Βαλέριος Καλούτσης
NATURMATIC
*
Σπίτι της Κύπρου
27 Σεπτεμβρίου - 25 Οκτωβρίου 2019 (εγκαίνια Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου)
Ευχαριστούμε θερμά τον Χριστόφορο Μαρίνο, επιμελητή της έκθεσης, και το Σπίτι της Κύπρο για το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που μας παραχώρησαν
Η έκθεση "NATURMATIC" παρουσιάζει την ομώνυμη ενότητα έργων του Βαλέριου Καλούτση (1927-2014). Ο τίτλος προκύπτει από τη σύνθεση των λέξεων nature και automatic. Όπως υποδηλώνει αυτός ο επινοημένος όρος, η ενότητα εστιάζεται στην αυτοματοποίηση της φύσης. Στόχος του Καλούτση ήταν να υπογραμμίσει την υποκατάσταση-αντικατάσταση της φύσης από την τεχνολογία. Στο επίκεντρο της προβληματικής του βρίσκεται η ιδέα ότι οι τεχνολογικές επινοήσεις και οι ολέθριες ανθρώπινες επεμβάσεις στον πλανήτη έχουν αλλάξει ριζικά την αντίληψή μας για το φυσικό τοπίο και οδηγούν, μοιραία, στη σταδιακή εξαφάνιση της φύσης.
Η έκθεση του Καλούτση στο Σπίτι της Κύπρου έχει ιστορικό χαρακτήρα: ανασυσταίνει στο κοινό την ομότιτλη ατομική έκθεση που πραγματοποίησε ο καλλιτέχνης στην Αίθουσα Τέχνης Δεσμός τον Οκτώβριο του 1976. Η τωρινή έκθεση περιλαμβάνει έργα που εκτέθηκαν στον Δεσμό, πλαισιωμένα από μεταγενέστερα έργα της ίδιας ενότητας, καθώς και από πλούσιο αρχειακό υλικό (σημειωματάρια, βιβλία, σχέδια, φωτογραφίες, περιοδικά). Αποκαλύπτεται έτσι το εύρος της έρευνας του καλλιτέχνη και ο επίκαιρος χαρακτήρας του θέματος με το οποίο καταπιάστηκε.
Ο Καλούτσης ξεκίνησε να επεξεργάζεται τη συγκεκριμένη ιδέα το 1972-1973. Χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά και μέσα, όπως φωτογραφία, ζωγραφική, σχέδιο και οπτικοακουστικά εξαρτήματα, πρόβαλε την ιδέα μιας κατασκευασμένης, "ψεύτικης" φύσης, της οποίας τα φυσικά στοιχεία αντικαθίστανται από τεχνητά.
Σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη την παθολογική εξάρτησή μας από την τεχνολογία και την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης (οι πρόσφατες δασικές φωτιές στη Σιβηρία και στον Αμαζόνιο συνιστούν, όπως σωστά ειπώθηκε, "περιβαλλοντική βόμβα"), η διαμαρτυρία του Καλούτση μέσα από την ενότητα NATURMATIC εξακολουθεί να μας αφορά περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
Επιμέλεια έκθεσης: Χριστόφορος Μαρίνος
ΒΑΛΕΡΙΟΣ ΚΑΛΟΥΤΣΗΣ (1927-2014)
Γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης. Σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1947-1951), στο Saint Martin's School of Art στο Λονδίνο (1952-53) και στην École des Beaux-Arts στο Παρίσι (1953-55).
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ (επιλογή)
1957 και 1958 Galerie 93, Παρίσι
1960 New Vision Centre, Λονδίνο
1961, 1962 και 1963 Redfern Gallery, Λονδίνο
1965 Αίθουσα Τέχνης Αθηνών - Χίλτον, Αθήνα
1968 Kinoptics, Redfern Gallery, Λονδίνο
1973 Επικοινωνία 73, Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα
1976 Naturmatic, Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα
1986 Νέες Μορφές, Αθήνα
1986 Φωτοσχέδια, Γκαλερί Σταυρακάκη, Ηράκλειο, Κρήτη
1991 Διαβρώσεις, Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα
1996 Διαβρώσεις II, Νέες Μορφές, Αθήνα
2004 Μεταλλαγές 1950-2000, Το Μήλο, Αθήνα
2005-2006 Ανατροπές 1954-2004, Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Κρήτη
2014 Οπλοστάσιο/Τέχνης, Αθήνα
2017 Kinetic Communication, RCM Galerie, Παρίσι
2019 Μεταμορφώσεις ενός τοπίου – Αναδρομική, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Ρέθυμνο
ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ (επιλογή)
1955 Piccadilly Gallery, Λονδίνο
1958-59 Salon de la Jeune Peinture, Παρίσι
1958 Artistes Grecs de Paris, Παρίσι
1960 Twelve Greek Artists, Redfern Gallery, Λονδίνο
1962 Peintres et Sculpteurs Grecs de Paris, Musée d'Art Moderne, Παρίσι
1968-69 Avant-Garde Griechenland, Βερολίνο, Στουτγάρδη, Φρανκφούρτη
1970 Here Tomorrow, Design Centre, Λονδίνο
1971 Electric Theatre, ICA, Λονδίνο
1975 Αφιέρωμα στην Κύπρο, Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα
1999 Π + Π = Δ, Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Αθήνα
2000 Αρχείον Δεσμός, Δημοτική Πινακοθήκη «Λ. Κανακάκις», Ρέθυμνο
2002-03 Το σοκ του '70, Τεχνοχώρος Το Μήλο, Αθήνα
2005 Εντός-Εκτός: Σημειώσεις για τη δεκαετία του '60, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Αθήνα
2005-06 Τα χρόνια της αμφισβήτησης. Η τέχνη του '70 στην Ελλάδα, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα
2006 Τα λουλούδια στη σύγχρονη τέχνη, Μουσείο Μπενάκη οδού Πειραιώς, Αθήνα
2009 Νέες Μορφές – 50 χρόνια μετά», Μουσείο Μπενάκη, κτήριο οδού Πειραιώς, Αθήνα
2012 Ο Μαγικός Κύκλος, Loraini Alimantiri / gazonrouge, Αθήνα
2016 Μετά την έκρηξη ακούς ακόμα το φως, 3 137, Αθήνα
2017 Αναφορά περιπτώσεων, γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα
2017 Δέκα κεφάλαια. Έργα από τη μόνιμη συλλογή, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Ρέθυμνο
2018 Drawing Now Art Fair (RCM Galerie), Le Carreau du Temple, Παρίσι
