[Από τον Δημήτρη Ρηγόπουλο / Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος]
Την Τετάρτη που μας πέρασε και στο πλαίσιο της τρίτης ομιλίας του κύκλου διαλέξεων που διοργανώνει η αρχιτεκτονική εταιρεία CFCOMPANY στο σαλόνι του Ιδρύματος Κατακουζηνού με βασικό θεματικό άξονα την Αρχιτεκτονική και την Πόλη, καλεσμένος ήταν ο αρχιτέκτονας Θεόδωρος Μαραβέλιας. Μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού ΚΠΙΣΝ Α.Ε. και διευθυντής του τεχνικού τμήματος του Ιδρύματος Νιάρχου, ο κ. Θ. Μαραβέλιας μίλησε για το μεγαλύτερο εν εξελίξει έργο αστικής ανάπλασης στη χώρας μας που είναι η κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Φαληρικό Δέλτα. Και, πιστέψτε μας, δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο κατάλληλος άνθρωπος καθώς με μια ευρύτερη έννοια είναι ο άτυπος «εργοταξιάρχης» στην έκταση των 240 στρεμμάτων στο Νέο Φάληρο.
Το έργο περιλαμβάνει την ανέγερση των νέων εγκαταστάσεων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής καθώς και την διαμόρφωση χώρου πρασίνου υψηλών προδιαγραφών και έκτασης εφάμιλλης (αν όχι μεγαλύτερης) του Εθνικού Κήπου. Το σύνολο των παρεμβάσεων, προϋπολογισμού 566 εκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτεί το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Τα κυρίως κατασκευαστικά έργα ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2012 και αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2015, όταν το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα παραδώσει το ΚΠΙΣΝ στο ελληνικό Δημόσιο.
Με την ευκαιρία της ομιλίας παρουσιάζουμε μια νέα σειρά φωτογραφιών από το εργοτάξιο του Κέντρου Πολιτισμού (όλες με την υπογραφή του Γιώργη Γερόλυμπου) και σας ξεναγούμε σε ορισμένες, λιγότερο γνωστές τεχνικές λεπτομέρειες του σημαντικού αυτού έργου που αλλάζει τη σχέση της πόλης με το παραλιακό της μέτωπο.
Καθαρισμός της έκτασης – Ανακύκλωση
Το στάδιο των προκαταρκτικών εργασιών περιλάμβανε τον καθαρισμό και την απομάκρυνση από τον χώρο του μελλοντικού εργοταξίου μεγάλης ποσότητας οικιακών απορριμμάτων, που είχαν αποτεθεί κατά τις περασμένες δεκαετίες.
Κατά την ίδια περίοδο, πραγματοποιήθηκε και κατεδάφιση των παλαιών εγκαταστάσεων του ιππικού κέντρου, που προϋπήρχε στο χώρο. Όλα το υλικά από εκσκαφές και κατεδαφίσεις, που ήταν δυνατό να επαναχρησιμοποιηθούν στις νέες κατασκευές έχουν περισωθεί με κατάλληλη διαλογή και την επί τόπου χρήση τεχνικών θραύσης και κόσκινων και διατηρούνται αποθηκευμένα στον χώρο του έργου.
Η κατασκευή του «λόφου»
Παρ’ ότι μοιάζει μία απλή διαδικασία προσθήκης διαδοχικών στρώσεων εδάφους, στην πραγματικότητα η κατασκευή του τεχνητού Λόφου, ύφους 14 μέτρων η οποία ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο, είναι μία από τις πλέον ευαίσθητες και πολύπλοκες κατασκευαστικές εργασίες. Ο κεκλιμένος χώρος του Λόφου θα αναπτυχθεί, τελικά, σε ένα μεγάλο πάρκο, έναν από τους μεγαλύτερους φυτεμένους χώρους πρασίνου στην πόλη, ο οποίος θα εκτείνεται σε όλη την έκταση του Λόφου και πάνω από τις στέγες από σκυρόδεμα των όμορων κτιρίων, οι οποίες θα κατασκευαστούν σε συνέχεια του πάρκου και με την ίδια κλίση.
Το περιμετρικό σύστημα αντιστήριξης των εδαφών γύρω από τον Λόφο δεν αποτελείται από φέροντες τοίχους με οπλισμένο σκυρόδεμα. Χρησιμοποιείται σύγχρονη, οικολογική τεχνολογία, γνωστή ως «οπλισμένη γη» (reinforced earth), δηλαδή ένα φυσικό τοίχωμα από διαδοχικές στρώσεις αδρανών λατομείου με την παρεμβολή συνθετικών πλεγμάτων. Στην βάση του τοιχώματος από οπλισμένη γη έχουν εγκατασταθεί 3.500 πάσσαλοι από χαλίκι (υπόγειες λίθινες στήλες), οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν ως θεμελίωση για την οπλισμένη γη και να αποτρέπουν τη ρευστοποίηση του υπεδάφους κατά τη διάρκεια ισχυρής σεισμικής δραστηριότητας.
Σεισμική μόνωση
Τα κτίρια της Λυρικής Σκηνής και της Βιβλιοθήκης θα εδράζονται πάνω σε σεισμικούς μονωτήρες. Πρόκειται για πρωτοποριακό εξοπλισμό, ειδικά σχεδιασμένο για τα συγκεκριμένα κτίρια, που εγκαθίσταται ανάμεσα στα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία και τα θεμέλια των κτιρίων και απορροφά μεγάλο μέρος της σεισμικής ενέργειας πριν μεταφερθεί στην ανωδομή. Η σεισμική μόνωση, εκτός του ότι προσφέρει αυξημένη ασφάλεια στο φέροντα οργανισμό, μειώνει επίσης τις μετακινήσεις λόγω σεισμού, προστατεύοντας από ζημιές και τα μη φέροντα τμήματα, όπως τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, τα ευαίσθητα ηλεκτρομηχανολογικά δίκτυα και τον εξοπλισμό των κτιρίων.
Πρόκειται για υπερσύγχρονο μηχανικό εξοπλισμό, ο οποίος τοποθετείται στην βάση των κατακόρυφων φερόντων στοιχείων των κτιρίων για την απορρόφηση της σεισμικής ενέργειας. Κάθε τύπος-μέγεθος μονωτήρα υποβάλλεται σε δυναμική δοκιμή πλήρους κλίμακας σε εξειδικευμένες εγκαταστάσεις δοκιμών στο εξωτερικό (Πανεπιστήμιο της Παβίας). Οι επιτυχημένες δοκιμές αποτελούν προϋπόθεση για τη διασφάλιση της πιστοποίησης CE από ανεξάρτητη αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα δέντρα του (μελλοντικού) πάρκου
Εκτεταμένοι χώροι εκατοντάδων στρεμμάτων πρασίνου με χιλιάδες δένδρα και θάμνους προβλέπεται να δημιουργηθούν στην μεγαλύτερη έκταση του έργου. Παράλληλα, τα δέντρα που προϋπήρχαν στο χώρο προστατεύονται με κατάλληλα μέσα από τις επιπτώσεις των κατασκευαστικών εργασιών.
Περισσότερα από 1.100 τεμάχια από διάφορα είδη δέντρων έχουν επιλεγεί προσεκτικά από διάφορα φυτώρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό με βάση την σχετική μελέτη φύτευσης. Τα δέντρα αυτά έχουν επισημανθεί με χρήση αναγνωριστικών ετικετών και έχουν μεταφερθεί σε ειδικά διαμορφωμένη μονάδα διαχείρισης δέντρων στην Τραγάνα Βοιωτίας, όπου θα παραμείνουν και θα εγκλιματισθούν πριν τη μεταφορά και τη φύτευσή τους στην τελική τους θέση στο χώρο του έργου.
Η πεζογέφυρα
Οι κατασκευαστικές εργασίες εκτείνονται και σε τμήμα της υφιστάμενης σύνδεσης της αστικής περιοχής με το θαλάσσιο μέτωπο (εσπλανάδα). Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων της περιοχής και των επισκεπτών, κατασκευάστηκε παράλληλη πεζογέφυρα, που αποκαθιστά την ομαλή πρόσβαση στη θάλασσα κατά την περίοδο της κατασκευής του έργου.
Το «δάσος» από τους γερανούς
Στην παρούσα φάση του έργου, οι ανάγκες της κατασκευής εξυπηρετούνται από περισσότερα από 100 ειδικά μηχανήματα, ανυψωτικά, εκσκαφείς και ειδικά οχήματα συμπεριλαμβανομένων και 10 οικοδομικών γερανών με επικαλυπτόμενες ακτίνες δράσης. Ο όγκος και η πολυπλοκότητα των καθημερινών εργασιών καθιστούν το ΚΠΙΣΝ το πλέον απαιτητικό εργοτάξιο στην Ελλάδα. Το απασχολούμενο προσωπικό προσεγγίζει επί του παρόντος τα 600 άτομα και σύντομα θα υπερβεί τα 1.500. Οι συνθήκες αυτές επέβαλλαν, για λόγους ασφαλείας, την εγκατάσταση ηλεκτρονικού συστήματος με ειδικό λογισμικό για το έργο, που ελέγχει και καταγράφει όλες τις κινήσεις των οικοδομικών γερανών, με σκοπό την αποτροπή μέσω αυτόματης πέδησης ενδεχομένων συγκρούσεων ή άλλων ατυχημάτων. Αυτή είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο σύστημα εγκαθίσταται σε ελληνικό εργοτάξιο.
σχόλια