Αλέξανδρος Βρεττάκος
Το εργοστάσιο της ΑΕΒΑΛ
Η
ΑΕΒΑΛ ήταν μέχρι τη δεκαετία του ΄90 ένα εργοστάσιο παραγωγής γεωργικών λιπασμάτων στην Πτολεμαΐδα. Αποτελούσε έναν ρυπογόνο παράγοντα για την περιοχή. Μετά έκλεισε λόγω ασύμφορης λειτουργίας και εγκαταλείφθηκε. Επειδή η εγκατάλειψη συνδέεται με τον χρόνο, τη φθορά και τον θάνατο και δεδομένου ότι όλα τα εγκαταλελειμμένα ασκούν μια γοητεία στους φωτογράφους, ξεκίνησα να την επισκέπτομαι αρκετές φορές κάθε χρόνο από το 2009. Στα μάτια μου η ΑΕΒΑΛ έμοιαζε τρομακτική σαν ένα είδος Τσέρνομπιλ. Στην αρχή αισθανόμουν μια ανασφάλεια και ένα δέος μπροστά στα μεγέθη των βιομηχανικών κατασκευών που συναντούσα εκεί. Δεν ήταν λίγες οι φορές που στα εσωτερικά των κτηρίων άκουγα παράξενους θορύβους, που με φόβιζαν. Λίγο αργότερα ανακάλυψα ότι προέρχονταν από πουλιά και από τις διαστολές-συστολές των υλικών. Στη συνέχεια προσαρμόστηκα και έμαθα πολύ καλά τους χώρους και τον τρόπο να κινούμαι μέσα σε αυτούς, έχοντας πάντοτε στο μυαλό μου ότι σε περίπτωση ατυχήματος δεν θα γινόμουν αντιληπτός από κανέναν.
Η φωτογραφία είναι ένα είδος σειρήνας που βρίσκει πάντα τρόπους να ξεμυαλίσει τον καλλιτέχνη (ερασιτέχνη) φωτογράφο. Από τη μεριά του αυτός λειτουργεί έρμαιο του ενστίκτου του και μπαίνει σε μια κατάσταση που δεν ξέρει και ίσως δεν πρέπει να ξέρει πού θα καταλήξει. Η σκουριά και η εγκατάλειψη του βιομηχανικού τοπίου της ΑΕΒΑΛ ήταν αναπόφευκτο να τραβήξουν το ενδιαφέρον μου και να με οδηγήσουν σε μια κλασική ασπρόμαυρη αντιμετώπιση του θέματος γιατί έτσι το δράμα θα μεγάλωνε την ένταση των εικόνων. Όμως ο φωτογράφος πρέπει να ρισκάρει. Να ψηλαφεί καινούργια μονοπάτια, επικίνδυνα. Να προκαλεί την αποτυχία, το ρίσκο της κατάρρευσης του έργου και της ιδέας, και όχι να συμβιβάζεται και να βολεύεται στην ασφαλή μετριότητα της προφανούς δημιουργίας. Τότε ήρθε το χρώμα έντονο, γιορτινό, για να αντικαταστήσει το μαύρο και το γκρι και, κάπως θρασύτατα, να ανατρέψει τη φυσική χρωματική λογική του θεατή, με την ελπίδα να γεφυρώσει τον ρεαλισμό με το όνειρο, τη μελαγχολία με την χαρά, την κατάρρευση με τη μεταμόρφωση, τον θάνατο με την αναγέννηση.
Αλέξανδρος Βρεττάκος
