Το πουλόβερ της
Μια εικόνα αρχείου από μια είδηση που έβγαλε πριν λίγο το Newsroom της LiFO και μερικά πράγματα που σκέφτηκα.
ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΜΕ ΤΡΑΒΗΞΕ. Ίσως ο τίτλος, «νέος ιός στην Κίνα»... Πιθανότατα δεν θα είναι τίποτα, αλλά μετά την πανδημία όλοι τσιμπάμε με τέτοιες ειδήσεις. Δεν τις θυμάται φυσικά κανένας μας ούτε καν δευτερόλεπτα από όταν τις ανοίξει -θα είχε πολλά να πει ο Μαρκ Φίσερ για όλα αυτά-, ίσως και για αυτό πριν τον κόβιντ γελούσαμε και κάναμε αστεία με τις πρώτες ειδήσεις που έσκαγαν.
Δεν διάβασα τελικά το κείμενο. Αν πρόκειται να πεθάνουμε όλοι αύριο σας παρακαλώ μη μου το πείτε. Αν είναι να κλειστούμε ξανά στα σπίτια μας, τότε δεν με νοιάζει, εγώ καλά περνάω κι εκεί. Έμεινα όμως στην εικόνα αυτή που έχουν επιλέξει οι άνθρωποι του newsroom, και μάλλον οι περισσότεροι αναγνώστες προσπέρασαν στο δρόμο για το ζουμερό νέο. Κάθισα ώρα εκεί να την κοιτάω: Αυτή την κυρία που στέκεται τρυφερά πάνω από κάποια συγγενή της.
Το δαχτυλίδι της ξαπλωμένης γιαγιάς, την κρεμασμένη μαύρη τσάντα στο πλάι. Με συγκίνησε η αξιοπρέπεια στη στάση, τα ρούχα τους, αυτό το βλέμμα μιας σιωπηρής ανησυχίας, η κουβέρτα που πιθανώς έφεραν όλοι οι ασθενείς από το σπίτι τους. Με συγκινήσαν πολύ αυτά, περισσότερο από όλα όμως με συγκίνησε το πουλόβερ της με τα μικρά στρας και τα όμορφα σχέδια. Σαν να αναγνώρισα πάνω σε αυτό μια πολύ βαθιά συγγένεια, που πρέπει να είναι η συγγένεια του είδους μας.
Χρειάζεται κιόλας να το γενικεύσω;
Μήπως απλώς μου θυμίζει τη γιαγιά μου και το πόσο με συγκινούν όλα εκείνα τα μικρά στοιχεία πάνω της που μου αποκαλύπτουν την πίστη της στη ζωή. Το ότι φορούσε ένα χριστουγεννιάτικο πουλόβερ αυτές τις ημέρες επειδή ήταν γιορτές, το ότι στολίζει το μπουφέ της και βάζει γιορτινές κάλτσες ενώ ζει μόνη, ενώ μικρά παιδιά σπάνια πλέον περνάνε από το σπίτι. Σαν ένας άνθρωπος που σβήνει ανήμερα των γενεθλίων του μόνος μια τούρτα στον εαυτό του. Είναι τελικά και η πίστη στα πράγματα που με συγκινεί, τις μικρές αυτές μας ψευδαισθήσεις, που κρατάμε στην αγκαλιά σαν μικρές κότες, που μοιάζει ορισμένες φορές να είναι πιο κοντά μας από τους ανθρώπους.
Νομίζω πως δοκιμαζόμαστε καθημερινά -με απείρως ηπιότερο τρόπο- πάνω σε αυτό που γράφει τόσο όμορφα η Ναταλία Γκίνζμπουργκ, στο αξεπέραστο βιβλίο της «Little Virtues», «υπάρχει ξανά μια λάμπα στο τραπέζι, και ένα μικρό βάζο με λουλούδια, και φωτογραφίες των αγαπημένων μας, αλλά δεν μπορούμε πια να τα εμπιστευτούμε όλα αυτά. Ένα σπίτι είναι φτιαγμένο από τούβλα και γνωρίζω ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει». Και οι δύο γυναίκες αυτές της φωτογραφίας, μου φαίνεται πως κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Βάζουν στην άκρη θανάτους, αρρώστιες, πίκρες, και βάζουν ξανά ένα βάζο στο τραπέζι, φοράνε ξανά ένα ωραίο πουλόβερ, κι ας μη το προσέξει κανείς κι έπειτα ελπίζω πως βγαίνουν στον ήλιο.
Ίσως με συγκινεί τέλος το πόσο λίγο ετεροπροσδιορίζονται αυτοί οι άνθρωποι.
Πόσο έχουν αφήσει την κοινωνία στην άκρη και τρέχουν σε μια δική τους λωρίδα, ανεξάρτητη. Ίσως βέβαια να είμαστε εμείς, η κοινωνία και ο κόσμος που τις αφήσαμε στην άκρη και σπιντάραμε από δίπλα τους. Δεν ξέρει αυτή η ηλικιωμένη ότι δεν είναι Κολωνάκι-chic το ντύσιμο της. Ότι το πουλόβερ αυτό δεν είναι μάρκα. Και πως το σχέδιο πάνω του είναι κάπως κακόγουστο... Τα ξέρει και δεν την νοιάζει. Δεν τριπάρει που το τραπέζι της δεν είναι Interni, και instagram cool, αλλά έχει τέσσερα πόδια, και όμορφο ξύλο και το αγόρασε κάποτε με τον άντρα της. Κι άντεξε χρόνια ολόκληρα, κι είναι όμορφο στα δικά της μάτια. Δεν φιλτράρει έτσι τον κόσμο, δεν νοηματοδοτεί έτσι τα πράγματα.
Κι αυτό, αυτό ζηλεύω. Γιατί εγώ ξέρω, και δυστυχώς το κάνω. Και είμαι μάλλον πολύ πιο δυστυχισμένος από εκείνη.
