Catherine Gittis
"Ο Markus Wolf είχε μία αδερφή την οποία αγάπησα"
'Ηξερα τον Maurice Najman από την εποχή των Μαθητικών Επιτροπών Δράσης (CAL), που πρωτοδημιουργήθηκαν το 1967 με δική του κυρίως πρωτοβουλία κι έπειτα καθιερώθηκαν ως ενωτική δομή της μαθητικής εξέγερσης σε όλα σχεδόν τα γαλλικά σχολεία. Αλλά για το νεώτερο αδερφό του, τον Charles Najman, που πέθανε χθες σε ηλικία 60 ετών, έμαθα από τις εφημερίδες. Ο Maurice ήταν ("ήταν", γιατί πέθανε πρώτος το 1999) "οπαδός" του Pablo (Μιχάλης Ράπτης) με κάποιες πιο αναρχικές τάσεις, άθεος, αντισιωνιστής και διεθνιστής, στον υπέρτατο βαθμό που χαρακτηρίζει τους εβραίους επαναστάτες. Η μητέρα τους, άλλωστε, η οποία σώθηκε από το 'Αουσβιτς, ήταν μια μακρινή ξαδέρφη της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Διάβασα πρώτα για τον Charles που είχε αποκτήσει ένα μακροχρόνιο ισχυρό δεσμό με την Αϊτή, γυρίζοντας ντοκιμαντέρ για τη χώρα και αναζητώντας ίσως, όπως το έγραψε ένας αρθρογράφος της Libération, συναπαντήματα με την εβραϊκή κουλτούρα και ιστορία στο πρόσωπο του περιπλανώμενου Μαύρου, στο ολοκαύτωμα των χιλιάδων σκλάβων, στους διασταυρωμένους μύθους του ζόμπι και του γκόλεμ. Για τον Maurice συμπλήρωσα τα κενά. Μετά το 68, δεν πτοήθηκε, στράφηκε στα επαναστατικά κινήματα ανά τον κόσμο, γράφοντας, συμμετέχοντας, βοηθώντας. 'Οταν έπεσε το τοίχος του Βερολίνου, έσπευσε να συναντήσει τον επίσης εβραϊκής καταγωγής Markus Wolf, που όχι μόνο είχε επιζήσει με τρόπο μυστήριο από τις αντισημιτικές εκκαθαρίσεις, αλλά είχε γίνει και ο απόλυτος άρχων της ανατολικογερμανικής αντικατασκοπείας, της υπηρεσίας πληροφοριών της Stasi, αν και είχε διαφοροποιηθεί έντονα προς το τέλος από το καθεστώς. Από τις συνομιλίες αυτές προέκυψε το βιβλίο Το μάτι του Βερολίνου. Σ' αυτό, μία "παράπλευρη" αποκάλυψη αφορά την ετεροθαλή αδερφή του Markus Wolf, την Catherine Gittis. Θέλοντας να μάθει τι απέγινε ο παλιός του έρωτας, ο γάλλος συγγραφέας Gérard Guégan ζήτησε από τον Maurice Najman να εκμαιεύσει από τον Markus Wolf κάποιες έγκυρες πληροφορίες. Οι απαντήσεις που δόθηκαν στάθηκαν αφορμή για να γράψει ο Gérard Guégan, εν είδη αποχαιρετισμού στη νεανική του αγάπη, το βιβλίο Ο Markus Wolf είχε μία αδερφή την οποία αγάπησα.
--------------------------------------
Το γράμμα του Maurice Najman στον Gérard Guégan :
Αγαπητέ φίλε,
Επιστρέφω σήμερα από το Βερολίνο.
Σου παραθέτω τις απαντήσεις του Markus Wolf στις ερωτήσεις σου.
1. Τον Ιανουάριο του 1938, ο Friedrich Wolf [πατέρας του Markus] θέλησε να πάει στην Ισπανία, αλλά βρέθηκε αποκλεισμένος εξ' αιτίας της απόφασης που πήραν η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία να κλείσουν τα σύνορα. Παρέμεινε επομένως λίγο καιρό στο Παρίσι και στη συνέχεια πήγε στο Σαναρύ όπου εκεί γνώρισε την Ruth Herremann, τη μητέρα της Catherine, μια παλιά "παράνομη συντρόφισα" του γερμανικού κομμουνιστικού κόμματος.
2. Το στρατόπεδο του Vernet βρισκόταν στην "ελεύθερη ζώνη", αλλά η Γερμανική Επιτροπή υποσχέθηκε στους γερμανούς κρατουμένους που επιθυμούσαν να επιστρέψουν στη χώρα τους ότι δεν θα καταδιώκονταν. Ο Friedrich Wolf δεν πίστεψε ούτε στιγμή σ' αυτήν την "υπόσχεση". Εν τω μεταξύ, στη Μόσχα, η γυναίκα του και οι φίλοι του κατέβαλαν προσπάθειες ώστε να του δοθεί η σοβιετική υπηκοότητα. Χάρη στο Σύμφωνο Στάλιν-Χίτλερ, ίσχυε αυτή η δυνατότητα αν εξασφάλιζε μία νέα ταυτότητα που να πιστοποιεί ότι δεν γεννήθηκε στη Γερμανία, αλλά σε μία από τις βαλτικές δημοκρατίες που ο Κόκκινος Στρατός είχε μόλις Βισύ κρατούσαν όσους αλλοδαπούς θεωρούσαν παράνομους, καθώς και τους σοβιετικούς πολίτες. Από εκεί θα ξεκινήσει τον Mάρτη-Απρίλη 1941 μαζί με πρώην μέλη των Διεθνών Ταξιαρχών για την ΕΣΣΔ. 'Αλλοι Γερμανοί, όπως ο Walter Janka, θα προτιμήσουν το Μεξικό.
3. Η Catherine γεννήθηκε στις 13 Μαϊου 1940 στην Toulon. Το 1941, πηγαίνει μαζί με τη μητέρα της στην Κούβα (το ταξίδι αυτό περιγράφεται από την Anna Seghers στο βιβλίο της Transit). Πολύ αργότερα, το 1949/50, επιστρέφουν μέσω Βλαδιβοστόκ στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας για να εγκατασταθούν στη Δρέσδη. Η Ruth , όπως και η πλειονότητα των κομμουνιστών εξορίστων, ήθελε να επιστρέψει. Μαζί της ήταν ο Heinz Geggel (πρών αρχηγός της agit-prop του ΚΚΓ), που συνεχίζει να ζει στο Βερολίνο και γνωρίζει καλά τη ζωή της "κουβανικής ομάδας". Αλλά και ο Gerd Kaden, ένας ζωγράφος εγκατεστημένος στη Δρέσδη, πρώην πράκτορας του ΚΚΓ, ο οποίος είχε συνδεθεί με την Ruth από την εποχή ήδη του Σαναρύ.
4. Η μητέρα του Markus ανέλαβε όλα τα παιδιά του Friedrich. Αλλά η Cathy ήταν "ήδη διαταραγμένη", "μυθομανής"...
5. Δεν άλλαξε επάγγελμα, παρέμεινε δημοσιογράφος. Προς το τέλος της δεκαετίας του '60 εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο.
6. Στη Δρέσδη γνώρισε τον Βαγγέλη Γκίτη που απασχολούνταν σε ένα ειδικό σχολείο για τα παιδιά των ελλήνων ανταρτών. Τον παντρεύτηκε και απέκτησαν δυό παιδιά : τον Μάρκο και τον Ανδρέα.
7. Η Κούβα, για την Cathy, ήταν ένα όνειρο. Όλα εκεί ήταν "καλύτερα απ' ό,τι στη ΛΔΓ". "Στη φαντασία της", λέει ο Markus, " αυτή η έμμονη ιδέα έπαιρνε απίστευτες διαστάσεις".
Μιλούσε άπταιστα ισπανικά.
Μπόρεσε και ξαναπήγε με τη βοήθεια του Friedrich Trappen, υπαρχηγού του Διεθνούς Τμήματος της Κεντρικής Επιτροπής (με τον οποίον είχε κι έναν δεσμό -"είχε αρκετούς άλλωστε", όπως και με τον Pierre Guillaume, τον γιό του Günter Guillaume, που ζει σήμερα στο Βερολίνο).
Ετοίμαζε μια διατριβή στη Γερμανία με θέμα "Δημοσιογραφία και Λατινική Αμερική".
"Στην πραγματικότητα", διηγείται ο Markus, "όταν τη συναντούσα σε κάποια από τις επισκέψεις μου στην Κούβα, διαπίστωνα πως τίποτα απ' όλα αυτά που φανταζόταν δεν υπήρχε. Χωρίς την οικονομική βοήθεια του Πανεπιστημίου και του απεσταλμένου μου στην Αβάνα, θα είχε καταρρεύσει νωρίτερα."
8. Στην Κούβα, τα προβληματά της επιδεινώθηκαν :
- είχε μία Trabant που φυσικά δεν δούλευε.
- ο Ανδρέας εθίστηκε στα ναρκωτικά και το αλκοόλ.
- ο Μάρκος πήγε να συζήσει με μια χιλιανή εξόριστη που τον περνούσε είκοσι χρόνια και ήταν μητέρα τριών ή τεσσάρων παιδιών.
- ο Βαγγέλης ήθελε να επιστρέψει στην Ελλάδα, κάτι που δεν δεχόταν.
- Σαν να μην έφταναν αυτά, το συμβολαιό της με το Πανεπιστήμιο έληξε και βρέθηκε χωρίς χρήματα.
"Τίποτα απ' όσα έλεγε δεν ήταν αληθινά".
"Η πνευματική της υγεία όλο και επιδεινώταν, με αποτέλεσμα να τη στείλουν σχεδόν με το ζόρι οι Κουβανοί φίλοι μας στη ΛΔΓ, όπου νοσηλεύηκε σε ψυχιατρική κλινική."
"Μετά από μερικούς μήνες, η καταστασή της βελτιώθηκε αρκετά, ώστε να μπορέσει να της εξασφαλίσει ο επικεφαλής του Τμήματος Στελεχών του Berliner Verlag (που εξέδιδε και το Berliner Illustrierte, το οποίο είχε δημοσιεύσει τα ρεπορτάζ της Catherine από την Κούβα και την Αγκόλα) μία θέση που της επέτρεπε να τελειώσει τη διατριβή της.
"Και τότε, τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο του 1989, ανέβηκε στον όγδοο όροφο μιας βερολινέζικης πολυκατοικίας, όπου κανείς δεν την ήξερε κι όπου τίποτα δεν είχε να κάνει, και έπεσε στο κενό".
______________________________
Επί τρεις μέρες ήμουν σε μαύρα χάλια.
Χωρίς να ξέρω τι να κάνω.
Τι να πω.
Σε μια στιγμή υπέρτατης οδύνης τηλεφώνησα στον Maurice Najman.
Αλλά κατάπια τα λόγια μου.
Δεν θα μπορούσε να με καταλάβει. Δεν είχε αγαπήσει την Catherine Wolf. Δεν την είχε σφίξει στην αγκαλιά του.
Gérard Guégan
___________________________
Ο Marcos Gittis γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Βερολίνο, έχοντας το σχολείο του να συνορεύει με το τείχος. Κατά τη διάρκεια ενός επαγγελματικού ταξιδιού του στην Κύπρο το 2000, ξύπνησαν μέσα του με έντονο τρόπο παλιές αναμνήσεις, όταν βρέθηκε να στέκεται μπροστά στο οδόφραγμα στο τέρμα της οδού Λήδρας. Από εκείνη την σημαντική στιγμή άρχισε την δική του έρευνα για τους λόγους της διχοτόμησης της Κύπρου, κάνοντας τη διαχωριστική γραμμή αναπόσπαστο στοιχείο της φωτογραφικής του δουλειάς. Ο Marcos Gittis αποθανατίζει με το φακό του πάνω απ όλα την καθημερινή ζωή εν όψει της πραγματικότητας της διαχωριστικής γραμμής. Κι όμως δεν περιγράφει μια δεδομένη κατάσταση αλλά μια διεργασία, αποκαλύπτοντας πολιτικές εξελίξεις και κοινωνικές αλλαγές. Η εγκατάλειψη και η άνοια κατέχουν σημαντική θέση στη δουλειά του.
Ο Marcos ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή ως τεχνικός κινηματογραφικού εργαστηρίου. Έζησε στην Κούβα από το 1985 μέχρι το 1990, όπου και άρχισε να δουλεύει ως φωτογράφος, έχοντας για δάσκαλο του τον Juan Jose Vidal Hernandez. Ταξίδεψε ως φωτορεπόρτερ τόσο εντός Γερμανίας όσο και στην Αγγλία, Γαλλία, Σουηδία, Ισπανία, Αμερική, Ελλάδα και Γεωργία. Τα τελευταία επτά χρόνια αφιέρωσε τον χρόνο του εξ ολοκλήρου στην Κύπρο. Είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Γραφείου Υπηρεσίας Τύπου (Βερολίνο/Λευκωσία) με έδρα την καρδιά της Λευκωσίας.
Από το Cyprus Events.net (11.2010)
