναι πολλοί οι χώροι που δεν χρησιμοποιούνται. Είναι κρίμα», μου είπαν.
Προσφέρθηκαν να μου κάνουν μια ξενάγηση. Κάναμε μια μεγάλη βόλτα στους χώρους, εξωτερικούς και εσωτερικούς. Στο κτίριο που στεγάζονται το Μαθηματικό και το Φυσικό δεν υπάρχει κυλικείο. Εκεί που ήταν παλιά το κυλικείο λειτουργεί τώρα ένα αυτοδιαχειριζόμενο στέκι. Δεν το επισκέπτονται πολλοί, όμως. Δεν είναι τόσο ανοιχτό στους φοιτητές όσο άλλοι αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι. Για να τσιμπήσει κανείς κάτι ή να πιει έναν καφέ πρέπει να πάει στο τμήμα Χημείας, στο απέναντι κτίριο.
Περπατώντας στους διαδρόμους βρίσκαμε τρύπες στους τοίχους, μπαλωμένες με έπιπλα και ξύλα, παρατημένες τουαλέτες, ξηλωμένα έδρανα από αμφιθέατρα.
Κάποια στιγμή, σε ένα σημείο του δευτέρου ορόφου, με χτύπησε μια άσχημη μυρωδιά. «Είναι περιττώματα από γάτες», μου είπαν. Στους διαδρόμους του Πανεπιστημίου Αθηνών, του μεγαλύτερου ακαδημαϊκού ιδρύματος της χώρας, έβρισκε κανείς περιττώματα…
«Έχετε δει ποτέ "Stranger Things";» ρωτάω τον Βίκτωρα και τον Κώστα, οι οποίοι γνέφουν καταφατικά. «Να τι μου θυμίζουν τα κτίρια εδώ. Ψυχρό πόλεμο, μπρουταλισμό και '80s», τους λέω.
Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, ένας καθηγητής του Φυσικού οργάνωσε μία ομάδα φοιτητών για να τρέξουν στον Μαραθώνιο. Ένας άλλος διατηρεί τηλεσκόπιο στην ταράτσα του τμήματος και μαζί με τους φοιτητές του παρατηρεί και μελετά τα αστέρια. Έμαθα αυτά και ξέχασα για λίγο τις δυστοπικές σκηνές που επικρατούσαν. Κατάλαβα και πώς καταφέρνουν οι φοιτητές να προσπεράσουν όσα άσχημα αντιμετωπίζουν.
Η Κωνσταντίνα φοιτά στο τέταρτο έτος του Μαθηματικού. Δέχτηκε να μου μιλήσει για το πανεπιστήμιο της. Κάναμε μια βόλτα με αυτοκίνητο στα πιο μακρινά σημεία του campus. Η έκταση είναι τεράστια, περίπου 1.300 στρέμματα. Καθημερινά την επισκέπτονται δεκάδες άνθρωποι για αναψυχή, αθλητισμό, βόλτα με τα σκυλάκια τους. Μου δόθηκε η αίσθηση πως αυτή η καθημερινή παρουσία του κόσμου είναι που κρατά και το campus ζωντανό.
Πήγαμε προς το γήπεδο που υπάρχει στα σύνορα με την Καισαριανή. Απέναντί του τέσσερα γηπεδάκια μπάσκετ, με όλες τις μπασκέτες σπασμένες…
Μιλήσαμε με έναν κύριο μεγάλης ηλικίας, που βρισκόταν εκεί για τζόγκινγκ. «Δεν έχουμε κανέναν άλλο χώρο αθλητισμού κοντά, γι’ αυτό ερχόμαστε εδώ. Την πονάμε την Πανεπιστημιούπολη, και μας στεναχωρεί να τη βλέπουμε σε τέτοια κατάσταση. Έχουμε ζητήσει πολλές φορές να βελτιωθούν οι υποδομές, δεν έχει γίνει τίποτα όμως», μας είπε.
Κοιτάξαμε το ρολόι και είχε φτάσει η ώρα που στη λέσχη σερβίρεται το μεσημεριανό. Αποφασίσαμε να την επισκεφτούμε. Στον δρόμο συναντήσαμε μια τεράστια χωματερή. «Καλά, πόσο καιρό είναι έτσι εδώ;» ρωτάω. «Πάνω από τρία χρόνια», μου απαντά η Κωνσταντίνα. Στη χωματερή βρίσκονταν πεταμένα τελάρα, σκουπίδια, ακόμα και λάμπες από τον δρόμο.
Η λέσχη βρίσκεται σε καλή σχετικά κατάσταση. Είναι ένας χώρος ζωντανός, μια και όλη η κοινότητα συναντιέται εκεί για φαγητό. Στα τραπεζάκια και τους καναπέδες φοιτητές παίζουν χαρτιά ή σκάκι και συζητούν ζωηρά.
Επιστρέψαμε για λίγο στο κτίριο του Μαθηματικού. Στην ατμόσφαιρα επικρατούσε τσίκνα. Μάθαμε πως κάποιοι φοιτητές έψηναν σουβλάκια.
Η κίνηση είχε μειωθεί αισθητά κατά τις απογευματινές ώρες. Άρχισε να σκοτεινιάζει. Οι φοιτητές επέστρεφαν για τα απογευματινά τους μαθήματα. Κάναμε μια τελευταία βόλτα στο κτίριο και είδαμε για ακόμα μία φορά τους ατημέλητους χώρους στους οποίους αράζουν οι φοιτητές στον ελεύθερό τους χρόνο. Δεν υπήρχαν πολλά σημεία περιποιημένα. Στα αίθρια, αυτοσχέδια παγκάκια από τελάρα και πλαστικές καρέκλες.
Ήρθε η ώρα να φύγω. Αποφάσισα να περπατήσω ως ένα σημείο και μετά να πάρω το 250 για να επιστρέψω. Στη διαδρομή της επιστροφής με κυρίεψαν ανάμεικτα συναισθήματα λύπης και οργής.
Πώς έχουμε επιτρέψει να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Και γιατί κανείς δεν μιλάει για την κατάσταση αυτή; Την έχουμε κανονικοποιήσει με τέτοιο τρόπο στο μυαλό μας που ξεχνάμε να αντιδράσουμε.
Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποίησαν την επίσκεψη τους στην Αθήνα δεκάδες αμερικανικά πανεπιστήμια για το λανσάρισμα της συνεργασίας τους με τα ελληνικά. Η όλη καμπάνια κυριάρχησε στα media με θετικά σχόλια. Αναρωτιέμαι τι αντίδραση θα είχαν οι εκπρόσωποι των πανεπιστημίων αυτών, αν είχαν περάσει μία μέρα σαν τη δική μου στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου.
ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ